Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

ΠΕΡΙ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ...

Μια ομάδα τεσσάρων μαθητών, ξεκινάει γύρω στις 11.00 πμ από το σχολείο για να επισκεφθεί  έναν ραδιoφωνικό σταθμό, όπου έχει κληθεί να λάβει μέρος σε μια εκπομπή και να μιλήσει για μια δραστηριότητα που πραγματοποιείται στα πλαίσια του σχολείου, βασισμένη στην ιδέα της κας φιλολόγου, υπεύθυνης της σχολικής βιβλιοθήκης.  Τέσσερις νεανικές φωνές πίσω από τα μικρόφωνα, περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίον κατασκευάζουν τις χειροτεχνίες τους, το λόγο για τον οποίον ξεκίνησαν μια τέτοια δραστηριότητα, καθώς και την τροπή που πήραν τα πράγματα, όταν τα ΜΜΕ άρχισαν να ασχολούνται με το θέμα.
Ακούω με συγκίνηση τα παιδιά, αναγνωρίζω τις φωνές τους -είναι όλοι τους μαθητές μου-  και παρακολουθώ με ιδιαίτερη προσήλωση την εκπομπή, ώσπου ο δημοσιογράφος με τον οποίον συνομιλούν αποφασίζει -ορθώς- πως πρέπει να τους ρωτήσει για τα μελλοντικά τους σχέδια και τις προσδοκίες τους. Τι άλλο να ρωτήσει κανείς σε ένα παιδί που είναι στη Γ' Λυκείου;
Δεν υπάρχει άλλη  ερώτηση που  επιβάλλεται περισσότερο από αυτήν, ειδικά δε  αν κάποιος θέλει να δείξει σε έναν νέο το αμέριστο ενδιαφέρον του. "Τι σκέφτεσαι για το μέλλον σου, παιδί μου;"
Πριν από αυτήν την ερώτηση όμως, και για να υπάρξει και η απαραίτητη κλιμάκωση, ο δημοσιογράφος τους ρωτά πού βρίσκουν χρόνο να ασχοληθούν με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και πώς τα προλαβαίνουν, αφού λέει  "ως γνωστόν  οι μαθητές είναι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι και μάλιστα αυτοί που δεν αμείβονται!"
 Ο λαϊκισμός της φράσης και το όλο κλίμα που διαμόρφωσε ο δημοσιογράφος, με έκαναν να χάσω την προσήλωσή μου στο ραδιόφωνο. Ίσα που πρόλαβα να ακούσω την ΔΚ να απαντά: "η αμοιβή μας θα είναι αυτό που θα πετύχουμε στο μέλλον!"  Ευτυχώς που  το παιδί μιλάει ώριμα! Αν δεν γνώριζα τη συγκεκριμένη μαθήτρια, αν δεν ήμουν καθημερινά μαζί τους, αν δεν βίωνα την κατάσταση του σχολείου, μπορεί και να εφησυχαζόμουν με την απάντηση που έδωσε η ΔΚ και  κυριολεκτικά τάπωσε τον έναν από τους πολλούς που έχουν αυτήν την άποψη για το σχολείο και για τη μαθητική ζωή.
Κρίνουν άραγε από την εποχή τους; Από τότε που ήταν οι ίδιοι μαθητές; Κρίνουν από τη δική τους, ίσως,  δυσκολία να ανταποκριθούν στα μαθητικά τους καθήκοντα; Ή μήπως απερίσκεπτα κι ελαφρά τη καρδία, αποβλέπουν να κερδίσουν την εύνοια των μαθητών και κατ' επέκταση της κοινής γνώμης, σκύβοντας με προσποιητό, θα έλεγα, ενδιαφέρον πάνω από το πρόβλημα του μαθητικού πληθυσμού;
Υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στους πολιτικούς που διατείνονται "πρώτα ο μαθητής", αφήνοντας αυτό να εννοηθεί και να ερμηνευτεί κατά βούληση, και στους δημοσιογράφους που χρησιμοποιούν φράσεις κλισέ του στυλ
"εσείς οι μαθητές είσαστε οι πιο σκληρά εργαζόμενοι που, επιπλέον, δεν αμείβεστε";!
(συγγνώμη, αυτό ακριβώς δε λένε και για τις  μητέρες που δηλώνουν οικιακά;)

Έχουν αναρωτηθεί όλοι αυτοί που χρησιμοποιούν με ιδιοτέλεια τέτοιες κοινοτοπίες πώς αυτές επιδρούν  στα νεανικά αυτιά; Πώς  διαμορφώνονται σε ισχυρά άλλοθι για την υπέρβαση κάθε ορίου  και πώς λειτουργούν ως "λιπαντικό μέσο" για την ωλίσθηση σε παραβατικές συμπεριφορές;
Μπορεί ένας εργαζόμενος- και μάλιστα σκληρά - να απουσιάζει από την "πρώτη ώρα" της εργασίας του, επειδή θέλει να κοιμηθεί κι όχι να πάει να χτυπήσει την κάρτα του; Μπορεί ένας εργαζόμενος να μένει με τα χέρια σταυρωμένα πάνω στον πάγκο εργασίας, εν προκειμένω πάνω στο θρανίο, και, παρόλη την απραξία του, να παραμένει στη δουλειά του και  να μη χάνει τη θέση του;
(μη μου πείτε "ναι, αν είναι στο Δημόσιο" :) )
Θα ήθελα να γίνει μια έρευνα στα σχολεία της χώρας για τις  (μονόωρες)  απουσίες που σημειώνονται κάθε μέρα την πρώτη ώρα. 
Για τις απουσίες αυτές ενημερώνονται οι  γονείς οι οποίοι λένε διάφορα, όπως:
"τι να κάνω, αφού δεν ξυπνάει με τίποτε!" ή - κι αυτό είναι ακόμη χειρότερο - "από το σπίτι φεύγει κανονικά στην ώρα του!" Αυτό, φίλοι μου, είναι δείγμα αποτυχίας!
Ως γονείς αποτύχαμε, αν δε μπορούμε να σύρουμε το πιτσιρίκι μας έξω από το κρεβάτι του...
Και μην ακούσω πάλι να ρίχνετε όλοι σας συλλήβδην το σφάλμα στους καθηγητές που είναι "άσχετοι κι αδιάβαστοι και αδιάφοροι ή "κάρρα με πατάτες" που έγραφε ένας σε ένα blog, ( το δεύτερο "ρ" στο "κάρα" δηλώνει μεγέθυνση ;!), γιατί αυτή ακριβώς η αποποίηση κάθε ευθύνης και η εξ ολοκλήρου επίρριψη του σφάλματος σε μια μερίδα εμπλεκομένων - εν προκειμένω των εκπαιδευτικών - στο θέμα που λέγεται Παιδεία, διογκώνει το πρόβλημα. Τα παιδιά μας δεν είναι ανόητα, αντιθέτως είναι πανέξυπνα και επιχειρηματολογούν αντλώντας από μας τις πληροφορίες.
Παρεμπιπτόντως να αναφέρω πως μαθήτρια Δημοτικού λέει συχνά στη μητέρα της: "σιγά να μη διαβάσω εγώ Ιστορία. Βιβλίο είναι αυτό; Αφού αυτοί στο παιδαγωγικό ινστιτούτο δεν ξέρουν τι τους γίνεται, θα κάτσω εγώ να διαβάζω;"
Η μητέρα μου το μετέφερε γελώντας και πιθανόν καμαρώνοντας, εγώ όμως - από την πλευρά του εκπαιδευτικού - ένιωσα να ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι μου!
Το κάθε παιδί, φερέφωνο ανόητων και ιδιοτελών δημοσιογράφων, αποφασίζει για το ποια γνώση του είναι απαραίτητη φοιτώντας στο Δημοτικό! Αυτό το ίδιο το παιδί πηγαίνοντας στο Λύκειο θα θεωρεί πως δεν υπάρχει καθηγητής αντάξιος του! Πως του πέφτουν όλοι λίγοι και κατά συνέπεια δεν έχει λόγο να τους ακούει, πόσο μάλλον να παρακολουθεί το μάθημά τους...Θα έχει, δηλαδή,  διαμορφώσει τα κριτήρια του, όχι από βίωμα, από εμπειρία ή από καθαρό λόγο(!), αλλά από όσα άκουσε αποσπασματικά δεξιά κι αριστερά και τα ερμήνευσε όπως θεώρησε ότι είναι συμφέρον του να τα ερμηνεύσει. Κι έτσι θα πορευτεί και στο Πανεπιστήμιο, γλυκιά μου Αναστασία! Κι όσο μεγαλώνει το παιδί τόσο θα μεγαλώνει και η απέχθεια του στο πρόσωπο όποιου εκπροσωπεί αυτό που λέμε σχολείο, παιδεία,  τυπική διαδικασία μάθησης... Κι όλο αυτό είναι σε βάρος του, επειδή δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιος μαγικός μοχλός, να τον στρίβουμε, να τον πιέζουμε να τον μετακινούμε τέλος πάντων με έναν τρόπο, ώστε να σηματοδοτείται το τέλος της παιδικής ηλικίας. Και λέγοντας "παιδική ηλικία" εννοώ αυτό που αποδίδουν οι μαθητές μας και τα παιδιά μας στην έννοια. Όπως το εισπράττω εγώ, λοιπόν, στην καθημερινή μου συναναστροφή μαζί τους:
"παιδική ηλικία νοείται μια ασπίδα προστασίας κάτω από την οποίαν επιτρέπεται οποιαδήποτε αλόγιστη συμπεριφορά παραίτησης από κάθε προσπάθεια και κάθε υποχρέωση και επι πλέον, εκτός από ασπίδα προστασίας δηλαδή, είναι κι ένα περίεργο φίλτρο μέσω του οποίου διυλίζονται τα πάντα, όπως θεσμοί, νόμοι, κανόνες, υποχρεώσεις, κ.λπ. και κρίνονται, τουλάχιστον, ανόητα και ευλόγως καταλυτέα."
Είναι ένας...ορισμός που μου προέκυψε τώρα αυθόρμητα και μάλλον θα πρέπει να τον επεξεργαστώ περισσότερο, αλλά ήρθε η ώρα να πάω την καθιερωμένη σαββατιάτικη βόλτα στα βιβλιοπωλεία... :)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Νομίζω, γενικά,  πως πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούμε.  Όλοι μας.
Υπάρχει, άραγε, κανείς που ενδιαφέρεται πραγματικά για τα παιδιά;
( "Πραγματικά" λέμε, γιατί  αυτό που κάνουμε, οι πολλοί, για να εφησυχάζουμε τη συνείδησή μας δεν είναι κατ' ανάγκην το "πραγματικά" κι ακόμη χειρότερο από αυτό είναι το να επιδιώκουμε να κάνουμε τα παιδιά σαν κι εμάς...)
Αν ναι, τότε θα πρέπει να μοχθήσει, μα να μοχθήσει λέμε, πολύ για να πείσει τα βλαστάρια του πως η απόκτηση γνώσης στα χρόνια που φοιτούμε στο σχολείο δεν είναι εργασία που χρήζει υλικής ανταμοιβής. Είναι υποχρέωση προς τον εαυτό μας και μάλιστα όχι μόνο όσο είμαστε μαθητές, αλλά δια βίου. Κι όταν λέω "γνώση", δεν περιορίζομαι στα σχολικά εγχειρίδια, που είναι ένα απλό μέσo για μια πρώτη επαφή με θεμελιώδεις επιστημονικές,  ιστορικές, κοινωνικές γνώσεις, εννοώ τη θεμελιωμένη γνώση για την ύπαρξη, τη φύση, την κατάσταση του πράγματος και, εν πολλοίς,  όλα εκείνα που σταδιακά οδηγούν   στη συνειδητότητα και στην αυτογνωσία.

Γνωρίζει κανείς  δρόμο, πέρα από τη μαθητεία, που  οδηγεί στη γνώση;
Αν ναι, οφείλει να μας τον πει, αν όχι, τότε σίγουρα υποχρεούται να μην παραπλανεί τα παιδιά μας με καιροσκοπικούς,  ή ό,τι άλλο,  ψευδοσυναισθηματισμούς.

8 σχόλια:

  1. Τα παιδια χρειαζονται καθοδηγηση απ'τους μεγαλους,ειτε αυτοι οι μεγαλοι ειναι οι γονεις ειτε εκπαιδευτικοι.Επισης χρειαζονται ευκαιριες για να δοκιμασουν ποικιλα πραγματα πριν αποφασισουν τι θελουν να γινουν οταν μεγαλωσουν!Πισω απ'τις ευκαιριες-δοκιμες,κρυβεται ο χρονος για να πραγματοποιηθουν..ενα 'gap year' θα ηταν ο,τι πρεπει!Ομως,δυστυχως ειμαι πεπεισμενος οτι μερικοι δεν θελουν να αλλαξει το συστημα και αυτοι οι μερικοι ειναι η εξουσια..γιατι φοβαται...τον ωχλο.
    Η παιδεια ειναι πανακεια και το πιστευω ακραδαντα αυτο:-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. γεια σου Obsidian!

    Σε ευχαριστώ για το σχόλιο.
    Χαίρομαι πολύ που πιστεύεις πως η παιδεία είναι πανάκεια και συμφωνώ κι εγώ πως στο βάθος είναι πολλοί που βολεύονται με την κατάσταση της παιδείας, γιατί αν δεν ήταν πολλοί θα είχαν βρεθεί λύσεις.
    Αντιθέτως λύσεις δε βρίσκονται και τα προβλήματα αυτά είναι διαχρονικά... Απλά αλλάζουν σχήμα από τη μια εποχή στην άλλη, αφού κάθε περίοδος της ανθρωπότητας έχει τις δικές της δυσκολίες και τις δικές της ανάγκες.
    Σήμερα, λοιπόν, προσωπικά θεωρώ προβοκάτορες όλους όσους τείνουν χέρι συμπαράστασης στους μαθητές, δηλώνοντας πως τους θεωρούν αξιολύπητους επειδή διαβάζουν!!!
    (ε, δε θέλει και πολύ ο άνθρωπος να γεμίσει αυτολύπηση...το έχει στη φύση του, οπότε αντιλαμβάνεσαι πόσο κακό μπορεί να κάνει μια τέτοια αντιμετώπιση...)

    Αγοράσα τέσσερα πολύ ενδιαφέροντα βιβλία...
    (κανένα όμως μαθηματικής λογοτεχνίας :) )

    Σου εύχομαι καλή και απολαυστική μελέτη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Fani Tzamtzi

    Αυτή την επίδραση (όσων ακούγονται με τέτοια ευκολία τώρα τελευταία και μάλιστα απ' την υπουργό) στα νεανικά αυτιά τη νιώθω καθημερινά στο πετσί μου, μιας και διδάσκω σε Λύκειο. Η γλώσσα έγινε παντόφλα (που λένε) και είναι φυσικό, γιατί βλέπουν τον καθηγητή να απαξιώνεται και μάλιστα από το στόμα της επίσημης πολιτείας. Δε νομίζω ότι έχει ξαναγίνει αυτό σε τέτοιο βαθμό ή τουλάχιστον εγώ δεν το θυμάμαι (και δεν είμαι και μικρή).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
    "ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΣΙΣ" ΚΑΙ ΠΑΛΙ, ΤΗΝ ΕΚΜΠΟΜΠΗ ΤΗΝ ΑΚΟΥΣΑ ΚΙ ΕΓΩ ΠΗΓΑΙΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΑ(ΗΤΑΝΕ ΠΕΜΠΤΗ..ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΩ "ΜΑΛΩΣΕΙ" ΜΕ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΒΡΙΣΚΩ "ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ"ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ)ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ ΥΠΑΣΡΧΕΙ ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΔΗΛΩΣΗ ΠΟΥ ΠΑΡΕΘΕΣΕΣ ΑΛΛΑ ΣΙΓΟΥΡΑ ΞΕΡΩ ΠΩΣ ΟΤΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΜΜΕ(ΒΛΕΠΕ ΠΧ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ..)ΔΕΝ ...ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΝΗΣΗΧΟΥΝ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΟΥΣ!!!ΛΕΝΕ ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ!!!ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΥΤΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ(ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΗ) ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΠΟΤΕ ΤΑ ΘΕΛΩ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ!

    ΥΓ ΕΠΕΙΔΗ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΧΘΕΣ ΚΑΙ O MARCUS DI SAUTOY
    EXEIΣ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ "Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ"?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. καλή σου μέρα Αστέριε.

    Τα "θέλω" ενός παιδιού, πιστεύω, διαμορφώνονται από το ίδιο το παιδί σύμφωνα με τα μοντέλα και τα πρότυπα που του παρέχονται από την οικογένεια, το σχολείο και την κοινωνία.
    Και αυτό ακριβώς το σημείο είναι που με κάνει να αγανακτώ και να θεωρώ "λαϊκιστές", όσους
    αποφασίζουν πως μπορούν να μιλούν για όλα, χωρίς να έχουν γνώση ουσιαστική, και με εύκολα, επιφανειακά κριτήρια καταλήγουν σε γενικεύσεις, που αποβαίνουν μοιραία σε βάρος των παιδιών.
    Οι επιρροές που ασκεί ο εκπαιδευτικός σε έναν μαθητή Λυκείου είναι ελάχιστες σε σχέση με αυτές που έχει ήδη υποστεί το παιδί μέχρι τα 15 του από την κοινωνία (βλέπε τηλεόραση πχ και τα γελοία σίριαλ με τα πρότυπα που προβάλουν. Αν ο πιτσιρικάς που πρωταγωνιστεί δεν αντιμιλήσει ή δεν καυγαδίσει ή δε λειτουργήσει παραβατικά χάνει τα εύσημα! Αυτό πουλάνε τα ΜΜΕ στα παιδιά. Ο καθένας θέλει να μιμηθεί τους πρωταγωνιστές της ΤV, με αποτέλεσμα να έρχεται την επόμενη μέρα στο σχολείο έχοντας ξεπατικώσει στάση, κίνηση, βάψιμο, αντιδράσεις κλπκλπ... Κι ύστερα πρέπει ο έρμος ο δάσκαλος να τα βγάλει πέρα. Μα για δες και τους δασκάλους που προβάλουν. Όλοι κάτι υστερικοί που ξελαρυγγίζονται είναι. Κι έτσι ο καθένας, που είναι εκτός σχολείου, τέτοιες εικόνες έχει στο μυαλό του...)

    Οποία σύμπτωσις και πάλι!!! κι εγώ είμαι μαλωμένη με την τηλεόραση εδώ και χρόνια
    (αυτό έλειπε να βλέπω τα σίριαλ...κάποιοι ισχυρίζονται πως πρέπει να τα βλέπουμε, για να έχουμε κοινά θέματα συζήτησης με τα παιδιά.Έλεος)
    Κι ακούω ραδιόφωνο μόνο στο αυτοκίνητο.

    Το βιβλίο του Markus Du Satoy που αναφέρεις δεν το έχω καν υπόψη μου, άρα δεν έχω και άποψη.Μ
    Στην επόμενη επίσκεψή μου στα βιβλιοπωλεία, θα αποκτήσω :)

    καλή βδομάδα

    http://people.maths.ox.ac.uk/~dusautoy/newdetails.htm

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ο Jean-Jacques Rousseau περιγράφει στο Κοινωνικό του Συμβόλαιο ποιο πολίτευμα ταιριάζει σε κάθε κοινωνία, ανάλογα με τις συσχετίσεις και τις δομές που επικρατούν σε αυτήν. Η εκπαίδευση, όντας μια πολιτική πράξη, υπακούει θαρρώ και η ίδια σε αντίστοιχα κοινωνικά συμβόλαια. Οι κοινωνικές συσχετίσεις και δομές τη διαμορφώνουν. Με άλλα λόγια μια κοινωνία έχει την εκπαίδευση που της πρέπει, γιατί αυτή διαμορφώνει τους ανθρώπους που χρειάζεται. Αυτή η διαπίστωση με θλίβει, η επόμενη όμως με εξοργίζει. Αυτοί που σήμερα αυτοπροσδιορίζονται ως "σταυροφόροι" της αξιοκρατίας είναι οι ίδιοι που εφηύραν το ρουσφέτι και κατέστησαν την πολιτική πράξη μικροσυναλλαγή. Άψογοι γνώστες της Νέας Ομιλίας (με την Οργουελική διάσταση του όρου) κατορθώνουν το αδιανόητο: να καθιστούν αληθές κάτι μονάχα δηλώνοντάς το ως τέτοιο. Υπό αυτό το πρίσμα, στην εξαγγελία "πρώτα ο μαθητής" υπολανθάνει η βαθιά αδιαφορία γι' αυτόν. Οι πολιτικοί όταν λειτουργούν ως "αυτοκράτορες" εξηγεί ο Τσόμσκι, καταφέρνουν να αναμορφώνουν τις έννοιες, ώστε να σημαίνουν το ακριβώς αντίθετο ή κάτι διαφορετικό από αυτό που δηλώνουν. Ας ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε: πρώτα ο μαθητής σημαίνει τελευταία ο μαθητής.
    Τελειώνοντας: η εγκυρότητα των διαπιστώσεων αυτών δεν μπορεί να αμφισβητηθεί στη βάση όποιας μικροπολιτικής σκοπιμότητας, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει καμία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ntinos είπε...

    Καλησπέρα.

    Ευχαριστώ για το σχόλιο, στο οποίο σου απαντώ με την ανάρτηση τον τίτλο φέρουσα
    "δαμάζοντας την ύδρα"

    καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή