ΣΧΟΛΕΙΟ-SCHOLA-SCHOOL-ECOLE-SCHULE-ESCUOLA-SCUOLA

" Η έννοια του σχολείου, και όχι μόνο η λέξη, είναι ελληνική. Πράγματι η ίδρυση σχολείων εκεί που δεν υπάρχει επιστήμη προς μεταβίβαση δεν έχει κανένα νόημα. Οι αρχαϊκές κοινωνίες δεν έχουν σχολεία, έχουν μόνο τελετές και διαδικασίες μύησης (όπως η περίπτωση της σπαρτιάτικης ΑΓΩΓΗΣ: ως προς αυτό η Σπάρτη υποφέρει από μια μοιραία καθυστέρηση σε σχέση με την Αθήνα). Οι αρχαίοι λαοί που γνώριζαν γραφή αλλά ήταν προγενέστεροι από την άνθηση της ελληνικής επιστήμης έχουν μόνο "σχολές γραφέων", πρακτικές σχολές ειδικευμένων τεχνιτών. Μόνο όταν υπάρχει επιστήμη ανιδιοτελής, "φιλελεύθερη", μια δραστηριότητα αποκλειστικά πνευματική και απελευθερωμένη απο οποιαδήποτε τεχνική καθώς και αθλητική ή στρατιωτική δραστηριότητα, υπάρχει λόγος για τη δημιουργία ενός ξεχωριστού θεσμού αφιερωμένου στη μετάδοση της επιστήμης αυτής στους νέους.
Μετά την αρχική φάση των επιστημονικών αδελφοτήτων, όπως της αδελφότητας των πυθαγορείων, και της καθαρά ιδιωτικής διδασκαλίας των σοφιστών, οι Έλληνες θα καταρτίσουν ένα πραγματικό εκπαιδευτικό σύστημα, με δημοτικά σχολεία, όπου  ο δάσκαλος μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν, να γράφουν, να μετρούν' με σχολεία μέσης εκπαίδευσης όπου ο καθηγητής διδάσκει στους μαθητές τη γραμματική και τη λογοτεχνία και, μέσα από αυτές, το αναλυτικό πνεύμα και τη γενικότερη κουλτούρα' τέλος, με ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης - δηλαδή με σχολές φιλοσοφίας, ρητορικής και ιατρικής. Ας σημειωθεί ότι ο λατινικός κόσμος δεν θα πρωτοτυπήσει καθόλου στα εκπαιδευτικά θέματα: θα υιοθετήσει αυτούσιο το ελληνικό σχολικό πρότυπο, εκτός από ένα σημείο: έχοντας επινοήσει το δίκαιο, θα δημιουργήσει εξίσου εξειδικευμένες σχολές για τον κλάδο αυτό. "

Το παραπάνω απόσπασμα είναι από το βιβλίο "Τί είναι η Δύση;", του Φιλίπ Νεμό, συγγραφέα και πανεπιστημιακού καθηγητή και κυκλοφόρησε τον Μάη του 2008 από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ.  Ο Νεμό στο βιβλίο του προσπαθεί να προσδιορίσει την έννοια "Δύση"  εξετάζοντας την ιστορική της προέλευση σε βάθος χρόνου καθώς και τις συνιστώσες  που διαμορφώνουν αυτήν την αόριστη και μάλλον προβληματική   έννοια.  
Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο:

 Κατά τον Νεμό για να διαμορφωθεί αυτό που αποκαλούμε σήμερα Δύση, συνεργάστηκαν αθροιστικά πέντε καίριες ιστορικές στιγμές:
1. η επινόηση της πόλης και της επιστήμης στην Αρχαία Ελλάδα
2. το ιδιωτικό δίκαιο και ο ουμανισμός της Ρώμης
3. η ηθική και εσχατολογική προφητεία της Βίβλου
4. η "παπική επανάσταση" (11ος-13ος αι.) που καταξίωσε την ανθρώπινη ύπαρξη
5. οι μεγάλες δημοκρατικές επαναστάσεις των Νεότερων Χρόνων.

Αυτές οι πέντε στιγμές -κλειδιά, τα πέντε "εξελικτικά άλματα", όπως τα ονομάζει ο συγγραφέας, αλλάζοντας άρδην τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με το παρελθόν και το μέλλον του, και με τον άλλο άνθρωπο, διαμόρφωσαν τελικά τη σημερινή πολιτισμική και πολιτική φυσιογνωμία της Δύσης.
Στην παρούσα ιστορική στιγμή ο Φιλίπ Νεμό, αντίθετα προς τους κήρυκες της πολιτισμικής επιμειξίας, προτείνει την υπεράσπιση της δυτικής ταυτότητας, των πολιτικών και πολιτισμικών συνόρων της Δύσης, σε ανοιχτό πάντοτε διάλογο με τους άλλους πολιτισμούς.

Αν δεχτούμε πως η θέση  του Φιλίπ Νεμό είναι ορθή, τότε  για να εξέλθει η "Δύση" από την κρίση που βιώνει τα τελευταία χρόνια, οφείλουμε πρωτίστως να στρέψουμε ξανά την προσοχή μας στο ΣΧΟΛΕΙΟ-SCHOLA-SCHOOL-ECOLE-SCHULE-ESCUOLA-SCUOLA ή όπως αλλιώς μπορούμε να πούμε τον χώρο, τον χρόνο και τη διαδικασία που  διαμορφώνει, ή -ορθότερα- που θα έπρεπε να διαμορφώνει ανθρώπους ψυχικά και πνευματικά ελεύθερους. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Η παραπάνω εικόνα βρίσκεται εδώ, μαζί με ένα ενδιαφέρον κείμενο για την Εκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα.