Ένας συναρπαστικός τρόπος ζωής

Βίβιαν Αβρααμίδου-Πλούμπη

Σάβ, 01/27/2018 - 08:58

Είναι έντεκα παρά τέταρτο το βράδυ και έχω μόλις ολοκληρώσει το βιβλίο της Μαθηματικού και καθηγήτριας στη δημόσια εκπαίδευση Κατερίνας Καλφοπούλου, μετά από πέντε με έξι ώρες συνεχές διάβασμα. Έχει τίτλο «Ο Γιάννης που αγάπησα – Ιστορίες ανατροπής στην τάξη των Μαθηματικών» και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τραυλός. Στην εισαγωγή του βιβλίου, η συγγραφέας μάς εξηγεί πως πρόκειται για τριάντα έξι «επεισόδια» από τη σχολική τάξη, μια προσεκτική επιλογή κάποιων από τα κείμενα που είχε αναρτήσει στο ιστολόγιό της με τίτλο «Μαθηματικά και Λογοτεχνία» το οποίο διατηρεί από το 2008 μέχρι και σήμερα. Τριάντα έξι λοιπόν οι ιστορίες ανατροπής, λέει η Καλφοπούλου. Ανατροπής της μεθόδου διδασκαλίας για να ταιριάξει με τα δεδομένα της στιγμής, ανατροπής των συνηθειών, των συνθηκών, καμιά φορά και του ίδιου του προγράμματος, προκειμένου να βρεθεί ο τρόπος να γίνει το μάθημα αποδεκτό, ευχάριστο, κατανοητό.

Έχοντας διαβάσει με ενδιαφέρον το βιβλίο της Καλφοπούλου, τολμώ να την αμφισβητήσω και να θέσω υπόψιν σας τη βαθιά πεποίθησή μου πως η κυρία Μαθηματικός κάνει λάθος στη μέτρηση.

Οι ανατροπές είναι τριάντα εφτά. Θα σας το αποδείξω αμέσως, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά στοιχεία που καταθέτει η ίδια η συγγραφέας στο βιβλίο της.

Καταρχήν θα πρέπει να δηλώσω πως δεν είμαι εκπαιδευτικός, ούτε και Μαθηματικός (παρά μόνο όσο πατάει η γάτα, λόγω των σπουδών μου στη Στατιστική επιστήμη). Προ αμνημονεύτων δε χρόνων έπαψα να είμαι μαθήτρια και, τέλος, δεν έχω δικά μου παιδιά. Είμαι όμως βιβλιοφάγος και αθεράπευτα περίεργη. Εκείνο, λοιπόν, που μ’ έκανε να πάρω στα χέρια μου αυτό το βιβλίο, δεν ήταν η συνάφεια ανάμεσα στο θέμα που πραγματεύεται και στις δικές μου γνώσεις και εμπειρίες. Ήταν γιατί ήθελα να δω τι μπορεί να κρύβεται κάτω από έναν τέτοιο τίτλο και μάλιστα γραμμένο από μια καθηγήτρια θετικών επιστημών. Να γνωρίσω ποιος τέλος πάντων είναι ο Γιάννης και τι θέση μπορεί να έχει ο έρωτας σε μια σχολική τάξη. (Να τονίσω εδώ πως, στα δικά μου μαθητικά χρόνια, τα σχολεία ήταν μονοφυλικά).

Ε λοιπόν, ναι! Πρόκειται όντως για ένα ερωτικό βιβλίο που δικαιολογεί απόλυτα την επιλογή του τίτλου του. Γιατί η Καλφοπούλου δεν μπορεί ούτε για μια στιγμή να κρύψει από τον αναγνώστη τη σφοδρότητα του έρωτά της για τον Γιάννη. Χωρίς κανένα φόβο και με περίσσιο πάθος. Γιατί Γιάννη δεν λένε μόνο τον άριστο μαθητή, τον σπασίκλα, εκείνον που κάθεται στα πρώτα θρανία και κρέμεται από τα χείλη της καθηγήτριας. Γιάννης είναι ο τυχαίος, ο κάθε μαθητής, ακόμα κι αυτός με το ελάχιστο ενδιαφέρον για το μάθημα.

Μεγάλος ο έρωτας. Το δηλώνει από μόνη της («Οφείλω να παραδεχτώ ότι μ’ ενθουσιάζει η σχολική τάξη και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που εργάζομαι σ’ αυτόν τον χώρο!»), το διαπιστώνει όμως και ο ίδιος ο αναγνώστης σε κάθε γραμμή. Το ίδιο το θέμα τής κάθε ιστορίας που μας διηγείται είναι μια ατράνταχτη απόδειξη πως τα Μαθηματικά και η εκπαίδευση αποτελούν το οξυγόνο που της δίνει ζωή. Ή, όπως η ίδια αναφέρει σε άλλο σημείο, «…Αρκεί η διδασκαλία να σου παίρνει την καρδιά και το μυαλό, να σε απογειώνει, όπως ακριβώς και ο έρωτας». Αυτή ακριβώς η μεγάλη της αγάπη προς τα Μαθηματικά (που πάντα φροντίζει να καταγράφει με το Μ κεφαλαίο) και ο πηγαίος ενθουσιασμός της για το λειτούργημα του εκπαιδευτή παρασύρουν μαζί και τον αναγνώστη, ταξιδεύοντάς τον στις δικές της θάλασσες, σε νερά που μέχρι σήμερα ίσως θεωρούσε ιδιαίτερα ταραγμένα. Η συνεχής αγωνία της Καλφοπούλου είναι να μπορέσει να μπει στο μυαλό και στην ψυχοσύνθεση του σημερινού μαθητή. Ν’ αποκαλύψει τον κόσμο του, να τον πλησιάσει, να τον καταλάβει. Έναν κόσμο διαφορετικό, όπως λέει η ίδια, που όμως, χωρίς καμιά απολύτως αμφιβολία, βρίθει Μαθηματικών, αλλά Μαθηματικών που διαφέρουν από τα περιεχόμενα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών.

Μέσα από τις πραγματικές ιστορίες που μας διηγείται, αποδεικνύει επανειλημμένα πως, αν ο εκπαιδευτικός αντιληφθεί τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ο μαθητής, αν αναγνωρίσει τα αίτια που τον εμποδίζουν ν’ αποδεχθεί τη διδασκαλία έτσι όπως του προσφέρεται, τότε θα μπορέσει κι ο ίδιος να επιλέξει και να διαμορφώσει διδακτικές πρακτικές που θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η επιλογή των κατάλληλων παραδειγμάτων που θα σχετίζονται με τα σημερινά ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες των εφήβων, ο τρόπος με τον οποίο θα πλησιάσει ο εκπαιδευτικός το νεαρό κοινό ώστε να του κινήσει το ενδιαφέρον για να μπορούν ν’ αντιληφθούν τι κρύβεται πίσω από τα σύμβολα, είναι όλη η δύναμη του μαθήματος. Η επιβράβευση έρχεται όταν ακούς τον μαθητή να λέει, «Ειλικρινά, κυρία, έτσι όπως βλέπω τώρα τον πίνακα, νιώθω μέσα μου χαρά».

Πολύ δύσκολο κοινό τα νιάτα, αναφέρει η Καλφοπούλου. Πρέπει συνεχώς να επινοείς, να αυτοσχεδιάζεις να εγκαταλείπεις το πλάνο μαθήματος που έχεις ετοιμάσει […] να περιφέρεσαι ανάμεσά τους, να πιάνεις τον σφυγμό τους, να ελέγχεις την σπίθα στο βλέμμα τους και να αρπάζεσαι από την πιο φευγαλέα αναλαμπή της, για να ανατροφοδοτείσαι να ανατροφοδοτείς και να συνεχίζεις.

Στα κείμενά της, μοιράζεται με τον αναγνώστη τον προβληματισμό της ως προς την ικανότητα των σημερινών μαθητών να κατανοήσουν σωστά μια μαθηματική ερώτηση και τη δυνατότητά τους να διατυπώσουν οι ίδιοι αντίστοιχες ερωτήσεις· προχωρώντας δε ένα βήμα παραπάνω, αναρωτιέται αν τα Μαθηματικά, ως γλώσσα, ακολουθούν και αυτά την πορεία εκφυλισμού της (φυσικής) γλώσσας.

Τον ίδιο βαθμό προβληματισμού διατυπώνει και για τα θέματα που αφορούν το ίδιο το σύστημα, ή, πιο σωστά, τα συστήματα γενικά, τα εκπαιδευτικά και σημειωτικά, που σχεδόν κάθε χρόνο είναι διαφορετικά, και αποτελούν την πιθανή αιτία για τη συνεχώς φθίνουσα επίδοση των μαθητών στα Μαθηματικά: όταν παράλληλα οι μαθητές αναγκάζονται να παρακολουθούν τα ίδια θέματα δυο φορές, μια στο σχολείο και μια στο φροντιστήριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς τον βαθμό ενδιαφέροντος που μπορούν να διατηρούν, την κόπωση που επιφέρει και τις ανάλογες λύσεις που μηχανεύονται για να αντεπεξέλθουν.

Θέματα όπως αυτά που σχετίζονται με τον ρόλο του ίδιου του καθηγητή, για την ευθύνη του, για παράδειγμα, ως διαχρονικού δασκάλου, ή ως βαθμολογητή και διορθωτή γραπτών εξετάσεων, δεν μένουν ασχολίαστα. Με γλώσσα στρωτή, περιγραφές που θα ζήλευαν πολλοί πεζογράφοι, ισορροπημένη μίξη διαλόγων και αφήγησης, με ικανοποιητικές επεξηγήσεις όσον αφορά τα μαθηματικά παραδείγματα που παρατίθενται έτσι ώστε να μπορεί να γίνουν κατανοητά και από όσους έχουν ξεχάσει τα Μαθηματικά του σχολείου, το κείμενο γίνεται απολαυστικό.

Με τον Γιάννη της, η Κατερίνα Καλφοπούλου με έχει πείσει πέραν πάσης αμφιβολίας πως η θεωρία ότι τα μαθηματικά είναι δύσκολα, άκαμπτα και αντιπαθητικά, στα χέρια ενός δασκάλου που αγαπά τη δουλειά του και ο οποίος δηλώνει ότι «τα Μαθηματικά, εν κατακλείδι, δεν είναι απλώς τρόπος σκέψης […] είναι ένας συναρπαστικός τρόπος ζωής!» ανατρέπεται. Με έχει πείσει ακόμα πως, όταν η εκπαίδευση προσφέρεται από καθηγητές που σέβονται τον μαθητή, που είναι έτοιμοι να τον ακούσουν και να μπουν στη θέση του, δασκάλους που δεν έχουν χάσει τη δική τους ζωντάνια αλλά ούτε και το χιούμορ τους, τότε είναι αποτελεσματική και ουσιαστική.

Αυτή, λοιπόν, η δική μου τελική διαπίστωση αποτελεί την τριακοστή έβδομη ανατροπή στο βιβλίο της Κατερίνας Καλφοπούλου και μου επιτρέπει να ελπίζω και να ονειρεύομαι ένα καλύτερο μέλλον.

Και, όπως θα κατέληγε και ο ίδιος ο Ευκλείδης, όπερ έδει δείξε.

Πηγή:  http://amagi.gr/content/enas-synarpastikos-tropos-zois

Μιλώντας στην Αθηνά για το Χάος και την Πολυπλοκότητα

Το χάος,  η πολυπλοκότητα, ο κύριος Αρχιμήδης, η Αθηνά και οι δύο φίλες της. Οι παράξενοι ελκυστές. Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, ο Τάσος Μπούντης, οι εκδόσεις Πατάκης. Ένα δυναμικό σύστημα! Πολλά δυναμικά συστήματα με στοιχεία ιδέες, δράσεις, δυνατότητες, γνώσεις, προθέσεις. 

Μια σειρά από επιλογές και από συγκυρίες είχαν ως αποτέλεσμα αυτό το βιβλίο. 

Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου «Μιλώντας στην Αθηνά για το Χάος και την Πολυπλοκότητα» έγινε στις 26 Ιανουαρίου στη Θεσσαλονίκη, που τα τελευταία έντεκα χρόνια φιλοξενεί και μάλιστα περισσότερες από μία φορές κάθε χρόνο τον Τεύκρο Μιχαηλίδη είτε για παρουσιάσεις των βιβλίων του είτε για ομιλίες στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ομάδας Θαλής και Φίλοι, που ως γνωστόν στην καρδιά τους έχουν τα Μαθηματικά, τα οποία  διασυνδέουν με την Τέχνη, την Επιστήμη, την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό, γενικότερα.

Οι δραστηριότητες της ομάδας και οι παρουσιάσεις βιβλίων που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο άπτονται των Μαθηματικών αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα εν έτη 2018!

Το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε κάθε έτος να αφιερώνεται σε μια τέχνη ή μια επιστήμη ή γενικότερα σε ένα γνωστικό αντικείμενο από αυτά που διδάσκονται στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Η αρχή έγινε με την ανακήρυξη του 2018 ως «Έτους Μαθηματικών».

Στο πλαίσιο του «Έτους Μαθηματικών» θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις σε όλες τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίες θα απευθύνονται κυρίως σε μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς, αλλά και σε όποιον/α ενδιαφέρεται για τα μαθηματικά, δηλαδή στο ευρύτερο κοινό, σε αυτό που ως ομάδα Θαλής+Φίλοι απευθυνόμαστε ήδη από το 2006.

Τα Μαθηματικά, ως επιστήμη, έχουν κάνει και συνεχίζουν να κάνουν άλματα. Εξελίσσονται ραγδαία με αποτέλεσμα ακόμη και σε επιστήμονες του κλάδου να προκαλούν αμηχανία, επειδή δημιουργούν την αίσθηση της ανεπάρκειας, της δυσλειτουργίας ή όπως θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ενός "λειτουργικού-επιστημονικού αναλφαβητισμού". 

Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε το θέμα που πραγματεύονται σήμερα τα διάφορα πεδία των Μαθηματικών; Και πώς μπορούμε να αντιληφθούμε τον πολυσχιδή χαρακτήρα τους; Τα Μαθηματικά κρύβονται πίσω από ό,τι βλέπουμε γύρω μας. Ενυπάρχουν σε κάθε μας συνδιαλλαγή και σε κάθε μας επικοινωνία. Κρύβονται σε ό,τι φοράμε, σε ό,τι αγοράζουμε, σε ό,τι τρώμε. Κρύβονται στην πρόβλεψη του καιρού, στις επενδύσεις, στις τυχαίες και απρόβλεπτες συναντήσεις... Δημιουργούν στην τέχνη, παράγουν την τεχνολογία, χτίζουν τον πολιτισμό, δομούν και ... αποδομούν την κοινωνία και την οικονομία...

Και τι κάνουμε εμείς, οι δάσκαλοι των Μαθηματικών, γι’ αυτό; Με ποιον τρόπο προσεγγίζουμε, γνωρίζουμε τα Μαθηματικά, επικοινωνούμε με, αλλά και μέσα από αυτά, παρακάμπτοντας κατά το δυνατόν τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν τους ειδικούς και ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητες και τις γνώσεις μας;

Ο τρόπος που προτείνει η ομάδα Θαλής+Φίλοι, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται ο Τεύκρος Μιχαηλίδης και οι συν αυτώ φίλοι, είναι η εκλαΐκευση και η αφήγηση. Και ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, από το 2004 εκλαϊκεύει αφηγούμενος ιστορίες που άλλες λιγότερο  και άλλες περισσότερο μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στα Μαθηματικά και σίγουρα μας έχουν χαρίσει αμέτρητες ώρες ψυχαγωγίας στην κατά μόνας ανάγνωση, όπως και ώρες κοινωνικοποίησης και εποικοδομητικής συζήτησης στις λέσχες ανάγνωσης.

Το βιβλίο «Μιλώντας στην Αθηνά για το χάος και την πολυπλοκότητα», ακολουθεί τον δρόμο που χάραξε η Άννα, δηλαδή το βιβλίο με τίτλο «Μιλώντας στην Άννα για τα Μαθηματικά», που κυκλοφόρησε πριν από τέσσερα χρόνια.

Η μικρή Άννα, ξεκινώντας από ένα κοχύλι και την γνωστή πλέον σε όλους ακολουθία Fibonacci, έφτασε στο καρτεσιανό επίπεδο και στις κωνικές τομές που έχουν τόσες πολλές εφαρμογές στην τεχνολογία και στην υγεία, στην ιατρική. Στην Άννα θίγονταν θέματα, οικεία στους μαθηματικούς, εννοώ τους εκπαιδευτικούς, αλλά πιθανότατα όχι στο ευρύτερο κοινό.

Στην Αθηνά, που συνδημιούργησαν ο Τεύκρος Μιχαηλίδης με τον (κατά δύο χρόνια μεγαλύτερο) συμμαθητή του Τάσο Μπούντη, τα θέματα που θίγονται δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι είναι εξίσου οικεία στους μαθηματικούς. Πιθανόν σε κάποιους, αλλά σίγουρα όχι σε όλους. Το χάος, η πολυπλοκότητα, οι τοπολογικές και μορφοκλασματικές διαστάσεις, η καμπύλη Κωχ, το τρίγωνο Σιερπίνσκι δεν είναι από τα θέματα που μελετά κανείς στα κλασικά Μαθηματικά και σίγουρα όχι στο σχολείο, όπου, ακόμη και εκεί όπου εμφανίζονται οι χιονονιφάδες, η αντίστοιχη θεωρία είναι εκτός ύλης.

Τα σχολικά Μαθηματικά, χρόνια τώρα, παραμένουν αγκυλωμένα σε μια ύλη που δεν ανανεώνεται, που δεν εμπλουτίζεται και – παρόλες τις κατά καιρούς φιλότιμες προσπάθειες – δεν εκμοντερνίζεται. Σε μια τέτοια συνθήκη, η συγγραφή βιβλίων, όπως το «Μιλώντας στην Αθηνά για το Χάος και την πολυπλοκότητα» που μας μυούν σε δύσβατα και συνάμα γοητευτικά μαθηματικά μονοπάτια, θεωρώ ότι είναι κάτι περισσότερο από χρήσιμη, επειδή μας δίνει τη δυνατότητα να «μαθητεύσουμε» δίπλα στους ειδικούς.

Το «Μιλώντας στην Αθηνά για το Χάος και την Πολυπλοκότητα» μας δίνει την ευκαιρία να ερευνήσουμε και να διερευνήσουμε μαζί με τους μαθητές μας τα σχετικώς νέα μαθηματικά πεδία και να υλοποιήσουμε ποικίλες ερευνητικές εργασίες, επειδή μας παρουσιάζει τις πολύπλοκες μαθηματικές έννοιες, με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, βάζοντας τρία νέα κορίτσια, την Αθηνά και τις φίλες της, να ρωτούν, να προβληματίζονται και να ψάχνουν να βρουν απαντήσεις και συνάφειες σε φαινόμενα που μοιάζουν ασυσχέτιστα, όπως για παράδειγμα ένας τυφώνας στο Μεξικό και το τίναγμα των φτερών μιας μικρής πεταλούδας στην Κίνα. Ο κύριος Αρχιμήδης θέτει ερωτήματα και εκμαιεύει απαντήσεις, όπως ακριβώς κάνει ή πρέπει να κάνει ο δάσκαλος, όταν αποκαλύπτει στους μαθητές του τη νέα γνώση. Και βήμα βήμα, κεφάλαιο κεφάλαιο ο Τεύκρος Μιχαηλίδης και ο Τάσος Μπούντης, μας φέρνουν ολοένα και πιο κοντά στον Θαυμαστό κόσμο της φράκταλ Γεωμετρίας...

ΑΛΛΑΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ "ΓΙΑΝΝΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ"

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι εξ Αθηνών

ενημερώνω και από εδώ ότι η ημερομηνία της παρουσίασης του βιβλίου "Ο Γιάννης που αγάπησα. Ιστορίες ανατροπής στην τάξη των μαθηματικών" άλλαξε, λόγω των κινητοποιήσεων που έχουν εξαγγελθεί για σήμερα στο Σύνταγμα και της απεργίας των ΜΜΜ.

Θέλω να ευχαριστήσω όσες και όσους εκδηλώσατε την επιθυμία να παραβρεθείτε στην παρουσίαση και ειλικρινά ελπίζω να μην ακυρώσατε ή αλλάξατε τις συνήθεις δραστηριότητες σας, χάρη του "Γιάννη που αγάπησα".

Η νέα ημερομηνία της παρουσίασης είναι η ερχόμενη Δευτέρα, 22 Ιανουαρίου, στις 19.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Public Συντάγματος.
Μετράω μέρες και ... χιλιόμετρα, επειδή θα πρέπει να επιστρέψω στη Θεσσαλονίκη και να έρθω εκ νέου στην Αθήνα! Μακάρι να μπορούσα να μείνω ολόκληρη την εβδομάδα εδώ, για να σας συναντήσω και να σας δω! :)

Για περισσότερα δείτε στον σύνδεσμο της λεζάντας.

http://blog.public.gr/event/o-giannis-pou-agapisa-public-syntagmatos/

Για το καλό του Χρόνου....

"[...] Μέσα στη δεδομένη διάρθρωση της κοινωνικής ζωής - επιμένουμε: στην Ελλάδα - όπου ο υποτυπώδης κρατικός προγραμματισμός, η έλλειψη κάθε ορθολογιστικής μέριμνας για το σύνολο, αυτό τούτο τελικά το αντιδραστικό κράτος, διαιωνίζουν και υποθάλπτουν κάθε ανισότητα, ο άνθρωπος που για τον ένα ή τον άλλο λόγο κατορθώνει και μαθαίνει απλώς "περισσότερα γράμματα" από τους άλλους είναι ήδη ένας μικρός π ρ ο ν ο μ  ι ο ύ χ ο ς, και δεν πρέπει να μας πτοεί η "προκλητική" λέξη αν θέλουμε να είμαστε μέσα στην πραγματικότητα. 

"Προνομιούχος" λοιπόν από την άποψη αυτή είναι κι ο δάσκαλος κι ο φοιτητής κι ο επιστήμονας κι ο καλλιτέχνης, "προνομιούχοι" είμαστε και όλοι εμείς που μπορούμε και διαβάζουμε και γράφουμε και συζητάμε τα ατομικά μας πάθη και τη μοίρα του κόσμου. [...]"

Μανώλης Αναγνωστάκης, Αντιδογματικά, 1960*

Από το 1960, που έγραψε ο Μανώλης Αναγνωστάκης το κείμενο από το οποίο αντέγραψα το παραπάνω απόσπασμα, αναμφιβόλως, έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. 

Μπήκε, για παράδειγμα, το διαδίκτυο στη ζωή μας και έφερε τα πάνω κάτω. 

Μπήκε το διαδίκτυο και στον κρατικό μηχανισμό και πάει να του αλλάξει την εικόνα. Χρόνο με τον χρόνο οι βάσεις δεδομένων αυξάνουν και καταχωρίζονται όλα τα κοινωνικά και ατομικά δεδομένα σε τεράστια αρχεία, βάσει των οποίων - υποτίθεται; - γίνεται και ο κρατικός προγραμματισμός. Υπολογίζονται άμεσα αριθμητικά στοιχεία όπως, για παράδειγμα, τα ποσοστά της ανεργίας, της διακοπής φοίτησης από τα σχολεία ή και νούμερα, όπως ο μέσος όρος ηλικίας, το προσδόκιμο ζωής, το όφελος από τη μείωση του ΕΚΑΣ κι άλλα πολλά. Παρ' όλους όμως τους ακριβείς -κατά τα φαινόμενα- αριθμητικούς υπολογισμούς, η κοινωνική ανισότητα διαιωνίζεται και υποθάλπτεται με τρόπους που σαν τα υπόγεια ρεύματα μεταφέρουν την αδικία από το ένα άκρο του πλανήτη στο άλλο. Και επιμένω στο "από το ένα άκρο του πλανήτη στο άλλο", γιατί από την εποχή που έγραψε ο Μανώλης Αναγνωστάκης το παραπάνω κείμενο μέχρι σήμερα, εκείνο που έχει κυρίως αλλάξει είναι η επικράτηση αυτού που κατ' ευφημισμόν λέμε "παγκοσμιοποίηση", αλλά πρωτίστως αφορά την οικονομία και τη μετακίνηση του χρέους ή της φούσκας του Χρηματιστηρίου από την μια Ήπειρο στην άλλη. Τέλος πάντων. Αυτά είναι μεγάλα θέματα και επιδέχονται πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις. Είναι και στενάχωρα, για να τα συζητάει κανείς σε ένα post  που κατά βάση σκοπό είχε να δώσει ευχές για τη Νέα Χρονιά, γι' αυτό επιστρέφω σε μένα...

Η δική μου η ζωή δεν είχε ξεκινήσει ακόμη το 1960 και όσο για το διαδίκτυο, ε, δεν ήμουν και από τους πρώτους που το συμπεριέλαβαν στην καθημερινότητά τους. Μου πήρε κάποια χρόνια, μέχρι να αποδεχτώ αυτή τη νέα πραγματικότητα, την καινούρια δυνατότητα, μέχρι να την δω με καλό μάτι και να δώσω έτσι στη ζωή μου αυτήν την άλλη  διάσταση που προσέφερε η αλληλεπίδραση, η έκθεση, η blog-όσφαιρα, και τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας. Σαν μπήκαν όμως στη ζωή μου, την άλλαξαν για τα καλά! Τίποτε δεν έμεινε ίδιο. Ο ελεύθερος χρόνος μου εξανεμίστηκε. Ο χρόνος που αφιέρωνα στην ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων, δυστυχώς, περιορίστηκε, η κοινωνική μου ζωή μεταμορφώθηκε, η ανταλλαγή τηλεφωνημάτων εξελίχτηκε σε ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων κι αυτή με τη σειρά της σε ανταλλαγή emotions, gifs κι άλλων τινών ακίνητων ή κινούμενων εικόνων και γραφημάτων.

Και αναρρωτιέμαι πώς να νοείται ο κατά Αναγνωστάκη "προνομιούχος" άνθρωπος σήμερα.

Είναι προνόμιο να κοινοποιείς τη ζωή σου, να ανεβάζεις φωτογραφίες από το σαλόνι σου,  από την οικογένειά σου, από τις εξόδους σου, από τις διακοπές σου; Είναι η μετεξέλιξη της δυνατότητας που είχαν οι εγγράμματοι του 1960, οι κατά Αναγνωστάκη προνομοιούχοι δηλαδή, να συζητούν τα ατομικά τους πάθη και τη μοίρα του κόσμου; 

Πιθανόν και να είναι...

Όπως και να' χει, θεωρώ ότι είναι μέγα προνόμοιο που γνωρίζω ανάγνωση και γραφή και που έχω τη δυνατότητα να πληκτρολογώ αυτή τη στιγμή...

Και ακόμη μεγαλύτερο προνόμιο θεωρώ πως είναι που ό,τι γράφω θα φτάσει στον κόσμο, θα φτάσει σε σας, και θα διαβαστεί!

Γι' αυτό, για το καλό του Χρόνου, θέλω να κάνω μια ευχή:  

Εύχομαι από καρδιάς να μάθουμε όλοι .... περισσότερα γράμματα και να γίνουν ορθά οι  υπολογισμοί, ώστε η (μαθηματική ανισότητα, που οδηγεί σε) κοινωνική ανισότητα στην Ελλάδα - και όχι μόνο - μια για πάντα να εξαλειφθεί!

.....................................................................................................

*Μανώλης Αναγνωστάκης, Αντιδογματικά 1946-1977,  Δεύτερη έκδοση, Πλειάς, Αθήνα. 

Απρίλιος 1979.