ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ SOFISTI(KE)!

" Όταν επιθεωρώ ένα δάσος με την πρόθεση να το αγοράσω, να το νοικιάσω, να το καταστρέψω, να κυνηγήσω σε αυτό ή να το υποθηκεύσω, τότε δεν βλέπω το δάσος, αλλά μόνο τη σχέση που έχει με τις επιθυμίες μου, τα σχέδια, τις υποθέσεις, το πορτοφόλι μου. Τότε αποτελείται από ξύλο, είναι νέο ή παληό, υγιές ή άρρωστο. Αλλά όταν δεν θέλω τίποτα από αυτό παρά μόνο ν' ατενίζω "χωρίς σκέψη", προς το πράσινο βάθος του, τότε γίνεται δάσος, φύση, κάτι που μεγαλώνει: τότε μόνο γίνεται ωραίο.

Και το ίδιο συμβαίνει με τους ανθρώπους, τα πρόσωπά τους επίσης. Ο άνθρωπος που κοιτάζω με φόβο, με ελπίδα, με απληστία, με σκοπούς, με απαιτήσεις, δεν είναι ένας άνθρωπος, μόνο ένας θολός καθρέφτης της βούλησής μου.Είτε το συνειδητοποιώ είτε όχι, τον κοιτάζω κάτω από το φως ερωτημάτων που τον περιορίζουν και τον παραποιούν: είναι προσιτός ή είναι υπερόπτης; Με υπολογίζει; Θα μπορούσα να του ζητήσω χρήματα; Καταλαβαίνει καθόλου από τέχνη;

Αντιμετωπίζουμε τους περισσότερους ανθρώπους που πλησιάζουμε με πάρα πολλά ερωτήματα αυτού του είδους..."

Τα παραπάνω έχει γράψει ο Έρμαν Έσσε, "για την ψυχή", σε ένα κείμενό του το 1917, αρχίζοντας ως εξής:

Το μάτι της επιθυμίας λερώνει και παραμορφώνει. Μόνο όταν δεν επιθυμούμε τίποτα, μόνο όταν το βλέμμα μας μεταβάλλεται σε καθαρή θέαση, τότε μόνο η ψυχή των πραγμάτων (που είναι η ομορφιά) μας ανοίγεται.

Ο ρομαντισμός του Έρμαν Έσσε, και ειδικά η περί δημιουργού θεωρία του, συχνά συγκρούεται με τις κονστροκτουβιστικό-πρωταγορικές μου θεωρήσεις! Ωστόσο, επειδή καμιά φιλοσοφική θεωρία δεν είναι αμιγής, αλλά εμπεριέχει, έστω και σε σπερμική μορφή, στοιχεία ακόμη και εκ διαμέτρου αντίθετων θεωριών, πρέπει να παραδεχτώ πως-για μια ακόμη φορά-το παραπάνω απόσπασμα του Έσσε με βρίσκει απολύτως σύμφωνη, αφού συνάδει άλλωστε με τη βασική "σοφολογιότατη" αρχή περί αληθείας: για κάθε ζήτημα δεν υπάρχει  μια αλήθεια, αλλά πολλές αλήθειες. Μάλιστα από το σύνολο των αληθειών, έχει ο καθένας τη δυνατότητα να επιλέγει ως αληθινό εκείνο που τον εξυπηρετεί καλύτερα και ικανοποιεί τις προσωπικές του ανάγκες.
"Και τι διαμορφώνει τις ιδιαίτερες ανάγκες μας, άραγε;" Κοινότοπη ερωτήση με πλειάδα δυνατών απαντήσεων.. Όμως, παρόλη την τριβή που έχει υποστεί λόγω αυτής καθαυτής της κοινοτοπίας της είναι ικανή να μας απομακρύνει από ένα...καταπράσινο δάσος (!) ( χαχαχα!!!)
ή ένα πρόσωπο, αν μας τεθεί απροκάλυπτα, αξιώνοντας μια ειλικρινή απάντηση!
Βέβαια όλα αυτά, πιστεύω, μπορούν να έχουν ισχύ σε ατομικό επίπεδο, γιατί στο συλλογικό, στο κοινωνικό επίπεδο, η ψυχολογία της μάζας δημιουργεί πολλές διεξόδους, πολλά μικρά παραθυράκια! Τα παραθυράκια αυτά είναι οι ρωγμές που εμφανίζονται εκεί όπου παλεύουν να συναρμοθούν οι αντικρουόμενες θεωρίες, τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, οι καταλυτικές επιθυμίες, οι ατομικές επιλογές, οι ελευθερίες..
Κοντολογίς όλα εκείνα, που μας καθιστούν διοπτροφόρους, αναζητητές μιας κάποιας βολικής θεωρίας...Τόσο βολικής, ώστε να δικαιολογεί και να ερμηνεύει όλες τις... sofisti(ke) επιθυμίες μας! :)