Όταν πιάνει να βρέχει στο Σταυρό, το νερό δεν πέφτει μόνο από τον ουρανό. Μοιάζει να πέφτει από παντού. Από το βουνό κι από τη θάλασσα! Πέφτει από τα δέντρα, από τα κτήρια κι από τους γκρίζους δρόμους, πέφτει από μένα την ίδια, από τη σκέψη μου κι απ' την καρδιά μου. Τόση είναι η μελαγχολία αυτού του τόπου. Κι άλλων τόπων πολλών, αναμφιβόλως, αλλά φέτος εγώ ζω εδώ και αυτή η βροχή με βρέχει, η μονότονη βροχή του Σταυρού!
Εκτός από τη βροχή στον τόπο αυτό υπάρχει και η ... "στεγνή" καθημερινότητα του σχολείου, στυγνή και αδυσώπητη για μας και για τους μαθητές μας, όπως πολύ καλά φαίνεται και στο άρθρο με τίτλο "Σχολεία δύο ταχυτήτων...", του συναδέλφου Μιχάλη Γιαννόπουλου που μπορείτε να διαβάσετε πατώντας
εδώ! Δυστυχώς! Έχει απόλυτο δίκαιο ο συνάδελφος σε όσα λέει και αν λάβει κανείς υπόψη, ότι ο κος Γιαννόπουλος έχει στη σκέψη του, όπως τονίζει, τους συνειδητοποιημένους και με καλή επίδοση μαθητές του ΕΠΑΛ της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής στη Θεσσαλονίκη, καταλαβαίνει αμέσως τι συμβαίνει με την πλειοψηφία των μαθητών στα υπόλοιπα ΕΠΑΛ της χώρας, μεταξύ των οποίων και αυτό του Σταυρού!
Παλεύουμε με το ανέφικτο!
Σήμερα για παράδειγμα, την πρώτη ώρα σε ένα τμήμα της Β, στο μάθημα της Άλγεβρας έπρεπε (έπρεπε;) να ορίσω τη μονοτονία της συνάρτησης. Είχα αφιερώσει προηγουμένως ένα-δύο μαθήματα για να υπενθυμίσω τι είναι μια συνάρτηση, επειδή το βιβλίο της Άλγεβρας στη Β θεωρεί δεδομένο ότι οι μαθητές ξημεροβραδιάζονται συζητώντας μεταξύ τους για τις συναρτήσεις που έχουν διδαχτεί τα προηγούμενα χρόνια, κι άρα τις ξέρουν απ' έξω και ανακατωτά, οπότε αμέσως μετά τα συστήματα που υπάρχουν στο 1ο Κεφάλαιο, κρίνεται λογικό να γίνει ένα άλμα από την Άλγεβρα στην Ανάλυση, για να μελετήσουν οι μαθητές τις ιδιότητες των συναρτήσεων! Ας είναι! Ευτυχώς τουλάχιστον που η μονοτονία είναι ένα πολύ πιασάρικο θέμα, αφού αφενός αντλεί αμέτρητα παραδείγματα από πολλά γνωστικά πεδία, όπως φυσική, οικονομία, ιατρική και αφετέρου με τις γραφικές παραστάσεις δίνει την ευκαιρία να δουν οι μαθητές ταυτόχρονα δυο διαφορετικές αναπαραστάσεις της ίδιας έννοιας, την αλγεβρική/συμβολική και τη γραφική/σχηματική, και έτσι, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της ώρας, συμμετέχουν και παρακολουθούν με ενδιαφέρον. Και -όπως κάθε φορά που παραδίδω αυτό το μάθημα, ανεξάρτητα από το αν το παραδίδω σε ΓΕΛ ή σε ΕΠΑΛ- όλο και κάποιος θα βρεθεί να ρωτήσει για ποιο λόγο λέμε ότι μια γνησίως αύξουσα συνάρτηση είναι γνησίως αύξουσα και όχι γνησίως φθίνουσα, αφού η "γραμμή" της, αν τη γράψουμε ... αλλιώς δεν ανεβαίνει, αλλά κατεβαίνει!
Αυτό το "αλλιώς" (ή όπως αλλιώς το διατυπώνει ο μαθητής) υποδηλώνει ότι ο ερωτών δεν έχει ακόμη (σε αυτήν την προχωρημένη ηλικία!) κατανοήσει ότι στο Δυτικό Πολιτισμό, γράφουμε και διαβάζουμε από τα αριστερά προς τα δεξιά τόσο τις λέξεις όσο και τα σχήματα!
Κάθε φορά που κάποιος μου θέτει αυτήν την ερώτηση χαίρομαι πάρα πολύ, επειδή έχω την ευκαιρία να κάνω αναφορά στη φορά γραφής του δυτικού και του αραβικού πολιτισμού και στη
Βουστροφηδόν, γραφή, που έχει εναλλασσόμενη φορά!
Μάλιστα χρησιμοποιώ πάντα τη διαφήμιση που φαίνεται στην εικόνα, κάνοντας τρία σκιτσάκια στον πίνακα. Αν τη διαβάσουμε με τη δική μας φορά, τότε συμπεραίνουμε ότι το αναψυκτικό που πίνει ο εικονιζόμενος του δίνει ζωή. Αν όμως τη διαβάσουμε με τη φορά των αράβων, τότε συμπεραίνουμε ότι το αναψυκτικό που πίνει ο εικονιζόμενος του... παίρνει τη ζωή!
Είναι πολύ κατατοπιστικό αυτό το παράδειγμα, εγείρει συζητήσεις και κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον όλων των μαθητών. Και σήμερα, παρόλο που έβρεχε πολύ, ήταν πρωί πρωί όλοι -εκτός από έναν- εκεί...
Όταν τέλειωσε το μάθημα, κι αφού χτύπησε το κουδούνι, ο ΒΧ, που σπάνια συμμετέχει στο μάθημα,ήρθε δειλά κοντά μου με τη χαρούμενη έκφραση του μαθητή που επιτέλους κατάλαβε, για να μου πει: "Αυτή είναι γνησίως αύξουσα, ε κυρία;"
Επειδή είχε περάσει ώρα, από τότε που είχα μιλήσει για τη μονοτονία των βασικών συναρτήσεων, δεν κατάλαβα αμέσως τι εννοούσε το παιδί.
"Ποια είναι γνησίως αύξουσα, Β....;", τον ρώτησα.
"Αυτή, κυρία! Αφού είναι κάτω, πίνει cola και μετά σηκώνεται, δεν είναι αύξουσα!" είπε και μου έδειξε τα παιδικά σκίτσα μου στον πίνακα! "Δεν είναι;", ΄ξαναρώτησε.
"Κατά μία άποψη είναι...", του απάντησα σκύβοντας το κεφάλι, ενώ η βροχή συνέχιζε να πέφτει απ' το βουνό κι από τη θάλασσα κι από τα δέντρα κι από τους δρόμους κι απ' την καρδιά μου!
Κι από παντού.
Αυτοί είναι οι δικοί μου μαθητές στο Σταυρό. Είναι τα παιδιά του ΕΠΑΛ, εδώ και αλλού...
Μάλιστα χρησιμοποιώ πάντα τη διαφήμιση που φαίνεται στην εικόνα, κάνοντας τρία σκιτσάκια στον πίνακα. Αν τη διαβάσουμε με τη δική μας φορά, τότε συμπεραίνουμε ότι το αναψυκτικό που πίνει ο εικονιζόμενος του δίνει ζωή. Αν όμως τη διαβάσουμε με τη φορά των αράβων, τότε συμπεραίνουμε ότι το αναψυκτικό που πίνει ο εικονιζόμενος του... παίρνει τη ζωή!
"Αυτή, κυρία! Αφού είναι κάτω, πίνει cola και μετά σηκώνεται, δεν είναι αύξουσα!" είπε και μου έδειξε τα παιδικά σκίτσα μου στον πίνακα! "Δεν είναι;", ΄ξαναρώτησε.
Με την Άννα είχαμε γνωριστεί προ πολλού, όταν ήταν ακόμη σε ηλεκτρονική μορφή και ερχόταν ανά κεφάλαιο σε ... άτακτα χρονικά διαστήματα! Αλλά, όπως και να το κάνουμε είναι εντελώς διαφορετικό να διαβάζεις ένα βιβλίο στην οθόνη του υπολογιστή σου από το να το κρατάς στα χέρια σου, να νιώθεις το υλικό του βάρος, να μυρίζεις την οσμή του τυπωμένου του χαρτιού, να χαϊδεύεις το ανάγλυφο σχήμα στο εξώφυλό του. Δεν είναι εντελώς διαφορετικό το να πατάς πλήκτρα, για να περιηγηθείς στο κείμενο, από το να κρατάς ένα μικρό μολύβι στο χέρι και, καθώς διαβάζεις, να βάζεις σημαδάκια στο χαρτί, για να σημειώσεις αποσπάσματα που θέλεις να ξαναδιαβάσεις ή που θέλεις να τα αναφέρεις την επομένη στο μάθημά σου ή να τα συζητήσεις, αφορμής δοθείσης, με τους φίλους σου; Ε, όπως και να το κάνουμε είναι εντελώς διαφορετικό! Το έντυπο βιβλίο έχει μιαν άλλη υπόσταση, έχει ένα άλλο εκτόπισμα. Και η Άννα που έχω δίπλα μου αυτή τη στιγμή, η κοπέλα με τη μεγάλη περιέργεια και την ακόμη μεγαλύτερη τύχη, έχει πολλαπλή υπόσταση!
