Παραφράζοντας τη ρήση του Μάρσαλ Μακ Λούαν, "το μέσο είναι το μήνυμα", ισχυρίζομαι ότι η μέθοδος διδασκαλίας που επιλέγει ο διδάσκων αποτελεί καθεαυτή "μάθημα".
Στη μετωπική, για παράδειγμα, διδασκαλία διδάσκεται η ιεραρχία, υπερτονίζοντας την "αυθεντία" του διδάσκοντος, ενώ παράλληλα ενισχύεται και αναπαράγεται η κοινωνική δομή που προβάλλει και υπηρετεί η κυρίαρχη ιδεολογία. Επομένως, η συγκεκριμένη μέθοδος, επί της ουσίας δεν μπορεί να προωθήσει κοινωνικές αξίες που θα βοηθήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες να γίνουν στο μέλλον ενεργοί πολίτες, να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες, εκφράζοντας αλληλεγγύη, υπευθυνότητα και ενσυναίσθηση. Δεν δαιμονοποιώ τη μετωπική διδασκαλία, η οποία σε μερικές περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη, αλλά επισημαίνω ότι μέσω αυτής δεν μπορούν να διδαχθούν οι κοινωνικές αξίες που οφείλει η εκπαίδευση να προωθεί.
Αντιθέτως, η ενεργητική και βιωματική δράση, που συντελείται μέσα σε αυθεντικές καταστάσεις και αναπτύσσει ένα πλαίσιο αλληλεπικοινωνίας και αλληλεπίδρασης, ενισχύοντας τη συνεργασία, δίνει τη δυνατότητα στους εμπλεκόμενους μαθητές να "μετασχηματίσουν" την εικόνα που έχουν διαμορφώσει για το περιβάλλον και να εσωτερικεύσουν τις αξίες που απαιτεί η δομή μιας εύρυθμης και αλληλέγγυας κοινωνίας.
Μπορεί σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα να υιοθετηθεί η κατάλληλη διδακτική μέθοδος, που προάγει τις κοινωνικές αξίες;
Η απάντηση είναι "ναι, μπορεί". Ακόμη και όταν διδάσκουμε ένα μάθημα όπως τα Μαθηματικά, που για τον πολύ κόσμο είναι ψυχρά και εγκεφαλικά, οι ευκαιρίες για εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας δεν παύουν να υπάρχουν. Ακόμη και το παιχνίδι ρόλων μπορεί να βρει τη θέση του στο μάθημα των Μαθηματικών. Αν, ας πούμε, μια μέρα που ο καθηγητής θέλει να κάνει επανάληψη σε ένα κεφάλαιο, μπει στην τάξη και -αιφνιδιάζοντας τους μαθητές και τις μαθήτριες- πει:
"Υποθέστε ότι σήμερα είμαι ένας καινούριος συμμαθητής σας, που μόλις πήρα μετεγγραφή στο σχολείο σας και δεν έχω διδαχθεί το κεφάλαιο που εσείς ολοκληρώσατε. Πώς θα με βοηθήσετε να καλύψω τη γνώση... κλπκλπ"
(Η συνέχεια αφήνεται ως άσκηση...)
Ο τρόπος με τον οποίον διδάσκουν οι εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί, και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι, βάζει τη σφραγίδα του στο μάθημα, προάγοντας τις κοινωνικές αξίες που οφείλει να καλλιεργεί το σχολείο.