Ο ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΜΗΔΕΝ

ΟΙ ΕΦΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΒΕΛΗ ΣΧΕΤΙΚΑ

ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ «Ο ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΜΗΔΕΝ»

1. Πώς θα ονομάζατε εσείς τη λογοτεχνική περιοχή στην οποία κατατάσσονται τα βιβλία σας;

Γ. Καρβέλης: Άρχισα με ένα βιβλίο, αναφέρομαι στο «Περί Υπεναντίας Μεσότητος», που θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς «Λογοτεχνικά Μαθηματικά», (εδώ το ουσιαστικό είναι τα Μαθηματικά). Άλλωστε εκείνο που ήξερα να κάνω ήταν η σύνθεση μαθηματικών και λογικών γρίφων, επομένως αυτοί ήταν οι βασικοί πυρήνες των ιστοριών μου και τα περιστατικά ήταν οι επενδύσεις. Όμως στη συνέχεια ο εκδότης, μετά από το διάβασμα κάποιων ιστοριών που του έδωσα ως δείγμα για ένα επόμενο βιβλίο, ξεχώρισε εκείνη του «Κρατούμενου 0», που τότε την τιτλοφορούσα «Λογική ετυμηγορία» και μου ζήτησε να προσπαθήσω να την κάνω μυθιστόρημα. Εγώ στην αρχή αρνήθηκα, καταλάβαινα πόσο δύσκολο θα ήταν, αλλά εκείνος επέμενε. Έτσι, αναγκαστικά σχεδόν, πέρασα στην περιοχή της Μαθηματικής Λογοτεχνίας, (εδώ τώρα το ουσιαστικό είναι η Λογοτεχνία) και σας ομολογώ ότι νοιώθω πολύ αμήχανος γι΄ αυτό, ακόμα και που το λέω.

2. Πώς ξεκίνησε το γράψιμο της ιστορίας του «Κρατούμενου 0»; Το βιβλίο περιγράφει μια φανταστική ιστορία, αφού γίνεται το 2009, η οποία περιέχει ένα γρίφο, που εγώ θα τον χαρακτήριζα λογικομαθηματικό. Πείτε μας, τι προηγήθηκε ως έμπνευση, η ιστορία ή ο γρίφος και πώς έγινε αυτό; Κάποιο πρωί δηλαδή σας ήρθε ξαφνικά μια ιδέα για το γρίφο και το όλο σενάριο ή προηγήθηκαν κάποια γεγονότα που έπαιξαν το ρόλο τους;

Γ.Κ.: Όχι, δεν ήταν κάτι ξαφνικό. Μαζί με το φίλο Γιώργο Μάνθο, που το όνομά του έχει και ένας από τους πρωταγωνιστές του βιβλίου, ψαρέψαμε έναν ωραίο λογικό γρίφο με κρατούμενους σε ένα site, στο «αsxetos.gr». Ο γρίφος είχε να κάνει με μια ομάδα κρατουμένων που είχαν τη δυνατότητα μιας μόνο προσυνεννόησης ώστε μετά να κάνουν κάτι το οποίο, αν πετύχαινε, θα τους χάριζε την ελευθερία τους. Το μόνο στοιχείο που είχαν μετά σαν δυνατότητα επικοινωνίας ήταν μια λάμπα, την οποία μπορούσαν να αφήσουν αναμμένη ή σβηστή, μετά από την επίσκεψή τους στο χώρο που βρισκόταν η λάμπα. Προσέξατε πιστεύω ότι αυτό θυμίζει λίγο το δυαδικό σύστημα, 0 και 1. Παιδευτήκαμε λοιπόν λίγες μέρες, στα διαλείμματα της δουλειάς, λύσαμε το γρίφο και εμένα μου άρεσε πάρα πολύ. Ο Μάνθος όμως είχε κάποιες αντιρρήσεις. Μου έλεγε ότι αυτός ο γρίφος είναι μεν ωραίος, αλλά έχει μια αδυναμία, την προσυνεννόηση. Δε θα μπορούσαμε να φτιάξουμε έναν άλλο, που να περιέχει ένα αντίστοιχο πρόβλημα, χωρίς όμως καμιά δυνατότητα προσυνεννόησης; Άρχισα να ψάχνω, πέρασαν κάμποσες μέρες και τελικά κατάφερα να φτιάξω έναν τέτοιο γρίφο, που μάλιστα απαντούσε σε πιο σύνθετα ερωτήματα που σχετίζονταν με ταξινόμηση και μέτρηση και άρεσε στο Μάνθο πάρα πολύ. Μετά έπρεπε να φτιαχτεί και μια ιστορία στην οποία να ταιριάζει αυτός ο λογικός γρίφος και έτσι οδηγήθηκα σε μια ιστορία με απόδραση από φυλακές υψηλής τεχνολογίας.

3. Ώστε λοιπόν προηγήθηκε ο λογικός πυρήνας. Θα θέλαμε τώρα να μας περιγράψετε, με λίγα λόγια, το περιεχόμενο του βιβλίου, την ιστορία που διηγείται.

Γ.Κ: Νομίζω ότι το οπισθόφυλλο του βιβλίου, αν και πολύ περιληπτικό, είναι αρκετά κατάλληλο για να δώσει μια πρώτη ιδέα όσον αφορά το περιεχόμενό του. (διάβασμα χαρακτηριστικού αποσπάσματος από το οπισθόφυλλο, σχόλια).

4. Γιατί διαλέξατε το συγκεκριμένο θέμα και πλαίσιο αναφοράς για την εξέλιξη του γρίφου, δηλαδή το κλίμα γύρω από την τρομοκρατία στην Αμερική του 2009, με ύποπτους για προδοσία και με απομόνωση σε φυλακές ύψιστης ασφάλειας;

Γ.Κ: Το να βάλεις σε μια ιστορία μια λάμπα που κάποιοι κρατούμενοι την αναβοσβήνουν χωρίς λόγο δεν είναι ρεαλιστικό. Αν όμως περιγράψεις μια φυλακή απομόνωσης, που ακόμα και το φαγητό το μοιράζουν ειδικά μηχανήματα και κάποιος μπορεί μόνο να διαλέξει καφέ ή γάλα, τότε αυτό είναι πιο πειστικό. Τώρα γιατί στις ΗΠΑ, αυτό έγινε λόγω της μεγάλης τεχνολογικής εξέλιξης που υπάρχει εκεί, αλλά και για λόγους επικαιρότητας, σε σχέση με αυτά που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στον τύπο και την τηλεόραση, γύρω από τον patriot act.

5. Γιατί διαλέξατε ένα δικαστήριο, πιο συγκεκριμένα ένα στρατοδικείο, ως βασικό πλαίσιο εξέλιξης της ιστορίας; Αυτό εξυπηρετούσε τις ανάγκες του μύθου ή του γρίφου;

Γ.Κ: Θα έλεγα και τα δύο, αλλά κυρίως εξυπηρετούσε το λογικό στήσιμο της ιστορίας. Ο γρίφος είναι λίγο στρυφνός και η διαδικασία μιας δίκης, με τις ερωτήσεις των δικηγόρων και τις απαντήσεις των μαρτύρων, διευκολύνει τη σταδιακή λογική ανάπτυξη και την κατανόηση των λεπτομερειών.

6. Πείτε μας λοιπόν τώρα, που και πώς μπαίνουν τα Μαθηματικά και οι Μαθηματικοί στην ιστορία αυτή;

Γ.Κ: Τα Μαθηματικά είναι διάσπαρτα, είτε μέσα από τη χρήση κατά τη δίκη στοιχείων της θεωρίας των πιθανοτήτων, είτε μέσα από το φροντιστήριο που κάνει ο βασικός μάρτυρας (που είναι μαθηματικός) στη συνήγορο, ώστε αυτή να οδηγήσει κατάλληλα τη διαδικασία. Άλλωστε στην αρχή υπάρχει και ένας άλλος λογικομαθηματικός γρίφος, που καλούνται να λύσουν οι δραπέτες πριν καν συλληφθούν, αφού τους αρέσουν τέτοιες ασχολίες, και που νομίζουν ότι αυτά δε γίνονται στην πραγματικότητα. Βέβαια η ζωή τους τα φέρνει διαφορετικά…Το πιο σημαντικό όμως σημείο, κατά τη γνώμη μου, έχει να κάνει με μια μικρή ιστορία που συνέβη κατά το γράψιμο. Ένας φίλος καθηγητής στο Πολυτεχνείο, ο Τρύφωνας που αναφέρεται προς το τέλος, διάβασε τον πυρήνα του κεντρικού γρίφου και αποφάσισε να προσπαθήσει να τον λύσει. Την άλλη μέρα μου τηλεφωνεί και μου περιγράφει τη λύση του. Και τότε έντρομος συνειδητοποιώ ότι οι κρατούμενοι είχαν όχι μια, αλλά δύο δυνατότητες οργάνωσης της απόδρασής τους. Ο Τρύφωνας είχε δώσει διαφορετική λύση από τη δική μου! Προσέξτε τώρα, αυτό κάνει την ιστορία να μη στέκεται, τουλάχιστον στην πρώτη ανάγνωση, αφού δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα συνεννόησης για το ποιον από τους δυο τρόπους έπρεπε να ακολουθήσουν οι κρατούμενοι. Τώρα;;; Άρχισα λοιπόν να προσπαθώ να ξεπεράσω αυτό το, φαινομενικά τουλάχιστον, αδιέξοδο. Εδώ είναι κατά τη γνώμη μου και η πιο ενδιαφέρουσα, από μαθηματική άποψη, ιδέα του βιβλίου. Να χρησιμοποιήσει δηλαδή κανείς τα στοιχεία της αξιωματικής θεμελίωσης της έννοιας του συνόλου των φυσικών αριθμών, ώστε επαγωγικά να οδηγηθεί στη λύση του-εκ πρώτης όψεως- αδιέξοδου.

7. Υπάρχει μια αναλυτική περιγραφή τοποθεσιών, δρόμων, δικονομικών διαδικασιών, κτιρίων…Είναι ακριβή τα στοιχεία αυτά; Και πώς βρήκατε τις σχετικές πληροφορίες, έχετε ζήσει ή ταξιδέψει στα μέρη αυτά;

Γ.Κ: Έχω ταξιδέψει στην Αμερική δυο φορές και ειδικά στην Ουάσιγκτον μία, αλλά σίγουρα δεν ήταν το ταξίδι που μου έδωσε τις σχετικές πληροφορίες. Ήταν δυο άλλες πηγές, το διαδίκτυο φυσικά και το Google earth. Πέρασα πολλές ώρες ψάχνοντας πόλεις, δρόμους, κτίρια, πρακτικά από δίκες… Στην προσπάθεια να βρω μια κατάλληλη αεροπορική βάση για την ιστορία μπήκα σε διάφορα sites και κάποιες φορές μου απαγορευόταν η πρόσβαση, αφού κάποιες πληροφορίες ήταν προσβάσιμες μόνο σε διαβαθμισμένα πρόσωπα. Συνέβη μάλιστα και κάτι που για λίγο καιρό με είχε κυριολεκτικά αναστατώσει. Τις πρώτες μέρες μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πήγα στο γραφείο και κοίταξα τα e-mail μου. Είδα λοιπόν και ένα από πού λέτε; Από τη CIA! Και έλεγε ότι εντοπίστηκα σε προσπάθειες παράνομης εισόδου σε απαγορευμένα sites και ότι αυτό ήταν πολύ σοβαρό και ότι έπρεπε να απαντήσω στις ερωτήσεις ενός συνημμένου αρχείου, που όμως δε μπορούσα να το ανοίξω. Τα χρειάστηκα! Άντε τώρα να αποδείξεις στη CIA ότι δεν είσαι ελέφαντας! Ο Γιώργος ο Μάνθος που του ζήτησα βοήθεια επέμενε ότι ήταν φάρσα και τα περί εισόδου σε illegal websites ήταν σύμπτωση. Μπορούσα όμως να ησυχάσω; Ευτυχώς που μετά από μερικές μέρες ένας άλλος συνάδελφος, που με είδε να κοιτάζω το e-mail της πράκτορος Σούζαν Άλισον, μου είπε το εξής λυτρωτικό: «Μπα, και εσύ πήρες τέτοιο e-mail; Έχω πάρει και εγώ και η Μαίρη στο διπλανό γραφείο!» Τότε μόνον ησύχασα και το πέταξα στα σκουπίδια!

από την παρουσίαση του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, στις 4 Νομεμβρίου 2006