Κυριακή 24 Αυγούστου 2008

ΔΟΞΙΑΔΗΣ-ΜΑΡΤΙΝΕΣ

Το βιβλίο που κρατάει ο Γκιγιέρμο Μαρτίνες στη φωτογραφία είναι «Η Ακολουθία της Οξφόρδης», που κυκλοφόρησε το 2006 από τις εκδόσεις Πατάκη και στο οποίο έχει γράψει την αφιέρωσή του, πριν το δώσει στον Απόστολο Δοξιάδη, ο οποίος με τη σειρά του υπογράφει στο βιβλίο του « Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ», που ο Μαρτίνες προνόησε να φέρει μαζί του στην πορτογαλική του έκδοση(!) .
Κι όλα αυτά συμβαίνουν στο δείπνο, που, ως είθισται, ακολουθεί μετά από την παρουσίαση του βιβλίου του Γκιγιέρμο Μαρτίνες «Σχετικά με τον Ροδερέρ», που συνδιοργάνωσαν οι εκδόσεις Πατάκη και το Ινστιτούτο CERVANTES, την Τρίτη 6 Μαΐου 2008 στις 7।00 μμ, στο χώρο του Βιβλιοπωλείου Παπασωτηρίου (Πανεπιστημίου 37 και Κοραή), στην Αθήνα.

Κατάφερα να διασχίσω ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα και να βρίσκομαι μια ώρα πριν από την παρουσίαση στο πατάρι του Βιβλιοπωλείου. Επίασα μια καρέκλα στην πρώτη σειρά, σε απόσταση μόλις 40 εκατοστών από τις θέσεις των ομιλητών και περίμενα. 
Ο χώρος μου φάνηκε πολύ μικρός για μια τέτοια εκδήλωση και σύντομα αποδείχτηκε πως όντως ήταν. Στριμωχτήκαμε αρκετά, έκανε και πολλή ζέστη, αλλά τόσο ο Απόστολος Δοξιάδης, όσο και ο Πέτρος Μάρκαρης που μίλησαν για το βιβλίο, πριν από τον συγγραφέα μας αποζημίωσαν για τις όχι καλές συνθήκες...
Τέλος, ο ίδιος ο Μαρτίνες είπε εν συντομία μερικά λόγια γενικά για το έργο του και προτίμησε να κάνουμε συζήτηση και να απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού.
 Ως συνήθως, όμως, το κοινό ήταν σιωπηλό στην αρχή κι ερωτήσεις δε γίνονταν, αλλά ο Δοξιάδης κι ο Μάρκαρης, έμπειροι πολύ κι οι δυο σε σχετικές εκδηλώσεις ήξεραν καλά να διατηρούν ενδιαφέρον το κλίμα κάνοντας ερωταπαντήσεις τόσο μεταξύ τους όσο και στον συγγραφέα. 
Τέλος, το κοινό αναθάρρεψε, βλέποντας μια εγκάρδια ατμόσφαιρα, και έκανε κάποιες ερωτήσεις.  Όμως μια είναι η ερώτηση που αζίζει να αναφερθεί. Η τελευταία ερώτηση! Η ερώτηση που διατύπωσε ένας κύριος σε άπταιστην αγγλικήν, καθήμενος στον καναπέ περιτριγυρισμένος από επτά οκτώ κυρίες, που όπως φάνηκε ήταν τα μέλη κάποιας λέσχης ανάγνωσης, που είχε μάλιστα διαβάσει και την ακολουθία της Οξφόρδης, όπως είπε ο κύριος που διατύπωσε την ερώτηση προς τον Μαρτίνες. 
" Έχω διαβάσει μόνο ένα βιβλίο σας και νομίζω πως γενικά έχετε ένα ύφος υπεροπτικό και ελιτίστικο. Γράφοντας με θέματα από τα Μαθηματικά, απευθυνόσαστε σε πολύ λίγους ανθρώπους και νίωθετε ευχάριστα κάνοντας τον αναγνώστη σας να νιώθει χαζός. Νομίζετε πως είσαστε πιο έξυπνος από τους αναγνώστες σας;" 
Καθώς άκουγα λέξη προς λέξη να διατυπώνεται η ερώτηση -και σε απόσταση μόλις 40 εκατοστών από την ήπια κι ευγενική φυσιογνωμία του Μαρτίνες- ένιωσα πολύ άβολα, σχεδόν ίδρωσα από αμηχανία και παρατηρώντας το ατάραχο πρόσωπο του ερωτώμενου άρχισα να σκιαγραφώ μέσα μου την προσωπικότητα του κυρίου που υπέβαλε την ερώτηση: ο πολύ πετυχημένος στο είδος του, με την πλήρη αποδοχή της ομήγυρης, με τη φυσιογνωμία του - ας πούμε, ηγέτη - που όμως μειονεκτεί στα Μαθηματικά... 
Τα ρημάδια τα Μαθηματικά φαίνεται πως τον έφερναν σε πολύ δύσκολη θέση, όταν ήταν μαθητής, του έχουν δημιουργήσει "τραύματα". Γιατί αλλιώς πώς να το εξηγήσω που δεν κατάλαβε την Ακολουθία της Οξφόρδης; Δεν είχε δα και τα σπουδαία Μαθηματικά.
Ο γιος μου, για παράδειγμα, που τέλειωσε θεωρητική κατεύθυνση διάβασε το βιβλίο και το βγήκε πολύ γοητευτικό, συναρπαστικό! Πλην όμως, ο γιος μου, μάλλον, δεν είναι ηγετική φυσιογνωμία, ευτυχώς, αλλά ούτε και μαθηματικά τραύματα κουβαλάει ...
Η χαμηλή και ήρεμη φωνή του Μαρτίνες που άρχισε ήδη να απαντάει με επανέφερε. "Όπως είπατε διαβάσατε μόνο ένα  βιβλίο μου κι άρα δε νομίζω πως μπορείτε να κρίνετε όλο  το έργο μου. Και ούτε όλα  τα βιβλία μου αντλούν θέματα από τα Μαθηματικά.
 Το μυθιστόρημα μάλιστα που γράφω τώρα έχει να κάνει με τον έρωτα και το θάνατο.... [...]... Όχι δε θεωρώ τον εαυτό μου εξυπνότερο από τους αναγνώστες μου. Μάλιστα, δεν τον θεωρώ ούτε καν αρκετά έξυπνο, γιατί αν ήμουν πραγματικά έξυπνος θα συνέχιζα την ενασχόληση μου με τα Μαθηματικά, αφού Μαθηματικά σπούδασα, και δε θα γινόμουν συγγραφέας.  Ως συγγραφέας όμως έχω τόσο τη δυνατότητα, όσο και το δικαίωμα να δημιουργώ ήρωες εξυπνότερους από μένα!"
Πιστεύω πως αυτό ακριβώς είναι το δικαίωμα και, συνάμα, η δυνατότητα/υποχρέωση του συγγραφέα, που του δίνει την ώθηση προς τη υπέρβαση της καθημερηνότητας και των εγγενών προβλημάτων της: η δημιουργία ηρώων που δίνουν τη Λύση, την Απάντηση ακόμη και τη Λύτρωση.
 Κι ένας τέτοιος ήρωας είναι κι ο Πέτρος Παπαχρήστου ή ο κατά κόσμον θείος Πέτρος του Απόστολου Δοξιάδη, ο οποίος είναι αυτός που απαντά στον ίδιο του το δημιουργό και του λέει για ποιο λόγο δεν συνέχισε την ενασχόλησή του με τα Μαθηματικά και προτίμησε να γίνει συγγραφέας...