Πέμπτη 29 Απριλίου 2010

ΑΝΤΙΟ ΝΤΕΝΙ...

"Δεν είναι δυνατόν"!
Αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση του φίλου μου ΔΧ, όταν διάβασε το μήνυμά μου. Γνωρίζοντας τον θαυμασμό  του για τον Ντενί Γκετζ του έστειλα  το link της kathimerini.gr, όπου λιγότερες από εκατό λέξεις κάτω από τον τίτλο: "Απεβίωσε ο συγγραφέας Ντένι Γκετζ" μετέφεραν μια απέραντα θλιβερή κι άλλο τόσο στεγνή είδηση...με καθυστέρηση τεσσάρων ημερών!

Το Σάββατο στις 24 Απριλίου ο πολυγραφότατος Ντενί Γκετζ ξεκίνησε το τελευταίο του ταξίδι, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στο χώρο των μαθηματικών-συγγραφέων και μαζί με το κενό μια παγομάρα ανάμεσα στις χιλιάδες των αναγνωστών του, που διάβασαν την είδηση του θανάτου του...  
Μέχρι αργά χθες το βράδυ σε  πολλά blog αναδημοσιεύονταν οι δυο παράγραφοι, που κι εγώ είχα στείλει στον ΔΧ! Αναδημοσιεύονταν χωρίς σχόλια, χωρίς λόγια, μια βουβή αναδημοσίευση...μια προσπάθεια να γίνει πιστευτό, αυτό που δε μπορούσε κανείς από μας να πιστέψει. "Δεν είναι δυνατόν"!

Από προσωπική μου ανάγκη θέλω να γράψω δυο λόγια στη μνήμη του ιδιαίτερα αγαπημένου μου συγγραφέα Ντενί Γκετζ, τα βιβλία του οποίου, όσα τουλάχιστον από αυτά μεταφράστηκαν στα ελληνικά, βρίσκονται σε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μου. Πολλά διαβάστηκαν  και συζητήθηκαν σε λέσχες ανάγνωσης. Το "Μηδέν", για παράδειγμα,  το διαβάσαμε πέρυσι με την αναγνωστική ομάδα του Λυκείου Μουδανιών, ενώ "τα Αστέρια της Βερενίκης" πρόπερσι στη λέσχη ανάγνωσης ενηλίκων. Το δε περιβόητο "θεώρημα του παπαγάλου" ήταν και είναι βιβλίο αναφοράς για όλους  όσους αγαπούν τη μαθηματική λογοτεχνία, επειδή είναι ακριβώς το βιβλίο που  έγινε αφορμή να αγαπηθεί  το συγκεκριμένο είδος από τον πολύ κόσμο. Το αναγνωστικό κοινό του Ντενί Γκετζ στην Ελλάδα είναι μεγάλο και το σύνολο των θαυμαστών του πολυπληθές! Ο ίδιος, τρέφοντας ιδιαίτερη αγάπη για τη χώρα μας, εξέφραζε τη χαρά του που "τα Αστέρια της Βερενίκης" σημείωσαν μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία εδώ από ότι στη Γαλλία. Την αγαπούσε την Ελλάδα ο Ντενί Γκετζ και δεν έχανε ευκαιρία να μας το λέει. Τελευταία ερχόταν συχνά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη για ομιλίες και για παρουσιάσεις των βιβλίων του.

"Όταν η φαντασία μετατρέπει τα Μαθηματικά σε παιχνίδι...τότε μιλάμε για Ντενί Γκετζ"
έγραφε η γκριζογάλαζη αφίσα κι ακριβώς από κάτω:
"Ο Ντενί Γκετζ επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου του
με τίτλο Η ΕΠΑΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ..."
Και το κοινό του στο Κέντρο Ιστορίας της Θεσσαλονίκης απόλαυσε για μιαν ακόμη φορά, την τελευταία φορά, τον χειμαρώδη και δηκτικό του λόγο, τη νεανική του σφυγιλότητα,  την άμεση  προσέγγισή του στα κοινωνικά προβλημάτα, τον ακραίο αλτρουισμό του, την επικριτική θέση  του για την  εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο,  τον αυθορμητισμό του, τα παιχνιδίσματα και τα λογοπαίγνια του που κάποια, ωστόσο, χάθηκαν στη μετάφραση...
Ήταν 1η Νοέμβρη του 2008! Η τελευταία του επίσκεψη στην πόλη μας. Μετά την εκδήλωση το γλεντήσαμε μέχρι πρωίας, όπως και τις προηγούμενες φορές, που ήρθε.
Μόνο που αυτή τη φορά μας είχε δηλώσει εγκαίρως την αγάπη του για το ελληνικό ρεμπέτικο και την επιθυμία του να το ακούσει ζωντανά. Εύκολο! Στη Θεσσαλονίκη ζούμε. Στα Κάστρα του Γεντί Κουλέ! Σε ένα ρεμπετάδικο ερείπιο, αλλά καθαρόαιμο, ο Ντενί Γκέτζ απόλαυσε τα λαϊκά άσματα, τσούγκρισε το ποτήρι του, ήπιε τα ουζάκια του και, όταν πέρασε αρκετά η ώρα και το κέφι άναψε για τα καλά,  χόρεψε ένα ζεϊμπέκικο, αφού πρώτα, με δική μας παρότρυνση, απηύθηνε χαιρετισμό από το μικρόφωνο σε όλους τους θαμώνες, και φυσικά εξέφρασε για πολλοστή φορά την αγάπη του για τη  χώρα μας και μας μακάρισε, εμάς τους τυχερούς, που έχουμε μια τέτοια πατρίδα!
Κι εμείς, γνήσιοι έλληνες, χειροκροτήσαμε με την καρδιά μας και συνοδεύσαμε με παλαμάκια τα χορευτικά του βήματα.
Τόσο απλά, τόσο ανθρώπινα. Άνθρωπος της παρέας και της συναναστροφής, στη ζωή του, όπως και στα βιβλία του.
 "...στα βιβλία του DG η φιλία και οι σχέσεις έχουν κεντρικό ρόλο, ο Ρυς με τον Γκροσρουβρ στον Παπαγάλο, η πολυμελής παρέα του Ερατοσθένη στα Αστέρια της Βερενίκης, οι τρόφιμοι του ψυχιατρείου στην έπαυλη των ανδρών.", μου έγραψε ο ΔΧ, χθες σε μια προσπάθεια να
πιστέψει πως ο Ντενί Γκετζ δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας, και συνέχισε γράφοντας:
"Τώρα νιώθω λες κι έχω χάσει κάποιον που με καταλάβαινε, ενώ θα έπρεπε να είναι το αντίθετο με τους συγγραφείς και τους αναγνώστες, οι συγγραφείς δηλαδή να νιώθουν έτσι όταν πεθαίνουν οι αναγνώστες τους."
Αυτό νομίζω πως ήταν το μεγάλο του ταλέντο. Η ικανότητα να σε κάνει να νιώθεις πως είναι ένας πολύ δικός σου άνθρωπος, που σε κατανοεί και σε νοιάζεται. Η πένα του έγραφε με ένα μαγικό τρόπο και οι φράσεις του χαράζονται στη μνήμη μας, ώστε με τον καιρό μας δημιουργείται η εντύπωση πως είναι δικές μας σκέψεις και δικές μας αγωνίες... "το μυαλό μου πηγαινοέρχεται αρκετά συχνά σ' αυτά που έχει γράψει, ακόμα και σ' αυτά που περίμενα να γράψει. Ειδικά αυτό το "τι μας μετρά;", κάπου εκεί που λέει για τους φίλιους αριθμούς στο Θεώρημα του Παπαγάλου.", μου λέει ο ΔΧ!
Και το δικό μου το μυαλό ΔΧ, πηγαινοέρχεται συχνά στα λόγια του. Κι ένα από τα αγαπημένα μου είναι το παρακάτω απόσπασμα από το ΜΗΔΕΝ, που πολύ συχνά αναφέρω:

«Ξέρεις πώς έλεγαν «πεθαίνω» οι Σουμέριοι;» ρωτάει ο Ουμπαΐντ την Αεμέρ.
«Επιστρέφω στον άργιλο. Ο θάνατος σήμαινε επιστροφή στον άργιλο»
Βυθίστηκε σε περισυλλογή. «Τελικά φτιάχνουμε τους μύθους μας όπως τα καλάθια:
με ό,τι υλικό έχουμε πρόχειρο»

Τι μας μετρά τελικά, φίλε μου; Τα άδεια ράφια σε μια βιβλιοθήκη! Τρία ρήματα! Δυο αριθμοί...
Ένας μύθος; "Ους ο Ντενί συνέζευξε".
Και μια ατέλειωτη επιστροφή...
ΑΝΤΙΟ ΝΤΕΝΙ...

11 σχόλια:

  1. Kαλό ταξίδι στον άνθρωπο που έφερε τα Μαθηματικά πιο κοντά μας.Ο Ντενί Γκετζ δεν είναι πια μαζί μας...Εφυγε το περασμένο Σάββατο και άφησε τα Μαθηματικά και τη Λογοτεχνία φτωχότερα!!!...Καλή δύναμη σ'αυτούς που πιστεύουν στο έργο του.Σίγουρα τα βράδυα μας με το "θεώρημα του Παπαγάλου "θα είναι διαφορετικά....
    Καλησπέρα Κατερίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΔΑΜΟΥΛΑΣ29 Απριλίου 2010 στις 9:41 μ.μ.

    Στεναχωρέθηκα αγαπητή Κατερίνα που δεν είμουν σε εκείνη την βραδιά..Γιατί ήθελα πραγματικά να δώ μέσα από το βλέμα του Ντενί ..τι γίνεται μέσα στην ΄"επαυλη των ανδρών" αν και το μυθιστόρημα δεν πήρε και πολύ καλές κριτικές...(οι δημοσιαγράφοι βλέπεις δεν έχουν πάντα επαφή με τα Μαθηματικά)...ξέρεις θεωρούσα(μετα τον Απόστολο Δοξιάδη..)τον Ντενί Γκετζ τον δεύτερο "μέντορα" μου στην Μαθηματική Λογοτεχνία!!!Το δεύτερο βιβλιο που αγόρασα μετα τον"Θειο Πέτρο..."ήταν το ¨Θεώρημα.."Μου φαίνεται όμως ότι θα τα διαβάσω όλα ..και το "Μηδέν" που το έχω και το"Πολυ΄κακό για το ΄τιποτα...."όλα....Απόρρησα που αγαπητή Κατερίνα δεν έκανες ανάρτηση από το Σάββατο.....αλλά ξέρω ότι η εκπαίδευση δεν σ'αφήνει ..όπως δεν άφηνε και τον Ντενί Γκετζ και η πένα του δούλευε!!!!!
    Καλό σου βράδυ και καλή ανάγνωση στ'αστέρια της Βερενίκης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αστέριε, δεν έκανα ανάρτηση νωρίτερα, επειδή δεν το γνώριζα νωρίτερα...
    Μόλις χθες το μεσημέρι το διάβασα κι ακόμη δυσκολεύομαι να το αποδεχτώ...

    Τον περίμενα για την επόμενη παρουσιάση...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Το πνεύμα και η αγωνιστικότητά του θα είναι για πάντα μαζί μας, ιδιαίτερα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που έρχονται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Προτείνω να είναι το φετινό Μαθηματικό Πανηγύρι αφιερωμένο στη μνήμη του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλό του ταξίδι!...κριμα που δεν τον γνώρισα νωρίτερα..
    Κατερίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ο Ντενί επέστρεψε στον άργιλλο λοιπόν. Ίσως αυτή του η φράση που τόσο επίκαιρα διάλεξες Κατερίνα μου μέσα από το Μηδέν, να είναι και η μοναδική, φτωχή και ανεπαρκής παρηγοριά που δικαιούμαστε: όπως οι πινακίδες από άργιλλο των Σουμερίων νίκησαν το χρόνο έτσι κι η σπιρτάδα του, η μαστοριά του, η τέχνη του και πάνω απ' όλα η ανθρωπιά του θα διαβούν τις χιλιετίες θα διδάξουν και θα ψυχαγωγήσουν πολλές ακόμα γενιές.
    Το μεγάλο ταξίδι του φίλου μας στη χώρα των αιώνιων καλαμιώνων ξεκινάει σήμερα στις 14:30 στο κοιμητήρι της Μονμάρτρης, λίγα βήματα πιο κάτω από την οδό Ραβινιάν. Με σκέψη μας θα είμαστε όλοι εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Κατερίνα μου,
    όταν το έμαθα αμεσως εσενα και τον Τευκρο Μιχαηλίδη, χαρη στον οποίο, μεταφράζοντάς τον, τον γνώρισα ως συγγραφέα, σκέφτηκα.
    Όπως το έγραψες, αντίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Από εσένα το μαθαίνω. Πάγωσα. Καλό του ταξίδι....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Δεν ξερω ποιος το είπε. Οι ανθρωποι πεθαίνουν δύο φορές. Μια στο φυσικό θάνατο και μιά στο θάνατο της μνήμης. Ο Γκετζ δεν θα πεθάνει δεύτερη φορά. Φροντισε γι αυτό το έργο του κι εσύ Κατερίνα για μένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Οι πραγματικοί δάσκαλοι παραμένουν ζωντανοί, μέσα στο πεπερασμένο(;) του μυαλού μας. Θα βρίσκεται στη καρδιά μας και στη σκέψη μας - κι ας μην τον γνώρισα από κοντά ποτέ - ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή