ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ: homo homini lupus

"Το δόγμα της ζωής είναι γνωστό από τότε που το πρώτο δίποδο σκότωσε ένα άλλο για να του αρπάξει τη λεία' το απροκάλυπτο "άρπαξε να φας και κλέψε να 'χεις" ήταν όρος επιβίωσης πολύ προτού ο Όμηρος μας προσφέρει την εκλέπτυνση: "αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων" (ιδίως το δεύτερο που σε καλεί σε συνεχή μάχη). Και οι μεγάλοι ψυχογιατροί τα ίδια λένε: ο άνθρωπος βρίσκεται σε διαρκή αναμέτρηση με τους άλλους' κάθε άνθρωπος προετοιμάζεται για επίθεση και άμυνα. Αλλά το μόνο πλέον θήραμα του ανθρώπου είναι ο άνθρωπος (homo homini lupus)' ένας λύκος με λουρί πολιτισμού που το σπάει με κάθε ευκαιρία: φόνοι, αρπαγές, βιασμοί, ληστείες, πόλεμοι, πυρπολήσεις, λεηλασίες, υποδουλώσεις, αποικιοκρατία, Ιερά Εξέταση, εθνοκαθάρσεις, κρεματόρια, γκούλαγκ, Γκουαντάναμο. Αν αυτή η αλόγιστη επιθετικότητα απαντάει, όπως λένε, στο ένστικτο της απόκτησης, ο Τζένγκις Χαν, ο Τάρας Μπούλμπα και ο Αττίλας είναι σήμερα οι μεγαλοεπιχειρηματίες στις λίστες του Forbes. "

Από το βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου, "ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΒΛΑΚΕΙΑΣ", εκδόσεις ΤΟΠΟΣ, Αθήνα, 2008*

Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνεί κανείς στο εκατό τοις εκατό με τον Δ. Χαριτόπουλο για να παραδεχτεί ότι ο καθένας μας, άνθρωπος ων, κρύβει μέσα του έναν λύκο. Εντάξει, μπορεί αυτός ο λύκος  να βρίσκεται σε κατάσταση ύπνωσης ή, στην περίπτωση που είναι ξύπνιος,  να μην είναι από εκείνους τους πολύ κακούς,  που τρώνε τις μικρές κοκκινοσκουφίτσες. Ίσως πάλι, το ζώο που κρύβουμε μέσα μας  να  μην είναι καν λύκος,  αλλά  ένα  κακό πρόβατο από αυτά  που κρύβουν τον λύκο μέσα τους!  Ακόμη χειρότερα δηλαδή.. Φύλαγέ μας από τέτοιου είδους προβατοπροβιές..
Εν πάση περιπτώσει, χωρίς καθόλου να το εμβαθύνουμε  αναζητώντας το είδος του τετράποδου που κρύβει ο καθένας  μέσα του, νομίζω πως θα πρέπει να δεχτούμε αξιωματικά κι από την εμπειρία μας και μόνο αυτό που πρεσβεύουν οι ψυχογιατροί, όπως λέει κι ο Χαριτόπουλος παραπάνω, δηλαδή πως "ο άνθρωπος βρίσκεται σε διαρκή αναμέτρηση με τους άλλους' κάθε άνθρωπος προετοιμάζεται για επίθεση και άμυνα." 
Αυτή η στάση του ανθρώπου, όπως και κάθε έμβιου που παλεύει για την επιβίωσή του, διεκδικώντας την τροφή του, είναι κατανοητή όταν εκδηλώνεται στη διεκδίκηση των εκ των ων ουκ άνευ της ζωής. Αλλά, με μας τους ευφυείς, το θέμα επεκτείνεται, δεν σταματάει εκεί. Η αναμέτρηση, η επίθεση και η άμυνα αποκτούν έναν βλακώδη χαρακτήρα, όταν δεν έχουν ως κίνητρο την απόκτηση της βοράς, που όποιος την εξασφαλίσει εκείνος μόνο θα επιζήσει,  ούτε την απόκτηση άλλων τινών που ενδεχομένως συμβάλλουν στην εξασφάλιση αυτής της βοράς. Δεν έχουν κίνητρο ούτε την επικράτηση σε μια πνευματική, ας πούμε, αντιπαράθεση, που πιθανόν να οδηγήσει σε ένα θεμιτό ή  ευεργετικό για μας αποτέλεσμα.. Όλα αυτά είναι αποδεχτά και μοιάζουν να έχουν λογική βάση. Όταν το  κίνητρο της αντιπαράθεσης όμως  είναι...θέμα χρόνου, δηλαδή όταν είναι ο ίδιος ο Χρόνος!! Τότε;
Τότε ποια  λογική υπάρχει σ' αυτήν την αναμέτρηση;  Πώς στήνεται η επίθεση σε μια τέτοια διεκδίκηση; Πώς παίζεται η άμυνα; Σε τι σχηματισμό παρατάσσονται οι διεκδικητές;
Ιδού από που ξεκίνησα να σκέφτομαι όσα σκέφτομαι, από αυτό το κείμενο που 'γραψε η Sonata:

"Η παράδοση συνεχίζεται. Ο δάσκαλος δεν τολμά να γράψει την απόδειξη. Βρίσκει αφορμή να σταματήσει το μάθημα και γυρνάει απότομα το κεφάλι. Πιάνει το Σταμάτη να χαϊδεύει τα μαλλιά της Αρετής, τον Αλέξανδρο να κοιτάει έξω απ' τό παράθυρο, τη Ρεβέκκα να κοιμάται.Την Πωλίνα να γράφει κάτι σ' ένα ταλαιπωρημένο χαρτάκι. Τον Κωνσταντίνο να σχεδιάζει μια καρδιά στο θρανίο. Υψώνει τον τόνο της φωνής του, φοράει ένα βλέμμα παραπονεμένο και αυστηρό. Τους μαλώνει. Τους λέει να μαζέψουν το μυαλό τους και να συγκεντρωθούν μπας και μάθουν τίποτα. Κατηγορεί τη γενιά τους και τους προσάπτει αδικήματα :"Αδιάφοροι, τα βρήκανε όλα έτοιμα, καλομαθημένοι". Ξεφυσάει και γυρνά να γράψει την απόδειξη . Ευτυχώς! Ευτυχώς, χτύπησε το κουδούνι. Γλύτωσε την απόδειξη. Καλύτερα! Η πονεμένη του καρδιά ίσως να μην το άντεχε. Μαζεύει τα συμπράγκαλά του από την έδρα, σκύβει το κεφάλι. Φεύγει. Δεν κοιτάει κανέναν. Όσο να 'ναι, η θέα των τριάντα παιδιών να τον κοιτούν κατάματα του δημιουργεί μια κάποια ταχυπαλμία. Δεν τολμά να το πει στον καρδιολόγο του. Το αλάτι το 'χει κόψει εδώ και καιρό. Απλά, τριάντα παιδιά, εξήντα ζευγάρια μάτια, τριάντα καρδιές του θυμίζουν όσα έζησε ή όσα ήθελε να ζήσει μα δεν τα κατάφερε. Του θυμίζουν όσες επαναστάσεις ονειρεύτηκε, όσα συνθήματα ήθελε να γράψει, μα το σπρέι του ήταν πάντα άδειο. Του θυμίζουν το συναίσθημα του να στέκεσαι στη μέση μιας πλατείας, στην καρδιά μιας πολιτείας και να θες να πιάσεις τον κόσμο με τα δυο σου χέρια και να τον τραντάξεις, μα την τελευταία στιγμή πάντα αυτός να ξεγλιστράει μεσ' απ' τα δάχτυλα. Τα θυμάται ολ΄αυτά και το μόνο που ζητά είναι να βρεθεί στο γραφείο των συναδέλφων. Ο διάδρομος γεμίζει από φωνές παιδιών. Γέλια, ανούσιες συζητήσεις, βρισιές, πειράγματα."

Από  την ανάρτηση της μικρής Sonatas,  όπου μας περιγράφει το μάθημα στην τάξη της, με τούτη την σκληρότητα που δείχνουν οι (νέοι) άνθρωποι στον άνθρωπο,  θυμήθηκα το εγχειρίδιο βλακείας του Χαριτόπουλου. Ίσως κάποιο παρόμοιο εγχειρίδιο να 'πρεπε να διαβάζεται στα πλαίσια κάποιου μαθήματος ανθρωπιστικού χαρακτήρα..Για να μαθαίνουμε όλοι πως το δόγμα της ζωής που είναι το "άρπαξε να φας.." δεν θέτει ως αντικείμενο αρπαγής τον Χρόνο.. Ο Χρόνος δεν είναι διαπραγματεύσιμος,  ούτε  είδος που "αρπάζεται"..
Ο Χρόνος δεν χαρίζεται.  Κανενός! Δεν συνδιαλέγεται.. Είναι αγύριστο κεφάλι..
( ο λύκος αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του...)
Ο Χρόνος είναι Λύκος..  Είναι λύκος με προβιά..
Μόνο που μας παίρνει χρόνο ώσπου  να το καταλάβουμε.. :))
---------------------------------------------------------------------------------------------------
*Παλιότερη ανάρτηση από το βιβλίο του Δ. Χαριτόπουλου,  υπάρχει εδώ :)