Το παιχνίδι, με τα έντονα χρώματα και τα πέντε γρανάζια που θυμίζουν λουλούδια, το είδα για πρώτη φορά το πρωί του Σαββάτου στο Εαρινό Σχολείο του ΠΜΣ Επιστήμες της Αγωγής Διδακτική των Μαθηματικών!
Το έφερε η καθηγήτρια Bartolini Bussi, για το εργραστήρι που ακολούθησε αμέσως μετά την εισήγησή της, το πρωί του Σαββάτου. Στο θεωρητικό μέρος της εισήγησης δεν θα σταθώ, αν και ούτε λίγο ούτε πολύ η κυρία Bussi, που μας επέστησε την προσοχή στον (εσφαλμένο;) τρόπο που ερμηνεύουμε τον Vygotsky, ουσιαστικά ήρθε σε αντίθεση με τον καθηγητή Lerman, τον έτερο εισηγητή του Εαρινού Σχολείου, τον οποίον παρακολουθήσαμε το απόγευμα της Παρασκευής, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία με τίτλο "Researching Vygotsky and researhing with Vygotsky in Mathematics Education". Η εισήγηση του με ενθουσίασε, κυριολεκτικά την βρήκα εξαιρετική. Το "Σκέψη και Γλώσσα" του Vygotsky είναι από τα βιβλία που με έχουν επηρεάσει και έχουν διαμορφώσει το "διδακτικό" μου προφίλ. Αναμφιβόλως, δηλώνω φαν του μεγάλου Ρώσου ψυχολόγου.
Ωστόσο, η καθηγήτρια Bartolini Bussi, που αμφισβήτησε ως κάποιον βαθμό τον τρόπο που έχουμε υιοθετήσει τη βιγκοτσιανή θεωρία στην εκπαίδευση, δεν με απογοήτευσε καθόλου. Αντιθέτως, με προβλημάτισε και με έκανε να σκεφτώ, για μιαν ακόμη φορά, κατά πόσο ο τρόπος που οι περισσότεροι από μας διδάσκουμε, ακολουθώντας το μοντέλο: θεωρία-παραδείγματα-ασκήσεις ή παράδοση με ένα φύλλο εργασίας ή μια δραστηριότητα που προτείνει το σχολικό εγχειρίδιο εμπλέκει επαρκώς το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών μας σε μια διαδικασία αποτελεσματικής μάθησης...
Το εργαστήριο της κυρίας Bussi, με τη χρήση του "παιχνιδιού" μας έβαλε να σκεφτούμε, να συζητήσουμε, να λειτουργήσουμε όπως περίπου λειτουργούν οι μαθητές μας. Όμως αυτό που είχε ενδιαφέρον ήταν το "μεταγνωστικό" στάδιο της όλης διαδικασίας. Η συζήτηση για το πώς λειτουργήσαμε, πώς αναμένετε να λειτουργήσουν τα παιδιά και πώς μπορεί ο δάσκαλος να εμβαθύνει, να αξιοποιήσει και να χειριστεί σωστά τις αναμενόμενες απαντήσεις των παιδιών ήταν η προστιθέμενη αξία. (Υπάρχει εδώ σχετικό άρθρο για όποιον ενδιαφέρεται να δει πώς λειτουργεί η παδική μηχανή του Pascal και εδώ ένα video).
Χθες βράδυ, μετά από ένα Σαββατοκύριακο γεμάτο με επιμορφώσεις πάσης φύσεως, καθώς εκτός από το Εαρινό Σχολείο συνέπεσε και η συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης, έπεσα στο κρεβάτι με ένα σωρό ιδέες, άλλες υπό διαμόρφωση και άλλες έτοιμες σαν ώριμα καλοκαιρινά φρούτα... Ήταν τόσες πολλές που δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Στριφογύριζα για ώρα, ώσπου σηκώθηκα κι έψαξα στη ντουλάπα να βρω την τσάντα με τα νήματα και τις κλωστές του πλεξίματος. Διάλαξα ένα κουβάρι και το έβαλα στη σχολική μου τσάντα.
Τις λίγες ώρες που κατάφερα να κοιμηθώ έβλεπα στον ύπνο μου τον ... Λεβ Βιγκότσκι!
Το πρωί ξεκίνησα το μάθημα με την Γ, αλλά δεν έβλεπα την ώρα να μπω στη Β'.
Στο μεταξύ διάλεξα μερικά πλαστικά καπάκια από τη συλλογή μας, πήρα την τσάντα με τα γεωμετρικά όργανα (που αναγκαστικά κουβαλώ στο μάθημα, επειδή τα περισσότερα παιδιά ξεχνούν να φέρουν τα δικά τους, αλλά γι' αυτό δεν φταίνε τα παιδιά, φταίμε εμείς οι ενήλικες που ανεχόμαστε και συγχωρούμε σχεδόν τα πάντα... Μεγάλο θέμα, απαιτεί σοβαρή συζήτηση, αλλά δεν είναι της ώρας.)
Δυστυχώς, είχαμε προγραμματισμένη σύντομη "γραπτή-προφορική" εξέταση κι έτσι δεν μπορέσαμε από την αρχή να επιδοθούμε στην χειραπτική μας εργασία και να "ξετυλίξουμε" στη συνέχεια επαρκώς τη θεωρία, αλλά και την ιστορία, πίσω από την μαθηματική έννοια που επρόκειτο να προσεγγίσουμε με νήμα, καπάκι, χαράκι, μολύβι και χαρτί...
Το μήκος του κύκλου ήταν προς παράδοση σήμερα.
Μετά τη σύντομη γραπτή εξέταση, μοίρασα τα απαραίτητα εργαλεία στα θρανία, αφού πρώτα εξήγησα ποιο ακριβώς ήταν το ζητούμενο.
"Θέλω να μετρήσετε τη διάμετρο της κυκλικής επιφάνειας του καπακιού. Μετά, χρησιμοποιώντας την κλωστή, να μετρήσετε το γύρω γύρω του καπακιού. Και στο τέλος να κάνετε διαίρεση το μήκος του γύρω γύρω προς τη διάμετρο..."
Επέμενα να λέω το "γύρω γύρω" και όχι περίμετρο, επί τούτου, αλλά κάποιοι μαθητές με διόρθωσαν... Προσπαθούσα να μην τους "φορτώσω" με περισσότερες μαθηματικές έννοιες από όσες ήταν απαραίτητες, για να λειτουργήσουν όλοι όσο το δυνατόν πιο αυθόρμητα, αποβάλλοντας το σφίξιμο που νιώθουν κάποιοι και μόνο που βλέπουν στο πρόγραμμα "Μαθηματικά"! Και φάνηκε πως το πέτυχα. Άρχισαν τις μετρήσεις. Τύλιγαν, ξετύλιγαν.
Πήρα κι εγώ ένα καπάκι, λίγη κλωστή, ένα χαράκι και έκανα τις μετρήσεις μου. Τις έγραψα στον πίνακα.
"Πόσο βρήκατε;" ρώτησα. Άρχισαν να απαντούν. Ο καθένας τα δικά του...
Δύσκολο πράγμα η μέτρηση!
"Πόσο θα έπρεπε να βρούμε, κυρία;", άρχισαν σιγά σιγά να ρωτούν, ενώ το ενδιαφέρον και των πλέον αδιάφορων εκδηλώθηκε γνήσιο.
Ενθουσιάστηκα μαζί τους!
"3,14 δεν θα έπρεπε να βρούμε;", ρώτησαν κανά δυο που η όλη διαδικασία τους έφερε στο μυαλό προηγούμενες γνώσεις.
Μου δόθηκε η ευκαιρία να τους μιλήσω, εν τάχει, για τις διάφορες προσεγγίσεις του π από την αρχαιότητα με αναφορά στη Βίβλο, όπου το π εκλαμβάνεται ίσο με 3 και φυσικά στην προσέγγιση του Αρχιμήδη, π=22/3.
Ο χρόνος του μαθήματος είναι λίγος. Τα παιδιά που για διάφορους λόγους δυσκολεύονται ή "αδιαφορούν" είναι πολλά. Το τυπικό μάθημα των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο είναι αναποτελεσματικό στα παιδιά ... "χαμηλού υποβάθρου", που κατακλύζουν τις τάξεις μας.
Οι οθόνες και η χρήση ΤΠΕ δεν ενισχύει το ενδιαφέρον στο βαθμό που περιμέναμε...
Η ανάγκη για αναζήτηση νέων μεθόδων και πρακτικών είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Έτσι αισθάνομαι εδώ και πολύ καιρό, γι' αυτό ψάχνω τι φταίει, αλλά και τι μπορώ...
--------------------------------
Αγαπητή Μανουέλα, χρόνο δεν είχω για περισσότερα, αλλά ήθελα -αφού το ζήτησες- να σου μεταφέρω με δυο λόγια όχι μόνο το τι έκανα σήμερα στην τάξη, αλλά τι ήταν αυτό που με ώθησε να το κάνω...
Εύχομαι δύναμη και ... έμπνευση, γιατί τη χρειαζόμαστε κι εμείς και τα παιδιά μας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου