Τα μικρά παιδιά στη Δημοτική Βιβλιοθήκη

Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό Δευτέρας, είχα δεν είχα μια βδομάδα στο νησί, όταν περιδιαβαίνοντας τα στενά δρομάκια στο κέντρο της πόλης, το μάτι μου έπεσε στην επιγραφή: «Προς Δημοτική Βιβλιοθήκη». Τα πόδια μου από μόνα τους έστριψαν και με οδήγησαν εκεί. Σε δυο λεπτά βρέθηκα μπροστά σε ένα διώροφο, νεοκλασικό κτίριο, με την επιγραφή: Δημοτική Βιβλιοθήκη «Ευγενία Κλειδαρά». Ανέβηκα γρήγορα τα σκαλιά και βρέθηκα στο εσωτερικό, που απέπνεε οικειότητα και ζεστασιά. Κατάφερα να προσπεράσω τα γεμάτα ράφια, χωρίς να ρίξω ούτε μια ματιά στις ράχες των βιβλίων και να περάσω από το  χωλ, σε ένα δωμάτιο στο βάθος, όπου τρεις νέες γυναίκες, η Αγγελική, η Πηνελόπη και η Μαρία, σκυμμένες πάνω από διάφορες καταστάσεις κατέγραφαν δωρεές και δανεισμούς,

Σε λιγότερο από ένα τέταρτο της ώρας είχαμε γίνει φίλες! Μου πρόσφεραν καφέ, κουλουράκια και τα ζεστά τους χαμόγελα. 
Τις ενημέρωσα για τις διάφορες δράσεις μου με στόχο την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και την πάταξη της μαθηματικοφοβίας και πολύ σύντομα, μετά από δυο τρεις επισκέψεις μου στη Βιβλιοθήκη, καταστρώσαμε ένα πρόγραμμα δράσεων για παιδιά Γυμνασίου, κυρίως, χωρίς να αποκλείουμε ούτε το Δημοτικό ούτε το Λύκειο.

Χθες, υποδεχτήκαμε το πρώτο σχολείο. Συγκεκριμένα την Ε΄ και την ΣΤ΄ τάξη του Δημοτικού του Ταξιάρχη. Όταν έφτασα στη Βιβλιοθήκη, στις 9.30, το πρωί, τα παιδιά ήταν ήδη εκεί. Με την άκρη του ματιού είδα πως είχαν πάρει τις θέσεις τους, στη μεγάλη αίθουσα του πρώτου ορόφου και, περιστοιχισμένα από τις βιβλιοθήκες, κοίταζαν όλα μπροστά, στραμμένα προς την άσπρη οθόνη που είχε στηθεί εκεί, ειδικά για την περίσταση. Αντί να στρίψω αριστερά και να καλημερίσω τα παιδιά και τον δάσκαλό τους, προχώρησα μπροστά και μπήκα στην αίθουσα-γραφείο! 
Η αμηχανία μου στη θέα τόσο μικρών παιδιών, που κάθονταν ήσυχα ήσυχα με σταυρωμένα τα χεράκια, ήταν τόση που χρειάστηκα δυο τρία λεπτά να την ξεπεράσω και να εγκλιματιστώ! Μετά από τριάντα ολόκληρα χρόνια με μαθητές Λυκείου, ύστερα για τέσσερα χρόνια με παιδιά Γυμνασίου και, τέλος, εδώ και δυο μήνες με ενήλικες εκπαιδευόμενους, όσο να’ ναι το λιλιπούτειο κοινό, με την πρώτη ματιά, με ... αποσβόλωσε! 
Ξεπερνώντας το πρώτο τρακ, μπήκα και καλημέρισα, κατά πως αρμόζει, τα παιδιά, εξήγησα τι πρόκειται να κάνουμε μαζί και σιγά σιγά ξεκινήσαμε τη διάλεξη-παιχνίδι, που έχει θέμα  την επινόηση των αριθμών και γενικότερα της γραφής, αριθμών και λέξεων. Η διάλεξη  είναι διαδραστική, δηλαδή διακόπτεται από ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής συναφείς με το θέμα και γίνεται συζήτηση με το κοινό. 
Από τα πρώτα κιόλας λεπτά οι μικροί μου θεατές με αποσβόλωσαν ξανά με τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν αυτά που έλεγα, με τις απαντήσεις που έδιναν και με τα σχόλια που έκαναν. Η παρατηρητικότητά τους και η «κριτική» τους σκέψη, ο τρόπος που "αποκωδικοποιούσαν" τα σύμβολα, σε πολλά σημεία ξεπερνούσαν τις προσδοκίες μου, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί όταν την ίδια –περίπου- δράση είχα κάνει με μαθητές Γυμνασίου! 
Βέβαια, από τη γυμνασιακή εκδοχή του παιχνιδιού είχα αφαιρέσει ότι σχετίζεται με το Πυθαγόρειο Θεώρημα, δηλαδή πυθαγόρειες τριάδες, άρρητους αριθμούς, διαγώνιο τετραγώνου, κλπ, αλλά και αυτή ακόμη η "απλουστευμένη" εκδοχή του Δημοτικού, είχε αρκετά σημεία που απαιτούσαν κάποιες γνώσεις και, σίγουρα, συγκέντρωση. Και τα μικρά απαντούσαν σε ένα πολύ ικανοποιητικό ποσοστό σωστά. Εκείνο όμως που μου έκανε ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν οι απαντήσεις τους, όταν ρωτούσα: 
«Πώς το βρήκατε;» ή «Πώς το σκεφτήκατε;».

Θα δώσω ένα παράδειγμα, για να γίνει κατανοητό.

Στο δεύτερο μέρος της διάλεξης παρουσιάζεται το Βαβυλωνιακό σύστημα αρίθμησης και στο τρίτο μέρος το Αιγυπτιακό. 

Η δέκατη –και τελευταία για τα παιδιά του Δημοτικού- ερώτηση πολλαπλής επιλογής είναι η εξής:

«Τον αριθμό «0» τον χρησιμοποιούσαν στο αριθμητικό τους σύστημα:

Α. Μόνο οι Αιγύπτιοι 

Β. Μόνο οι Βαβυλώνιοι

Γ. Και οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι

Δ. Ούτε οι Βαβυλώνιοι ούτε οι Αιγύπτιοι

Με μια φωνή απάντησαν και τα είκοσι επτά παιδάκια-σπουργιτάκια: «Το Δ, το Δ...»

«Όλοι λέτε το Δ;», ρώτησα έκπληκτη για την ταύτιση των απόψεων. 
Τις προηγούμενες φορές που έπαιξα το παιχνίδι, πάντα με παιδιά Γυμνασίου, υπήρχε μια σχετική απόκλιση, που μας έδινε την ευκαιρία να αναφερθούμε στη μεγάλη και ενδιαφέρουσα ιστορία του αριθμού 0. Χθες, οι λιλιπούτειοι θεατές απάντησαν σαν να το είχαν διδαχτεί την προηγούμενη μέρα!

«Πώς το βρήκατε; Το γνωρίζατε;», ρώτησα και ήρθε η απάντηση να με ... αποσβολώσει και πάλι.

«Αφού ούτε στους Βαβυλωνιακούς αριθμούς που μας δείξατε ούτε στους Αιγυπτιακούς υπήρχε το 0!»

Τόσο απλά! Και τόσο έξυπνα! Και τόσο σωστά!

Μα τι παθαίνουμε, μεγαλώνοντας, και παύουμε να σκεφτόμαστε σαν τα μικρά παιδιά;

Μετά τη χθεσινή μου ευχάριστη έκπληξη, σκέφτομαι να εξετάσω μήπως υπάρχει δυνατότητα να κάνω ... μετάταξη στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση!

Βέβαια, θα πρέπει να επισημάνω ότι πίσω από αυτές τις γλυκύτατες μαθητικές φατσούλες που μου χάρισαν εχθές μιαν αξέχαστη εμπειρία, ήταν προφανής η δουλειά ενός ακάματου δασκάλου, που ενδιαφέρεται πραγματικά για τα παιδιά και που σίγουρα διδάσκει σωστά τα Μαθηματικά, όπως φάνηκε όταν φτάσαμε στα Αιγυπτιακά κλάσματα και σε όλες τις ερωτήσεις απαντούσαν, σχεδόν όλα, σωστά!

Θα περιμένω με λαχτάρα τα επόμενα σχολεία, κυρίως τα Δημοτικά, για να διερευνήσω αν τα χθεσινά μου ευρήματα, ως προς την αντίληψη και την αντίδραση των μικρών μαθητών, είναι γενικευμένα και ορθά.  

Υ.Γ. Τα παιδιά, πριν φύγουν από τη Βιβλιοθήκη και αφού έπαιξαν με την Πηνελόπη διάφορα παιχνίδια με θέμα τα βιβλία, δανείστηκαν αντίτυπα που επέλεξαν από το τμήμα της Παιδικής Βιβλιοθήκης.