"ΤΙ ΓΥΡΕΥΩ ΡΩΤΩΝΤΑΣ;" Ή ΑΛΛΙΩΣ: ΤΙ ΤΑ ΘΕΣ ΤΙ ΤΑ ΓΥΡΕΥΕΙΣ;

Κάθε φορά που πιστεύω πως βρήκα μια ικανοποιητική απάντηση, η οποία θα μου δώσει μια λύση βολική, έρχεται αμέσως η επόμενη, καταλυτική, ερώτηση και προκαλεί αναστάτωση, ενίοτε και σύγχυση.. Κι επειδή, τελικά, τα ερωτήματα είναι, κατά πως φαίνεται, αυτά που καθορίζουν τα βήματα που κάνουμε, σκέφτηκα να ξεφυλλίσω το βιβλίο του Fernando Savater, "La preguntas de la vida", που κυκλοφορεί σε μετάφραση του Κυριάκου Φιλιππίδη, με τον τίτλο "ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ", από τις εκδόσεις ΑΙΟΛΟΣ κι αίφνης, από την πρώτη κιόλας σελίδα που διάβασα μου φαίνεται πως άνοιξε ο ασκός του Αιόλου κι ορμήσαν πάνω μου κι ο πουνέντες και ο λεβάντες κι όλοι οι αέρηδες μαζί...
Ο Savater, που όπως λέγεται ανήκει σε εκείνη την κατηγορία των φιλοσόφων που προσπαθούν να διαλέγονται με τους πολλούς και τους απλούς ανθρώπους και δεν κλείνονται ερμητικά στον κύκλο των ειδικών, συζητώντας αποκλειστικά με τα μέλη της συντεχνίας τους, τα λέει ...φιλοσοφημένα, όπως, για παράδειγμα, στη σελίδα 51:

"Έχω, λοιπόν, πολλές απορίες γύρω από τη ζωή. Υπάρχει όμως μία που προηγείται και είναι θεμελιώδης: με ποιο τρόπο μπορώ ν' απαντήσω σ' αυτές, έστω και αποσπασματικά. Το πρωταρχικό ερώτημα είναι: πώς θα απαντήσω στα ερωτήματα της ζωής; Κι αν δεν μπορώ να δώσω απάντηση πειστική, πώς θα καταφέρω να τα κατανοήσω καλύτερα; Μερικές φορές το να κατανοείς καλύτερα το περιεχόμενο μιας ερώτησης αποτελεί σχεδόν, μια απάντηση. Ρωτώ για κάτι που δε γνωρίζω ακόμα, κάτι που ίσως δεν θα καταφέρω να μάθω ποτέ. Μερικές φορές μάλιστα δε γνωρίζω ακριβώς για τι πράγμα ρωτώ. Με δυο λόγια, η πρώτη-πρώτη ερώτηση στην οποία πρέπει να προσπαθήσω να απαντήσω είναι η εξής: πώς θα καταφέρω να μάθω αυτό που δε γνωρίζω; Ή, ίσως: πώς μπορώ να μάθω τι είναι αυτό που θέλω να μάθω; Τι γυρεύω ρωτώντας; Από που μπορώ να αντλήσω κάποια λίγο-πολύ έγκυρη απάντηση;"

Άντε τώρα, έτσι όπως το θέτει ολόκληρος Savater, να τολμήσω εγώ να διατυπώσω ερώτηση!
Αν θα πρέπει, προτού διατυπώσω την ερώτησή μου, να απαντήσω στο "τι είναι αυτό που θέλω να μάθω;" και που, επιπλέον, δε το ρωτώ χάριν κουβέντας, αλλά το ρωτώ επειδή πραγματικά θέλω να μάθω τι είναι αυτό που θέλω να μάθω...δε νομίζω πως θα τολμήσω να κάνω καμιά ερώτηση, ούτε ψιθυριστά. Θα την αφήσω εκεί μετέωρη μεταξύ του μιλημένου και του αμίλητου, να στοιχειώνει... Ναι, καλύτερα έτσι παρά να πάρω καμιά απάντηση που δε θα ήθελα ποτέ να ακούσω. Πώς να ξέρω τι είναι αυτό που θέλω να μάθω αν πρώτα δεν το μάθω? Κι αν το μάθω και δεν είναι τελικά αυτό που ήθελα, αλλά κάτι άλλο που δεν θέλω καθόλου να το ξέρω κι απλά δε χωρούσε στο νου μου πριν το μάθω, αφού στο νου μου χωράνε μόνο αυτά που ξέρω ή που νομίζω ότι ξέρω...
Ευτυχώς, ο Savater, μετά τον πρόλογό του που με ανησύχησε αρκετά, συνεχίζει διευκρινίζοντας:

" Αρχίζοντας, πρέπει να πούμε ότι μια ερώτηση δεν γεννιέται ποτέ από την απόλυτη άγνοια. Αν δεν γνώριζα τίποτα, ή, τουλάχιστον, δεν πίστευα ότι γνωρίζω κάτι, δεν θα ήμουν σε θέση να κάνω ερωτήσεις. Ρωτώ ξεκινώντας απ΄αυτό που γνωρίζω ή πιστεύω ότι γνωρίζω, επειδή μου φαίνεται ανεπαρκές ή αμφίβολο. ...[...]... Για ό,τι δεν γνωρίζω απολύτως τίποτα δε μπορώ ούτε να έχω απορίες ούτε να κάνω ερωτήσεις."

Άρα και η περιέργεια και η αμφιβολία έχουν ως βάση τους τη γνώση κι αυτό είναι κάπως παρήγορο, όσο παρήγορος μπορεί να είναι και ο ασκός του Αιόλου, στα χέρια του Οδυσσέα. Ο Οδυσσέας, πολυμήχανος ον, είχε αφήσει τους ναύτες να του κλέψουν τον ασκό κι όταν αυτοί, ωθούμενοι από την περιέργεια, τον άνοιξαν οι αέρηδες, που ξεχύθηκαν έξω, με μιας τους αποπροσανατόλισαν και τους καραβοτσάκισαν. Έτσι ο ραδιούργος, ο Οδυσσέας, και άμοιρος ευθυνών ήταν, αλλά και το ταξίδι του κατάφερε για μιαν ακόμη φορά να το μακροημερεύσει, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο, για να 'χει να αναρωτηθεί: "τελικά, θέλω ή δε θέλω να φτάσω μια μέρα στην Ιθάκη;". Όμως είμαι σχεδόν βέβαιη πως το ερώτημα που περισσότερο από όλα τον απασχολούσε ήταν τούτο: " Από που μπορώ να αντλήσω κάποια λίγο-πολύ έγκυρη απάντηση στο ερώτημα: "τι γυρεύω ρωτώντας;";"

Οδυσσέα, τι τα θες τι τα γυρεύεις !