ΑΝΤΙΟ ΝΤΕΝΙ...

"Δεν είναι δυνατόν"!
Αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση του φίλου μου ΔΧ, όταν διάβασε το μήνυμά μου. Γνωρίζοντας τον θαυμασμό  του για τον Ντενί Γκετζ του έστειλα  το link της kathimerini.gr, όπου λιγότερες από εκατό λέξεις κάτω από τον τίτλο: "Απεβίωσε ο συγγραφέας Ντένι Γκετζ" μετέφεραν μια απέραντα θλιβερή κι άλλο τόσο στεγνή είδηση...με καθυστέρηση τεσσάρων ημερών!

Το Σάββατο στις 24 Απριλίου ο πολυγραφότατος Ντενί Γκετζ ξεκίνησε το τελευταίο του ταξίδι, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στο χώρο των μαθηματικών-συγγραφέων και μαζί με το κενό μια παγομάρα ανάμεσα στις χιλιάδες των αναγνωστών του, που διάβασαν την είδηση του θανάτου του...  
Μέχρι αργά χθες το βράδυ σε  πολλά blog αναδημοσιεύονταν οι δυο παράγραφοι, που κι εγώ είχα στείλει στον ΔΧ! Αναδημοσιεύονταν χωρίς σχόλια, χωρίς λόγια, μια βουβή αναδημοσίευση...μια προσπάθεια να γίνει πιστευτό, αυτό που δε μπορούσε κανείς από μας να πιστέψει. "Δεν είναι δυνατόν"!

Από προσωπική μου ανάγκη θέλω να γράψω δυο λόγια στη μνήμη του ιδιαίτερα αγαπημένου μου συγγραφέα Ντενί Γκετζ, τα βιβλία του οποίου, όσα τουλάχιστον από αυτά μεταφράστηκαν στα ελληνικά, βρίσκονται σε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μου. Πολλά διαβάστηκαν  και συζητήθηκαν σε λέσχες ανάγνωσης. Το "Μηδέν", για παράδειγμα,  το διαβάσαμε πέρυσι με την αναγνωστική ομάδα του Λυκείου Μουδανιών, ενώ "τα Αστέρια της Βερενίκης" πρόπερσι στη λέσχη ανάγνωσης ενηλίκων. Το δε περιβόητο "θεώρημα του παπαγάλου" ήταν και είναι βιβλίο αναφοράς για όλους  όσους αγαπούν τη μαθηματική λογοτεχνία, επειδή είναι ακριβώς το βιβλίο που  έγινε αφορμή να αγαπηθεί  το συγκεκριμένο είδος από τον πολύ κόσμο. Το αναγνωστικό κοινό του Ντενί Γκετζ στην Ελλάδα είναι μεγάλο και το σύνολο των θαυμαστών του πολυπληθές! Ο ίδιος, τρέφοντας ιδιαίτερη αγάπη για τη χώρα μας, εξέφραζε τη χαρά του που "τα Αστέρια της Βερενίκης" σημείωσαν μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία εδώ από ότι στη Γαλλία. Την αγαπούσε την Ελλάδα ο Ντενί Γκετζ και δεν έχανε ευκαιρία να μας το λέει. Τελευταία ερχόταν συχνά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη για ομιλίες και για παρουσιάσεις των βιβλίων του.

"Όταν η φαντασία μετατρέπει τα Μαθηματικά σε παιχνίδι...τότε μιλάμε για Ντενί Γκετζ"
έγραφε η γκριζογάλαζη αφίσα κι ακριβώς από κάτω:
"Ο Ντενί Γκετζ επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου του
με τίτλο Η ΕΠΑΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ..."
Και το κοινό του στο Κέντρο Ιστορίας της Θεσσαλονίκης απόλαυσε για μιαν ακόμη φορά, την τελευταία φορά, τον χειμαρώδη και δηκτικό του λόγο, τη νεανική του σφυγιλότητα,  την άμεση  προσέγγισή του στα κοινωνικά προβλημάτα, τον ακραίο αλτρουισμό του, την επικριτική θέση  του για την  εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο,  τον αυθορμητισμό του, τα παιχνιδίσματα και τα λογοπαίγνια του που κάποια, ωστόσο, χάθηκαν στη μετάφραση...
Ήταν 1η Νοέμβρη του 2008! Η τελευταία του επίσκεψη στην πόλη μας. Μετά την εκδήλωση το γλεντήσαμε μέχρι πρωίας, όπως και τις προηγούμενες φορές, που ήρθε.
Μόνο που αυτή τη φορά μας είχε δηλώσει εγκαίρως την αγάπη του για το ελληνικό ρεμπέτικο και την επιθυμία του να το ακούσει ζωντανά. Εύκολο! Στη Θεσσαλονίκη ζούμε. Στα Κάστρα του Γεντί Κουλέ! Σε ένα ρεμπετάδικο ερείπιο, αλλά καθαρόαιμο, ο Ντενί Γκέτζ απόλαυσε τα λαϊκά άσματα, τσούγκρισε το ποτήρι του, ήπιε τα ουζάκια του και, όταν πέρασε αρκετά η ώρα και το κέφι άναψε για τα καλά,  χόρεψε ένα ζεϊμπέκικο, αφού πρώτα, με δική μας παρότρυνση, απηύθηνε χαιρετισμό από το μικρόφωνο σε όλους τους θαμώνες, και φυσικά εξέφρασε για πολλοστή φορά την αγάπη του για τη  χώρα μας και μας μακάρισε, εμάς τους τυχερούς, που έχουμε μια τέτοια πατρίδα!
Κι εμείς, γνήσιοι έλληνες, χειροκροτήσαμε με την καρδιά μας και συνοδεύσαμε με παλαμάκια τα χορευτικά του βήματα.
Τόσο απλά, τόσο ανθρώπινα. Άνθρωπος της παρέας και της συναναστροφής, στη ζωή του, όπως και στα βιβλία του.
 "...στα βιβλία του DG η φιλία και οι σχέσεις έχουν κεντρικό ρόλο, ο Ρυς με τον Γκροσρουβρ στον Παπαγάλο, η πολυμελής παρέα του Ερατοσθένη στα Αστέρια της Βερενίκης, οι τρόφιμοι του ψυχιατρείου στην έπαυλη των ανδρών.", μου έγραψε ο ΔΧ, χθες σε μια προσπάθεια να
πιστέψει πως ο Ντενί Γκετζ δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας, και συνέχισε γράφοντας:
"Τώρα νιώθω λες κι έχω χάσει κάποιον που με καταλάβαινε, ενώ θα έπρεπε να είναι το αντίθετο με τους συγγραφείς και τους αναγνώστες, οι συγγραφείς δηλαδή να νιώθουν έτσι όταν πεθαίνουν οι αναγνώστες τους."
Αυτό νομίζω πως ήταν το μεγάλο του ταλέντο. Η ικανότητα να σε κάνει να νιώθεις πως είναι ένας πολύ δικός σου άνθρωπος, που σε κατανοεί και σε νοιάζεται. Η πένα του έγραφε με ένα μαγικό τρόπο και οι φράσεις του χαράζονται στη μνήμη μας, ώστε με τον καιρό μας δημιουργείται η εντύπωση πως είναι δικές μας σκέψεις και δικές μας αγωνίες... "το μυαλό μου πηγαινοέρχεται αρκετά συχνά σ' αυτά που έχει γράψει, ακόμα και σ' αυτά που περίμενα να γράψει. Ειδικά αυτό το "τι μας μετρά;", κάπου εκεί που λέει για τους φίλιους αριθμούς στο Θεώρημα του Παπαγάλου.", μου λέει ο ΔΧ!

Και το δικό μου το μυαλό ΔΧ, πηγαινοέρχεται συχνά στα λόγια του. Κι ένα από τα αγαπημένα μου είναι το παρακάτω απόσπασμα από το ΜΗΔΕΝ, που πολύ συχνά αναφέρω:

«Ξέρεις πώς έλεγαν «πεθαίνω» οι Σουμέριοι;» ρωτάει ο Ουμπαΐντ την Αεμέρ.

«Επιστρέφω στον άργιλο. Ο θάνατος σήμαινε επιστροφή στον άργιλο»

Βυθίστηκε σε περισυλλογή. «Τελικά φτιάχνουμε τους μύθους μας όπως τα καλάθια:

με ό,τι υλικό έχουμε πρόχειρο»

Τι μας μετρά τελικά, φίλε μου; Τα άδεια ράφια σε μια βιβλιοθήκη! Τρία ρήματα! Δυο αριθμοί...

Ένας μύθος; "Ους ο Ντενί συνέζευξε".

Και μια ατέλειωτη επιστροφή...

ΑΝΤΙΟ ΝΤΕΝΙ...

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

Η καμπύλη του διπλανού σχήματος στα Μαθηματικά ονομάζεται  παραβολή και αποτελεί τη γραφική παράσταση  δευτεροβάθμιας πολυωνυμικής συνάρτησης
της γενικής μορφής f(x)=ax^2+bx+c, με a διάφορο από το μηδέν,
[ή, πιο γενικά, μπορεί να αποτελεί ένα απειροσύνολο σημείων του επιπέδου των οποίων οι αποστάσεις από ένα σταθερό σημείο Ε και μια σταθερή ευθεία (δ) είναι ίσες, αλλά εδώ δεν μας απασχολεί με αυτήν την έννοια.]
Το διπλανό σχήμα, ωστόσο, με το ζητούμενο που το συνοδεύει: "Να βρεθούν οι ρίζες της παραβολής του σχήματος, με εξίσωση Υ = Χ^2-ΒΧ+Γ, όταν ΧΑ=..... και ΨΑ=......" δεν απεικονίζει μια τυχαία και αθώα παραβολή, όπως αυτές που συναντάμε στα σχολικά εγχειρίδια, αλλά μια μυστηριώδη παραβολή που έχει κλειδωμένη μέσα της την ημερομηνία κατά την οποία η κυβέρνηση πρόκειται να ανακοινώσει μια πληροφορία για τα Ελληνικά Ναυπηγεία. Η ανακοίνωση αυτή είναι βέβαιο πως θα αλλάξει άρδην τις αξίες στο Χρηματιστήριο των Αθηνών κι όποιος τη γνωρίζει εκ των προτέρων με τις κατάλληλες κινήσεις μπορεί να...
 Για να υπολογίσει όμως κάποιος την ημερομηνία αυτή θα πρέπει να γνωρίζει τις τιμές των ΧΑ και ΨΑ, που λείπουν σκοπίμως από τα δεδομένα. Για τον υπολογισμό είναι απαραίτητες και οι δυο τιμές, εκτός και αν ο ενδιαφερόμενος είναι μαθηματικός και γνωρίζει Θεωρία Αριθμών, οπότε μπορεί να φτάσει σε αποτέλεσμα με τη μέθοδο της εις άτοπον απαγωγής, αυτήν την θεόπνευστη αποδεικτική μέθοδο! Ο Αντώνης Στυλιανίδης και μαθηματικός είναι και γερός λύτης στη Θεωρία Αριθμών, αλλά είναι επίσης και ένας από τους μεγάλους χαμένους στη Φούσκα της Σοφοκλέους...Το 2000...

 Μετοχές, χρηματιστήριο, φούσκες, παραδικαστικό κύκλωμα και μια μορφή που θυμίζει ... Μπουρμπούλια, δημοσιογράφοι που εμφανίζουν κι εξαφανίζουν  dvd, θυμίζουν πρόσφατα σκάνδαλα τα οποία όπως πάντα έμειναν στα αζήτητα, χωρίς να πληρώσει κανείς και για τίποτε...
Μπαρ σκοτεινά με αποπνικτική τσιγαρίλα,  ο  υπόκοσμος της διπλανής πόρτας, το Λύκειο του Παγκρατίου, η ομορφιά του Πηλίου, τα υγρά κι ανήλιαγα στενά της Αθήνας, είναι το περιβάλλον  στο οποίο ο Αντώνης Στυλιανίδης, ο σαραντάρης, αθλητικός, εργένης κι ερωτεύσιμος καθηγητής Μαθηματικών κινείται σαν τον άσωτο γιο, που έχοντας  ξοδέψει μαζί με τα υλικά και όλα τα ψυχικά του αποθέματα, καθώς και  πολύτιμο χρόνο από τον λιγοστό που του αναλογεί, παίρνει τον δρόμο της επιστροφής. Επιστροφή στο φως της μέρας και στην καθαρότητα της ψυχής. Πριν ξεκινήσει την επιστροφή του όμως φροντίζει, αξιοποιώντας την καλή του γνώση  στη Θεωρία Αριθμών, να βρει την ημερομηνία που κρύβει  στα δεδομένα της η παραβολή και από την ημερομηνία αυτή να ξετυλίξει το κουβάρι απαντώντας σε ερωτήματα όπως: ποιοι γνώριζαν την ημερομηνία; Ποιοι ήταν αυτοί που έστησαν τη φούσκα σε βάρος του κόσμου και ποιοι αυτοί που  κάλυψαν τους ένοχους;

"Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ", στην οποία παίρνει σάρκα και οστά ο μυθιστορηματικός συνάδελφος Αντώνης Στυλιανίδης, είναι το τρίτο βιβλίου του Γιάννη Καρβέλη, που κυκλοφόρησε προχθές από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Από τις ίδιες εκδόσεις έχουν κυκλοφορήσει τα έργα του
"ΠΕΡΙ ΥΠΕΝΑΝΤΙΑΣ ΜΕΣΟΤΗΤΟΣ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ", το 2004, και "Ο ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΜΗΔΕΝ", το 2006. Όλα τα βιβλία του  τα τοποθετεί, ο ίδιος, στην περιοχή των Ψυχαγωγικών Μαθηματικών! Αποφεύγει συνειδητά τον όρο Λογοτεχνία και τονίζει πως όλη η ιστορία που επινοεί είναι το όχημα για να ξετυλίξει τον γρίφο. Κι έτσι είναι. Τουλάχιστον στα δύο τελευταία του βιβλία, υπάρχει ένας (τουλάχιστον) όμορφος μαθηματικός γρίφος, τον οποίον ο Γιάννης Καρβέλης με μεγάλη μαεστρία τοποθετεί  στο κατάλληλο περιβάλλον, καταφέρνοντας, επιπλέον, να κρατήσει τις σωστές αναλογίες ανάμεσα στον μαθηματικό του ενθουσιασμό και την αγάπη του προς τους γρίφους από τη μια, και στα κοινωνικά προβλήματα και τα ασίγαστα ανθρώπινα πάθη από την άλλη.

Επειδή κατά βάσιν είμαι εκπαιδευτικός, να πω ότι ο Γιάννης Καρβέλης, με σπουδές στο Ε.Μ.Π. έχει εργαστεί ο ίδιος στην Τεχνική Εκπαίδευση, πριν διατελέσει πάρεδρος με θητεία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Αυτή του η εμπειρία είναι που του δίνει τη δυνατότητα να περιγράψει με  ακρίβεια και αμεσότητα τόσο τη σχολική πραγματικότητα όσο και την ψυχολογία του καθηγητή. Ενός καθηγητή  με πολύ ανθρώπινο πρόσωπο, του Αντώνη Στυλιανίδη...του ασώτου της παραβολής. Ακριβώς όπως - στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο - ο άσωτος υιός, έτσι και ο Στυλιανίδης θα επιστρέψει, αφού αντιπαρέλθει όλα τα ασύδωτα, κι ανάλγητα ανθρωποειδή  που έπαιξαν το βρώμικο παιχνίδι στις πλάτες του, αλλά  και όλα τα άλλα ανθρωπόμορφα κτήνη, αυτά που παίζουν στις δικές μας τις πλάτες...
Καλή τύχη Αντώνη Στυλιανίδη...
Καλή τύχη και σε μας...

ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΗ...

Σας εύχομαι ολόψυχα να έχουν επιτυχία οι εκδηλώσεις σας

και να τις απολαύσετε τόσο  εσείς

όσο κι όλοι εμείς που θα παραβρεθούμε. 

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ!

"...η ζωή δεν είναι παιχνίδι. Ένα τυχερό παιχνίδι διαθέτει ένα συγκεκριμένο αριθμό ενδεχομένων: δύο ενδεχόμενα όταν στρίβουμε ένα νόμισμα, έξι όταν ρίχουνμε ένα ζάρι, τριανταοχτώ όταν γυρίζει η ρουλέτα και ούτω καθεξής. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την ακριβή μαθηματική ανάλυση των πιθανοτήτων.
Χρησιμοποιώντας τις μεθόδους εξέτασης των συνδυασμών που περιέγραψε ο Πασκάλ στο βιβλίο του Πραγματεία περί του αριθμητικού τριγώνου, είναι εύκολο να υπολογίσει κανείς το συνολικό πλήθος των δυνατών συνδυασμών φύλλων ενός παίκτη στο πόκερ - συγκεκριμένα, 2.598.960 -, και από εκεί να υπολογίσει τις πιθανότητες εμφάνισης των διάφορων συνδυασμών φύλλων: φουλ χάους (οποιαδήποτε τρία όμοια φύλλα κι ένα ζευγάρι) με πιθανότητα 0,1441%, φλος (πέντε φύλλα του ιδίου χρώματος) με πιθανότητα 0,1967%, και ούτω καθεξής. Ο πραγματικός κόσμος είναι πολύ πιο ασαφής. Γεγονότα συμβαίνουν φαινομενικά τυχαία, και μόνο με βαθιά γνώση και πείρα, και αυτό περιστασιακά, μπορούμε να ανατρέξουμε στο παρελθόν και να διακρίνουμε τις λύσεις-τους άλλους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να είχαν εξελιχτεί τα πράγματα. Εκ πρώτης όψεως, τα μαθηματικά που ανέπτυξαν οι Πασκάλ και Φερμά για τα τυχερά παιχνίδια δεν θα "δούλευαν" στην ακαταστασία και αστάθεια του καθημερινού κόσμου."

γράφει ο Keith Devlin, στο βιβλίο του "ΦΕΡΜΑ -  ΠΑΣΚΑΛ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ", που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Τραυλός, σε μετάφραση του Νίκου Αποστολόπουλου.
Και όπως διαβάζουμε στο αυτί του βιβλίου: Ο Keith Devlin, ερευνητής και διευθυντής του Κέντρου για τη Μελέτη της Γλώσσας και της Πληροφορίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, στο Τελευταίο Παιχνίδι, εξακριβώνει την προέλευση της θεωρίας πιθανοτήτων και μας γνωρίζει τους μαθηματικούς που την επινόησαν, από τον Πασκάλ και τον Φερμά ως την οικογένεια Μπερνούλι και τον ντε Μουάβρ.

To συγκεκριμένο  θέμα, για τον τρόπο δηλαδή που θεμελιώθηκε ο κλάδος των Μαθηματικών που λέγεται Θεωρία Πιθανοτήτων, το είχα διαβάσει, αρκετά χρόνια πριν, στις "ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ", του Howard Eves.Στην αρχή του δεύτερου τόμου,  ο Eves, στην πρώτη από τις είκοσι Μεγάλες Στιγμές που καταγράφει στον τόμο αυτό, έχει δώσει τον τίτλο: "Τάξη μέσα στην αταξία Η γένεση της πιθανότητας (1654)"  και  σε δέκα μόνο σελίδες παρουσιάζει τη θεμελίωση της Θεωρίας Πιθανοτήτων με επαρκή μαθηματική ανάπτυξη και με ποικίλες ιστορικές αναφορές. Παρόλο όμως που γνώριζα το θέμα, διαβάζοντας τώρα τις 205 σελίδες από το Τελευταίο Παιχνίδι του Devlin ένιωσα πως είδα μια καινούρια ιστορία! Ο Keith Devlin, ακολουθώντας τη σύγχρονη τάση, παρουσιάζει την πορεία που ακολούθησε η επινόηση και θεμελίωση αυτής της νέας επιστήμης, κάνοντας συχνά πολυσέλιδες διακοπές για να περιγράψει με κάθε λεπτομέρεια τις πιο σκοτεινές και-μέχρι πρότινος-άγνωστες πτυχές στις ζωές των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στην ιστορία.  Αυτή η νέα τάση που κυριαρχεί στους συγγραφείς βιβλίων "μαθηματικής λογοτεχνίας" και εκλαΐκευσης είναι που προσδίδει στα Μαθηματικά μια νέα  γοητεία, συμπληρώνοντας την εγγενή τους γοητεία, την σύμφυτη με τη συνέπεια, την αυστηρότητα και την πληρότητά  (αν κι αυτό περί πληρότητας τελεί υπό αμφισβήτηση, μετά το περιβόητο θεώρημα Γκέντελ, όπου η συνέπεια και η πληρότητα αποδεικνύονται αμοιβαίως αποκλειόμενες :)...).
Κι ενώ η γοητεία που χαρακτηρίζει τα Μαθηματικά λόγω αφαίρεσης, αυστηρότητας, συνέπειας κλπ, αγγίζει μια μικρή μόνο μερίδα ανθρώπων, η δεύτερη  γοητεία, που απορρέει  από τον εξανθρωπισμό τους μέσω της παρουσίασης  των ανθρώπων που συνέβαλαν στην πραγμάτωσή τους, είναι αυτή που συγκινεί ολοένα και μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων, ανθρώπων  που, διαβάζοντας τέτοιου είδους βιβλία,  ενθουσιάζονται ανακαλύπτοντας  τη μεγάλη πνευματική περιπέτεια της ανθρωπότητας, η οποία λάνθανε πίσω από τον  σχολικό μας μπαμπούλα, που ακούει στο όνομα Μαθηματικά.
Και από αυτήν τη σκοπιά το ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ του Devlin είνα ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα. Το θέμα, όπως  παρουσιάζεται, δεν περιορίζεται στο θεωρητικό επίπεδο της θεμελιώσης ενός νέου κλάδου των Μαθηματικών, ο οποίος ξεπήδησε  από την αλληλογραφία δυο τεράτων του μαθηματικού πνεύματος, των  Φερμα και  Πασκάλ, το 1654, αλλά προχωράει στην εφαρμογή και στις συνέπειες που είχε στην ανθρωπότητα , η ποσοτικοποίηση του προσδοκώμενου. Η δυνατότητα όχι να μαντέψουμε τι θα συμβεί, αλλά πόσο πιθανό είναι να συμβεί αυτό που περιμένουμε να συμβεί, άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Η πρόβλεψη, με στοχαστική ακρίβεια, της "ροής" που θα ακολουθήσει η τιμή ενός παραγώγου οδήγησε στην αγορά "δικαιωμάτων προαίρεσης", που σημαίνει πως αγόραζε κανείς το δικαίωμα να αγοράσει μετοχές μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και σε προκαθορισμένη τιμή. Αν, λοιπόν, η τιμή των εν λόγω μετοχών στο διάστημα αυτό ανέβαινε ο αγοραστής του δικαιώματος προαίρεσης αγόραζε στην παλιά τιμή κι αύξανε το κεφάλαιο του!
Γιατί εμένα αυτό μου μοιάζει πάρα πολύ με ΦΟΥΣΚΑ!? Μάλλον επειδή είναι! Αλλά γι' αυτό δεν φταίει ούτε η θεωρία των πιθανοτήτων ούτε και οι μαθηματικοί τύποι που χρησιμοποιήθηκαν, φταίνε οι ασύδωτοι και δίχως σύνεση χρηματιστές και αγοραστές που, καθώς αυξάνονται αριθμητικά, οδηγούν στην κατάρρευση χρηματιστηρίων...

Όπως και να' χει, το βιβλίο είναι εξαιρετικό και πολύ κατατοπιστικό για τις τρομερές συνέπειες που είχε αυτή η νέα θεώρηση των πραγμάτων, καθώς οι άνθρωποι, γνώστες μιας ισχυρής μαθηματικής θεωρίας, ξεπέρασαν τη μοιρολατρική στάση απέναντι σε ένα προκαθορισμένο πεπρωμένο κι έπεσαν με τα μούτρα στην προσπάθεια να προβλέψουν  τη μοίρα τους και να την αλλάξουν.

Τελικά φαίνεται πως η ζωή είναι ένα παιχνίδι!  Μπορεί να είμαστε  εμείς αυτοί που πετάνε τα ζάρια, έχοντας προσημειωμένες τις τιμές, Ρ(6)=1/6, αλλά είναι η Ειμαρμένη αυτή που απρόσκλητη περνάει  από δίπλα μας και με ένα ανεπαίσθητο θρόισμα του χιτώνα της μεταβάλλει τα...αθροίσματα...
 Αν αυτό δεν είναι παιχνίδι, τι είναι; Είναι ένα a posteriori, καλοστημένο, παιχνίδι πιθανοτήτων! Ένας πύργος ψηλός, φτιαγμένος από τραπουλόχαρτα, όπου μια απειροελάχιστη σπηλιάδα ανέμου αρκεί για να αλλάξει τους υποκείμενους συνδυασμούς!

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΟΛΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ...

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ+ΦΙΛΟΙ

σας προσκαλεί στην ομιλία του

Χρίστου Τσολάκη

Ομότιμου καθηγητή Γλωσσολογίας στο Α.Π.Θ.

με θέμα:

«Όταν χειροτερεύουν οι κοινωνίες,

χειροτερεύει και η γλώσσα»

την Παρασκευή, 23 Απριλίου, στις 8:00 μμ

στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης

(Πλατεία Ιπποδρομίου, 546 21 Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 264668)

Η κρίση που διάγουμε είναι πράγματι οδυνηρή. Όλα έχουν φυράνει. Παλιότερα οι κρίσεις συνοδεύονταν- αντιδρούσαμε έτσι- από ένα όραμα. Τώρα πάσχει πρωτίστως η πολιτική. Και δεν βλέπω θεραπεία. Ούτε τους ανθρώπους που θα θεραπεύσουν. Ποτέ δεν είχαμε τόσο αδύνατη πολιτική. Προϋπόθεση όλων είναι η παιδεία. Αυτή που ξεκινά απ΄ το σχολείο. Όμως η πολιτική ηγεσία αντιλαμβάνεται το σχολείο σαν το μέσο που θα προετοιμάζει ανθρώπους για την αγορά εργασίας. Ο στόχος είναι να αποπροσανατολίσουμε το σχολείο από την αγορά εργασίας και να το προσανατολίσουμε στον άνθρωπο και την παιδεία. Ο άνθρωπος θα στήσει αγορές εργασίας για όλους. Ακούγεται ρομαντικό. Ο μεγαλύτερος ρεαλισμός σήμερα είναι αυτός ο ρομαντισμός.

Και η δημοσιογραφία πάσχει γιατί εδώ επικρατεί ο λόγος της συναλλαγής. Για να φτάσεις στην ευδαιμονία που είναι η πληρότητα του ανθρώπου θα πρέπει να είσαι ελεύθερος άνθρωπος. Προϋπόθεση της πληρότητας είναι η ελευθερία. Προϋπόθεση της ελευθερίας η ευψυχία. Η ψυχή δηλαδή που έχει δεχτεί την παιδεία. Οι αγράμματοι άνθρωποι, πάντως, έχουν συχνά δεχθεί περισσότερη «παιδεία» από άλλους. Μιλούν κάθε μέρα με το βιβλίο της φύσης.

Η παιδεία δεν έρχεται μόνο με τα βιβλία αλλά και μέσω του διαλόγου που θα κάνουμε με τη ζωή. Ο άνθρωπος πρέπει να διαλέγεται με τη ζωή, διαρκώς και να εγγράφει στον εγκέφαλό του λόγο. Να στοχάζεται. Στον λόγο είναι η σωτηρία. Να αναλογίζεται, να διαλογίζεται, να συλλογίζεται.

Η είσοδος είναι ελεύθερη

Πληροφορίες: Κατερίνα Καλφοπούλου

kalfokat@gmail.com

ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΑ ΑΚΡΟ ΣΤΟ ΑΛΛΟ!

Στο άρθρο του Γ. Μαρίνου, "εκκολαπτήρια ανομίας", που δημοσιεύτηκε στο Βήμα την Κυριακή, 11 Απριλίου 2010, και αναδημοσίευσα εγώ εδώ στο blog, υπάρχει η επιστολή του συναδέλφου Δ. Χορόσκελη, καθηγητή Κοινωνιολογίας στο 2ο Γυμνάσιο Λαγκαδά, η οποία επιστολή, όπως διαπίστωσα, έγινε αφορμή έντονων αντιρρήσεων και διαμαρτυριών. Διάβασα το άρθρο σε συναδέλφους στο σχολείο μου και αντιμετώπισα δυο ειδών αντιδράσεις. Η μια κατηγορία συμφώνησε με όσα γράφονται στο άρθρο, έστω και με κάποιες μικρές αποκλίσεις ή διορθώσεις, ως προς την έκφραση κυρίως και λιγότερο ως προς την ουσία, ενώ η άλλη κατηγορία  διαφώνησε εντόνως και έσπευσε να διατυπώσει ισάριθμα αντεπιχειρήματα στις έξι βασικές αιτίες, όπως τις καταγράφει ο κος Χορόσκελης, για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία.
Μια από τις πιο έντονες αντιδράσεις είναι η γραπτή διαμαρτυρία του εξαίρετου συναδέλφου που μου άφησε  εκτενές σχόλιο στην εν λόγω ανάρτηση. Επειδή θέλω  να ακούγονται όλες οι θέσεις, οι αντιθέσεις και οι αντιπαραθέσεις, κι επειδή η "αναδημοσίευση" τείνει να μου γίνει συνήθεια, αναδημοσιεύω το σχόλιο, όπως ακριβώς το έγραψε ο συνάδελφος:

ntinos είπε...
Γράφω αυτό το σχόλιο γιατί θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει αντίλογος σε αυτά που γράφονται εδώ. Εξάλλου η Χεγκελιανή διαλεκτική απαιτεί σε κάθε θέση να υπάρχει μια αντίθεση, ώστε να προκύψει τελικά η σύνθεση. Αντερωτώ στις 6 + 1 θέσεις του κειμένου που προηγήθηκε.

1)Μήπως προτιμάτε την ανελευθερία της επταετίας 1967 – 1974; Πείτε μας για να ξέρουμε.

2)Φταίνε οι μαθητές για τη “μετάθεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα φροντιστήρια”; Μήπως η ίδια η πολιτεία δεν ευθύνεται για τη μετάθεση αυτή, μετακυλώντας κατ' αυτόν τον τρόπο σημαντικό μερίδιο του κόστους της εκπαίδευσης στην ελληνική οικογένεια και απασχολώντας τον υπερπληθυσμό καθηγητών που τα πανεπιστήμιά της παράγουν; Σας φαίνεται τόσο παράλογο οι μαθητές να μην έχουν τη διάθεση να ασχολούνται με μαθήματα 10 ώρες το εικοσιτετράωρο; Αν σας δίνονταν η δυνατότητα να παρακολουθήσετε το μάθημα σε ένα μικρό τμήμα που ο καθηγητής μοιραία έχει το χρόνο να απαντήσει στις απορίες σας και το ίδιο μάθημα σε ένα τμήμα 30 μαθητών, εσείς σε ποιο από τα δύο θα δίνατε βάρος;

3) Η εισαγωγή στο συνδικαλισμό είναι εισαγωγή στη δημοκρατία, εκτός εάν και αυτό σας ενοχλεί. Λέτε ότι στα πενταμελή ή δεκαπενταμελή συμβούλια εκλέγονται πάντα οι “χειρότεροι μαθητές”, μήπως εννοείτε αυτοί με τις χειρότερες σχολικές επιδόσεις; Είστε σίγουρος ότι δεν προσδίδετε κάποια ηθική υφή στους μαθητές ανάλογα με τις επιδόσεις τους; Για να κοιτάξουμε όμως λιγάκι και το ρόλο των καθηγητών στην όλη διαδικασία. Εγώ ως μαθητής (παρόλο που δεν ήμουν “κακός” συμμετείχα στα πενταμελή και δεκαπενταμελή συμβούλια του σχολείου μου) δε θυμάμαι ποτέ κανένα δάσκαλο να μου εξηγήσει τις αρμοδιότητες αυτού του συμβουλίου, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μου ως μέλος του (εδώ που τα λέμε, μου θυμίζει λιγάκι και την ελληνική δημοκρατία στην οποία ζω και εργάζομαι – κανένας ποτέ δε μου χει μιλήσει για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μου, ζω υπό τη σκιά ενός γραφειοκρατικού τέρατος και από το σχολείο μου έχω μάθει να μην παλεύω για τα δικαιώματά μου γιατί δεν έμαθα ποτέ από κανένα δάσκαλο της κοινωνιολογίας πώς δουλεύει η κοινωνία στην οποία ζω). Η “καταστροφική εκτόνωση” στην οποία αρέσκονται να επιδίδονται αυτοί οι μαθητές που λέτε, άραγε εκδηλώνουν αυτή τη βίαιη συμπεριφορά επειδή είναι εγκληματικά στοιχεία, αλήτες, τεντυ-μπόιδες και γόνοι ελεεινών οικογενειών; Αυτά τα πράγματα γιατί δεν παρατηρούνται στο εξωτερικό; Οι Έλληνες τεντυ-μπόιδες έχουν αυτό το γνώρισμα μονάχα; Πώς εξηγείτε αυτήν την ελληνική πρωτοτυπία; Για άλλη μια φορά σας καλώ να αναλογιστείτε: μήπως η πολιτεία και εμείς οι εκπαιδευτικοί φταίμε γι' αυτήν την κατάσταση;

1)Έχετε κάτι με το σεξ; Το θάνατο; Αν νομίζετε ότι οι μαθητές περιμένουν την τηλεόραση για να δουν και να νιώσουν την καθημερινή βία, περιμένετε να δείτε τι θα γίνεται στις γειτονιές της πατρίδας μας όταν η ανεργία θα συνεχίσει να σκαρφαλώνει. Εξάλλου, το σχολείο τι έχει κάνει για να αποτραβήξει τους μαθητές από την ομολογουμένως κακή ελληνική τηλεόραση; Πώς λειτουργούν οι βιβλιοθήκες στο ελληνικό σχολείο; Πώς το ελληνικό σχολείο έχει βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν μια κριτική στάση απέναντι στο ίντερνετ και τις νέες τεχνολογίες και να εργάζονται με αυτό;
2)Κατηγορείτε τους γονείς που διαπαιδαγωγήθηκαν με το βούρδουλα να μη θέλουν το ίδιο και για τα παιδιά τους; Θεωρείτε ότι οι σημερινοί γονείς επιθυμούν το χάος στο σχολείο που φοιτούν τα παιδιά τους; Είστε σίγουρος;

3)Ως Έλληνας – γονέας σας λέω ότι θεωρώ ότι το δικό μου παιδί είναι το κέντρο του κόσμου μου. Εσείς έχετε παιδιά; Αν ναι, δε θεωρείτε ότι τα παιδιά σας είναι το κέντρο του δικού σας κόσμου; Αν όχι, αγαπάτε τα παιδιά; Αν όχι, γιατί δεν αλλάζετε επάγγελμα;

4)Αν οι καθηγητές καπνίζουν μέσα στο χώρο του σχολείου, έχουν το παραμικρό δικαίωμα να απαγορεύσουν τους μαθητές να καπνίζουν; Ποιο; Γιατί το έχουν; Ποιος τους το έδωσε;

Το κείμενό σας εκφράζει μια πολεμική που κανέναν δεν εξυπηρετεί στις μέρες μας. Πρέπει να καταλάβετε ότι ούτε οι μαθητές, ούτε οι γονείς τους είναι εχθροί των εκπαιδευτικών. Είναι άνθρωποι που απαιτούν το καλύτερο για τα παιδιά τους (και πολύ καλά κάνουν). Πολλές φορές και οι γονείς μπορεί να χρειάζονται συμπαράσταση και υποστήριξη στο έργο τους, όπως και οι εκπαιδευτικοί στο δικό τους. Πριν ξεκινήσει ο καθένας να εξαπολύει κατηγόριες σε κάθε μεριά, ας κοιτάξει πρώτα μέσα του. Ας προσπαθήσει να καταλάβει το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται, βγαίνοντας έξω από τα όρια της ιδιότητάς του. Κατανόηση, καλή διάθεση και εκσυγχρονισμός του δεινόσαυρου που λέγεται ελληνικό σχολειό είναι τα κλειδιά για ένα καλύτερο αύριο στην ελληνική εκπαίδευση.

Αν και η κύρια εκφραστική μου επιλογή είναι η κατάφαση με όλες τις δυνατές εκφορές της, υποθετικές, ευκτικές, δυνητικές, και όχι η ερώτηση, πολύ δε περισσότερο η άρνηση, για να ακολουθώσω ωστόσο υφολογικά τον συνάδελφο ntino, διατυπώνω με τη σειρά μου έναν μικρό αριθμό ερωτημάτων, πολύ μικρό σε σχέση με τις απορίες που μου προέκυψαν.
Πού φαίνεται στο κείμενο του Δ. Χορόσκελη ότι επιρρίπτεται ευθύνη και φταίξιμο στους μαθητές;
Η ύπαρξη και η τήρηση νόμων και κανόνων (κάτι που, κατά κοινή ομολογία, καθηγητών και μαθητών,  έχει εκλείψει σε μεγάλο βαθμό από τις σχολικές τάξεις) προϋποθέτει την ύπαρξη ανελεύθερων πολιτικών συνθηκών; Μήπως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο; Μήπως η έννομη λειτουργία είναι αυτή που αποσωβεί τους κινδύνους του ολοκληρωτισμού;
Η άρνηση του χαρακτηρισμού των μαθητών/τριών σε μαθητές/τριες με άριστη ή  καλή ή μέτρια ή κακή επίδοση, ο οποίος χαρακτηρισμός φαίνεται πως ενοχλεί πολύ μεγάλη μερίδα συναδέλφων, [ειδικά αν τα δικά τους παιδιά είναι σε σχολική και προσχολική ηλικία], μήπως ισοπεδώνει τελείως την αξιοκρατία που επιθυμούμε για την κοινωνία μας; Πότε θεωρείτε πως πρέπει να αντιμετωπίζουν οι νέοι την "αξιολόγησή" τους, πριν ή μετά από την ενασχόλοσή τους με τον συνδικαλισμό;
Πριν συνδικαλιστεί κάποιος και αγωνιστεί για τα δικαιώματα τα δικά του και των υπολοίπων, δε θα πρέπει να αναρωτηθεί ποιες υποχρεώσεις θα έχει συνδικαλιζόμενος;
Και ένα τελευταίο ερώτημα που απευθύνεται προσωπικά στον Ντίνο:
Πρόσεξες πως ο κος Χορέσκελης, τον οποίον δε γνωρίζω προσωπικά, όπως κι εσένα άλλωστε, λέει:
"Η αίσθηση του Ελληνα-γονέα ότι το παιδί του είναι το κέντρο του κόσμου." και όχι "κέντρο του κόσμου ΤΟΥ", όπως το μεταφέρεις; Υπάρχει μεγάλη διαφορά σ' αυτό το "ΤΟΥ"! Στο κέντρο του δικού του κόσμου ο καθένας βάζει αυτό που θέλει και το σύνηθες για τους γονείς είναι να βάζουν τα παιδιά τους. Είναι νόμος της φύσης που μας επιτρέπει να επιβιώνουμε :) Αλίμονο όμως αν μεγαλώνουμε τις κόρες και τους γιους μας με τη σαθρή εντύπωση πως, ως κέντρο του κόσμου,  είναι οι καλύτεροι όλων και κανένας δεν τους παραβγαίνει σε τίποτε! Θα καταλήξουν, μάλλον δυστυχισμένοι, όταν διαπιστώσουν πως δεν είναι!  [Εκτός κι αν τους προορίζουμε για πολιτικούς ή συνδικαλιστές! Τότε θα πρέπει να αναγνωρίζουν στον εαυτό τους αυτή τη μοναδικότητα που έχει το ένα και μοναδικό κέντρο του κόσμου όλου...] Και σ' αυτό το σημείο, για το "κέντρο του κόσμου" θα επανέλθω σε άλλη ανάρτηση με πολλά σχόλια που κάνουν οι ίδιοι οι μαθητές για τους συμμαθητές τους με όλες τις εμπάθειες και τις μικρότητες που αντιγράφουν από τον κόσμο των μεγάλων. Γιατί τα παιδιά μας στην προσπάθειά τους να αντιδράσουν σε μας, υποσυνείδητα μας αντιγράφουν και αναπαράγουν τη δική μας αθλιότητα. 
Στο μόνο που θα συμφωνήσω,απόλυτα μαζί σου ntinos, είναι αυτή η τελευταία σου παράγραφος:

Πριν ξεκινήσει ο καθένας να εξαπολύει κατηγόριες σε κάθε μεριά, ας κοιτάξει πρώτα μέσα του. Ας προσπαθήσει να καταλάβει το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται, βγαίνοντας έξω από τα όρια της ιδιότητάς του. Κατανόηση, καλή διάθεση και εκσυγχρονισμός του δεινόσαυρου που λέγεται ελληνικό σχολειό είναι τα κλειδιά για ένα καλύτερο αύριο στην ελληνική εκπαίδευση.

Ναι, θα συμφωνήσω, τονίζοντας, ωστόσο, πως δεν αρκούν μόνον οι παραινέσεις, για να βελτιώσουμε τα πράγματα...
Πολύ δε περισσότερο θα ήθελα να τονίσω πως δεν λύνονται τα προβλήματα όταν πηγαίνουμε από το ένα άκρο στο άλλο!

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ "Εκκολαπτήρια ανομίας"

Αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση που τα άρθρα μου για τα χάλια και τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει το εκπαιδευτικό μας σύστημα ελάχιστες αρνητικές αντιδράσεις προκάλεσαν ορισμένων δασκάλων και καθηγητών της μέσης εκπαίδευσης. Αντίθετα, ενθάρρυναν πολλούς ευαίσθητους και καταπιεσμένους παιδαγωγούς, που είναι ταγμένοι με την ψυχή τους στο ύψιστο λειτούργημά τους, να μου επισημάνουν μερικά από τα όσα δεινά πλήττουν την εκτροχιασθείσα Παιδεία μας. Μία ημέρα πριν από την επιστροφή των μαθητών στα σχολεία φιλοξενώ (δυστυχώς με περικοπές) κείμενο που μου απέστειλε ο κ. Δημήτρης Χορόσκελης, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο 2ο Γυμνάσιο Λαγκαδά:

«Πέρα από τα διάφορα άλλα προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, πιστεύω ότι το βασικότερο είναι το θέμα της συμπεριφοράς των μαθητών. Δεν είναι δυνατόν να γίνουν διδασκαλία και μετάδοση της γνώσης όταν απουσιάζουν η απαραίτητη ησυχία και ο σεβασμός των μαθητών προς τους διδάσκοντες. Οταν διορίστηκα, προ δεκαετίας, έμεινα έκπληκτος διαπιστώνοντας ότι από το παλιό σχολείο-στρατώνα (όπου οι μαθητές είχαν μόνο υποχρεώσεις και κανένα δικαίωμα) περάσαμε στο σχολείο-παιδική χαρά (όπου οι μαθητές έχουν μόνο δικαιώματα και σχεδόν καμία υποχρέωση)!
Πιστεύω ότι οι βασικές αιτίες αυτής της απαράδεκτης κατάστασης είναι οι εξής:

1) Η γενικότερη φιλελευθεροποίηση της κοινωνικής ζωήςαπό το 1974 και μετά.

2) Η μετάθεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα φροντιστήρια. Πολλοί μαθητές δεν προσέχουν στο μάθημα του σχολείου επειδή “θα τα κάνουν μετά στο φροντιστήριο”,με αποτέλεσμα να ενοχλούν την ομαλή διεξαγωγή του.

3) Η εισαγωγή του συνδικαλισμού σε χώρους με παιδιά 13-15 ετών. Ολοι γνωρίζουμε ότι στα πενταμελή και στα δεκαπενταμελή μαθητικά συμβούλια εκλέγονται (συχνά με βία και νοθεία) οι χειρότεροι μαθητές,οι οποίοι στη συνέχεια χειραγωγούν τους υπολοίπους, πρωτοστατούν σε καταλήψεις που έχουν ως μοναδικό σκοπό την “ηγετική προβολή” των οργανωτών τους, το χάσιμο μαθημάτωνκαι την καταστροφική εκτόνωση.

4) Η καταστροφική επήρεια της τηλεόρασης. Αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας έχει υποκατασταθεί από την τηλεόραση,η οποία προβάλλει συνεχώς το τρίπτυχο “σεξ- βίαθάνατος”.
5)Η αρνητική εμπειρία των παλαιότερων γενεών από το σχολείο-στρατώνα. Οι σημερινοί γονείς των 40-50 ετών, έχοντας ζήσει την παλιά αυταρχική εκπαίδευση,δεν θέλουν καν να ακούσουν για οποιοδήποτε μέτρο που επιχειρεί να επιβάλει μια στοιχειώδη τάξη στη χαοτική κατάσταση που επικρατεί πλέον στα σχολεία.
6) Η αίσθηση του Ελληνα-γονέα ότι το παιδί του είναι το κέντρο του κόσμου. Αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας είναι να παίρνουν συστηματικά οι γονείς το μέρος των μαθητών,ακόμη και σε περιπτώσεις που αυτοί έχουν πασιφανώς άδικο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:τηλεφωνεί η διευθύντρια σε γονέα για να τον ενημερώσει ότι το παιδί του καπνίζεικαι εκείνος απαντάει:“Ε, τι έγινε; Και οι καθηγητές δεν καπνίζουν;”!
Είναι φανερό ότι οι τέσσερις πρώτες παράμετροι του προβλήματος είναι εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξουν. Πρέπει οι γονείς να πειστούν ότι η παρούσα κατάσταση δεν συμφέρει κανέναν και κυρίως ότι η Παιδεία αρχίζει από το σπίτι. Οταν στέλνουν τα παιδιά τους σε ημιάγρια κατάσταση στο σχολείο και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν πλέον το δικαίωμα να κάνουν την παραμικρή παρέμβαση, στο όνομα μιας κακώς εννοούμενης ελευθερίας και δημοκρατίας,τότε το παιχνίδι είναι χαμένο για όλους.
Νομίζω ότι περιέγραψα το πρόβλημα με τον πλέον σύντομο και περιεκτικό τρόπο προτείνοντας και το βασικό περίγραμμα της αντιμετώπισής του. Είναι πλέον στην αρμοδιότητα της υπουργού Παιδείας ο διαδικαστικός τρόπος εφαρμογής του. Το συγκεκριμένο πρόβλημα απασχολεί πλέον τη συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών, δεδομένου ότι από χρονιά σε χρονιά η κατάσταση (δυστυχώς) επιδεινώνεται».
Επ΄ αυτών έχει γνώση και άποψη η κυρία Διαμαντοπούλου;
jmarinos@tovima.gr
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=72&artid=325133&dt=11/04/2010#ixzz0l9lBmOj4

Κι εγώ, επίσης, χαίρομαι  πολύ που ολοένα και περισσότεροι αποκαλύπτουν την αθλιότητα που βιώνουμε στα σχολεία μας και οι πολλοί την αποσιωπούν, ή μάλλον την αποσιωπούσαν, με κάθε τρόπο ή  - κι αυτό είναι το χειρότερο - για την αθλιότητα αυτήν, ως εύκολη λύση,  επέρριπταν την ευθύνη στην ανεπάρκεια και στην έλλειψη ζήλου των εκπαιδευτικών!  
Και θα χαρώ πολύ περισσότερο αν αρχίσουν να φαίνονται στον ορίζοντα εφικτές κι αποτελεσματικές λύσεις, καθώς σιγά σιγά τα υπαρκτά προβλήματα της Παιδείας κατονομάζονται ευθαρσώς από ανθρώπους που νoιάζονται και παλεύουν να διορθώσουν ό,τι και όσα διορθώνονται.

ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΧΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

Του Γιάννη Μανουσάκη

(Καθηγητής Πανεπιστημίου στο Παρίσι, yannis@lri.fr)

Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία της 6ης Απριλίου 2010

«Η μοιρολατρία θριαμβεύει μονάχα εάν πιστέψεις σ' αυτήν»

Simone de Beauvoir

Πώς κατάντησε έτσι το ελληνικό σχολείο; Πού είναι ο Πλάτωνας, ο Ξενοφώντας, ο Αριστοτέλης; Είναι σίγουρο ότι όλους αυτούς τους σκεπάζει χώμα ελληνικό; Πυθαγόρας, Ιπποκράτης, Ευκλείδης... Τι γυρεύουν τόσα λαμπρά κρανία σ' ένα τέτοιο έρημο μέρος;

Εμείς, «οι μη βάρβαροι», ανοίξαμε διακριτικά την πόρτα και χαθήκαμε μέσα στη νύχτα χωρίς καν να κοιτάξουμε πίσω μας. Τελευταία στις γνώσεις βρίσκονται μόνιμα τα Ελληνόπουλα στη διεθνή κατάταξη κατά τις μελέτες PISA του ΟΟΣΑ. Αφήνοντας πίσω μόνον την Τουρκία και το Μεξικό ανάμεσα από τα 30 κράτη-μέλη του διεθνούς οργανισμού. Ομως η επιστήμη προχωράει. Εξισώσεις, πλανήτες, ενέργεια, δύναμη, ηλεκτρόνια, φωτόνια, Big Bang... Ο άνθρωπος είναι η ταυτοποίηση του δημιουργικού συναγωνισμού, της μόνιμης πάλης για γνώση, για παραγωγή. Αλλα εμείς φαίνεται κουραστήκαμε να σκεφτόμαστε, να παράγουμε. Μας στέρεψε η επιθυμία για ακραία πειράματα, εξαντλήσαμε τους μαθηματικούς συνδυασμούς. Το βάρος των ανακαλύψεων μας λύγισε. Μήπως τελικά ήρθε η ώρα να παρατήσουμε τις υπέρμετρες υποχρεώσεις, τις μεγαλειώδεις φιλοδοξίες; Να υιοθετήσουμε μια πιο... ήσυχη ζωή;

- Αντίο φαντάσματα, η Ελλάδα δεν σας χρειάζεται άλλο. Πληρώσαμε τον βαρκάρη να σας περάσει στην απέναντι όχθη. Μην πληρώσουμε τώρα και την επιστροφή! Φτάνουν οι αργοναυτικές εκστρατείες στα ανεξερεύνητα της γνώσης. Οχι άλλες τύψεις για τις περασμένες δόξες. Οι μεγαλειώδεις τριήρεις γεμάτες σοφία και πολιτισμό ναυάγησαν, οι φωτεινές λάμπες απολαμπίζουν, τα ένδοξα έργα έφυγαν από τη θέση τους. Οι τριήρεις ας μείνουν στα γαλάζια βάθη των αιώνων, οι λάμπες χωρίς λάδι, τα έργα πεσμένα στο έδαφος. Αντίο κι εσύ μέλλον, έπαψες να μας απασχολείς. Κι ας γυρίζει ο μύλος της καινοτομίας ασταμάτητα. Το μέλλον χρειάζεται ελπίδα. Αλλά τελικά με τι όραμα να μαθαίνεις, να δημιουργείς, αφού η ελευθερία πνίγεται, τα ιδανικά βρίζονται, η αξιοκρατία κατακουρελιάζεται. Καλός μαθητής, καλή συμπεριφορά, καλοί νόμοι, καλή διατροφή, καλό περιβάλλον, καλός πολίτης. Λέξεις όλο υποκρισία και ψέμα...

Ετσι αθόρυβα ξεθώριασε το παρελθόν, διαγράφτηκε το μέλλον. Εμεινε όμως το «σήμερα». Μισοζαλισμένος, όπως όλοι, μέσα σ' αυτό το ελληνικό σήμερα, περνώ τελευταία μπροστά από την «Ακαδημία του Πλάτωνα». Αλλά δεν τολμώ να μπω μέσα. Πάνω από την είσοδο γράφει ότι αυτοί που δεν ξέρουν γεωμετρία να απομακρυνθούν από τον χώρο. Κι εγώ δεν είμαι σίγουρος ότι ξέρω γεωμετρία. Ούτε και για τους υπόλοιπους είμαι πλέον σίγουρος. Γιατί το έγραφε αυτό ο Πλάτωνας; Μπορεί από υπέρμετρο εγωισμό• ίσως γιατί ήταν ενάντια στην αμάθεια. Μπορεί ακόμη να ήταν επηρεασμένος από τον ελιτισμό του Σωκράτη, που θεωρούσε ότι η πρωτοπορία και το σχολείο πάνε μαζί. Δεν έχει σημασία πια. Ομως μάλλον πρέπει όλοι να απομακρυνθούμε απ' αυτό τον χώρο. Οι διάδρομοι του καλλιμάρμαρου κτιρίου στένεψαν επικίνδυνα. Αλλωστε απέναντι υπάρχει η μεγάλη της Ελλάδος πύλη. Που γράφει αυτό που επιτρέπει στους περισσότερους να σεργιανίσουν ελεύθερα στους κήπους της: τηλεόραση, καφενείο, διαφθορά, αυτοκίνητο, τράπεζα, ταβέρνα, βία, πλουτισμός, κομμωτήριο, γυμναστήριο... Μέσα σε μια τέτοια «φιλοσοφημένη» καθημερινότητα δεν παραλείψαμε να ληστέψουμε και τη νιότη των παιδιών μας.

Το πρωί σε σχολεία που θυμίζουν πάρκινγκ αυτοκινήτων. Παιδαγωγικές μέθοδοι χωρίς αποτελέσματα και καθηγητές χωρίς όρεξη. Το απόγευμα σαν τρελά από το ένα φροντιστήριο στο άλλο. Το βράδυ εξαντλημένα μπροστά στην τηλεόραση μέχρι να τα πάρει ο ύπνος. Το χάπι για το άγχος, η ηλεκτρονική κονσόλα. Οποιος σημερινός μεσήλικας έκανε αυτή την άχαρη ζωή σαν παιδί, να σηκώσει το χέρι.
Σίγουρα η οικονομική κρίση μάς λύγισε. Οι κρίσεις των αξιών, του περιβάλλοντος, της συμπεριφοράς, της πολιτικής μάς περικύκλωσαν. Ομως η κρίση του πνεύματος και της διανόησης, πανούργα και διπρόσωπη, άπλωσε τα πλοκάμια της και μας άρπαξε από τον λαιμό. Αυτή είναι το όπλο, σφαίρες οι υπόλοιπες κρίσεις. Εμείς «οι διαφορετικοί» ας καταλάβουμε επιτέλους ότι κανένας λαός δεν γεννιέται με προδιάθεση να κατέχει την απόλυτη αλήθεια. Οτι ο κάθε πολιτισμός είναι θνητός, εύθραυστος όπως η ζωή. Αυτοκρατορίες με βασιλιάδες, με σκλάβους, με πολεμικές μηχανές βούλιαξαν αύτανδρες. Και μαζί τους, εκεί στα βάθη του παρελθόντος, παρέσυραν θεούς, νόμους, γλώσσες, τέχνες, αγάλματα. Αλλοι πήραν τη θέση τους.

Οι λεωφόροι της Ιστορίας είναι μεγάλες για να παρελάσουν όλοι. Η γη είναι γεμάτη τέτοιες στάχτες• αλλά ακόμη κι αυτές οι στάχτες έχουν κάποια προειδοποίηση να στείλουν. Ως λαός, δεν εξαντλήσαμε μονάχα τα χρηματικά μας αποθέματα αλλά και τα ιστορικά. Ας μην ψάχνουμε συστηματικά στο μέλλον αυτά που βρίσκονται οριστικά στο παρελθόν. Τα παλιά ένδοξα έργα δεν μας προστατεύουν πια. Γιατί έπαψαν να μας ανήκουν. Ανήκουν στην ανθρωπότητα. Πέρασαν στην αιωνιότητα, ενώ εμείς παραμένουμε θνητοί. Για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε πρέπει να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε, να δημιουργούμε. Η χειμερία νάρκη κράτησε αιώνες, ο χειμώνας έπαψε να 'ναι η δικαιολογία. Η άνοιξη δεν είναι μακριά, ώρα να την πάρουμε στα χέρια μας.

Αναρτήθηκε από Ι.Σ. στις 3:51 μ.μ. 1 σχόλια
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το παραπάνω άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία της 6ης Απριλίου 2010, δεν το διάβασα από την εφημερίδα, αλλά από το blog του συναδέλφου Ι.Σ. και το αναδημοσιεύω,  αφενός επειδή συμφωνώ με όσα γράφει ο κος Μανουσάκης και αφετέρου επειδή χαίρομαι  που όλο και περισσότεροι ακαδημαϊκοί καταπιάνονται ανοιχτά με τα υπαρκτά προβλήματα της Ελληνικής Παιδείας. Πιστεύω πως μόνο έτσι, με μια τέτοια ανοιχτή και έντιμη αντιμετώπιση, θα καταφέρουμε, ίσως, να βρούμε κάποιες λύσεις. Η ευθύνη βαραίνει όλους εμάς που εμπλεκόμαστε με τα θέματα της εκπαίδευσης και ας πάψουμε να τα ρίχνουμε ο ένας στον άλλον κι όλοι μαζί στον Δάσκαλο, που για την Πολιτεία και την κοινή γνώμη είναι αυτός που έχει αποτύχει στην επίτευξη των στόχων του.
Όμως η αλήθεια είναι άλλη. Αν οι μαθητές δεν μαθαίνουν, δεν ευθύνεται κατ' αποκλειστικότητα ο εκπαιδευτικός. Ο εκπαιδευτικός αποτελεί ένα γρανάζι του όλου συστήματος, του οποίου και ο ίδιος  είναι προϊόν.  Έτσι, απλά, αναπαράγει το σύστημα που τον ανέθρεψε και τον γαλούχησε, αυτόν τον σημερινό δάσκαλο,  τον πρώην επιμελή μαθητή.
Γι' αυτό, ας μην αναπαράγουμε, την..."αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι μας", αποποιούμενοι τις ευθύνες μας. Ή, ακόμη χειρότερα, κάνοντας παντίερα τη...μοιρολατρία μας!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Υ.Γ. Με την ευκαιρία αυτή, και με μεγάλη καθυστέρηση, να συγχαρώ τον κο Ι.Σ. και για το εξαιρετικό του βιβλίο "Στρατηγικές Μελέτης και Εξετάσεων στα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ", που κυκλοφόρησε το 2004, από τις εκδόσεις Κωστόγιαννος και παραμένει πρωτοποριακό, εδώ και έξι χρόνια.

"ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΗΡΩΙΔΕΣ" ή "ΠΟΛΥ ΚΑΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ"

Τη Μεγάλη Δευτέρα το μεσημέρι έμαθα για το '2ο Διεθνές Φεστιβάλ Αφήγησης και Τεχνών του Λόγου' που επρόκειτο να γίνει 9-18 Απριλίου στην Κοζάνη. Η αφήγηση, το μέσο που χρησιμοποιεί η Ομάδα Θαλής + Φίλοι, για να δημιουργεί μια γέφυρα μεταξύ των Μαθηματικών και των λοιπών  πολιτισμικών δραστηριοτήτων, βρίσκεται στην κορυφή των ενδιαφερόντων μου, γι' αυτό αποφάσισα να παρακολουθήσω το πρώτο τριήμερο του Φεστιβάλ, του οποίου το πρόγραμμα,  μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον. Έκλεισα λοιπόν δωμάτιο στο ξενοδοχείο που πρότειναν οι διοργανωτές και την Παρασκευή  9 του Απρίλη, μετά του συζύγου, όπως πάντα άλλωστε, κατέφτασα στην Κοζάνη, γύρω στις 4.00 μμ. Φτάνοντας κανείς στην πλατεία της πόλης το πρώτο πράγμα που παρατηρούσε ήταν πως υπήρχαν παντού αφίσες του Φεστιβάλ. Σχεδόν σε κάθε κατάστημα, σε μέγεθος Α4, μοστράριζε η μπλε αφίσα. Αυτό με εφησύχασε δεδομένου ότι δεν είχα εκτυπώσει (λόγω οικολογικής συνείδησης) το πρόγραμμα του Φεστιβάλ και το μόνο που θυμόμουν, όταν φτάσαμε, ήταν  η ώρα έναρξης,  6.00 μμ! Το πού θα γινόταν η εναρκτήρια εκδήλωση δεν μπορούσα να το θυμηθώ με τίποτε! Ου γαρ έρχεται μόνον...
Αφήνοντας την πλατεία πίσω μας οδεύσαμε προς το ξενοδοχείο, όπου ήμουν πεπεισμένη πως εκτός από την αφίσα θα υπήρχαν και προγράμματα του Φεστιβάλ, για να καταστρώσουμε πάραυτα το πρόγραμμά μας! Πράγματι η αφίσα υπήρχε κι εκεί, όπως και παντού σε όλη τη διαδρομή μέχρι το ξενοδοχείο. Αλλά πέρα από του διοργανωτές και τους χορηγούς δεν μας έδινε καμιά χρήσιμη πληροφορία, με αποτέλεσμα να αγνοούμε τελείως τον επόμενο προορισμό μας! Και δυστυχώς  ο κύριος  στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου αγνοούσε κι αυτός σε ποιο  χώρο  θα γινόταν η έναρξη και, θα έλεγα χωρίς καμιά επιφύλαξη, δεν ήξερε πολλά πολλά ούτε και για το Διεθνές Φεστιβάλ! Τουλάχιστον ως προς αυτό εμείς γνωρίζαμε  δυο πράγματα παραπάνω! Εντάξει, δεν ήταν και υποχρεωμένος να γνωρίζει. Τη δουλειά του έκανε στο κάτω κάτω. Έδινε δωμάτια στους πελάτες που κατέφταναν για να παρακολουθήσουν το Φεστιβάλ κι ήταν ... μετρημένοι στα δάχτυλα! Βλέποντας πως δεν έχουμε ελπίδα παραμένοντας εκεί, αποφασίσαμε να βγούμε προς αναζήτηση πληροφοριών. Λένε πως ρωτώντας φτάνεις στην Πόλη! Στην Πόλη μπορεί να φτάνεις, στον χώρο της εκδήλωσης όμως  όχι!
Είχαμε κουραστεί αρκετά, κι είπαμε να πιούμε έναν καφέ να ξαποστάσουμε και να ξεφυλλίσουμε τις εφημερίδες. Εκεί ήταν που μου έδωσε ο Σ την Ε, για να διαβάσω στη σελίδα 24 το άρθρο το αφιερωμένο στο Φεστιβάλ. " Ξεκινά σήμερα στην Κοζάνη το 2ο Φεστιβάλ Αφήγησης και Τεχνών του Λόγου, αφιερωμένο στους "Ήρωες και τις ηρωίδες" του έπους. Για τις επόμενες δέκα μέρες ολόκληρη η πόλη θα μεταμορφωθεί. Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της δεν θα ξέρουν τι να πρωτοδιαλέξουν ανάμεσα στο πλούσιο και πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα...." μπλαμπλαμπλα.
Ωραία τα έλεγε. Μάλλον τα έλεγε πολύ πιο ωραία από ότι πραγματικά ήταν! Το πλέον αληθές σε όσα διάβασα στο άρθρο ήταν αυτό που έλεγε πως δε θα ξέρουν οι επισκέπτες τι να πρωτοδιαλέξουν...
Κι εμείς, μη βρίσκοντάς το πρόγραμμα πουθενά, αλλά και κανέναν ντόπιο που να γνωρίζει, για να "διαλέξουμε" που θα πρωτοπάμε αποφασίσαμε να αναζητήσουμε το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., όπου σίγουρα θα υπήρχε το πολυπόθυτο πια φυλλάδιο με το πρόγραμμα! Βαδίσαμε ρωτώντας κι αρχίσαμε να αστειευόμαστε μεταξύ μας και να στοιχηματίζουμε  για το αν ο επόμενος που θα ρωτούσαμε θα γνώριζε  να μας πει κάτι!

Αρκετοί, από όσους ρωτήσαμε, δε γνώριζαν ούτε που είναι το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ..Θυμήθηκα πάλι το άρθρο από την Ε: "...Πόσο μάλλον όταν γίνεται σε μια μικρή, επαρχιακή πόλη, σαν την Κοζάνη, έστω κι αν οι κάτοικοί της έχουν "διαπαιδαγωγηθεί" χάρη στο δραστήριο ΔΗΠΕΘΕ...".
 Με τα πολλά γύρω στις έξι παρά φτάσαμε στην Αίθουσα Τέχνης, όπου το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. πραγματοποιεί συνήθως τις εκδηλώσεις του. Βλέποντας από μακριά τη μεγάλη μπλε αφίσα του Φεστιβάλ πιστέψαμε ότι βρήκαμε αυτό που ψάχναμε! Αλλά, για μια ακόμη φορά διαπιστώσαμε πως τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως δείχνουν. Η πόρτα ήταν κλειδωμένη! Απογοήτευση! Μήπως υπάρχει και δεύτερη πόρτα; Μήπως υπάρχει κάποια άλλη είσοδος; Άλλωστε αυτή που ήταν μπροστά μας έμοιαζε τόσο "παρατημένη" που θα ήταν καταλληλότερη για "πίσω πόρτα" κι όχι για κεντρική είσοδος μιας Αίθουσας Τέχνης, ενός ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ που διοργανώνει ένα Διεθνές Φεστιβάλ, με χορηγό το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού!

Σίγουρα αυτό ήταν. Υπήρχε μια άλλη είσοδος! Κάναμε λοιπόν τον κύκλο και η καλή μας διάθεση μας εγκατέλειψε αμέσως μόλις βρεθήκαμε στην άλλη πλευρά του κτιρίου! Αυτό που αντικρύσαμε ακόμη και  ο πλέον ευγενής άνθρωπος, επιστρατεύοντας όλα τα αποθέματα της επιείκιας  του, θα δυσκολευόταν πολύ να το ονομάσει "πίσω πόρτα"! Ο Σ άρχισε να αμφισβητεί την ορθότητα της μνήμης μου σχετικά με την ώρα έναρξης κι εγώ, που είχα εν τω μεταξύ αρχίσει να κρυώνω και να έχω καταρροή, του πρότεινα να επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο και να παρατήσουμε κάθε περαιτέρω  προσπάθεια... Κατηφορίσαμε και σε ένα τέταρτο περίπου βρεθήκαμε και πάλι στη ρεσεψιόν, αλλά ήμουν πολύ θυμωμένη, χωρίς καμιά διάθεση πια να παρακολουθήσω αφηγητές και αφηγήσεις και ήρωες και ηρωίδες, επειδή - εκτός από κούραση κι αγανάκτηση - ένιωθα πως είχα πάρει στο λαιμό μου και τον Σ που προσφέρθηκε να με συντροφεύσει (όπως πάντα άλλωστε :) ) στο τριήμερο ταξιδάκι!

Τότε ήταν που εντελώς ανέλπιστα και χωρίς κανείς να τον ρωτήσει ο λιγομίλητος κύριος της ρεσεψιόν αποφάσισε να μας βοηθήσει. "Η εκδήλωση είναι στις 6.00 μμ στο Δημοτικό Ωδείο"!  "Πώς το μάθατε;", τον ρώτησα. "Πήρε τηλέφωνο μια άλλη κυρία που έψαχνε κι αυτή να βρει που θα πάει", μου είπε. "Ευτυχώς που υπάρχουν κι έξυπνοι άνθρωποι", σκέφτηκα. Η ώρα ήταν ήδη 6.15! Βγήκαμε έξω τρέχοντας, μπήκαμε στο πρώτο ταξί που βρέθηκε μπροστά μας.  "Στο Δημοτικό Ωδείο", είπα. Αμέσως μετά ένιωσα ένα είδος αμφιβολίας να με κατακλύζει. "Υπάρχει Δημοτικό Ωδείο στην πόλης σας;" Ο ταξιτζής με κοίταξε γεμάτος απορία. "Ναι, και βέβαια υπάρχει. Θα είμαστε εκεί σε πέντε λεπτά!". "Εντάξει, υπάρχει Δημοτικό Ωδείο, αλλά είναι εκεί που γίνεται το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Αφήγησης μπλαμπλαμπλα..." "Ποιο;" με ρώτησε. Του ξαναείπα. "Δεν ξέρω, τι είναι αυτό.Πού γίνεται; Θέλετε να ρωτήσω το κέντρο;" "Ναι, θα ήθελα να το επιβεβαιώσουμε" του είπα. Ρωτάει λοιπόν το κέντρο. Το κέντρο δε γνωρίζει, απευθύνει ερώτηση σε όλα τα ταξί. "Γνωρίζει κανείς που γίνεται ένα Φεστιβάλ Αφήγησης;" Η απάντηση από τα ταξί ήταν αυτό που λέμε "σιγή ιχθύος". Στο μεταξύ φτάσαμε στο Δημοτικό Ωδείο. "Εδώ είναι, αλλά δε βλέπω κόσμο", λέει ο ταξιτζής. "Περιμένετε να δούμε" του λέω και τότε  αυτός σταματώντας πίσω από ένα Ι.Χ.  πλήρης βεβαιότητος  μου λέει "εδώ είναι κυρία μου! Δε βλέπετε που ήρθε και ο τοπικός φωτογράφος!" Πράγματι η εκδήλωση ήταν εκεί. Αφού κι ο τοπικός φωτογράφος είχε ήδη καταφτάσει. Δεν αρκεί αυτό για επιβεβαίωση; Δυο άλλοι κύριοι, που μπήκαν από την κεντρική είσοδο, σε αντίθεση με μας που μπήκαμε από μια πλαϊνή, διέσχιζαν εκείνη την ώρα την αυλή του Ωδείου και αντάμωσαν μαζί μας ακριβώς μπροστά στην είσοδο του κτιρίου. "Συγγνώμη, είσαστε από δω;", τους ρωτάω. "Ναι" απαντάει ο ένας. Κι εγώ, πολύ δεν ήθελα, άρχισα να  τους παραπονιέμαι για την ελλιπή ενημέρωση και την ταλαιπωρία που είχαμε υποστεί. "Εμείς φταίμε γι' αυτό, σας ζητώ συγγνώμη", μου είπε ο ένας από αυτούς και συμπλήρωσε πως ήταν ο αντιδήμαρχος. Κι ενώ στεκόμασταν στον προθάλαμο του Ωδείου, δυο άλλες κυρίες, ντόπιες, κατέφτασαν πλήρεις απορίας κι αυτές: "Εδώ θα γίνει;" Τριγύρω μας υπήρχαν μόνο καρέκλες,  διατεταγμένες σε τριάδες στο χωλ και  σε πεντάδες στον προθάλαμο που σχημάτιζαν μεταξύ τους ένα 'Τ'. Ένας επαγγελματικός προβολέας στημένος και μια, επίσης επαγγελματική, σκάλα βαφέα ή ηλεκτρολόγου ανοιχτή μπροστά από τον προβολέα! Δυο οι αντιδήμαρχοι, δυο οι κυρίες και δυο εμείς, έξι νοματαίοι όλοι κι όλοι, καμιά 50αριά  καρέκλες διατεταγμένες σε τριάδες και πεντάδες, ένας σβηστός προβολέας και μια σκάλα, όλα αυτά στον προθάλαμο του Δημοτικού Ωδείου! "Μα πού θα γίνει;" ρώτησε κι ο αντιδήμαρχος. "Ξέχασαν και τη σκάλα μες στη μέση!", συμπλήρωσε σα να μονολογούσε. Τότε ο άλλος κύριος αναρωτήθηκε μήπως η εκδήλωση γίνεται στον πρώτο όροφο, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ωδείου, κι ανέβηκαν οι τρεις άντρες επάνω να δουν.  Εγώ με τις δυο κυρίες μείναμε κάτω να περιμένουμε και να συνεχίζουμε να παραπονιόμαστε για την ελιπή ενημέρωση! Ένιωθα μια ανακούφιση  τώρα που διαπίστωνα πως δεν ήμουν η μόνη που ταλαιπωρήθηκα για να βγάλω άκρη, πολύ δε περισσότερο που οι άλλες δυο ήταν ντόπιες κι όσο να' ναι πιο κατατοπισμένες. Επιπλέον είχα βρει συμμάχους στη  διαμαρτυρία μου. Φαίνεται όμως πως θορυβούσαμε πολύ γιατί από τον επάνω όροφο, όπου οι τρεις άντρες είχαν εξαφανιστεί πρόβαλε μια νεαρή κοπέλα με ένα πολύ ωραίο γκρι φόρεμα. "Λίγο πιο σιγά, ακουγόσαστε",μας  είπε. Ανεβήκαμε, λοιπόν, κι εμείς και βρέθηκα σε μια αίθουσα μικρής χωριτηκότητας που, παρόλα αυτά, ήταν σχεδόν άδεια. Δεν υπήρχαν περισσότεροι από είκοσι άνθρωποι, απέναντι από τους τρεις ομιλητές.

Κάθησα σε μια από τις πολλές άδειες καρέκλες, μη γνωρίζοντας ποιοι ήταν οι τρεις ομιλητές, αφού ακόμη δεν είχα βρει πουθενά πρόγραμμα, και παρακολούθησα τον πιο ηλικιωμένο από τους τρεις να αφηγήται μάχες στην Κορυτσά και στα γύρω χωριά. Με καθαρότητα πνεύματος και με άμεσο ύφος σαν να απευθύνονταν σε ένα μόνο άνθρωπο ο Άνθος Πεσλής, έτσι λεγόταν ο αγωνιστής του Αλβανικού Έπους, όπως έμαθα αργότερα, μίλησε για περισσότερο από μισή ώρα, αναφέροντας με κάθε λεπτομέρεια τις απώλειες των μαχών, τα ονόματα των πεσόντων και τα χωριά που κατελάμβαναν. Ένιωσα συγκίνηση ακούγοντάς τον, αλλά ήμουν κι απαρηγόρητη που είχα χάσει την ομιλία του κου με το μπλε πουκάμισο, στο χρώμα της αφίσας, ο οποίος υπέθεσα πως ήταν ο Hugh Lapton, ένας από τους καλύτερους αγγλόφωνους αφηγητές, όπως έγραφε το πρόγραμμα. Τελικά δεν είχα χάσει τίποτα. Ο Lapton μίλησε μετά από τον ήρωα αγωνιστή του Αλβανικού Έπους, και μίλησε για έναν άλλον ήρωα τον Dunkan Willimson, που αν δεν είχα ακούσει ποτέ στη ζωή μου για αυτόν δε θα είχα χάσει απολύτως τίποτα! Ή, με αντιθετοαντιστροφή της πρότασης να το διατυπώσω αλλιώς, τώρα που άκουσα γι' αυτόν δεν έχω κερδίσει απολύτως τίποτε! Ωραία τα έλεγε ο αγγλόφωνος αφηγητής, ψιλομέτρια τα μετέφραζε ο τρίτος του πάνελ, Στέλιος Πελασγός, μάλλον γιατί είχε στο μυαλό του αυτά που θα έλεγε ο ίδιος στη συνέχεια, στα οποία δεν υπήρχε η ένταση και το πάθος που ο ίδιος - φαντάζομαι - πίστευε ότι υπάρχει...Τέλειωσαν κάποτε οι ομιλητές και ένιωθα αρκετά απογοητευμένη,επειδή αυτός ο βαρύγδουπος τίτλος: "2ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ" που είχα ακούσει μεγαλοδευτεριάτικα με είχε προετοιμάσει για κάτι μεγαλύτερο από αυτό που μόλις είχα βιώσει, χωρίς αυτό που λέω να μειώνει στο ελάχιστο το σεβασμό μου προς τον κο Πεσλή.

Στη συνέχεια, ευτυχώς,  τα πράγματα βελτιώθηκαν. Πρωτίστως επειδή απόκτησα πρόγραμμα δίνοντας μόνο δυο ευρώ και ευχαριστώντας την κα που, όταν με άκουσε να ρωτάω ποιοι ήταν αυτοί που μίλησαν, σχεδόν έξαλλη μου απάντησε: "Υπάρχουν κάτω προγράμματα. Να αγοράσετε". Νομίζω πως ήταν η διευθύντρια του Δημοτικού Ωδείου. Δεν είμαι και πολύ σίγουρη γι' αυτό, όμως. Άρα τα πράγματα ήταν απλά. Μπορούσε κανείς να αγοράσει το πρόγραμμα και να μάθει ότι η εναρκτήρια εκδήλωση του Φεστιβάλ θα γινόταν στο Δημοτικό Ωδείο, αρκεί βέβαια πρώτα να είχε βρει το Δημοτικό Ωδείο, για να προμηθευτεί πρόγραμμα, αφού όπως φάνηκε δεν υπήρχαν πουθενά αλλού προγράμματα... :):) Τόσο απλά!

Κυρίως όμως βελτιώθηκαν τα πράγματα, επειδή αμέσως μετά, σύμφωνα πάντα με το πρόγραμμα, που κρατούσα σαν ευαγγέλιο στα χέρια μου, επρόκειτο να παρακολουθήσουμε μια παράσταση αφήγησης από του Hugh Lapton και τον Daniel Morden,  Ιλιάδα, στα αγγλικά. Η αφήγηση ήταν πράγματι καταπληκτική! Επί δύο ώρες απολάμβανα τους αφηγητές, μαζί με καμιά 40 αριά άλλα άτομα που στο μεταξύ είχαν έρθει, αλλά και πάλι άδειος ήταν ο χώρος, ο προθάλαμος και το χωλ στο εισόγειο του Ωδείου, εκεί όπου ήταν ο προβολέας και η σκάλα. Μόνο που η σκάλα τώρα έλειπε κι εμείς απολαμβάναμε τους δυο βρετανούς που κάτω από το δυνατό και σκληρό φως του προβολέα μας μετέφεραν στον Ίλιον και στον Όλυμπο και ξανά πίσω περιγράφοντας τις μάχες μεταξύ θεών και μεταξύ ανθρώπων. Ένιωσα την ανάγκη να ξαναδιαβάσω τον Όμηρο! Έμεινα στη θέση μου για αρκετή ώρα αφού τέλειωσαν μέχρι να καταγαλίασει μέσα μου όλο αυτό το συναίσθημα. Αλλά, είναι που λένε να μη σε δει κάποιος να νιώθεις όμορφα...Σηκώθηκε μια νεαρή και είπε στους ελάχιστους που είμασταν εκεί. "Θα πρέπει να πληρώσετε πάλι 8 ευρώ για την επόμενη παράσταση."  Το προηγούμενο εισιτήριο, των επίσης 8 ευρώ ήταν μόνο για τους βρετανούς. Για να παρακολουθήσουμε τον Στέλιο Πελασγό, που θα αφηγούνταν 10.30 με 12.30 μμ, έπρεπε να ξαναπληρώσουμε!!

Μετά από αυτό έκρινα πως έπρεπε να αποχωρήσω και από το Δημοτικό Ωδείο και από την Κοζάνη...
Κι έτσι κάναμε. Την επομένη το πρωί ξεκινήσαμε για Θεσσαλονίκη με μια μικρή στάση στη Βέροια, να δούμε αγαπημένους φίλους και σύντεκνους και να συζητήσουμε και την άσκημη εμπειρία μας από το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ...Στην παρέα συμπτωματικά ήταν και η ξαδέλφη μιας φίλης που ζει στην Αυστρία και εργάζεται στον ΕΟΤ της Βιέννης. Μας διαβεβαίωσε πως δεν είχαν καμιά ενημέρωση για το εν λόγω Φεστιβάλ, παρόλο που όφειλαν να τους έχουν ενημερώσει για να συμβάλουν στη διεθνή προβολή και υποστήριξη της διοργάνωσης.

Αφήνω τα σχόλια σε σας, γιατί αν σχολιάσω εγώ θα πρέπει να γράψω πάρα πολλές αράδες ακόμη για να αναπτύξω  τον προβληματισμό μου για το όλο θέμα, σε συνδυασμό μάλιστα με το ότι σε εποχή μεγάλης οικονομικής κρίσης,  οι ΟΤΑ περικόπτουν τις επιχορηγήσεις τους προς τα  σχολεία...

ΑΝ ΔΕΝ ΠΑΙΝΕΨΕΙΣ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ...

Είναι από μήνυμα που μου προώθησε φίλος-συνάδελφος  και θέλησα να το αναδημοσιεύσω για δυο λόγους. Πρώτον επειδή, προσωπικά έχω πικρή πείρα από τις δικές  μου σπουδές στο ΑΕΙ, γι' αυτό - φύσει αισιόδοξη- θέλω να πιστεύω πως έχουν βελτιωθεί πολύ τα πράγματα από τότε που ήμουν εγώ φοιτήτρια...

Από την άλλη μεταξύ των μελών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, των οποίων το συνολικό ερευνητικό έργο κατατάσσει το Ίδρυμα μεταξύ των 15 καλύτερων πανεπιστημίων διεθνώς, είναι και ο Πέτρος Δελλαπόρτας, ένας εκ των τριών ανθρώπων που δημιούργησαν την Ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ!

Και, όπως λέει η λαϊκή σοφία, αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει :)

Θα είμαι όμως άδικη αν δεν αναφέρω κι έναν τρίτο λόγο για τον οποίον θέλησα να αναδημοσιεύσω το παραπάνω άρθρο.Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με το ερευνητικό έργο του Πανεπιστημίου Πατρών. Κι αυτό επειδή είχα την ευτυχή εμπειρία, στα πλαίσια των σεμιναρίων της Ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ, να παρακολουθήσω την πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του κου Τάσου Μπούντη, με θέμα "Ένα ταξίδι στα μυστήρια της Φύσης", και να μάθω με ποιον τρόπο η λειτουργία της καρδιάς μας σχετίζεται με τη θεωρία του Χάους, πώς οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο Πάρκινσον θεραπεύονται με τη μέθοδο του "αποσυντονισμού" κι άλλα τέτοια ενδιαφέροντα κι αξιοθαύμαστα, που απασχολούν το ερευνητικό προσωπικό των ελληνικών πανεπιστημίων, των οποίων αναγνωρίζεται η παγκόσμια εμβέλεια...

Κι άρα, είτε τα παινέψουμε είτε όχι, είναι βέβαιο πως, διαπιστωμένα, στέκονται στο ύψος τους!

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ 'ΑΔΥΝΑΜΙΑ' Η ΣΥΜΜΕΤΡΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ!

"Σύμφωνα με τον Γιουνγκ, ο κύκλος και το εξάγωνο συνιστούν καθολικούς συμβολισμούς που απηχούν την ανθρώπινη κατάσταση, ανεξάρτητα από το πολιτιστικό υπόβαθρο.
Οι ψυχολόγοι έχουν αναπτύξει μια ακόμα δοκιμασία η οποία αναδεικνύει την ασυνείδητη έλξη που ασκεί η συμμετρία. Δείτε την παρακάτω άσκηση. Αφού σας δείξουν τις τέσσερις κάρτες του Σχήματος 74, σας λένε ότι κάθε κάρτα με φωνήεν στη μία όψη έχει άρτιο αριθμό από πίσω. Ποια κάρτα ή κάρτες πρέπει να γυρίσετε για να δείτε αν ισχύει η πρόταση αυτή;

Σχήμα 74

Οι ψυχολόγοι κάνουν λόγο για δύο επίπεδα συλλογιστικής και μνήμης: το αρχαϊκό και το νέο επίπεδο. Το αρχαϊκό επίπεδο αντιστοιχεί στον βασικό και πρωτόγονο ζωικό εγκέφαλο και , απ' ό,τι φαίνεται, πρόκειται για το τμήμα εκείνο του εγκεφάλου μας που έχει την τάση να ανιχνεύει παντού συμμετρία. Συνήθως χρησιμοποιούμε αυτό το επίπεδο όταν αντιδρούμε διαισθητικά σε προβλήματα. Από πειράματα που διενεργήθηκαν, προκύπτει ότι μόλις το 40% των υποκείμενων μπόρεσαν να παρακάμψουν τις πρωτόγονες εγκεφαλικές οδούς, εκδηλώνοντας μια πιο αναλυτική απόκριση για την επιτυχή λύση του γρίφου."

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Πριν συνεχίσω την αντιγραφή από τη σελίδα 407 του βιβλίου του Marcus du Sautoy, Θεωρία Ομάδων, από τις εκδόσεις Τραυλός, κάνω ένα μικρό διάλειμμα για να σας δώσω χρόνο να σκεφτείτε ποια ή ποιες κάρτες θα διαλέγατε! Βεβαιωθείτε ότι καταλάβατε τι ακριβώς θέλετε να κάνετε. Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε την πρόταση: "κάθε κάρτα με φωνήεν στη μία όψη έχει άρτιο αριθμό από πίσω". Εντάξει, νομίζω πως βοηθάω λίγο, αλλά δε μου επιτρέπει να πράξω διαφορετικά η εκπαιδευτική μου ιδιότητα :). Αυτή μου η ιδιότητα, αφενός  βέβαια με ωθεί στο να διαμορφώνω κατάλληλα το "περιβάλλον" στο οποίο θα πρέπει να αναζητήσει τη λύση του προβλήματος αυτός που καλείται να το λύσει, αφετέρου όμως μου δημιουργεί την αδήριτη επιθυμία να μοιράζομαι όλην αυτήν την εκπληκτική, τη μαγευτική θα έλεγα ανεπιφύλακτα, ομορφιά που ανακαλύπτω μέσα από την ανάγνωση ενός βιβλίου, και το συγκεκριμένο, πιστέψτε με, έχει περίσσεια τέτοια ομορφιά!

Καθώς προχωράει η ανάγνωση απρόσμενα εμφανίζονται μουσικοί, όπως ο Μπαχ κι ο Μότσαρτ, συγγραφείς όπως ο Μπόρχες, λογοτεχνικά και ποιητικά πρότυπα και υφολογικές δομές, όπως του Ομάρ Καγιάμ, αλλά επίσης και ιοί, καθώς και εργαστηριακοί ερευνητές, ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές(?)  κι άλλα πολλά, φαινομενικά ετερόκλητα, πρόσωπα και πράγματα που συνυφαίνονται όμως με μαεστρία στο περίτεχνο γαϊτανάκι της Συμμετρίας! 

Λοιπόν, τέλος χρόνου! Αφήστε τα μολύβια κάτω και δώστε τις κόλλες!! :)

Τι απαντήσατε; Ποια ή ποιες κάρτες θα γυρίσετε; Αν απαντήσατε την Α και την C,  τότε είσαστε στην πλειοψηφία του 60% που απαντά λάθος! Η σωστή απάντηση είναι η Α και η D, όπως μας λέει  du Sautoy:

"Γιατί; Θυμηθείτε: μας ζητάνε να δούμε αν κάθε κάρτα με φωνήεν στη μία πλευρά κρύβει άρτιο αριθμό από πίσω. Οι εγκέφαλοί μας αποζητούν τόσο απεγνωσμένα τη συμμετρία, ώστε ελέγχουν επίσης και την αντίστροφη πρόταση, δηλαδή αν κάθε κάρτα με άρτιο αριθμό στη μία όψη έχει φωνήεν από πίσω. Ο εγκέφαλός μας, λοιπόν, μας οδηγεί να επιλέξουμε την κάρτα C. Όμως, ακόμη κι αν αυτή η κάρτα κρύβει σύμφωνο στην πίσω όψη της, τίποτε δεν αλλάζει ως προς το αρχικό ερώτημα. Μόνο η κάρτα D μπορεί να διαψεύσει τη θεωρία. Αν η κάρτα D έχει φωνήεν από πίσω της η θεωρία είναι εσφαλμένη.

Φαίνεται ότι το ασυνείδητό μας υπακούει σε ένα είδος συμμετρικής λογικής. Σκέφτεται ότι αν η πρόταση "Αν Α τότε Β" αληθεύει, τότε το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την αντίστροφή της, την κατοπτρική εικόνα "Αν Β τότε Α". Σε γενικές γραμμές, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η λογική παραγωγή επιδεικνύει συνήθως ιδιαίτερη ασυμμετρία. Υπάρχει ολόκληρη σχολή στην ψυχολογία η οποία προσπαθεί να εξηγήσει τον μηχανισμό του ασυνειδήτου με όρους του πόθου μας για συμμετρική λογική. Ο πατέρας του κινήματος είναι ένας Χιλιανός ψυχολόγος, ο Ιγκνάσιο Μάτε Μπλάνκο. Το δικό του μοντέλο περί ασυνειδήτου μοιάζει κάπως με το οικοδόμημα που περιγράφει ο Μπόρχες στο μικρό  διήγημά του "Βιβλιοθήκη της Βαβέλ". Σύμφωνα με τον αφηγητή, υποτίθεται ότι κάθε πιθανό βιβλίο είναι χωμένο κάπου στη βιβλιοθήκη. Υπάρχουν λοιπόν βιβλία γεωγραφίας στα οποία το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας, αλλά και ένα βιβλίο στο οποίο η Γαλλία είναι πρωτεύουσα του Παρισιού. Ο Μπόρχες περιγράφει τη βιβλιοθήκη σαν ένα πλέγμα διασυνδεδεμένων εξαγωνικών κελιών, φέρνοντάς μας στον νου κάπως την περιγραφή ενός πελώριου εγκεφάλου. Ο Μάτε Μπλάνκο πιστεύει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος, όπως η συγκεκριμένη βιβλιοθήκη, πραγματοποιεί παράξενες ταυτίσεις εξαιτίας μιας επιθυμίας εξισορρόπησης των πραγμάτων."

Όταν ξεκίνησα να διαβάζω τούτο το  βιβλίο, με συνεπήραν αρχικά οι περιγραφές των συμμετρικών μοτίβων από το παλάτι της Αλάμπρα στη Γρανάδα, τη Μέκκα της συμμετρίας, όπως το αποκαλούν. Επειδή, αρκετά χρόνια πριν, είχα βρεθεί στην Ανδαλουσία κι επισκέφθηκα την Αλάμπρα, χωρίς όμως να έχω κάποια ιδιαίτερη γνώση για τη σπουδαιότητα του μνημείου από μαθηματικής πλευράς [ :(  ], διαβάζοντας τώρα την αναλυτική περιγραφή του du Sautoy, ένιωσα να βρίσκομαι ξανά στις αυλές του παλατιού, έχοντας όμως...οξυμένη την όραση κι ευαισθητοποιημένη την αισθητική μου σε θέματα συμμετρίας. Στη συνέχεια, καθώς η ανάγνωση προχωρούσε, ενθουσιάστηκα με την αναφορά στο Συμπόσιο του Πλάτωνα και στη θεωρία του Αριστοφάνη σχετικά με την προέλευση του έρωτα. Φαίνεται πως το γεγονός ότι ο έρωτας μας καθιστά τόσο ανίσχυρους καταλύοντας τη Λογική μας κι ολόκληρο το αξιωματικό, και ενίοτε και το ηθικό-αξιακό,  σύστημά της έχει να κάνει με δυνάμεις που κρύβονται στη ...συμμετρία και μόνο οι μύθοι, περί προελεύσεως του έρωτα δίνουν ικανοποιητικές απαντήσεις σ' αυτό! :) 
Πώς να τα βάλει λοιπόν, ο περιορισμένος ανθρώπινος εγκέφαλος με την ανωτερότητα των θεών και των δαιμόνων! Καθώς όμως προχωράει η ανάγνωση (και δυστυχώς μου μένουν μόνο 100 σελίδες ακόμη!!) διαπιστώνω πως και ο ίδιος ο εγκέφαλος, άρα και η Λογική, που θαρρώ ότι κατοικοεδρεύει μέσα σ' αυτόν, δεν μένει αλώβητος από τη συμμετρία και τη μανιώδη αναζήτησή της, στα πλαίσια της οποίας, ο εγκέφαλος, αυτενεργεί και ακολουθεί υποσυνείδητες, πρωτόγονες διαδρομές, αποβλέποντας στη διαισθητική εξισορρόπηση των πραγμάτων και παραβλέποντας τη συνήθη ασυμμετρία της λογικής παραγωγής! 
Συμπερασματικά, λοιπόν, σας λέω τούτο: Μέρες που είναι, αφήστε τον εγκέφαλο να ακουλουθήσει τις πρωτόγονες οδούς και να πέσει στην παγίδα που στήνει η - υποσυνείδητη- αναζήτηση της συμμετρίας!!
Κι αν δεν απαντήσατε σωστά στην παραπάνω δοκιμασία με τις τέσσερις κάρτες, μην είσαστε απαρηγόρητοι!! :) Σε λίγο θα βγει ο Επιτάφιος!
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!! ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!! Πάσχα της Αγάπης Πάσχα!!
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
  Άμπρα...Κατάμπρα... Αλάμπρα !!