Το πιστόλι του Νεύτωνα

"Αν με ρωτούσες σήμερα αγαπητέ υποθετικέ αναγνώστη, αν θα επιθυμούσα να είχε σβήσει ένα μαγικό χέρι αυτό το άρθρο [...], δεν θα ήξερα τι να σου απαντήσω. Γνωρίζω πια ότι χωρίς αυτό θα δυσκολευόμουν εξαιρετικά να βρω τον δολοφόνο και να αποκαλύψω τα απύθμενα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Θα έχανα την ευκαιρία να βρεθώ αντιμέτωπος με την περίεργη λογική ενός παράξενου φόνου, ενώ θα παρέμεναν αναπάντητα και πολλά ερωτήματα σχετικά με τη δική μου ύπαρξη." 

Είναι ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας, αυτός που μονολογεί, ο ήρωας στο δεύτερο μυθιστόρημα του Ανδρέα Λύκου, που έχει τίτλο "Το πιστόλι του Νεύτωνα" και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τραυλός, ακριβώς  ένα μήνα πριν. 

Το βιβλίο το είχα διαβάσει στην πρώτη του εκδοχή, επειδή με τον Ανδρέα είμαστε φίλοι και συνεργάτες εδώ και χρόνια. Γνωριστήκαμε το 2007, στην Πάρο, στο εργαστήρι λεσχών ανάγνωσης που είχε διοργανώσει η Ομάδα "Θαλής και Φίλοι". Ίσως δεν σε ενδιαφέρουν αυτά αγαπητέ υποθετικέ αναγνώστη, αλλά συνδέονται με την ιστορία που θέλω να πω. Θα προσπαθήσω, ωστόσο, να είμαι σύντομη, αν και στις λεπτομέρειες μερικές φορές κρύβονται τα ενδιαφέροντα και τα καθοριστικά... Εκείνο το μακρινό πλέον καλοκαίρι εγώ συντόνιζα το εργαστήρι που είχε θέμα το βιβλίο "Από την παράνοια στους αλγορίθμους. Η 17η νύχτα και άλλες διαδρομές", του Απόστολου Δοξιάδη και κάθε απόγευμα από τη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή θα δεχόμουν μια διαφορετική ομάδα εκπαιδευτικών, για να συζητήσουμε για το βιβλίο και να προτείνω δράσεις σχετικές με αυτό. 

Η ομάδα του Ανδρέα ήρθε τη Δευτέρα. Εκεί μιλήσαμε οι δυο μας για πρώτη φορά. Τις επόμενες μέρες, τόσος κόσμος που συμμετείχε εκείνον τον καιρό στα εργαστήρια της ομάδας "Θαλής και Φίλοι", δεν θυμάμαι να ξανανταμώσαμε. 

Το κλίμα ήταν όμορφο, οι παρέες πολύ μεγάλες, οι μέρες γεμάτες επιμόρφωση και οι νύχτες γεμάτες συζητήσεις που συνοδεύονταν από εδέσματα και κρασί. Ωραίες εποχές! 

Πέντε ολόκληρες μέρες πνευματικής υπερδιέγερσης και (υπερ)κοινωνικής δράσης. 

Δάσκαλοι, καθηγητές, πανεπιστημιακοί, αλλά και άνθρωποι έξω από τον χώρο της τυπικής εκπαίδευσης, σε συνεχή και ουσιαστική αλληλεπίδραση.

Την Παρασκευή το απόγευμα, όσο να 'ναι μια ψιλοστεναχώρια την είχα που τέλειωνε το εργαστήρι και η παραμονή στο νησί, βλέπω τον Ανδρέα να μπαίνει στην αίθουσα που ήμουν εγώ.  (Στο σχολείο γίνονταν τα εργαστήρια). 

-"Η ομάδα σας είναι σε άλλη άθουσα σήμερα!", του είπα, πιστεύοντας πως ήρθε από λάθος.

-"Ναι, το ξέρω.", απάντησε ευγενικά. "Αλλά μου άρεσαν πολύ αυτά που είπατε για τον Έσερ και ήρθα, για να τα ξανακούσω!".

Εντάξει, μετά από αυτό τι θα μπορούσα να του πω; 

Ο Μάουριτς Κορνέλις Έσερ έγινε η αφορμή να γεννηθεί μια φιλία δυνατή.

Εγώ για τον Έσερ λίγα πράγματα γνώριζα τότε. Ίσα για τις ανάγκες της παρουσίασης που είχα ετοιμάσει. Ο Ανδρέας αντιθέτως γνώριζε πολλά. Έφηβος, ακόμη, είχε γοητευτεί από το έργο του Ολλανδού καλλιτέχνη. Είχε θαυμάσει τις συμμετρίες του, τις πλακοστρώσεις του και τις μεταμορφώσεις του. Και αυτός ο θαυμασμός είχε ως αποτέλεσμα το πρώτο του μυθιστόρημα: Αναμνήσεις Συμμετρίας, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. 

(Κι αυτό το βιβλίο το είχα διαβάσει στην πρώτη πρώτη του εκδοχή, κάποτε στην Κομοτηνή!)

Από τότε με τον Ανδρέα έχουμε συζητήσει για πολλά βιβλία. Κυρίως, για βιβλία που περιγράφουν ιστορίες μαθηματικών και Μαθηματικών. Άλλωστε για μια σχολική χρονιά, 2007-2008, συντονίζαμε μαζί τη λέσχη ανάγνωσης στην Κομοτηνή. Επίσης, ωραία εποχή! 

Με όσα αποκαλύπτω μέχρι εδώ για τη φιλία μου με τον Ανδρέα Λύκο, ελάχιστη σύνδεση θα βρίσκεις αγαπήτε υποθετικέ αναγνώστη με το πιστόλι του Νεύτωνα και πιθανόν να έχεις δίκαιο! Όμως σου διαφεύγει μια μικρή λεπτομέρεια, που θα την πω ευθύς αμέσως! 

Ανάμεσα στα βιβλία που κατά καιρούς συζητήσαμε θυμάμαι να μιλάμε και για το βιβλίο "Ο πόλεμος των μαθηματικών" του Bardi, που κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Τραυλός! Εγώ το έχω στη βιβλιοθήκη μου, το έχω ξεφυλλίσει, αλλά δεν το είχα διαβάσει ολόκληρο, σε αντίθεση με τον Ανδρέα. 

Ο Ανδρέας που το είχε διαβάσει, είχε εμπνευστεί, είχε φαντασιωθεί, είχε ταξιδέψει, είχε απογειωθεί! Μου μιλούσε για την ιδέα του να πει μια ιστορία βασισμένη στον...εκατονταετή πόλεμο για την πατρότητα του Απειροστικού Λογισμού και φωτιζόταν το πρόσωπό του. 

Το είπε και το έκανε!

Έφτιαξε τους δικούς του ήρωες, τους τρεις Έλληνες καθηγητές Μαθηματικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, όπου φοίτησε και ο ίδιος ο Ανδρέας, να παίζουν επί σκηνής τη διαμάχη του Ισαάκ Νεύτωνα και του Γκότφιρντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς για τη διεκδίκηση των πνευματικών δικαιωμάτων του Απειροστικού Λογισμού! 

Σε μια και μοναδική παράσταση! Αμέσως μετά ένας φόνος. Ο πρώτος φόνος. Και από αυτόν   ξεκινά η ιστορία, την οποία ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας αναλαμβάνει να διερευνήσει.

Ένα πιστόλι που χάθηκε. Μια εικασία που αποδείχτηκε κι έγινε θεώρημα. 

Ένα θεώρημα που διεκδικούν περισσότεροι από ένας επιστήμονες! 

Μια βιβλιογραφία!!! Τι μπορεί να κρύβει;

Ένα παζλ που τα κομμάτιά του ταξιδεύουν στο χώρο και στο χρόνο και συνταιριάζονται για να αφηγηθούν ιστορίες που μοιάζουν και ιστορίες που διαφέρουν! 

Ανθρώπινοι χαρακτήρες που συγκλίνουν, αναζητώντας νόημα στη ζωή! 

Μια αλήθεια που φτιάχνεται και άλλες που αποκαλύπτονται. 

Κι εμείς, άλλοτε επιλέγοντας (προσεκτικά και ασφαλώς) από τα κομμάτια του παζλ κι άλλοτε με μάτια κλειστά σε ένα τρελό μπάντζι τζάμπινγκ, δοκιμάζουμε και δοκιμαζόμαστε.

Κατεβάζουμε βιβλία από τα ράφια και...συναντιόμαστε, φωτογραφίζουμε οπισθόφυλλα κι όλο βρισκόμαστε, επειδή, όπως λέει ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας:

"Κάθε μέρα, ξυπνάμε με στόχο να σκηνοθετήσουμε καλά τις συνθήκες της ζωής μας και να βρούμε εκείνη τη λεπτή ισορροπία που θα μας επιτρέψει να απολαύσουμε την κάθε μας στιγμή. Αναζητώντας την ευτυχία, ξεχνάμε ίσως τη φρικτή εκείνη στιγμή που θα ισοπεδώσει όλες μας τις προσπάθειες σε χίμαιρες. Η λεπτή γραμμή που οριοθετεί τη ζωή και την χωρίζει από τον θάνατο, σπάει εξαιτίας κάποιον απίθανων γεγονότων, που πολλές φορές εμφανίζονται αναπάντεχα, χωρίς να μπορούμε να τα επηρεάσουμε".

Αυτή είναι η άποψη του αστυνόμου. Τον συμπάθησα τον Γιάννη Λόντσα (και όχι μόνο λόγω ονόματος, επειδή γενικά έχω μια τάση να αγαπώ τον Γιάννη...:) ), θα μου επιτρέψει όμως να διαφωνήσω μαζί του: δεν είμαι και τόσο σίγουρη πως αναζητούμε την ευτυχία.
Αντιθέτως, είμαι σίγουρη πως τη σκηνοθετούμε..και εκεί είναι η ουσία!

To casting: η επιλογή των ρόλων και των χαρακτήρων.
Τόσο στη ζωή μας, όσο και στα βιβλία...
Και ο Ανδρέας στο πιστόλι του Νεύτωνα, σίγουρα, έκανε το casting με μεγάλη επιτυχία!

------------------------------------
Για τις γυναίκες του μυθιστορήματος θα μιλήσω στην παρουσίαση που θα γίνει το Σάββατο 9 Ιουνίου, στις 22.00, στην εξέδρα του Φεστιβάλ Βιβλίου, στην παραλία της Θεσσαλονίκης!
Εγώ και η Βάλια με  την Αναστασία, τη Βάντα, την Ελένη και τη μοναδική Κατερίνα Σαραντοπούλου, αν και ο Ανδρέας θα λείπει! :)

Κανείς δεν είναι τέλειος!

Έχω πει κατ' επανάληψη ότι με θεωρώ τυχερή που κάνω τη δουλειά που κάνω.

Και με θεωρώ τυχερή, επειδή εκτός όλων των άλλων, έχω το μεγάλο πλεονέκτημα, κλείνοντας πίσω μου την πόρτα της σχολικής τάξης να ξεχνώ, έστω και για λίγο, τα μείζονα προβλήματα των ημερών, και να αναζητώ μέσα στο βλέμμα των παιδιών, που κάθονται αντίκρυ μου, ένα καλύτερο αύριο, μια φευγαλέα ελπίδα, μια μικρή φλόγα ικανή να πυροδοτήσει τη φαντασία μου και τη θέλησή μου, ακόμη και εκείνες τις φορές που τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα από ότι συνήθως, όπως όταν πρέπει να βγούμε από την καθιερωμένη ρουτίνα και να εφαρμόσουμε ένα διαφορετικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα, σαν αυτό της Θεματικής Εβδομάδας, που καθιερώθηκε από πέρυσι στα Γυμνάσια.

Κατά της "καινοτομίας", είναι σαφές πως δεν είμαι. Κατά της διαθεματικότητας και της διεπιστημονικότητας είναι σαφέστατο πως δεν είμαι. Κατά της μη συνετής κεντρικής επιβολής προγραμμάτων που δεν έχουν εφαρμοστεί πιλοτικά και δεν έχουν αξιολογηθεί (μόλις χρησιμοποίησα μια...απαγορευμένη λέξη!) επαρκώς, είμαι. Και η Θεματική Εβδομάδα από πέρυσι που καθιερώθηκε με εγκύκλιο, που έφτασε στα σχολεία το μεσημέρι της 23ης Δεκεμβρίου, (την τελευταία μέρα πριν από τις διακοπές, δηλαδή), και κατά συνέπεια δεν έφτασε στους άμεσα ενδιαφερόμενους, παρά μόνο με την επανέναρξη των μαθημάτων, έχει εξ αρχής "καεί". Αφού έγινε όπως έγινε την πρώτη χρονιά, γιατί να μη γίνει έτσι και τη δεύτερη, και την τρίτη μέχρι να ατονίσει ο θεσμός και να ξεχαστεί εντελώς...

Στο σχολείο μου και πέρυσι και φέτος (με διαφορετικό Διευθυντή και το μισό Σύλλογο να συμπληρώνει και σε άλλα σχολεία, με αποτέλεσμα να μην είμαστε ούτε μια μέρα την εβδομάδα άπαντες και άπασες όλοι μαζί, με ότι αυτό συνεπάγεται) το παλέψαμε, για να ανταποκριθούμε με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα. Πώς όμως να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, όταν συντρέχουν μια σειρά από λόγους που δυσχεραίνουν τα πράγματα; Ή πώς να έχουμε ένα ικανοποιητικό, έστω, αποτέλεσμα, όταν λείπουν παιδιά, επειδή κάποιοι (ευτυχώς πολύ λίγοι) γονείς ορθώνουν το ανάστημά τους μπροστά στο "ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ", για να "προστατεύσουν" τα παιδιά τους;

Σύνθετο το θέμα και σε μεγάλο βαθμό παρεξηγημένο όχι μόνο από την πλευρά (αρκετών) γονιών, αλλά και των εκπαιδευτικών, αλλά κυρίως του ίδιου του Υπουργείου που θεωρεί ότι είναι αρκετό να θεσμοθετήσει μια "Θεματική Εβδομάδα", αντί να αλλάξει εξ ολοκλήρου το πρόγραμμα σπουδών, προκειμένου να αναβαθμίσει την παρεχόμενη εκπαίδευση. 

Θέματα σαν κι αυτά που καλούμαστε να καλύψουμε στο πλαίσιο της Θεματικής Εβδομάδας θα έπρεπε να αποτελούν βασικά μαθήματα στο Α.Π.Σ. και ειδικά στα Δ.Ε.Π.Π.Σ., που πριν δουν το φως του ήλιου τα έφαγε το μαύρο σκοτάδι. 

Κι εγώ είχα μεγάλο βάρος φέτος. Πέρυσι, εμπνεύστηκα από το καθιερωμένο μου βραδινό γιαουρτάκι ένα ενδιαφέρον θέμα και το έκανα στην Α' Γυμνασίου, μάλιστα σε δύο φάσεις, μια προεργασία το μήνα Φεβρουάριο και την ολοκλήρωση του θέματος στο πλαίσιο της Θεματικής Εβδομάδας. Και είχε πάει καλά.

Φέτος; Θα μου πεις ότι το Ι.Ε.Π. έχει ολόκληρη σελίδα προτεινόμενων και υποστηρικτικών θεμάτων. Ε, τότε θα πω κι εγώ: Εντάξει, αλλά αν είναι και στην καινοτομία να ακολουθήσω κατά γράμμα οδηγίες, τότε σε τι θα διαφέρει για μένα από την τυπική διδασκαλία; 

Τόσες ώρες εδώ, τόσες ώρες εκεί, έμφαση στη δραστηριότητα χ, κατά προτεραιότητα η άσκηση ψ! 

Θαρρείς και όλες οι τάξεις σε όλα τα σχολεία είναι ολόιδιες ή θαρρείς πως η κοινωνία έχει ανάγκη από ένα συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου κι εμείς (ανεπυτυχώς) παλεύουμε να τον φτιάξουμε ή θαρρείς πως...

Αλλά αρκετά διαμαρτυρήθηκα και τελειώνει ο χρόνος, χωρίς να έχω μπει ακόμη στο θέμα.

Το θέμα μου είναι αυτό που έκανα εγώ σήμερα με τα δύο τμήματα της Β' Γυμνασίου. 

Την ιδέα τη συνέλαβα από την αρχή της σχολικής χρονιάς, όταν έκανα την άσκηση 7 στη σελίδα 14 του σχολικού βιβλίου. "Πόσο ωραία θα ταίριαζε ο δείκτης σωματικού βάρους με τη μέση τιμή που θα διδαχτούν στη Στατιστική!", είχα σκεφτεί και το έβαλα στόχο να έχω φτάσει στην παράγραφο 4.5 του Α' Μέρους του βιβλίου, μια εβδομάδα πριν από τη Θεματική Εβδομάδα, ώστε και πρόσφατο να το έχουν το μάθημα, αλλά και εμπέδωση των μαθηματικών εννοιών και διαδικασιών να κάνουν στο πλαίσιο των..."καινοτόμων δράσεων"!

Χωρίστηκαν τα παιδιά σε ομάδες των πέντε για να μετρήσουν με τις μετροταινίες που τους προμήθευσα το ύψος τους, (υ). Και για να συμπλήρωσαν στο Φύλλο Εργασίας το ύψος και το βάρος τους, (Β). Τους  είχα ζητήσει από την προηγούμενη εβδομάδα να  ζυγιστούν στα σπίτια τους ή αλλού. Μετά έπρεπε να βρουν το Μ.Ο. του ύψους και του βάρους της ομάδας τους και χρησιμοποιώντας τον τύπο Β/υ^2, να υπολογίσουν το δείκτη σωματικού βάρους.
Υπήρχε και δεύτερο ζητούμενο, να βρουν ο καθένας το δείκτη βάρους του και μετά να βρουν το μέσο όρο. Τέλος θα έπρεπε να συγκρίνουν τα δύο αποτελέσματα. 

Όμως δεν είχα προβλέψει τις αντιδράσεις του 1/10 περίπου των παιδιών, τα οποία λόγω του μεγάλου βάρους τους ή του μικρού ύψους τους, ήρθαν όλα μαζί να μου δηλώσουν πως δεν θέλουν να συμμετέχουν στη δράση! 

Μου πήρε κάποια δευτερόλεπτα να σκεφτώ με ποιο τρόπο έπρεπε να αντιδράσω για να το σώσω, χωρίς κανέναν να πληγώσω...

"Πείτε έναν υποθετικό ή έναν κατά προσέγγιση αριθμό...", είπα στο τέλος.
"Δεν έχει και τόση σημασία το αποτέλεσμα που θα βρείτε, όσο η διαδικασία!", είπα κι έτσι αποσωβήθηκε ο κίνδυνος να δουλέψω μόνο με τα 9/10 των παιδιών.
Αυτή η απρόβλεπτη εξέλιξη μου έδωσε την ευκαιρία να σκεφτώ πόσο  λάθος προτεραιότητες δίνουμε σε αυτά που μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο. Και τους το είπα.
Πριν ξεκινήσουμε την προβλεπόμενη (και ασφαλή για μένα) διαδικασία της καταμέτρησης, της καταγραφής και των αριθμητικών υπολογισμών, πήρα το ρίσκο να τους μιλήσω για πιο προσωπικά θέματα. Για τις δικές μου αγωνίες, όταν ήμουν παιδί.
Δεν τις απαρρίθμησα, αλλά εξήγησα πως κι εγώ,θα είχα γλιτώσει αρκετά δεινά, αν είχα από μικρή κατανοήσει πράγματα που μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω και να αποδεχτώ...

"Κανείς δεν είναι τέλειος!", τους είπα. "Ο καθένας μας είναι ένα σύνολο θετικών και αρνητικών χαρακτηριστικών, τόσο στην εμφάνιση όσο και στον χαρακτήρα... Στον χαρακτήρα με τα χρόνια και με προσπάθεια μπορούμε να διορθώσουμε ό,τι μας ενοχλεί, στην εμφάνιση τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Γι' αυτό πρέπει να αποδεχτούμε αυτό που είμαστε και  να προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε τα μειονεκτήματά μας σε πλεονεκτήματα! Έτσι θα είμαστε λιγότερο αγχωμένοι, λιγότερο μίζεροι, περισσότερο χαλαροί, πιο χαρούμενοι και πιο ευτυχισμένοι".

Και αυτό που νιώθουμε θα θέλουμε να το μοιραζόμαστε με τους άλλους, γιατί ακριβώς εκεί βρίσκεται το μυστικό... Να θέλεις να δώσεις χαρά, να μοιράσεις χαμόγελα...

Όπως ακριβώς που μας είπε χθες ο Δημήτρης Αντωνίου, μιλώντας επί μια ώρα σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες του σχολείου.

Όμως για τον Δημήτρη απαιτείται ειδικό αφιέρωμα, κι ό,τι κι αν πω θα είναι λίγο...

Μέχρι να αποφασίσω τι θα πω, παραπέμπω σε ένα δικό του άρθρο εδώ.
Και πραγματικά τον ευγνωμονώ.

Κορίτσια στη βιβλιοθήκη!

Οι βιβλιοθήκες για μένα ήταν πάντα ένας χώρος κατάνυξης! Ίσως επειδή όταν ήμουν μικρή, σε προσχολική ηλικία, περνούσα πολλές ώρες στο βιβλιοδετείο του αδερφού του πατέρα μου, που ήταν ένας τόπος μαγικός. Στα παιδικά μου μάτια οι διαδικασίες της βιβλιοδεσίας άγγιζαν τα όρια της ιεροσύνης και το αποτέλεσμά τους, που ήταν ένα πανέμορφο δερματόδετο βιβλίο με το όνομα του συγγραφέα και τον τίτλο χαραγμένα με χρυσά ή μαύρα γράμματα, αποτελούσε αντικείμενο που μου προκαλούσε δέος. Στόμωνε τις αισθήσεις μου! Απολάμβανα την αφή, περνώντας βιαστικά τα δάχτυλά μου στη ράχη του, και έπαιρνα βαθιές ανάσες γεμάτες με τη μυρωδιά του δέρματος και της κόλλας, που ακόμη δεν είχε καλά στεγνώσει, όσο το βιβλίο βρισκόταν στην πρέσα.
Έχω στη βιβλιοθήκη μου μερικά από εκείνα τα βιβλία, που όταν για καλή μου τύχη είχαν κάποιο ελάττωμα ο θείος μου τα χάριζε στον αδερφό του, που ήταν μέγας βιβλιόφιλος. Από τον πατέρα μου πέρασαν στη δική μου κατοχή και μαζί τους πέρασε και η υπέρμετρη αγάπη που έτρεφε εκείνος για τα βιβλία και για το διάβασμα.

Η αγάπη που  μου κληροδότησε ο πατέρας μου, έμεινε άσβεστη στο χρόνο και γι' αυτό ένα από τα όνειρά μου ήταν και παραμένει να εργαστώ κάποτε  στο χώρο μιας τεράστιας, μιας ατέρμονης, βιβλιοθήκης, όπως αυτή που περιγράφει ο Μπόρχες στο σύγγραμμά του "Η βιβλιοθήκη της Βαβέλ"!
Ναι, αν δεν ήμουν εκπαιδευτικός, θα ήθελα να ήμουν βιβλιοθηκάριος!
Η επιθυμία μου παραμένει ζωντανή! Και επειδή, όπως και πολλοί άλλοι, πιστεύω ότι η "ευτυχία" μας είναι συνάρτηση της επιθυμίας μας, φέτος στο σχολείο αμέσως μόλις χήρεψε η θέση της υπεύθυνης της σχολικής μας βιβλιοθήκης ζήτησα να την αναλάβω εγώ.
Κανένας δεν έφερε αντίρρηση και έτσι, με ομόφωνη απόφαση Συλλόγου και Διευθυντή, ορίστηκα επισήμως υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης! Το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα! Αρκεί να παραβλέψουμε πως η σχολική μας βιβλιοθήκη δεν μοιάζει σε τίποτε με τη βιβλιοθήκη της Βαβέλ του Μπόρχες! Τρεις φοριαμοί όλοι και όλοι αποτελούν το  ...βασίλειό μου! Ο αριθμός των βιβλίων είναι ένα μικρό κλάσμα των βιβλίων που έχω στο σπίτι μου! Αλλά έστω κι έτσι, μπόρεσα φέτος  να ενστερνιστώ το ρόλο του βιβλιοθηκάριου και να κάνω το...όνειρό μου (ένα τουλάχιστον από τα όνειρά μου) πραγματικότητα.
Τώρα που η επιθυμία μου -μερικώς- εκπληρώθηκε, δεν μπορεί παρά να είμαι...ευτυχισμένη! Και πράγματι είμαι. Εντάξει, μπορεί να μην είμαι κυριολεκτικά "ευτυχισμένη", με ό,τι σημαίνει αυτό, αλλά σίγουρα είμαι πολύ χούμενη για ένα σωρό λόγους, που συνεπάγεται η ενασχόλησή μου με τη βιβλιοθήκη στο σχολείο. Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι ΚΕΡΔΙΣΑ ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ, που έβαλα με τον εαυτό μου αναλαμβάνοντας τη θέση.
"Ωραία",  μου είπα, "τα κατάφερες! Κρατάς στα χέριά σου μια αρμαθιά κλειδιών που ξεκλειδώνουν τους φοριαμούς των βιβλιοθηκών, αλλά πώς θα καταφέρεις να κάνεις τα παιδιά να ενδιαφερθούν για το βιβλίο;".
Έφτιαξα μια ανακοίνωση-αφίσα την ανάρτησα στους πίνακες, έκανα και ανακοίνωση από το μικρόφωνο στην πρωινή συγκέντρωση και περίμενα, κουδουνίζοντας τα κλειδιά στα χέριά μου. Και περίμενα. Και περίμενα...
Αποδείχητκε πως απαιτούνταν κάτι περισσότερο.
Άρχισα στην ώρα του μαθήματος να κάνω...τυχαίες αναφορές σε συγκεκριμένα βιβλία, και να συμπληρώνω πως αν κάποιος ενδιαφέρεται να δει το βιβλίο μπορεί να έρθει στο διάλειμμα στη βιβλιοθήκη για να το δανειστεί. Κάποιοι δειλά δειλά εμφανίστηκαν! Διστακτικοί και σφιγμένοι!
Για να τους ενθαρρύνω βρήκα μια όμορφη αφίσα με τα δέκα δικαιώματα του αναγνώστη, την εκτύπωσα, την τοιχοκόλησα σε διάφορα εμφανή σημεία, για να πειστούν ότι η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου δεν γίνεται καταναγκαστικά και πως αν ξεκινήσουν ένα βιβλίο και δουν ότι δεν τους αρέσει, έχουν κάθε δικαίωμα να μην το διαβάσουν.
Μετά αξιοποίησα το "βαρύ πυροβολικό" του σχολείου, τις φιλολόγους μας!
"Συναδέλφισες, στη Λογοτεχνία που διδάσκετε, σας παρακαλώ να κάνετε αναφορά στα βιβλία και να στέλνετε τα παιδιά στη βιβλιοθήκη, να τα δανείζονται!". Αυτό έπιασε. Πιθανόν κάποια παιδιά να το συνέδεσαν με το...βαθμό που θα τους βάλει η φιλόλογος. Ήρθαν για το "Ψέμα" της Ζωρζ Σαρή, και μετά το ένα με το άλλο κάπως παρασύρθηκαν.  Σιγά σιγά μπήκαν στο παιχνίδι κι άλλα βιβλία. Έφτιαξα μια λίστα με προτεινόμενα! Άρχισα να πηγαίνω στις αίθουσες με δυο τρία λογοτεχνικά βιβλία στο χέρι ή να παίρνω από τα παιδιά τις επιστροφές όχι στο χώρο της βιβλιοθήκης, αλλά οπουδήποτε με συναντούσαν, όπως ο Αλέξανδρος, για παράδειγμα που δεν προλαβαίνω να πατήσω το πόδι μου στο σχολείο το πρωί και τον βρίσκω να με περιμένει πίσω από την αυλόπορτα, για να μου πει: "Κυρία, σας έφερα το βιβλίο! Να σας το δώσω;".
Ο Αλέξανδρος, μαζί με δυο τρεις άλλους, έχει δανειστεί τα περισσότερα βιβλία. Υποσχέθηκα πως όποιος διαβάσει τα περισσότερα θα έχει κάποιο έπαθλο στο τέλος της χρονιάς. Στην αρχή, όταν μου επέστρεφαν τα βιβλία, ρωτούσα διάφορα,για τους ήρωες, για την πλοκή, αν τους άρεσε, αν το προτείνουν στους άλλους, κ.λπ. Μετά τους είπα να γράφουν τα σχόλιά τους σε χαρτί. Σταδιακά μαζεύτηκαν αρκετά χαρτάκια, που τα φύλαγα στο συρτάρι και αναρωτιόμουν τι θα μπορούσα να τα κάνω.
Κάποια μέρα αποφάσισα να τα κολλήσω στον τοίχο.  Ήρθαν διστακτικά κανα δυο κι άρχισαν να τα διαβάζουν. Μέρα με τη μέρα έρχονταν περισσότεροι, αλλά και τα χαρτάκια αυξάνονταν και άρχισαν να καλύπτουν και τον πλαϊνό τοίχο. Κάποια από τα σχόλια, καίτοι γραμμένα από παδιά της Α' Γυμνασίου, καταφέρνουν μια κριτική ματιά στο σύνολο του βιβλίου, όπως για παράδειγμα αυτό που έγραψε η Σοφία για την Άννα Καρένινα του Τολστόι και κρέμεται ανάμεσα στα άλλα σχόλια πάνω στον τοίχο που έχει γίνει πλέον πόλος έλξης για πολλά παιδιά!

Σήμερα, Παρασκευή 11 Μαΐου,  όταν σχόλασα και αφού κλείδωσα φοριαμούς, συρτάρια και ντουλάπια, κουδουνίζοντας την αρμαθιά των κλειδιών μου στο χέρι και ρίχνοντας κλεφτές ματιές στα ράφια με τα βιβλία, για να βεβαιωθώ πως είναι όλα εντάξει στις θέσεις τους, είδα μια...αρμαθιά κοριτσιών, που επίσης είχαν σχολάσει, να έρχονται όλες μαζί προς το μέρος μου! "Ήρθαμε να δανειστούμε βιβλία", μου είπαν. Ξεκλείδωσα τον φοριαμό με την ελληνική λογοτεχνία, ξεκλείδωσα και τον άλλον με την ξένη και τις περίμενα να διαλέξουν.
Κοίταζα τα κορίτσια μπροστά στη βιβλιοθήκη, κοίταζα και τις αντανακλάσεις τους  ένα γύρω  στα τζάμια των φοριαμών, κι έμοιαζαν με ξωτικά που ξεπήδησαν απ' τα βιβλία.
Κι ένιωσα για κλάσμα του δευτερολέπτου να δρασκελώ την πόρτα της βιβλιοθήκης, που ονειρεύμαι. Της απέραντης βιβλιοθήκης της Βαβέλ, του Μπόρχες!

Η μια μου ζήτησε να της προτείνω βιβλίο εγώ. Οι άλλες δυο συζητούσουν μεταξύ τους ποια έχουν διαβάσει, ποια τους άρεσαν, ποια είχαν έρωτα, ποια δεν είχαν...
Μία επέλεξε του Ντενί Γκετζ, "Μπέλα-η αυτοβιογραφία μιας καραβέλας" και το άφησε αποφασιστικά μπροστά μου. "Αυτό θα πάρω!", είπε και με συγκίνησε που διάλεξε Γκετζ.
Πέρασε λίγη ώρα κι όλες κάπου κατέληξαν. Κι όλες κάτι πήραν κι έφυγαν.
"Καλό Σαββατοκύριακο, κυρία", μου είπαν, χαμογελώντας με τα βιβλία στην αγκαλιά.
"Καλό Σαββτοκύριακο κορίτσια", απάντησα συγκινημένη. Όχι, επειδή πήραν τα βιβλία! Βιβλία είχαν πάρει κι άλλοι στα διαλείμματα νωρίτερα.
Συγκινήθηκα, επειδή ενώ από ώρα είχαν σχολάσει αντί να τρέξουν με χίλια να φύγουν, να χαθούν, όπως κάνουν συνήθως τα παιδιά του Γυμνασίου, ήρθαν όλες μαζί στη βιβλιοθήκη, κι έμειναν μετά το σχόλασμα για ώρα αρκετή με μόνο λόγο να δανειστούν βιβλία!
Κι αυτό αποτελεί για μένα επιτυχία!  Και αληθινή γιορτή!

Η κυρία Μαλβίνα Παπαδάκη σχολιάζει...

Τα σχόλια της μαθηματικού κυρίας Μαλβίνας Παπαδάκη* το βιβλίο μου "Ο Γιάννης που αγάπησα" έχουν βαρύνουσα σημασία, αφενός λόγω της πολυετούς της εμπειρίας και αφετέρου λόγω της ενασχόλησής της με μια ευρύτατη θεματολογία που αφορά τη Διδακτική των Μαθηματικών, από τη συμβολή της Ιστορίας των Μαθηματικών στη διδασκαλία τους έως και τη διδασκαλία Μαθηματικών με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές.
Γι' αυτό, πιστεύοντας ότι όσα γράφει θα συμβάλλουν στον ευρύτερο διάλογο για τη βελτίωση της παρεχόμενης μαθηματικής εκπαίδευσης, δημοσιεύω το κείμενο που μου έστειλες χθες και για το οποίο θερμά την ευχαριστώ.

"Αγαπητή Κατερίνα

Διαβάζοντας το ωραίο βιβλίο σου, «Ο Γιάννης που αγάπησα Ιστορίες ανατροπής στην τάξη των Μαθηματικών» απόλαυσα τους ζωντανούς διαλόγους που μεταφέρει. Τους διαλόγους που ζει κανείς όταν διδάσκει στην τάξη, που είναι μοναδικοί, δεν επαναλαμβάνονται γιατί είναι αποτέλεσμα της στιγμής, εξαρτώνται τόσο πολύ από το ίδιο το μάθημα, τη σχέση που έχει αποκαταστήσει κάθε δάσκαλος με τους μαθητές του …

Διαβάζοντας, λοιπόν, το βιβλίο έκανα κάποιες σκέψεις που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου. Τις παρακάτω:

α) Τα ερωτήματα που θέτεις στο κεφάλαιο «Πού υπάρχει λάθος» σελ 131, με έχουν βέβαια απασχολήσει και εμένα, όπως χιλιάδες ακόμα δάσκαλους μαθηματικών, ερευνητές της διδακτικής ή μη.

Ψάχνοντας, λοιπόν, «λάθη» σαν και αυτά που αναφέρεις, 

άρχισα να ανακαλύπτω ότι δεν βλέπουμε όλοι τις παραστάσεις, τις αλγεβρικές κυρίως, με τον ίδιο τρόπο. Γιατί δεν βλέπουμε τις ίδιες πράξεις! 

Στις αριθμητικές παραστάσεις, όσο πολύπλοκες και αν είναι, πράξεις γίνονται παντού και πάντα. Πολλές φορές οι παρενθέσεις και η επιμεριστική υπάρχουν χωρίς λόγο, για να δυσκολεύουν τα πράγματα. Στις αλγεβρικές όμως;

Εδώ τα πάντα είναι διαφορετικά.

Παρατηρώντας, έτσι, λίγο πιο προσεκτικά, άρχισα να ανακαλύπτω ότι οι μαθητές μας δεν βλέπουν τις ίδιες με εμάς πράξεις. Ξεκίνησα, λοιπόν, να ρωτώ: «Ποιες πράξεις βλέπετε εδώ;» Οι απαντήσεις που έπαιρνα με έκαναν να καταλάβω μια άλλη πλευρά, που δεν είχα δει μέχρι τότε. Για παράδειγμα:

Στην παραπάνω ερώτηση για την παράσταση 2x+1, τι βλέπετε, οι μαθητές θα απαντήσουν ότι βλέπουν ισότιμα ένα πολλαπλασιασμό και μία πρόσθεση, αλλά και στην παράσταση 2(x+1) βλέπουν πάλι πολλαπλασιασμό και πρόσθεση. Στις αλγεβρικές παραστάσεις άλλωστε ο κανόνας πρώτα οι πολλαπλασιασμοί και μετά οι προσθέσεις»δεν δουλεύει πάντα. Γιατί πώς να εκτελέσουμε τον πολλαπλασιασμό 2xαφού είναι ήδη έτοιμο το γινόμενο: 2x

Αν οι μαθητές, λοιπόν βλέπουν στις παραστάσεις πράξεις όπως προηγουμένως, εμείς ποιες πράξεις βλέπουμε αντίστοιχα; Όταν έθεσα αυτό το ερώτημα στον εαυτό μου, αιφνιδιάστηκα. Εμείς έχουμε εκπαιδευτεί να βλέπουμε στην μεν 2x+1 ένα άθροισμα, ενώ στην άλλη 2(x+1)  βλέπουμε ένα γινόμενο. Δεν πρόκειται δηλαδή για λάθος στη σειρά των πράξεων όπως συνηθίζουμε να πιστεύουμε, αλλά για λάθος στην αναγνώριση των πράξεων. 

Πρόκειται επομένως για ένα φαινόμενο που έχει σχέση με τα σύμβολα – γράμματα και όσα σιωπηλά εννοούμε χωρίς να τα κουβεντιάζουμε. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που εξαιρετικά περιγράφεις  ότι στα μαθηματικά διαβάζουμε 2 επί άλφα επί βήτα και όχι το διπλάσιο του αβ, ως εάν διαβάζαμε τη λέξη, λέξη, ως «λάμδα έψιλον  ξι ήττα». 

β) Στην σελίδα 193 αναρωτιέσαι «πόσο δυσκολεύονται να κατανοήσουν μια εκφώνηση, ακόμη και στις πιο απλές περιπτώσεις» Εκφώνηση ενός γεωμετρικού θέματος, εννοείται. 

Εμπειρικές παρατηρήσεις χρόνων στη διδασκαλία της Γεωμετρίας που αγαπούσα και αγαπώ, με έχουν οδηγήσει στο πιο κάτω συμπέρασμα: 

Ένας από τους λόγους που οι μαθητές όλο και περισσότεροι, ακόμα και οι καλοί στα Μαθηματικά δεν καταφέρνουν να κατανοήσουν την εκφώνηση, να αναγνωρίσουν στην πραγματικότητα τα δεδομένα και τα ζητούμενα, είναι ότι δεν τους ζητείται πια να κατασκευάσουν, μόνοι τους, με γεωμετρικά όργανα το σχήμα. Το έτοιμο τέλειο σχήμα που δίνεται στις εξετάσεις, σε φωτοτυπίες, βρίσκεται στις σελίδες των βιβλίων, είναι ο ένοχος του προβλήματος που εντοπίζεις.

Πολλοί παιδαγωγοί έχουν μιλήσει για την σχέση που συνδέει το χέρι με το μυαλό. Με αποκορύφωμα την Μαρία Μοντεσόρι. Και οι γεωμετρικές κατασκευές, όπως και η γραφή γενικότερα τις νοητικές λειτουργίες οξύνει και καλλιεργεί. Ένας από τους λόγους για τους οποίους η τεχνολογία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως πανάκεια.

Με τα σχόλια αυτά θέλω πάλι να σε συγχαρώ για το βιβλίο, για την ζωντανή αφήγηση πάνω και πέρα από όλα, όπως γράφει στο επίμετρο  και ο Γιάννης Θωμαΐδης.

Και να σου ευχηθώ και σε άλλα με υγεία,

Μαλβίνα Παπαδάκη"

___________________________________________________
*Σύντομο βιογραφικό

Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο, Κρήτης

Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μεταπτυχιακό δίπλωμα MSc στο University of Illinois at Urbana Champaign, USA

Επί 35 χρόνια καθηγήτρια σε δημόσια σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια

Μέλος της Συντακτικής επιτροπής του περιοδικού της ΕΜΕ Ευκλείδης α΄

Άνοιγμα σχολείου, άνοιγμα μυαλού, άνοιγμα καρδιάς!

Χθες, Παρασκευή 4 Μαΐου, στο σχολείο μας μοιραστήκαμε με τριάντα παιδιά από το 1ο Γυμνάσιο Δράμας μια όμορφη εμπειρία! Τα παιδιά από τη Δράμα μας επισκέφτηκαν  στο πλαίσιο του πολιτιστικού τους προγράμματος που έχει ως θέμα τη σχολική τους βιβλιοθήκη και τη λέσχη ανάγνωσης που συντονίζει η αγαπητή συνάδελφος, Λίτσα Ριτζαλέου. Η κυρία Ριτζαλέου είναι από τις φιλολόγους που αγαπούν τα Μαθηματικά και θέλουν να τα αξιοποιούν στο μάθημά τους.
Με τη Λίτσα είχαμε γνωριστεί τρία χρόνια πριν, στη Δράμα, στην παρουσίαση ενός βιβλίου του Τεύκρου Μιχαηλίδη! Εκεί, δηλαδή, όπου συναντιούνται οι μαθηματικοί που αγαπούν τη Λογοτεχνία, με τους φιλολόγους που (όχι μόνο δεν φοβούνται, αλλά) αγαπούν τα Μαθηματικά!
Μακάρι να ήταν γενικευμένο το φαινόμενο, γιατί τότε θα αλληλεπιδρούσαμε εκτενώς και θα περνούσαμε στα σχολεία μας πιο καλά. Δηλαδή, σίγουρα καλύτερα από ό,τι περνάμε τώρα   με την ισχυρή περιχάραξη των προγραμμάτων σπουδών, που από το Γυμνάσιο ακόμη επιβάλλουν αυστηρή διάκριση των μαθημάτων και, κατά συνέπεια, κατακερματισμό της γνώσης. Πώς όμως να κατακτήσουν τα παιδιά μας, τις στοιχειώδεις έστω γνώσεις, όταν δεν μπορούν να δουν σφαιρικά και ολιστικά τη Γλώσσα, την Ιστορία, τη Φυσική, τη Χημεία και τα Μαθηματικά; Και πώς θα μάθουμε, πρώτοι εμείς οι δάσκαλοι, ο ένας από τον άλλον αν δεν συνεργαζόμαστε μεταξύ μας και αν δεν σχεδιάζουμε κοινές δράσεις, συμβάλλοντας ο καθένας με τις δικές του γνώσεις και δυνατότητες;
Βασική μου θέση για τους δασκάλους γενικά είναι πως ένας δάσκαλος, για να είναι καλός δάσκαλος, οφείλει πρώτα να είναι ο ίδιος καλός μαθητής. Να διακρίνεται από την περιέργεια του φιλομαθούς παιδιού, που ψάχνει να βρει απαντήσεις, που αναζητά αιτιάσεις, που έχει εσωτερικά κίνητρα και νιώθει ικανοποίηση, όταν μαθαίνει καινούρια πράγματα.
Πώς να απαιτεί ο δάσκαλος από τους μαθητές του να είναι συνεπείς, συνετοί και δεκτικοί, όταν ο ίδιος είναι προσκολλημένος στις (ενδεχομένως παρωχημένες) γνώσεις, που απόκτησε το πάλαι ποτέ και με αυτές υπό μάλης πορεύεται;
Το "υπό μάλης" δεν το χρησιμοποίησα τυχαία. Έχω στο μυαλό μου την εικόνα της φιλολόγου μου στη Β' Λυκείου. Η κυρία Β. είχε το βιβλίο των Νέων Ελληνικών διπλωμένο κάτω από τη μασχάλη της, όταν κυκλοφορούσε στους διαδρόμους κι έμπαινε στην τάξη μας έτσι. Για να αρχίσει το μάθημα σήκωνε λίγο το αριστερό της μπράτσο και με το δεξί χέρι τραβούσε το πολυκαιρισμένο βιβλίο του Ο.Ε.Δ.Β., το άνοιγε και μας έλεγε να διαβάσουμε μία μία (θηλέων γαρ) με τη σειρά το κείμενο, ενώ η ίδια περιοριζόταν στο να κουνάει ρυθμικά το κεφάλι της. Η κίνηση αυτή σταματούσε μόνο όταν πρόφερε το όνομα της μαθήτριας που θα συνέχιζε την ανάγνωση. Πριν ακόμη χτυπήσει το κουδούνι έκανε ρολό το βιβλίο και το ξανάβαζε στη φωλιά του, κάτω από την αριστερή της μασχάλη, και έβγαινε από την τάξη, χωρίς να μας χαιρετήσει... Πού τη θυμήθηκα την καθηγήτριά μου;
Μήπως την ξεχνώ και ποτέ; Πώς μπορώ να την ξεχάσω; Την θυμάμαι με πικρία, επειδή την εποχή που χρειαζόμουν δασκάλους να μου δείξουν δρόμους σκέψης και τρόπους πρόσβασης στη γνώση η κυρία Β., που δεν ήταν η μόνη, έκανε κάθε τι ανθρωπίνως δυνατό να μας μεταλαμπαδεύσει την έμφυτη μιζέριά της και την ολοκληρωτική της παραίτηση και από τη γνώση και από την ίδια τη ζωή.
Στον αντίποδα του παραπάνω παραδείγματος είναι η κυρία Ριτζαλέου, η οποία δεν αρκείται στο τυπικό μάθημα. Για να μπορέσει να δώσει στα παιδιά της όσο το δυνατόν περισσότερα, συντονίζει πολιτιστικό πρόγραμμα για τη φιλαναγνωσία, συναντά συγγραφείς, δια ζώσης και διαδικτυακά, εμπλέκει τους μαθητές της σε εμπειρίες ζωής, που ενδεχομένως θα καθορίσουν τις μελλοντικές τους επιλογές, διοργανώνει μια σειρά δράσεων και δεν φείδεται κόπου και χρόνου, για να πετύχει τους στόχους της.
Μεταξύ των δράσεών της αυτών προγραμμάτισε και την επίσκεψη των τριάντα μαθητών της, συνοδεία της ίδιας και δυο άλλων συναδέλφων, όπως προβλέπεται, στο σχολείο μας, αφού πρώτα συνενοηθήκαμε για το πώς θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα. Με πολλή δουλειά, με κέφι, με αγωνία, με χαρά. Και την αξιοποιήσαμε.
Ανοίξαμε το σχολείο μας στο 1ο Γυμνάσιο Δράμας!
Το άνοιγμα των σχολείων, που είναι βασική προϋπόθεση, για να αλλάξει η εκπαίδευσή μας και να διευρυνθεί το υπάρχον περιχαρακωμένο σύστημα, απαιτεί, μεταξύ άλλων, τη διάδραση και τη συνεργασία των σχολείων. Μας δίνει τη δυνατότητα να γνωριστούμε μεταξύ μας, να επικοινωνήσουμε, να σχεδιάσουμε κοινές δράσεις, να αξιοποιήσουμε ο ένας τις ιδέες και το έργο του άλλου και να προχωρήσουμε, φέρνοντας τους μαθητές και τις μαθήτριές μας κοντά, αναθέτοντας ρόλους και ευθύνες στα παιδιά, βγάζοντάς τα από τον μικρόκοσμο του δικού τους σχολείου, όχι θεωρητικά, αλλά εμπράκτως, δηλαδή βιωματικά.
Θα μπορούσα να γράφω με τις ώρες τέτοια "δεοντολογικά" θέματα, αλλά τι νόημα έχουν τα λόγια, οι όποιες συστάσεις και οι παραναίσεις, όταν υπάρχουν τα απτά παραδείγματα;
Θέλω να ευχαριστήσω τη συνάδελφο που επέλεξε την επίσκεψη στο σχολείο μας, ως μέρος της ημερήσιας εκπαιδευτικής εκδρομής και μας έδωσε την ευκαιρία για μια μοναδική εμπειρία.
Όμως θέλω να την ευχαριστήσω ακόμη περισσότερο για το πολύ όμορφο δώρο που μου έφερε. Τα φύλλα εργασίας των παιδιών της για τη δημιουργική γραφή, όπου αφού διαβάστηκε στα  παιδιά η πρώτη ιστορία, "Η διδασκαλία είναι έρωτας",  από το βιβλίο μου "Ο Γιάννης που αγάπησα", ζήτησε σε άλλα τμήματα να γράψουν ποίημα και σε άλλα διάλογο, μεταξύ της ευθείας και των τριών κύκλων, που ήταν ζωγραφισμένοι στον πίνακα.
Κι εγώ κάθομαι τώρα και διαβάζω τις απαντήσεις των παιδιών που κάνουν ακόμη πιο απολαυστικό τον πρωινό καφέ του Σαββάτου και τον γεμίζουν παιδικές φωνές και όμορφες εικόνες...γεωμετρικές!
Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας όλα όσα έχουν γράψει τα παιδιά της Α' Γυμνασίου από τη Δράμα, με αφορμή τον Γιάννη που αγάπησα, αλλά θα αρκεστώ στο να επιλέξω τυχαία μερικά.
------------------------------------------------------------
"Ήταν κάποτε μια ευθεία
που την λέγαν Αμαλία
και γνώρισε τον Λάκη
και της έδωσε φιλάκι
βρε την τυχερή ευθεία"

"Ο κύκλος και η ευθεία
σε τούτη την κοινωνία
αξέχαστος συνδυασμός
μα σκέτος πειρασμός
Ο κύκλος και η ευθεία
αξέχαστο ζευγάρι στην εφηβεία"

"Ήταν μια χαρωπή ευθεία
που μπήκε μέσα στην τάξη
Ανάμεσα σε τρεις όμορφους κύκλους
Έκανε τους γύρους της
και διάλεξε το ταίρι της"

"Κύκλος: Πώς και διάλεξες εμένα;
  Ευθεία:  Πάντα τον πρώτο διαλέγω.
  Κύκλος: Γιατί έτσι; Δεν θες να κάνεις τη διαφορά;
  Ευθεία: Μπα! Βαριέμαι να προχωράω περισσότερο!"

"Κύκλος: Γιατί διάλεξες εμένα;
  Ευθεία:    Βασικά δεν διάλεξα καν εγώ. Εγώ απλώς θέλω να ζήσω μια ευθεία ζωή"
-----------------------------------------------------------------

Τι να πρωτογράψω δεν ξέρω! Έχει ολόκληρα "σεξπηρικά" κείμενα ανάμεσα στα γραπτά των παιδιών. Κάποια θα μπορούσαν να γίνουν μονόπρακτα θεατρικά!
Δεν φανταζόμουν ότι ο Γιάννης που αγάπησα θα μπορούσε να φτάσει τόσο μακριά.

Το άνοιγμα των σχολείων γίνεται άνοιγμα μυαλού και άνοιγμα καρδιάς!

Στο επανιδείν!  Στην όμορφη Δράμα, την επόμενη φορά!

Ο Νεύτωνας και ο Γιάννης στο Athens Science Festival!

Πριν δυο μέρες, Κυριακή, 29 Απριλίου 2018, είχα την τύχη να συμμετάσχω στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα "Επιστήμη και Μυθοπλασία", το οποίο διοργάνωσε η ομάδα Θαλής+Φίλοι στο πλαίσιο του Athens Science Festival. Τη συζήτηση συντόνισε η κυρία Ιωάννα Σουφλέρη και το ζητούμενο ήταν οι συμμετέχοντες σε λίγα λεπτά να απαντήσουν στα ερωτήματα της συντονίστριας για το πώς αντιλαμβάνονται τη διασύνδεση της Επιστήμης με τη Μυθοπλασία, πώς εμπνέονται από την Επιστήμη για να γράψουν τα δικά τους μυθιστορήματα και, τέλος, ειδική ερώτηση που απευθύνθηκε σε μένα, πώς χρησιμοποιούν τη Μυθοπλασία στη Διδακτική των Μαθηματικών. 

Για την ειδική αυτή ερώτηση, οφείλω να πω ότι είναι αλήθεια πως όπου και όποτε μπορώ, διδάσκοντας λέω και κανένα παραμύθι με ήρωες κύκλους, ευθείες και...άγριους αριθμούς! Αλλά, όπως συχνά μου έλεγε και ο πατέρας μου, "με όποιον δάσκαλο καθίσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις". 

Κι εμείς, οι νεώτεροι συμμετέχοντες στην ομάδα Θαλής+Φίλοι, έχοντας δάσκαλο το μεγαλύτερο μαθηματικό παραμυθά της Ελληνικής Επικράτειας, τον Τεύκρο Μιχαηλίδη, που μας διδάσκει τόσο με τις ομιλίες του, όσο και με τα μυθιστορήματά, μαθαίνουμε να φτιάχνουμε τα δικά μας παραμύθια. 

Εγώ παραμύθια φτιάχνω, όποτε αυτό είναι δυνατόν, την ώρα του μαθήματος, προσπαθώντας να υποστασιοποιήσω κάποιες μαθηματικές έννοιες για να γίνουν πιο ελκυστικές, πιο αγαπητές, ενίοτε δε και ερωτεύσιμες, με σκοπό να τις κατανοήσουν τα παιδιά και να τις αφομοιώσουν πιο σωστά, τουλάχιστον από ψυχολογικής πλευράς. Κάποια από αυτά τα "παραμύθια" συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου "Ο Γιάννης που αγάπησα", όπου αφηγούμαι ρεαλιστικές ιστορίες ανατροπής από την τάξη των Μαθηματικών.
Αλλά σήμερα το θέμα δεν είμαι εγώ. Είναι ο Ανδρέας! Ο νεότερος της παρέας.

Ο Ανδρέας Λύκος, που ήταν επίσης ένας εκ των συμμετεχόντων στο στρογγυλό τραπέζι της Κυριακής*, σε αντίθεση με μένα, κάνει περίπου ότι και ο δάσκαλος Τεύκρος Μιχαηλίδης: ερωτεύεται κάτι από τα Μαθηματικά και μετά χτίζει ένα μυθιστόρημα  με όλα τα απαραίτητα  αφηγηματικά υλικά που θα αναδείξουν αυτό το μαθηματικό κάτι...  

Το "μαθηματικό κάτι..." για τον καθέναν από μας, που κατακλύζεται από έρωτα για τα Μαθηματικά, την ιστορία τους, τη φιλοσοφία τους, τη διδασκαλία τους, μπορεί να είναι είτε ένα μαθηματικό ον, είτε ένας μαθηματικός (ή πολύ σπανίως μια μαθηματικός) είτε η ιστορία που πλαισιώνει ένα μαθηματικό γεγονός!** 

Ένα πολύ σημαντικό μαθηματικό γεγονός είναι η επινόηση του Απειροστικού Λογισμού, που έγινε ταυτόχρονα από τον Ισαάκ Νεύτωνα και τον Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς κατά τον 17ο αιώνα. 

Το γεγονός της ταυτόχρονης δημιουργίας αυτού του τόσο σημαντικού μαθηματικού πεδίου, που μελετάει τις μεταβολές και πάνω του στηρίζεται, εν πολλοίς, η τεχνολογία που διαθέτουμε σήμερα, έγινε αφορμή για μια εκατόχρονη διαμάχη μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας. Η διεκδίκηση της πατρότητας του Απειροστικού Λογισμού ενέπνευσε τον Ανδρέα να γράψει το δεύτερο μυθιστόρημά του με τίτλο "Το πιστόλι του Νεύτωνα", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΤΡΑΥΛΟΣ.

Η δολοφονία του Αργύρη Στρουλιάρη που γίνεται στη Θεσσαλονίκη στις 22 Σεπτεμβρίου του 2016, το αυτοκινητιστικό δυστύχημα του Ιταλοϊάπωνα Κέιγκο Τανιμούρο, τρεις μέρες μετά στο Κέιμπριτζ και η αυτοκτονία(;) του καθηγητή Παπαπέτρου στις 5 Οκτώβρη του 2016 και πάλι στη Θεσσαλονίκη, τοποθετούν το μυθιστόρημα στο είδος της αστυνομικής (plus μαθηματικής) Λογοτεχνίας, αλλά για το βιβλίο λεπτομέρειες θα γράψω σε επόμενη ανάρτηση, όπου αναμφιβόλως θα αναφερθώ και  στο "ιδανικό πλάσμα", που φέρει το όνομα Κατερίνα Σαραντοπούλου :) 

Σήμερα θα ήθελα απλά να πω ότι το βιβλίο του Ανδρέα, που επισήμως κυκλοφόρησε μόλις χθες, έκανε την πρώτη (ανεπίσημη) εμφάνισή του την Κυριακή στον χώρο του φεστιβάλ! 

Το πιστόλι του Νεύτωνα και ο Γιάννης που αγάπησα, δίπλα δίπλα, με συγκίνησαν διπλά!

Η αίσθηση πως τα δώδεκα χρόνια τώρα που μέσω  της ομάδας Θαλής+Φίλοι γνωριστήκαμε, συμπορευτήκαμε, συνεργαστήκαμε, αλληλεπιδράσαμε και συνεχίζουμε να αλληλεπιδρούμε τόσο ανθρώπινα και δημιουργικά με γέμισε χαρά!

Εύχομαι να είμαστε καλά, να συνεχίσουμε τις δράσεις μας, τις εκδηλώσεις μας, τις παρέες μας και...να γράψουμε όλοι μας βιβλία πολλά.

........................................................................................................................
Ευχαριστούμε πολύ την Άννα Γαβριήλ, που για μια ακόμη φορά μας κάλυψε φωτογραφικά!
------------------------------------------------------------------------------------------

* Οι συμμετέχοντες στο στρογγυλό τραπέζι ήταν: Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, ο Στάμος Τσιτσώνης, ο Ανδρέας Λύκος και η υπογράφουσα.

**Για τα "μαθηματικά γεγονότα" ένα εξαιρετικό βιβλίο είναι το "Μαθηματικά και Φιλοσοφία. Το χρονικό μιας παρανόησης", του Gian-Carlo Rota, με εκτενή πρόλογο του Γιώργου Ευαγγελόπουλου.