ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ

Ο Ρόμπερτ Σούμαν ήταν ανήσυχος εκείνο το βράδυ. Έδινε την εντύπωση ότι ένιωθε κάτι παραπάνω από απλή ανία με αυτά τα συχνά μουσικό-κοινωνικά σουαρέ ντε σαλόν. Γύρω στα μεσάνυχτα, ενώ δυο φίλοι είχαν απομείνει ακόμα στο σαλόνι του, σηκώθηκε ξαφνικά και βγήκε από το σπίτι. Η έξοδός του ήταν τόσο αποφασιστική που εμπόδισε τους φίλους του να τον ακολουθήσουν, Τους έβαλε όμως σε ανησυχίες. Γνώριζαν τη χρόνια διανοητική του ασθένεια με τις περιοδικές της εκρήξεις.
Ο Σούμαν τράβηξε κατευθείαν για τον Ρήνο και πήδησε μέσα. Λόγω των ρούχων του δεν βυθίστηκε αμέσως' και αυτή η αργοπορία έδωσε σε κάτι κοντινούς ψαράδες, που άκουσαν τον παφλασμό, τη δυνατότητα να έθρουν και να τον σώσουν. Κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο, ο ένας από αυτούς είπε: "Νομίζω ότι μόλις τον προλάβαμε". Ο άλλος φάνηκε απορροφημένος με μια άλλη σκέψη: "Αν δεν κατάφερε να αυτοκτονήσει", είπε, "σημαίνει πως ήταν λάθος που το προσπάθησε"

Εκατόν τριάντα χρόνια αργότερα υπάρχουν ενδείξεις υπέρ της άποψης ότι ο Σούμαν έκανε λάθος προσπαθώντας να αυτοκτονήσει στην ηλικία των σαράντα τεσσάρων ετών. Ποτέ δεν βγήκε από εκείνο το νοσοκομείο. Παρ' όλο που πέθανε μετά από δυο χρονια, δεν επανέκτησε τη διανοητική του υγεία και δεν προσέφερε περισσότερα στη μουσική. Ο αριθμός, πάντως, των δημοσιευμένων έργων του εξακολούθησε να αυξάνεται επί δεκαοκτώ χρόνια μετά την απόπειρα αυτοκτονίας του. Τα πάμπολλα μουσικά χειρόγραφα που είχε αφήσει πίσω του έκαναν τη δημόσια εμφάνισή τους με έναν ρυθμό ο οποίος αντιστοιχεί στη δημιουργική πορεία που ίσως να είχε ακολουθήσει αν δεν είχε πεθάνει.
Εν τούτοις, όλα συνέβησαν εν απουσία του!

Το παραπάνω απόσπασμα δεν είναι παρμένο από ένα βιογραφικό βιβλίο ή ένα βιβλίο σχετικό με τη μουσική ή σχετικό με τον Ρομαντισμό ή από κάποιο ιστορικό μυθιστόρημα, όπως ίσως φαίνεται.
Είναι από ένα καθαρά μαθηματικό βιβλίο με τίτλο
"Προβλέψεις.ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΤΑ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ", που έγραψε ο πανεπιστημιακός Θ. Μόδης και κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημικές Εκδόσεις Κρήτης, για πρώτη φορά το Μάη του 1995.
Ο Μόδης παρουσιάζει με έναν πολύ θελκτικό τρόπο τους νόμους που διέπουν τη φυσική ανάπτυξη, περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά της με μαθηματικές εξισώσεις, που ονομάζονται συναρτήσεις ανάπτυξης. Η γνωστή γκαουσιανή καμπύλη ή αλλιώς η κωδωνοειδής καμπύλη, που περιγράφει τον κύκλο της ζωής, καθώς και η σιγμοειδής καμπύλη της αθροιστικής ανάπτυξης, βρίσκουν ευρύτατη εφαρμογή σε ποικίλα διαφορετικά μεταξύ τους φαινόμενα που διέπονται από τους ίδιους ακριβώς νόμους.
Για να καταλάβει κανείς το εύρος της εφαρμογής των νόμων αυτών, θα πρέπει ίσως να ρίξει μια ματιά στα περιεχόμενα του βιβλίου, εδώ

Και προς αποφυγήν τυχόν παρανοήσεων περί του τι ορίζει ο Μόδης  "κωδωνοειδή καμπύλη του κύκλου ζωής" παραθέτω λίγες γραμμές από τη σελίδα 24:

Η ΚΩΔΩΝΟΕΙΔΗΣ ΚΑΜΠΥΛΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ

Οι αναλλοίωτες είναι οι απλούστεροι δυνατοί φυσικοί νόμοι που υπάρχουν για όλο το χρόνο, χωρίς αρχή, μέση ή τέλος, και που μπορεί να τις αναπαραστήσει κανείς γραφικά με ευθεία γραμμή. Υπάρχουν όμως φυσικοί νόμοι που έχουν μεγαλύτερη πολυπλοκοτήτα, αλλά αναλλοίωτη γενική (συνολική) μορφή με αρχή και τέλος. Ένας τέτοιος νόμος είναι ο νόμος της φυσιολογικής ανάπτυξης στη διάρκεια μιας ζωής, στον οποίο η αρχή συνδέεται με την ανάπτυξη και η παρακμή με τον θάνατο. Η πορεία από την εμφάνιση μιας ύπαρξης ως τον αφανισμό της ονομάζεται κύκλος ζωής και η πιο συνήθης γραφική της παράσταση είναι μια καμπύλη σε σχήμα καμπάνας. ...

Η πρόθεσή μου όμως δεν είναι να σχολιάσω τις ιδέες του Μόδη,
[όπως περιγράφονται στο βιβλίο, και όπως, φαντάζομαι, έχουν εξελιχτεί μέσω της συμβουλευτικής εταιρείας που ιδρύθηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα και επεξεργάζεται τις πρακτικές προεκτάσεις των μεθόδων που αναπτύχθηκαν από τις ιδέες του βιβλίου], αλλά να σκεφτώ, ξανά, τις δηλώσεις που έκαναν οι δυο ψαράδες κατά τη μεταφορά του Σούμαν στο νοσοκομείο, εκείνο το βράδυ της αποτυχημένης απόπειρας.
Κλασική περίπτωση του ομοδιηγητικού αφηγητή ο πρώτος, "Νομίζω ότι μόλις τον προλάβαμε", λέει, ρίχνοντας το βάρος της δράσης στη δική τους προσπάθεια σωτηρίας του Σούμαν, σα να ήταν αυτοί, οι δυο που από τύχη βρέθηκαν κοντά, οι βασικοί-και ίσως οι μόνοι- ήρωες του τραγικού συμβάντος.
Από την άλλη, κυνικός, ακραιφνής και αποστασιοποιημένος παρατηρητής ο δεύτερος, σα να μη μετέχει καθόλου ο ίδιος στην επιχείρηση της διάσωσης, σα να μην παρενέβη στο συμβάν, συλλογάται ρίχνοντας όλο το κέντρο βάρους της δράσης στον παρ' ολίγον αυτόχειρα, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος και μόνο, αφού άλλα στοιχεία δε φαίνεται να διαθέτει, λέγοντας εν ολίγοις το εξής:
Αν δεν κατάφερε να τελεσφορήσει την προσπάθειά του, είναι επειδή έκανε λάθος που προσπάθησε!

Είναι βέβαιο πως, γενικότερα, πολλοί συμμερίζονται μια τέτοια στάση, σαν αυτήν του δεύτερου ψαρά,  και -πιθανόν- αγνοώντας  ο,τιδήποτε σχετικό με εργαλεία και μεθόδους πρόβλεψης, όπως είναι για παράδειγμα οι  συναρτήσεις ανάπτυξης, περιμένουν να δουν το αποτέλεσμα ή, για να το κάνω και μαθηματικότερο, περιμένουν να δουν το ολοκληρωμένο γράφημα του κύκλου της ζωής, και από αυτό  να κρίνουν την όλη προσπάθεια.  Αποκλειστικά και μόνο, δηλαδή, εκ του αποτελέσματος.