ΙΣΩΣ ΓΙ' ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ ποτέ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ...

Ακούγοντας  στο σχολείο χθες  τις συναδέλφους φιλολόγους να συζητούν για τις γενικώς όχι καλές επιδόσεις των μαθητών στο μάθημα της Ιστορίας, πήρα μέρος στη συζήτηση αναφέροντας τα δικά μου προσωπικά βιώματα από  το συγκεκριμένο μάθημα, το οποίο ως μαθήτρια το διάβαζα πάντα με  δυσκολία και με  μοναδικό κίνητρο να μην απογοητεύω τους καθηγητές που μου το δίδασκαν, επειδή οι άνθρωποι λόγω της γενικής μου εικόνας με είχαν συγκαταλέξει στο σύνολο των επιμελών μαθητών!

Σήμερα συμπτωματικά διαβάζω τα εξής:

Το βιβλίο του Σάιμον Σάμα History of Britain που αριθμεί 1500 σελίδες, είναι μια ολοκληρωμένη ιστορία αυτής της χώρας, και έχει αποτελέσει τη βάση για ένα ντοκιμαντέρ πολλών επεισοδίων. Όμως, το βιβλίο δεν αναφέρει πουθενά τον Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ, ούτε και το ρόλο που έπαιξε στη δημιουργία των θεμελίων για την ηλεκτροδότηση, το φως, τη θέρμανση, τις επικοινωνίες και την ηλεκτρονική επανάσταση του εικοστού αιώνα στη Βρετανία και αλλού. Το βιβλίο του Σάμα δεν περιέχει αναφορές στις συνεισφορές που έκαναν οι Βρετανοί επιστήμονες και μηχανικοί στη μεταμόρφωση της Βρετανίας και του κόσμου.
Πραγματικά, αυτή η παραμέληση της επιστήμης είναι κοινό στοιχείο των βιβλίων ιστορίας - κάτι που γίνεται εξαιρετικά ενοχλητικό στα βιβλία που ισχυρίζονται ότι ενδιαφέρονται για τις μάζες και τους καταδυναστευμένους και μη προνομιούχους λαούς. Για παράδειγμα, το βιβλίο του Χάουρντ Ζιν A People' s History of the United States, που εκδόθηκε το 1980, έχει πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα και έχει γίνει ένα από τα πιο σημαντικά έργα πάνω στην ιστορία των ΗΠΑ. Είναι ένα δημοφιλές εγχειρίδιο για σχολεία και κολέγια, και ισχυρίζεται ότι εστιάζει σε "κρυφά επεισόδια του παρελθόντος όταν, έστω και σε σύντομες αναλαμπές, ο λαός έδειξε την ικανότητά του να αντιστέκεται, να ενώνεται και περιστασιακά να νικά".
Όμως το βιβλίο του Ζιν δεν αναφέρεται καθόλου σε μέλη του λαού που αντιστάθηκαν, ενώθηκαν και νίκησαν στον τομέα της επιστήμης. Για παράδειγμα, δεν λέει τίποτα για τον αγώνα για τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, την αύξηση της διάρκειας ζωής ή την ανάπτυξη συστημάτων μαζικής μεταφοράς. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον Νόρμαν Μπόρλογκ, ο οποίος τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης το 1970 επειδή ηγήθηκε της "πράσινης επανάστασης" και βοήθησε να δοθεί τέλος στην πείνα για εκατομμύρια ανθρώπους. Ένας άλλος που δεν εμφανίζεται είναι ο μικροβιολόγος Μορίς Χίλμαν, του οποίου τα εμβόλια έσωσαν περισσότερες ζωές από εκείνες που χάθηκαν σε όλους τους πολέμους στου οποίους ο Ζιν αφιερώνει κεφάλαια.
Η μαζική ηλεκτροδότηση δεν εμφανίζεται στο βιβλίο του Ζιν, αν και συζητά το κόστος του ηλεκτρισμού μέσα στα πλαίσια ενός προγράμματος που θα βοηθούσε τις κατώτερες τάξεις αρκετά ώστε να μην επαναστατήσουν. Η δύναμη του ατμού δεν καλύπτεται, ούτε και η μηχανή εσωτερικής καύσης, παρόλο που συζητιούνται οι σιδηρόδρομοι σε σχέση με το φυλετικό διαχωρισμό, τα σωματεία, τις απεργίες και τις μεθόδους εκμετάλλευσης των Ινδιάνων.
Με λίγα λόγια, ο Ζιν θεωρεί τις επιστημονικές αλλαγές ασήμαντες για "τον λαό".  Η ιστορία, γι' αυτόν, είναι μια μεγάλη παρέλαση ιδεολογιών. Αν η επιστήμη έχει κάποια σημασία σε αυτήν την παρέλαση, είναι ίσως μόνο όταν κατασκευάζει όπλα, με τα οποία οι υπέρμαχοι των ιδεολογιών καταστρέφουν ο ένας τον άλλον.

Τα βιβλία Ιστορίας των Σάμα και Ζιν δεν τα έχω διαβάσει, αλλά διαβάζοντας  αυτά  που γράφει ο Robert P. Crease στο συναρπαστικό του βιβλίο  10 ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ που Άλλαξαν τον Κόσμο Από τον Πυθαγόρα στον Χάιζενμπεργκ, από τις εκδόσεις ΑΡΧΕΤΥΠΟ στο ιντερλούδιο του 6ου κεφαλαίου: Το Σημαντικότερο Γεγονός του 19ου Αιώνα: Οι Εξισώσεις του Μάξγουελ, επιγράφοντάς το: 

Ξεπερνώντας τη Νοσοαγνωσία ή Αποκαθιστώντας τη Ζωντάνια των Ανθρωπιστικών Σπουδών, σκέφτηκα πως σε κανένα απο τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας που όφειλα να μελετώ ως μαθήτρια δεν γινόταν αναφορά σε επιστημονικά επιτεύγματα και στον τρόπο που αυτά τα επιτεύγματα συνέβαλαν στην έκβαση των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων!

Ίσως η απάντηση στο γιατί οι μαθητές στο μεγαλύτερο ποσοστό τους δεν διδάσκονταν και δεν διδάσκονται ουσιαστικά τίποτε στο σχολείο από το μάθημα της Ιστορίας, να είναι και πάλι  ο κατακερματισμός της γνώσης. Όπως και σε όλα τα υπόλοιπα μαθήματα.  

Ο κατακερματισμός,  που λειτουργώντας ως παρωπίδα, καθιστά αδύνατη σε έναν νέο - και όχι μόνο - άνθρωπο να δει ολιστικά τα άλματα που πραγματοποιεί η ανθρωπότητα, μέσα από την αλληλεπίδραση των Ανθρωπιστικών Επιστημών με τις Επιστήμες και τα Μαθηματικά...

Ίσως κι εμένα γι' αυτό στο σχολείο δεν μου άρεσε ποτέ  το μάθημα της Ιστορίας...

Το μάθημα που μπορεί, μεταξύ των άλλων, να μας διδάξει  πως δεν έχει σημασία μόνο το ποιος -ηγέτης- φεύγει, αλλά ακόμη πιο βαρύνουσα σημασία έχει το ποιος "ηγέτης" έρχεται!