Η εποχή των κερασιών

 "Τι είναι αληθινό και τι επινοημένο; Τι υπήρξε στ' αλήθεια και τι δεν συνέβη ποτέ; Επηρεάζει η φαντασία την πραγματικότητα; Ή η πραγματικότητα τη φαντασία;

  Ο εικονογράφος και καρτουνίστας Ντέιβιντ Σράιλυ είχε πει κάποτε: "Όταν με ρωτούν από πού αντλώ έμπνευση, εγώ απαντώ πως στ' αλήθεια δεν ξέρω. Είναι ανόητη αυτή η ερώτηση. Γιατί αν ήξερα από πού παίρνω ιδέες, αυτές οι ιδέες δε θα ήταν πια δικές μου. Θα ανήκαν σε κάποιον άλλο κι εγώ θα τις είχα απλώς κλέψει. Οι ιδέες έρχονται απ' το πουθενά κι έξαφνα βρίσκονται στον νου σου. Ίσως να προέρχονται απ' τον Θεό, από τις δυνάμεις του σκότους ή από κάτι άλλο, εντελώς διαφορετικό".

  Η δική μου θεωρία είναι πως μπορεί κανείς να χωρίσει σε τρεις μεγάλες ομάδες εκείνους που γράφουν μυθιστορήματα και που μας αφηγούνται κάτι.

  Οι πρώτοι γράφουν πάντα μόνο για τον εαυτό τους -κάποιοι απ΄αυτούς ανήκουν στην κατηγορία των σπουδαίων λογοτεχνών.

  Οι άλλοι έχουν ένα αξιοζήλευτο ταλέντο να επινοούν ιστορίες. Ταξιδεύουν με το τρένο κι εκεί που κοιτούν έξω απ' το παράθυρο τους έρχεται έξαφνα μια ιδέα.

  Και, τέλος, είναι και μερικοί που θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε ως ιμπρεσιονιστές συγγραφείς. Το δικό τους χάρισμα είναι να βρίσκουν ιστορίες.

Προχωρούν στον κόσμο με τα μάτια ανοιχτά και συλλέγουν καταστάσεις, διαθέσεις και μικρές σκηνές, σαν να μαζεύουν κεράσια από ένα δέντρο."

Τον Ντέιβιντ Σράιλυ δεν τον γνωρίζω. Τον Αντρέ Σαμπανέ, η άποψη του οποίου για τις ιστορίες αναγράφεται ακριβώς από πάνω, τον γνώρισα νωρίς σήμερα το πρωί. Θα τον είχαν γνωρίσει από χθες το βράδυ αν η κούραση και η νύστα μου είχαν επιτρέψει να διαβάσω μερικές σελίδες ακόμη από το βιβλίο του Νικολά Μπαρρό, "Η εποχή των κερασιών" (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ). Κατάφερα όμως να διαβάσω μόνο το πρώτο κεφάλαιο, όπου γνώρισα την Ορελί Μπρεντέν, σε πλήρη απόγνωση να περιπλανιέται στην παρισινή νύχτα κάτω από τις σταγόνες της βροχής, που έσμιγε με τα δάκρυά της, μέχρι που έφτασε στη μικρή γέφυρα του Λουδοβίκου Φίλιππου, που οδηγεί απέναντι, στο νησάκι Ιλ Σαιν Λουί. Κι εκεί στάθηκε.

Κι από το σημείο αυτό ξεκινά μια ιστορία. Από κει. Ή λίγο πριν. Ή λίγο μετά.

Ποτέ δεν ξέρει κανείς με βεβαιότητα πού,  πώς και πότε ξεκινά μια ιστορία. Ούτε και πότε τελειώνει ξέρει...

Αυτό με τις ιστορίες πάντα με μπέρδευε. Κι όποτε μπήκα στον κόπο (γιατί περί κόπου πρόκειται) να εντοπίσω  πώς και πού και πότε ξεκίνησε μια ιστορία, δεν κατάφερα να απαντήσω με σιγουριά. Κάθε φορά που κατέληγα κάπου, προέκυπτε ένα καινούριο στοιχείο, που με πήγαινε πιο πίσω στο χρόνο κι άλλαζε το "πότε" κατά μια μέρα ή ένα μήνα ή μερικά χρόνια... Κι όταν αλλάζει το "πότε", τότε αλλάζει και το "πού", γιατί είμαστε άνθρωποι.

Δεν είμαστε δέντρα να μένουμε καθηλωμένοι στο ίδιο σημείο. Ένα δέντρο αφηγούμενο ιστορίες για τα πουλιά που έχτισαν φωλιά στα κλαδιά του, θα είχε τουλάχιστον σταθερό το "πού" και σίγουρο το "γιατί": για να ζευγαρώσουν!

Οι άνθρωποι όμως δεν είναι πουλιά. Αλλάζουν συνεχώς θέση, αλλάζουν ενίοτε φωλιά, γυρνούν από δω κι από κει, αναζητώντας παραμυθία και παρηγοριά... 

Όπως ακριβώς έκανε η Ορελί, χθες βράδυ που περιδιάβαινε στους παρισινούς δρόμους και στις αμέτρητες σκέψεις που την έπνιγαν ανακατωμένες με τα δάκρυά της...

Είμαι περίπου στη μέση του βιβλίου και...παρακαλάω να μην τελειώσει! 

Ή έστω να κρατήσει περισσότερο από εκείνους τους πολύ δυνατούς έρωτες που επειδή, ακριβώς είναι πολύ δυνατοί έως θυελώδεις, σαν κεραυνοί εν αιθρία, κρατούν λίγο και χάνονται μόλις φυσήξει ο Μπάτης, που φουσκώνει τα πανιά και παίρνει τα σύννεφα και τ' αστραπόβροντα μακριά...

Αλλά εγώ δεν θέλω να τελειώσει.

Γι' αυτό το διαβάζω αργά. Το απολαμβάνω σελίδα σελίδα. Κεφάλαιο κεφάλαιο.
Στα περιττά κεφάλαια αφηγείται η Ορελί, στα άρτια ο Αντρέ. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Περιγράφουν και οι δύο το κάθε τι  αναλυτικά, παραθέτουν τις ιστορίες τους, κάνουν τις υποθέσεις τους, εικάζουν τις εξέλιξεις,  με μια υποβόσκουσα ειρωνεία που κάνει το κείμενο χιουμοριστικό και απολαυστικό, αποφεύγοντας το δράμα!
Ανάμεσά στην Ορελί και τον Αντρέ ένα βιβλίο με τίτλο: "Γυνακεία χαμόγελα"!
Ποιος το έγραψε; Ποιος δεν το έγραψε; Ποιος είναι ο ήρωας και ποιος ο συγγραφέας;
Και, εν τέλει, τίνος είναι η ιστορία; Της Ορελί; Του Αντρέ; Του Νικολά; Μήπως είναι δική σου; Θα έλεγα πως είναι δική μου, αν δεν είχα ακούσει παλιότερα (πόσο παλιά δεν θυμάμαι πια) για ένα νησί κάπου στο Αιγαίο, κάπου πάνω στη Γη, όπου έχουν ξεραθεί όλες οι κερασιές! Θα ισχυριζόμουν πως  σ' αυτό το νησί "η εποχή των κερασιών" είναι μια φράση χωρίς κανένα απολύτως νόημα. Επειδή πιστεύω ότι οι εποχές, ο χρόνος, ο τόπος αποκτούν το νόημα που τους δίνουμε εμείς. Κι εμείς ακόμη έτσι αποκτούμε νόημα.

Κι αν υπάρχουν στιγμές που φαίνεται πως έχει χαθεί εντελώς το νόημα του νοήματος, ευτυχώς που υπάρχει η Λογοτεχνία!
Η ανάγνωση ενός καλού μυθιστορήματος με επαναφέρει στην πραγματικότητα, που είναι η πιο φανταστική ιστορία