Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

ΠΕΡΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΦΟΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 1ο
Αναδημοσιεύω το παρακάτω άρθρο όπως ακριβώς το διάβασα στο http://alfavita.gr, επειδή είναι ένα σημείο που μας πονάει και θα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί σοβαρά. Ειδικά από αυτούς που ισχυρίζονται ότι για να διδάξεις σωστά μαθηματικά αρκεί να ξέρεις μαθηματικά, υποβιβάζοντας το πρόβλημα σε προσωπικό θέμα του ενός εκάστου εξ ημών, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα κοινωνικό πρόβλημα που αναπαράγεται και θα αναπαράγεται στους αιώνες τους άπαντες. Ας βρεθεί κάποιος να μου πει πως δεν έχει συναντήσει ποτέ στη ζωή του μάνα παιδιού να λέει μπροστά στο παιδάκι της: "ωχ, έχουμε να μάθουμε σήμερα την προπαίδεια του 7 και είναι και δύσκολη" ή κάτι ανάλογο, έμπλεη δυσφορίας και δυσαρέσκειας. Λοιπόν, όσο περισσότερο φοβόμαστε τα μαθηματικά τόσο περισσότερο καταφεύγουμε σε αποστηθίσεις και μειωμένες κρίσεις. Μεμονομένα μπορεί να επιβιώνουμε άνετα κι έτσι, συλλογικά όμως οδηγούμαστε σε κοινωνίες που στερούνται κριτικής σκέψης.  Ιδού τι μας λέει το άρθρο:

• Το 86% περίπου των εισαγομένων στα παιδαγωγικά τμήματα προέρχεται από θεωρητική κατεύθυνση.
• Το 14% περίπου των εισαγομένων στα παιδαγωγικά τμήματα προέρχεται από θετική και τεχνολογική κατεύθυνση.
Παράγοντες που επηρεάζουν την μειωμένη μαθηματική γνώση στα Δημοτικά.
• Στα παιδαγωγικά τμήματα διδάσκονται
- 14% των ωρών Μαθηματικά ,
- 10% των ωρών Φυσικές επιστήμες και
- 76% των ωρών Γλωσσικά, Ιστορικά, Λογοτεχνικά, Ψυχολογικά και Παιδαγωγικά μαθήματα .
• Η επιμόρφωση των δασκάλων στα Μαθηματικά γίνεται κατά κανόνα από δασκάλους και όχι από μαθηματικούς.
Συνέπειες για την πλειονότητα των δασκάλων
• Ελλιπής γνώση των μαθηματικών εννοιών.
• Ανεπιτυχής διδακτική προσέγγιση των εννοιών αυτών που καταλήγει πολλές φορές σε σύγχυση .
• Αδυναμία ανταπόκρισής τους στις αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες.

Συνέπειες για τους μαθητές
• Αδυναμία κατανόησης των μαθηματικών εννοιών.
• Η «μαθηματικοφοβία» ξεκινάει και μέσα από το σχολείο και σε πολύ μικρή ηλικία.
« Ο δάσκαλος μη μπορώντας να εξηγήσει τα ανεξήγητα γι αυτόν παίρνει εχθρική θέση απέναντι στα παιδιά Έτσι η σύγκρουση παίρνει διαστάσεις μεταβάλλοντας το σχολείο σε στίβο εξοντωτικού ανταγωνισμού…..»
Βαγγέλης Πολυδούρης- «Το ταμπού των συμβόλων -1976.»

Πρόταση
- Η δημιουργία «παιδαγωγικού πεδίου» με τα Μαθηματικά ως βασικό μάθημα για την εισαγωγή φοιτητών στα παιδαγωγικά τμήματα, είναι απαραίτητη.
-Η εξεταστέα ύλη και το αντίστοιχο βιβλίο των Μαθηματικών πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες .
Όλη η εισήγηση εδώ
Παναγιώτης Βουργάνας
29o Πανελλήνιο Συνέδριo Μαθηματικής Παιδείας
Μαθηματικά : Θεωρία – Πράξη – Προεκτάσεις
Καλαμάτα 9, 10, 11 Νοεμβρίου 2012

Σχόλια του Διαχειριστή: Τα προβλήματα που παρατηρούνται στη Διδασκαλία των Μαθηματικών παρατηρούνται και στη διδασκαλία των Φυσικών Μαθημάτων δεδομένου ότι οι υποψήφιοι Δάσκαλοι προέρχονται στη συντριπτική του πλειοψηφία από τη Θεωρητική Κατεύθυνση.
Η εισαγωγή στα 9 Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτική Εκπαίδευσης (Δάσκαλοι) γίνεται ή μέσα από το πρώτο επιστημονικό πεδίο ή μέσα από το δεύτερο επιστημονικό πεδίο και μπορεί να διεκδικηθεί από υποψηφίους ΟΛΩΝ των κατευθύνσεων άσχετα αν διαγωνίζονται σε τελείως διαφορετικά μαθήματα!!! Δηλαδή έχουμε επιλογή υποψηφίων με σύγκριση ανόμοιων επιδόσεων δεδομένου ότι τα μαθήματα κατεύθυνσης στη Θεωρητική είναι: Τα Αρχαία , η Ιστορία , η Λογοτεχνία και τα Λατινικά , στη Θετική είναι: Η Βιολογία , Χημεία , τα Μαθηματικά και η Φυσική και στην Τεχνολογική ΙΙ: . τα Μαθηματικά , η Φυσική , η Ανάπτυξη Εφαρμογών και η Διοίκηση Επιχειρήσεων!!! Η λογική των κοινών σχολών σε πολλά διαφορετικά πεδία που διεκδικούνται από υποψηφίους που εξετάζονται σε τελείως διαφορετικά μαθήματα παραβιάζει το στοιχειώδη κανόνα της λογικής που λέει ότι δεν μπορείς να συγκρίνεις ανόμοια πράγματα. Πρέπει εδώ και τώρα να γίνει το αυτονόητο: Οι υποψήφιοι για την ίδια σχολή να εξετάζονται στα ίδια μαθήματα!

Καλοδήμος Δ.
Φυσικός
 didefth
-----------------------------------------------------------

ΜΕΡΟΣ 2ο
Σχόλια δικά μου: 
Η αδυναμία κατανόησης των μαθηματικών εννοιών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αδυναμία κατανόησης και χρήσης της μητρικής γλώσσας.  Δυστυχώς αυτό περνάει ασχολίαστο από τους περισσότερους, ενώ είναι ένα σημείο που θα έπρεπε να εξετάζεται με σοβαρότητα και να αντιμετωπίζεται σαν βασικό πρόβλημα. Και για να γίνω σαφέστερη θα φέρω ως παράδειγμα το μάθημα της Γεωμετρίας που έκανα σήμερα στην Α' Λυκείου. 
Δυστυχώς από την Α΄ Λυκείου πολλοί μαθητές ξεκινούν ήδη σε ένα μεγάλο βαθμό να "απορρίπτουν"  μαθήματα, επειδή δεν θα είναι στην κατεύθυνση που σκοπεύουν να πάρουν. Καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγάλο λάθος είναι αυτό, ειδικά δε αν το δει σε σχέση με το άρθρο που προηγήθηκε. Με στεναχωρεί η στάση των παιδιών, που δεν είναι δική τους, αφού τα παιδιά υιοθετούν στάσεις, απόψεις και αντιλήψεις, τις αναμασούν και τις αναπαράγουν.
Με προβληματίζει η αποχή των μαθητών από τα Μαθηματικά και την καταπολεμώ αδιαλείπτως, όχι όμως με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία, αφού βρίσκομαι αντιμέτωπη με την πανίσχυρη "κοινή γνώμη", με τα στερεότυπα, με πολλούς γονείς και κηδεμόνους, ακόμη και με συναδέλφους στο σχολείο, που θεωρούν ότι τα Μαθηματικά είναι δύσκολα και για λίγους. Διαφωνώ! Τα σχολικά Μαθηματικά είναι για όλους. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι.

Στη Γεωμετρία με το Α1 έχουμε τελειώσει τη Συμμετρία, αλλά σήμερα, τελευταία εβδομάδα του χρόνου,  θέλοντας να εγείρω προβληματισμούς στους μαθητές μου για τις επιδόσεις τους εν γένει στη χρονιά που πέρασε, και ειδικά για το πόσο κατανοούν τη γλώσσα, προτίμησα να μην προχωρήσουμε στις ανισοτικές σχέσεις στα τρίγωνα, αλλά να λύσουμε δυο ασκήσεις από τα προηγούμενα. Έγραψα στον πίνακα τις εκφωνήσεις. "Ποια άσκηση είναι αυτή, κυρία;". Όταν ξέρουν σελίδα νιώθουν πιο ασφαλείς. "Γράψτε εκφώνηση και κάντε το σχήμα", είπα, χωρίς να δώσω περισσότερες πληροφορίες. Έγραψα στον πίνακα:

Να δείξετε ότι το μέσο της βάσης ισοσκελούς τριγώνου ισαπέχει από τις ίσες πλευρές του.

Μετά γύρισα από θρανίο σε θρανίο και είδα τα τετράδια. Μόνο 3 από τα 28 παιδιά έκαναν σωστό σχήμα. Ενώ τα 25 τετράδια είχαν όλα το σχήμα που ακολουθεί:

Στη δεύτερη άσκηση που έλεγε:
"Να δείξετε ότι τα μέσα των ίσων πλευρών ενός ισοσκελούς τριγώνου ισαπέχουν από τη βάση του"
το σχήμα που έγινε στα 20 από τα 28 τετράδια ήταν το ακόλουθο:
Πολύ μικρό ποσοστό επιτυχίας; Ναι! Γιατί; Οι ασκήσεις και οι δύο είχαν γίνει σε προηγούμενα μαθήματα, πολύ πρόσφατα.
Επιπλέον, θα πρέπει να τονιστεί ότι η δεύτερη άσκηση δόθηκε, αφού διορθώθηκε το σχήμα της πρώτης κατόπιν "συντακτικής ανάλυσης" της εκφώνησης: "ποιος;", "τι;", "πού;", "γιατί", "από ποιον;" κι ό,τι άλλο μπορεί να εξηγηθεί και να αναλυθεί προκειμένου να λυθεί μια τέτοια άσκηση.
Δηλαδή η άσκηση τέθηκε σε κοινή συζήτηση και τα παιδιά, συζητώντας μεταξύ τους, (κοινωνικο-εποικοδομητική μάθηση;)  διόρθωσαν τα "κακώς κείμενα", ώσπου τέλος η Μαρία έγραψε τη λύση σωστά στον πίνακα. Οπότε μετά από όλα αυτά θα περίμενε κανείς ένα μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας στο σχήμα της 2ης άσκησης, δεδομένου δε ότι μεταξύ όλων των άλλων δόθηκε για πολλοστή φορά  η ερμηνεία του ρήματος "ισαπέχω", που το συναντάμε σχεδόν σε καθημερινή βάση στο μάθημά μας, πλην όμως  δεν θυμόμαστε  σχεδόν ποτέ, εκτός από ελάχιστους, τι ακριβώς σημαίνει αυτό το σύνθετο ρήμα.
Ειλικρινά, δεν γνωρίζω πλέον πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα αποκλειστικά και μόνο από τον μαθηματικό, αποκλειστικά και μόνο στο μάθημα των Μαθηματικών, δίχως μια πιο γενικευμένη και συλλογική προσπάθεια, που θα λαμβάνει υπόψη όλα τα αίτια που μας οδηγούν σε τέτοια μαζική αδυναμία ενασχόλησης με τα σχολικά Μαθηματικά.
Παρακαλώ, αν κάποιος εκεί έξω γνωρίζει αποτελεσματικούς τρόπους και μεθόδους, εφαρμόσιμες άμεσα στις τρέχουσες συνθήκες, που εγώ αγνοώ ας μου τις πει και, ειλικρινά,  θα τις εφαρμόσω πάραυτα.

---------------------------------------------------------------------------------
Συμπληρωματικά, για τους μη μαθηματικούς που ενδιαφέρθηκαν, παραθέτω την εικόνα με τα σωστά σχήματα :)

 

18 σχόλια:

  1. Υποπτεύομαι ότι στο παρόν παράδειγμα με το ισοσκελές τρίγωνο έχουμε να κάνουμε με ελλιπή κατανόηση όχι τόσο της Ελληνικής γλώσσας όσο της έννοιας της απόστασης σημείου από ευθύγραμμο τμήμα: η απόσταση αυτή αντικαθίσταται στο μυαλό του μαθητή από την απόσταση του σημείου από 'προνομιούχα' σημεία του ευθύγραμμου τμήματος (όπως τα άκρα του).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σου. Πιθανότητα να είναι όπως το λες, καθώς γενικά η "περιορισμένη εστίαση" σε "προνομιούχα" σημεία, και γενικά σε "ειδικές περιπτώσεις", είναι χαρακτηριστικό του τρόπου σκέψης και δυστυχώς όχι μόνο των μαθητών και όχι μόνο της Α' Λυκείου.
    Χθες και σήμερα είχα πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσες περιπτώσεις αντιμετώπισης ασκήσεων μαθητών σε Β κατ. και Γ γενική, που με προβλημάτισαν. Αν προλάβω θα κάνω σχετική ανάρτηση, αλλιώς θα τα πούμε, ελπίζω, από κοντά. :)
    Οι παρατηρήσεις και οι σκέψεις σου είναι πολύτιμες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα Κατερίνα...με αφορμή την ανάρτηση σου και το "Παιδαγωγικό" κομάτι των Μαθηματικών..θέλω να κάνω τον "κακό".και να καταγγείλω μέσω του blog ένα ρατσιστικό γεγονός που αφορά τους ανθρώπους που αγαπούν την εκπαίδευση και θέλουν-ήθελαν..;-ν'ασχοληθούν..με αυτήν..Πρίν απο δύο με τρία χρόνια είχα τη φαεινή ιδέα να δώσω κατατακτήριες στο Παιδαγωγικό τμήμα...στο ΑΠΘ ..,καταθέτοντας την αίτηση μου έκπληκτος..έμεινα όταν άκουσα την Γραματεία να μου λέει ότι "ξέρετε έδώ δεν δίνουμε μαθήματα...αλλά η επιλογή γίνεται με το βαθμό πτυχίου..!!!!Και μια και είστε της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης..(ΤΕΙ)" μου λέει "μην κάνετε τον κόπο γιατί σίγουρα αυτοί που είναι από τμήματα των ΤΕΙ πχ Νοσηλευτική..Μαιευτική έχουν μεγαλύτερο βαθμό..και θα σας προσπεράσουν..".Ρωτώ λοιπόν γιατί ένας απόφοιτος των ΤΕΙ που θέλει ν'ασχοληθεί με την εκπαίδευση να είναι έρμαιο αυτού του ρατσισμού...και να μην κρίνεται (εξετάσεις..)επί ίσοις όροις..Διευκρινίζω ότι στο Μαθηματικό τμήμα στις κατατακτήριες ο υποψήφιος εξετάζεται σε 3 μαθήματα...!Λοιπόν στους κ.κ. συναδέλφους που "ανησυχούν" για το ποιος διδάσκει Μαθηματικά..ας εξετάσουν πληρέστερα το θέμα...που έχει να κάνει...και με την επιμόρφωση των Μαθηματικών(καθηγητών)-Διδάσκονται παιδαγωγικά Μαθήματα μόνο για ένα εξάμηνο στο τέλος των σπουδών τους...-Κατερίνα διόρθωσε με άν κάνω λάθος-.Εν κατακλείδι έχεις δίκιο Κατερίνα για το θέμα της γλώσσας...η γλώσσα είναι κώδικας εποικινωνίας και είναι σημαντικό...να είναι κτήμα του καθενός..από εμάς..!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλησπέρα, Αστέριε.
    Λυπάμαι για την εμπειρία σου και, νομίζω, καταλαβαίνω την απογοήτευσή σου.
    Όσο γι' αυτό που λες για τους καθηγητές των Μαθηματικών, πως διδάσκονται παιδαγωγικά μόνο για ένα εξάμηνο, δεν ξέρω τι να σου πω. Όταν εγώ ήμουν φοιτήτρια στα Γιάννενα δεν υπήρχε κανένα μη μαθηματικό μάθημα, ούτε ξένη γλώσσα, ούτε οτιδήποτε άλλο. Μόνο Μαθηματικά. Τα παιδαγωγικά ήταν εντελώς απαξιωμένα, δυστυχώς. Και δυστυχώς γιατί το είχαν περάσει και σε μας, τους φοιτητές εννοώ, αυτό. Όταν, προκειμένου να δώσω ΑΣΕΠ, διάβασα για πρώτη φορά θεωρίες μάθησης και Διδακτική των Μαθηματικών συνειδητοποίησα ότι πρόκειται για κάτι που δεν μπορούσα να διανοηθώ..Τώρα θεωρώ απολύτως απαραίτητες τέτοιου είδους γνώσεις σε όποιον διδάσκει και μάλιστα πιστεύω ότι απαιτείται συνεχής επιμόρφωση και παρακολούθηση των διαφόρων εξελίξεων, επειδή τα πράγματα προχωρούν γρήγορα στον τομέα αυτό.
    Σήμερα συγκεκριμένα διάβασα ένα άρθρο για τη "διδασκαλία της άγνοιας" που ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Δείχνει ότι υπάρχει γενική ανησυχία στα αναπτυγμένα κράτη για την κατάσταση της άκριτης παπαγαλίας. Δεν είναι τοπικό το φαινόμενο, όπως και κανένα άλλο φαινόμενο στην εποχή μας. Ρίξε μια ματιά, έχει πολύ ενδιαφέρον http://www.alfavita.gr/apopsi/%CE%BF-%CF%81%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B1%CF%82
    Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αγαπητή Κατερίνα,

    χαίρομαι πραγματικά να διαβάζω τις αναρτήσεις σου από τότε που ανακάλυψα αυτό το blog κι αισθάνομαι, κάθε φορά που κλείνω μια ακόμη ανάγνωση, λίγο πλουσιότερος από πριν.

    Όντας κι εγώ συνάδελφος - του ιδιωτικού όμως τομέα - θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου. Θέλω να συμπληρώσω όμως τις σκέψεις σου και με το δικό μου προβληματισμό. Αυτό που περιγράφεις αισθάνομαι πως είναι συνέπεια μιας γενικότερης κοινωνικής απαξίωσης της μάθησης, στο βαθμό που αυτή ξεπερνάει τα πλαίσια ενός χρηστικού εργαλείου εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το ζήτημα δηλαδή που αναδύεται, πέρα από το ερώτημα τι πρέπει να μάθουν ή να γνωρίζουν τα παιδιά μέσα σε μια αλυσίδα κατανόησης, είναι εκείνο του "γιατί να το μάθουν". Από την καθημερινή μου εμπειρία, διαπιστώνω ότι σχεδόν όλες οι έννοιες που διασαφηνίζονται σε κάποιο μάθημα, από το μεγαλύτερο ποσοστό ενός τμήματος, σε επόμενο μάθημα αποτελούν κτήμα ελάχιστων. Οι περισσότεροι βρίσκονται σταθμευμένοι και πάλι πίσω στο σημείο "μηδέν". Τι μεσολάβησε από το ένα μάθημα στο άλλο; Αυτό ακριβώς: απολύτως τίποτα. Κανένα παιδί δε θεώρησε ενδιαφέρον να "τριφτεί" σε κάποιο ελάχιστο βαθμό με τη νεο-αποχτηθείσα γνώση. Φυσικά, δεν το αναφέρω υποτιμητικά για τα παιδιά αυτό. Για ποιο λόγο να εντρυφήσουν στο οτιδήποτε, όταν σχεδόν κανείς τριγύρω δε δίνει δεκάρα; Όταν στην καθημερινότητά τους τα πάντα λειτουργούν σ' ένα επίπεδο "ρελαντί" ημιμάθειας. Τα παιδιά μ' έναν σχετικά μικρό κόπο, θα μπορούσαν να κατανοήσουν ένα απίστευτο εύρος εννοιών. Αλλά δεν το κάνουν. Πώς τα πείθεις, λοιπόν, να επενδύσουν αυτό τον κόπο και το χρόνο απ' τη ζωή τους;

    Άρα - δίχως να ακυρώνω σε καμία περίπτωση τη συλλογιστική σου, αντιθέτως μάλιστα - θεωρώ ότι αντί ν' αναζητούμε αιτίες πρωτίστως στη γλωσσική αδυναμία, ίσως να ήταν πλέον εποικοδομητικό να τις αναζητήσουμε στην απαξίωση εκείνη που αποθαρρύνει το παιδί από την προσωπική ενασχόληση με οποιαδήποτε μορφής καλλιέργεια: γλώσσική, θετική, πολιτική, κλπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΥΓ. Κάποιες ύστερες σκέψεις: τα "προνομιούχα" σημεία είναι αληθινή μάστιγα στη γεωμετρία! Η σκέψη ρέπει προς την ευκολία, τη βολή. Γιατί όμως η σκέψη δεν έχει την απαραίτητη πειθαρχία, πάνω από μια εκφώνηση; Γιατί εξαντλείται σε μια πειθαρχία τυπολατρική, δηλαδή της μορφής "άντε να ξεμπερδεύουμε", καταλήγοντας έτσι συνεχώς σε φαύλους κύκλους εναλλαγής στιγμών διαύγειας με περιόδους "κατεβασμένων ρολών"; Μάλλον δεν υπάρχει εκείνη η πειθαρχία που προέρχεται από εσωτερικό κίνητρο και είναι η μόνη που μπορεί να γονιμοποιήσει μια κάποια ουσιαστική αλλαγή. Τα περισσότερα παιδιά δεν αναγνωρίζουν καμία πρόκληση στην εκφώνηση μιας άσκησης, και φυσικα καμία ανταμοιβή στην επίλυσή της. Αλλά αυτά δεν αρκεί να προέρχονται μόνο μέσα απ' το σχολείο (ή ακόμη στενότερα μέσα από το ένα τμήμα ή τη μία ώρα διδασκαλίας). Κι έτσι είμαστε ίσως "καταδικασμένοι" να αποτυγχάνουμε συνεχώς, σε ευρεία κλίμακα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Τηλέμαχε, καλή σου μέρα!

      Σε ευχαριστώ πολύ για τα τόσο καλά σου λόγια, όπως σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο και τις σκέψεις που μοιράζεσαι μαζί μου, τις οποίες συμμερίζομαι.
      Το θέμα της γενικότερης απαξίωσης του σχολείου, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, και θεωρώ πως είναι μέρος της καθολικής απαξίωσης των θεσμών, που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
      Ο μαρασμός του σχολείου, που για διάφορους λόγους δεν εκσυγχρονίζεται, η αρνητική μυθοποίηση του δάσκαλου, που η κοινή γνώμη σε γενικές γραμμές τον αντιμετωπίζει ως τεμπέλη, ημιμαθή και αδιάφορο, (σε πρόσφατα άρθρα δε και ψυχωσικό με έναν στους δέκα στα πρόθυμα εκδήλωσης βαριάς ψυχοπάθειας), οι χρόνιες μικροπολιτικές εκφρασμένες σε μότο του στυλ "πρώτα ο μαθητής" κι άλλα διάφορα έχουν δημιουργήσει μια σωρία αιτίων που δυσχεραίνουν τη διαδικασία της μάθησης στο σχολείο.
      Ποιο να πρωτοαντιμετωπίσει ο καθηγητής που θέλει να κάνει σωστά τη δουλειά του;
      Συχνά έχω την αίσθηση πως δεν υπάρχει φως στο τούνελ της εκπαίδευσης. Διακατέχομε δηλαδή από σκέψεις όπως αυτήν που λες κλείνοντας: "είμαστε ίσως "καταδικασμένοι" να αποτυγχάνουμε συνεχώς, σε ευρεία κλίμακα."

      Από την άλλη πάλι, προσπαθώντας να περισώσω τη δική μου προσωπικότητα και τη δουλειά μου, εστιάζω σε σημεία που θα μπορούσαν μέχρι ένα βαθμό να γίνουν ελέγξιμα και να διορθωθούν.
      Σε κάθε τμήμα που μπαίνω υπάρχουν παιδιά που έχουν όρεξη και μεράκι, αν όχι για τη μάθηση καθ' αυτή, σίγουρα για τα αποτελέσματα που επιφέρουν οι καλές επιδόσεις. Ανάμεσα σ' αυτούς τους μαθητές που αφιερώνουν χρόνο και φαιά ουσία υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που αποτυγχάνει σταθερά. Οι λόγοι της αποτυχίας δεν είναι πάντα ίδιοι, ούτε πάντα εντοπίζονται, αλλά σίγουρα αξίζει να προσπαθεί ο δάσκαλος να διαφωτίσει τα αίτια, πολύ δε περισσότερο όταν τα λάθη και οι παρανοήσεις αφορούν την πλειονότητα των μαθητών.
      Διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο την προηγούμενη εβδομάδα που προσπαθούσε να ερμηνεύσει τα αίτια που οδηγούν στην παπαγαλία, καθώς και τα αποτελέσματα που αυτή έχει στην πνευματική ανάπτυξη και καλλιέργεια των παιδιών. Την επομένη στις τάξεις μου έλεγξα αν ίσχυαν όσα διάβασα και έμεινα εμβρόντητη από τα χέρια που σηκώθηκαν για να απαντήσουν στην ερώτησή μου: "ποιοι διαβάζετε μεγαλώφωνα τα μαθήματά σας;" Σχεδόν όλοι! Με προβλημάτισε πολύ το θέμα, αλλά επειδή το ενδιαφέρον του και η έκτασή του δεν περιορίζονται στο πλαίσιο των σχολίων, θα κάνω μια σχετική ανάρτηση, για να συνεχίσουμε την ενδιαφέρουσα συζήτηση.

      Σε ευχαριστώ και πάλι.
      Καλές Γιορτές! :)

      Διαγραφή
    2. Καλημέρα και από μένα. Την επόμενη φορά, Κατερίνα, ρώτησέ τα, "ποιος από σας, έχει όταν διαβάζει τα μαθήματά του, ένα μολύβι ή στιλό και χαρτί και γράφει τα μαθήματά του;" (αντί να τα διαβάζει μεγαλοφώνως) Είμαι πολύ περίεργη να μάθω τι θα σου απαντήσουν.

      Διαγραφή
    3. Χριστίνα, καλημέρα.

      Το ρώτησα ήδη. Οι ερωτήσεις που έκανα, επηρεασμένη από το άρθρο του Ευτύχη Παπαδοπετράκη, "Ο ρόλος της παπαγαλίας στη διδασκαλία της άγνοιας", ήταν οι εξής:
      1.Πόσοι διαβάζετε μεγαλοφώνως τα μαθήματά σας;
      Απάντησαν καταφατικά σχεδόν όλοι.
      2.Όλα τα μαθήματα τα διαβάζετε μεγαλοφώνως;
      Απάντησαν καταφατικά σχεδόν όλοι.
      3.Και τα μαθηματικά τα λέτε μεγαλόφωνα; Δεν γράφετε όταν μελετάτε μαθηματικά;
      4.Κάποιοι, όχι και πάρα πολλοί, είπαν ότι γράφουν, όταν μελετούν μαθηματικά. Μια μαθήτρια είπε:
      Εγώ και στα μαθηματικά τα λέω μεγαλόφωνα, αλλά μετά τα γράφω αυτά που είπα.

      Έχει ενδιαφέρον δε αυτό που παρατήρησα στη συνέχεια του μαθήματος, αμέσως μετά από την παραπάνω συζήτηση με τους μαθητές. Θα προσπαθήσω να το καταγράψω, αν και απαιτεί μια ιδιαίτερη προσέγγιση το όλο θέμα, εννοώ πως είναι μέρος ενός γενικότερου προβλήματος, όπως σωστά επισήμανε και ο Τηλέμαχος παραπάνω.

      Διαγραφή
  7. Το άλλο πρόβλημα που έχω εγώ είναι οι θεατρικές και κινηματογραφικές ταινίες, μέχρι και τα τηλεοπτικά σήριαλ, τα οποία βέβαια παριστάνουν την καθημερινότητα, όμως αναπαράγουν αυτά τα στερεότυπα, για τα μαθηματικά κυρίως. Ακούς λοιπόν το διάλογο: "- και τι δουλειά κάνετε; - είμαι μαθηματικός. - Αχ (ή μπλιαχ), τα μαθηματικά ήταν το χειρότερό μου μάθημα στο σχολείο." Επίσης, πώς θα αποφύγουμε το στερεότυπο ότι ένας καλός στα μαθηματικά ή αυτιστικός θα είναι ή στον κόσμο του ή σχεδόν τρελός ή για το τρελάδικο; Υπάρχουν πολλά παραδείγματα και πολλά αντίστοιχα έργα. Άντε να βγάλουμε άκρη. Και πώς να το αναστρέψουμε τέτοιο κλίμα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Θα ήθελα να σχολιάσω και την πρότασή σου: "Όταν ξέρουν τη σελίδα νιώθουν πιο ασφαλείς". Εγώ έχω την εντύπωση ότι έχουν τη σιγουριά... των υποδείξεων ή των λύσεων στο πίσω μέρος του βιβλίου. Γι αυτό και σχεδόν όλοι όσοι λύνουν την άσκηση, ξεκινούν με την ίδια ιδέα ή φέρνουν την ίδια βοηθητική ευθεία πχ. Πολλές φορές λοιπόν κι εγώ, δεν τους λέω ούτε τη σελίδα ούτε καν είναι από το βιβλίο η άσκηση, παρά μόνο στο τέλος της ώρας, ώστε να το σημειώσουν και να το ξαναδιαβάσουν (υποτίθεται) στο σπίτι. Έτσι, τουλάχιστον για λίγο τους βάζω να σκεφτούν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Διάβασε κάτι ενδιαφέρον εδώ

      Επίσης διάβασε την τελευταία ανάρτηση, που εμβαθύνει κάπως το ίδιο θέμα :)

      ΧΡΟΝΙΑ ΣΟΥ ΠΟΛΛΑ!

      Διαγραφή
    2. Καλό το άρθρο, αλλά δεν πιστεύω πολύ εύκολα το δείγμα που χρησιμοποιούν τέτοιες έρευνες. Τι άτομα ήταν αυτά; Ηλικία, περιβάλλων χώρος, προϊστορία.

      Και.. ευχαριστώ πολύ!!!! Να είμαστε όλοι καλά!!

      Διαγραφή
    3. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότερες έρευνες συνήθως βγάζουν αποτελέσματα εκ των προτέρων καθορισμένα ή επιθυμητά. Αυτό ακριβώς λέω κι εγώ. Να δουλέψουμε κι εμείς με το σύστημα αυτό και να κάνουμε αντίστοιχες "έρευνες" που να βγάλουν τα αποτελέσματα που θέλουμε εμείς.
      Θυμάσαι το θεατρικό έργο με τη ζωή του Γκάους πάνω στο βιβλίο της Τεντ. Κάτι τέτοιο επίσης θα βοηθούσε.

      Διαγραφή
  9. Επίσης, θα ήθελα να προσθέσω κάτι πρακτικό: εφόσον βλέπω και εγώ ότι το πρόβλημα είναι στη γλώσσα, δεν επιμένω ποτέ να λύσω μία άσκηση μέχρι το τέλος, αλλά επιμένω στα επιμέρους στοιχεία για τα οποία η συγκεκριμένη άσκηση είναι σημαντική. Και προσπαθώ να τους δείξω ποια είναι τα σημεία που πρέπει να θυμούνται και στο μέλλον και που είναι χρήσιμα για την επίλυση και άλλων ασκήσεων. Ότι το θέμα δεν είναι να λύσουμε μόνο τη συγκεκριμένη άσκηση, αλλά πάντα να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι αυτή μας δίνει κάποια στοιχεία και για άλλες. Τα σημειώνουμε είτε ως προτάσεις, είτε ως ΣΟΣ.
    Αν θυμάσαι, και οι αναγνώστες σου επίσης, το πρώτο βιβλίο γεωμετρίας που είχε βγει κάποια στιγμή, εκδόσεις Ζήτη, του Ξένου κ.α. με το διαγωνισμό, ήταν γι αυτό το λόγο καταπληκτικό: ήταν γραμμένο με τόσο συγκροτημένο τρόπο που κάθε άσκηση, κάθε εφαρμογή, κάθε πόρισμα ήταν εξίσου σημαντικό αυτό καθεαυτό όσο και για τη χρησιμότητά του για τα παρακάτω. Δεν υπήρχε ούτε μία άσκηση που δε χρειαζόταν, δεν υπήρχε καμία εφαρμογή χωρίς περαιτέρω εφαρμογές καιχρησιμότητα, οι σύνθετες λύνονταν σαν παιχνιδάκι με τη σχετικότητά τους λόγω των προηγουμένων.
    Τώρα αφήνω στους φίλους αναγνώστες να σκεφτούν ποια συμφέροντα παραγκώνισαν το βιβλίο-διαμάντι και το αντικατέστησαν με αυτό το φριχτό βιβλίο-έκτρωμα που καλούμαστε σήμερα να διδάξουμε, παραλείποντας δυστυχώς δεκάδες ασκήσεις (ποιος κάνει πλέον τις περισσότερες σύνθετες ασκήσεις, που είναι χωρίς νόημα, συνέχεια και περιεχόμενο;) αλλά και ολόκληρες παραγράφους (γεωμετρικές κατασκευές πχ;), αν και σημειώνουμε στα βιβλία ύλης ότι δήθεν τα διδάξαμε;
    Δεν άκουσα κανένα σύμβουλο να διαμαρτύρεται στο υπουργείο γι' αυτό, ούτε να επιμείνουν με κάποιον τρόπο για την επαναφορά αυτού του αξιόλογου βιβλίου. Όταν εκδόθηκε για πρώτη φορά και το πήρα στα χέρια μου εκείνο το καλοκαίρι, πριν ακόμη σταλεί στα σχολεία, αναφώνησα: "Νενίκηκά σε, άγνοια! Επιτέλους τα παιδιά μας θα μάθουν γεωμετρία!". Το διάβασα σε δύο μέρες! Φαντάζεσαι την απογοήτευσή μου μόλις αντικαταστάθηκε από το έκτρωμα μόλις ενάμισι χρόνο μετά. Κρίμα. Το ξήλωμα της εκπαίδευσης συνεχίζεται...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μην το αποκλείσεις το αρθράκι, επειδή δεν έχει τα της μεθοδολογίας (:) αχ, αυτοί οι μεταπτυχιακοί, πάντα υποψιασμένοι :) ). Έτσι κι αλλιώς η έκτασή του είναι τόση που δεν επιτρέπει παρά μόνο ένα σύντομο σχολιασμό στα συμπεράσματα της έρευνας. :)
      Ως πιθανότητα, πάντως, έχει ενδιαφέρον.
      Στην περυσινή Μαθηματική Εβδομάδα είχε κάνει μια εξαιρετική εισήγηση ένας υποψήφιος διδάκτωρ Μαθηματικός-Ψυχολόγος για το άγχος και τις συνέπειές του μπρος στην αντιμετώπιση/επίλυση ενός μαθηματικού προβλήματος και δεν αναφερόταν μόνο στους πάσχοντες από μαθηματικοφοβία. Στο δείγμα του είχε συμπεριλάβει και μαθηματικούς μέσης εκπαίδευσης!
      Δυστυχώς δεν θυμάμαι το όνομά του και περιμένω πως και πως τα Πρακτικά που βγαίνουν πάντα με ένα χρόνο καθυστέρηση...

      Η τελευταία ανάρτησή μου έχει σύνδεσμο για ένα εκτενές άρθρο του Παπαδοπετράκη σχετικά με τη διασύνδεση γλώσσας-σκέψης. Δες το αν δεν το έχεις ήδη διαβάσει, και γράψε τα επόμενα σχόλια εκεί.

      Εφαρμόζω κι εγώ την ίδια τακτική, να μη λέω πάντα ποια άσκηση του σχολικού κάνουμε, για να αναγκάζονται να αυτενεργήσουν και να μην τρέχουν στις υποδείξεις.. :)

      Και επίσης το προηγούμενο βιβλίο Γεωμετρίας, συγγραφέας ήταν και ο Γιάννης Θωμαΐδης, ήταν το καλύτερο βιβλίο Γεωμετρίας.. Το χρησιμοποιώ για να κάνω σχέδια μαθήματος. :)

      [Χριστίνα, προσπαθώ να τελειώσω μια εργασία, σχετική με τις αντιλήψεις των μαθητών για τις δυνάμεις, αλλά δεν το βλέπω... :( ]

      Διαγραφή
  10. Για σχέδια μαθήματος, γιατί όχι;; Δεν είχα προσέξει ότι ήταν και ο Γιάννης Θωμαΐδης μεταξύ των συγγραφέων - σ' ευχαριστώ που μου το επεσήμανες.
    Αντιλήψεις των μαθητών για τις δυνάμεις; Μου άρεσε το σύνθημα που αναφέρεται στο "Μέτοικο" του Τεύκρου - "η ιεραρχία (συμπληρώνω: οπότε και η δύναμη) είναι σαν τα ράφια - όσο πιο ψηλά βρίσκονται, τόσο πιο άχρηστα είναι". Χα χα. Δοκίμασε να τους επιβληθείς με τη δύναμη και θα δεις τις πραγματικές τους αντιλήψεις... εντάξει πλάκα κάνω, για τις δυνάμεις των αριθμών λες... χαχα

    ΑπάντησηΔιαγραφή