Με αφορμή τον Μαθηματικό Γραμματισμό...

Πιθανόν να ακουστεί  περίεργο, αλλά δεν διστάζω και δεν ντρέπομαι καθόλου να πω ότι  απόλαυσα πολύ την ομιλία που έκανα την Παρασκευή το απόγευμα στις 7 Απριλίου στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού με θέμα "Μαθηματικός Γραμματισμός και καθημερινότητα".

Και την απόλαυσα για πολλούς λόγους.  Επειδή το ένα τρίτο περίπου των παρευρισκομένων ήταν άνθρωποι που έβλεπα για πρώτη φορά κι αυτό με γέμισε χαρά. Επειδή τα άλλα δύο τρίτα ήταν γνωστοί και αγαπημένοι φίλοι, συνάδελφοι, συνεργάτες, που παρακολουθούν συστηματικά τις εκδηλώσεις μας. Καθισμένοι όλοι απέναντί μου στη ζεστή, στρογγυλή, με τούβλινη επένδυση, ιδανική για διαλέξεις, αίθουσα του Μουσείου, με παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον επί πενήντα λεπτά. Τόσο κράτησε η ομιλία. Κι ύστερα για μισή ώρα περίπου έγιναν διευκρινίσεις, τοποθετήσεις και πολλές ερωτήσεις που προκάλεσαν έντονο προβληματισμό κυρίως γύρω από το ερώτημα με το οποίο έκλεισε η ομιλία: <<Πώς θα ήταν ο κόσμος αν ήταν όλοι οι άνθρωποι "εγγράμματοι";>>. 

Να διευκρινίσω πως "εγγράμματοι" είναι αυτοί που διαθέτουν τον γραμματισμό όπως ορίζεται σήμερα...

Το πώς έχει φτάσει να ορίζεται σήμερα ο γραμματισμός ήταν το θέμα που αποτέλεσε το πρώτο μέρος της ομιλίας. Ο ορισμός της έννοιας ή μάλλον οι πολλοί και διαφορετικοί ορισμοί δόθηκαν μέσα από μια ιστορική αναδρομή που ξεκίνησε περίπου 5.000 χρόνια πριν, για να φτάσει στο εδώ και στο τώρα και να θέσει το άλλο μεγάλο ερώτημα:
"Κατά πόσο η σχολική εκπαίδευση παρέχει στο μαθητή τα στοιχεία εκείνα που τον καθιστούν σήμερα εγγράμματο;"

Αυτό το ερώτημα, χρόνια τώρα, εγείρει προβληματισμό και θέσεις και αντιθέσεις και πολλές αντιπαραθέσεις, αλλά απάντηση δεν δίνεται παρά μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. 

Το θέμα είναι ιδεολογικό και πολιτικό και ξεπερνά τις παιδαγωγικές πρακτικές και τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Οι μεν πρώτες  τα τελευταία τριάντα περίπου χρόνια αναμορφώνονται ακολουθώντας τα "προοδευτικά" πρότυπα, όπως αυτά αντιγράφονται από τους νεωτερισμούς της Δυτικής Εκπαίδευσης,  μέσα από  τα οποία δίνεται χώρος έκφρασης στον μαθητή.  Αυτός ο χώρος έκφρασης, βέβαια, λόγω της ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνουμε την τελευταία πενταετία στη χώρα μας τελεί υπό αμφισβήτηση. Οι δε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, αναρωτιούνται όλοι πλέον, γιατί γίνονται και σε τι αποσκοπούν;  Κάποιοι μιλούν για όραμα, κάποιοι για μνημονιακές προδιαγραφές και άλλοι απλά ζυγίζουν την κοινή γνώμη και καθαιρούν τον υπουργό, που τολμά να σταθεί απέναντι στους κατεστημένους.

Και κάτω από αυτές τις συνθήκες άνθρωποι σαν κι εμένα, οι δάσκαλοι της τάξης και της πράξης, μπαίνουν στις αίθουσες με τα σχολικά εγχειρίδια και με τις οδηγίες διδασκαλίας υπό μάλης, για να διδάξουν σε όλους τους μαθητές την ίδια ύλη, με τις ίδιες μεθόδους, με το ίδιο ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα και με τους ίδιους στόχους. 

"Οι μαθητές να μπορούν να εφαρμόσουν τις αλγεβρικές ταυτότητες..."

"Οι μαθητές να μπορούν να λύσουν τη δευτεροβάθμια εξίσωση... " 

Ποιοι μαθητές; Πόσοι μαθητές;
Το ερώτημα στο οποίο απαντούν οι αριθμοί! :)  "Ποσοι;" ..."Τόσοι!"

Ψάχνω στα αρχεία της ΕΛΣΤΑΤ. 

2014-2015 Σχολικές μονάδες...Ημερήσια Γυμνάσια: 1.749,   Μαθητές: 310.389... 

Ημερήσια Γενικά Λύκεια : 1.306,  Μαθητές: 241.905.  

Αφαιρώ: 310.389-241.905 = 68.484.  Πού πάνε αυτά τα παιδιά; 68.484! Δεν είναι και λίγα. 

Μάλλον φοιτούν σε ΕΠΑΛ. Ψάχνω πάλι στα αρχεία της ΕΛΣΤΑΤ. 

Αλλά τα αρχεία εξαντλούνται στα Γενικά Λύκεια, ημερήσια και εσπερινά. 

Δεν υπάρχει πίνακας για τα επαγγελματικά.

Συνεχίζω να ψάχνω και να διαβάζω νούμερα και από άλλες πηγές.

2016-2017 εισακτέοι σε Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι συνολικά 69.985!

Κι εδώ εντοπίζω το λάθος. Μέγιστο λάθος. Όχι αριθμητικό, αλλά εκπαιδευτικό. Το λάθος μιας "εκπαίδευσης" που από την αρχή μέχρι το τέλος είναι διαρθρωμένη με βασική στόχευση τις εισαγωγικές εξετάσεις, που παραπλανητικά όλα αυτά τα χρόνια λέγονται εξετάσεις, αφού διαγωνισμός είναι και καθόλου δεν εξετάζουν τον νέο άνθρωπο ως προς τον γραμματισμό του και τις δεξιότητες επιβίωσής του σε μια κοινωνία ολοένα και πιο απαιτητική, ολοένα και  πιο πιεστική.
Προφανώς και δεν πρωτοτυπώ ούτε λέγοντας ότι το εκπαιδευτικό σύστημα είναι σαθρό ούτε υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για διαγωνισμό και όχι για εξετάσεις.
Όμως δεν μπορώ να μην επαναλάβω, ειδικά μετά την ομιλία της Παρασκευής, ότι τα έξι χρόνια της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δεν μπορούν να προγραμματίζονται με στόχο τα Α.Ε.Ι και τα Τ.Ε.Ι. που λίγους μόνο αφορούν, ενώ αφήνουν συστηματικά "λειτουργικά αναλφάβητους" τους πολλούς. 

Και αυτό το πρόβλημα δεν το συναντά κανείς μόνο στην Ελλάδα και μόνο στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα. Το συναντά σε όλον τον αναπτυγμένο κόσμο, με εξαίρεση μερικές αναπτυγμένες χώρες της Ασίας. Και ενώ έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια αναβάθμισης και βελτίωσης του μαθηματικού γραμματισμού (mathematical literacy) ή αλλιώς του αριθμητικού γραμματισμού ( numeracy), μένω με την αίσθηση πως εμείς εδώ - εν όψει του ορθολογισμού της διδακτέας ύλης - μαλώνουμε μεταξύ μας για το αν πρέπει ή όχι να διδάσκεται η συνάρτηση ολοκλήρωμα και οι μιγαδικοί αριθμοί, σαν να είναι αυτά που θα λύσουν τα προβλήματα των λειτουργικά αναλφάβητων μαθητών που παράγει το σχολείο μας...
Ε ναι, λοιπόν! Δεν είναι όλοι προορισμένοι για αυτά τα Μαθηματικά που διδάσκουμε στη Δευτεροβάθμια.
Αντιθέτως είναι όλοι προορισμένοι για τη ζωή που ανοίγεται μπροστά τους και η ζωή αυτή απαιτεί πολλά!
Απαιτεί εφόδια που δεν αποκτούν τα παιδιά διδασκόμενα μια μεγάλη και θεωρητική ύλη! Απαιτεί δεξιότητες  που δεν καλλιεργούν στα παιδιά οι παρωχημένες μέθοδοι με τις οποίες διδάσκονται τα Μαθηματικά!

Κι αυτό  πρέπει να το λάβουμε υπόψη σοβαρά,  επειδή είναι ήδη... αργά!

https://www.futurelearn.com/courses/numeracy-skills/4/steps/92578