Εσύ, τελικά, σε ποια ομάδα ανήκεις, στην Α ή στη Β;

Μια προσπάθεια διάκρισης μεταξύ της ομάδας -ας την πω- Α και της ομάδας -ας την πω- Β : 

"[...]φέρνει στο νου την εικόνα δύο ομάδων που στέκονται μακριά η μία από την άλλη στις όχθες μιας λίμνης, όλοι τους φοράνε μαγιό. Κοιτάζουν προς την άλλη πλευρά της λίμνης, σκεπτόμενοι προφανώς να κολυμπήσουν προς τα εκεί. Τι υπάρχει στην άλλη πλευρά; Η απάντηση είναι ασαφής. Γνώση; Κίνδυνος; Απλά μια άλλη ακτή;

Ένας ένας οι άνθρωποι της πρώτης ομάδας μπαίνουν στο νερό. Κάποιοι χτυπάνε το νερό σαν τους σκύλους και το μόνο που κατορθώνουν είναι να μένουν στην ίδια θέση. Άλλοι προχωρούν αργά, με αδέξιες απλωτές. Ένας δύο πνίγονται. Πολύ λίγοι είναι εκείνοι που κάνουν γρήγορη πρόοδο με σίγουρες απλωτές και φτάνουν στην άλλη πλευρά.

Οι άνθρωποι στη δεύτερη ομάδα στέκονται στην ακτή, κάποιοι κοιτάζουν το έδαφος, κάποιοι κοιτάζουν πίσω τους και μερικοί προς την απέναντι ακτή, παρατηρώντας την πρόοδο της πρώτης ομάδας. Αρχίζουν να διαφωνούν μεταξύ τους. Τι σημαίνει κολύμβηση; Αναλύουν το ρήμα "κολυμπώ". Συζητούν τι (ή ποιος) σημαίνεται αν ένα υποκείμενο αποφασίσει να αρχίσει την κολυμβητική δραστηριότητα."

Απόσπασμα από το βιβλίο του Stephen Trombrey "Σύντομη ιστορία της δυτικής σκέψης", σε μετάφραση Γιώργου Μαραγκού, σε δεύτερη έκδοσή του, από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ.

Το απόσπασμα βρίσκεται λίγο πριν από το τέλος του βιβλίου. Έφτασα στο τέλος καταβάλλοντας αρκετή προσπάθεια. Η σύντομη ιστορία της Δυτικής σκέψης παρουσιάζεται όντως σύντομα, πλην είναι εκτενής, καθώς ξεκινάει από την αρχαία Ελλάδα και φτάνει στις μέρες μας. Παρουσιάζονται μια πλειάδα φιλοσόφων, κυρίως, που είτε αλληλοκαλύπτονται είτε αντικρούονται είτε μερικώς αλληλοκαλύπτονται και μερικώς αντικρούονται. Συχνά χρησιμοποιώντας διαφορετικούς όρους μιλούν για το ίδιο ακριβώς πράγμα. Επίσης, πολλοί Μαθηματικοί που τους γνωρίζω από την Ιστορία  (σύντομη και μη) των Μαθηματικών παρουσιάζονται στο βιβλίο ως αμιγώς φιλόσοφοι, αφού η φιλοσοφία πρωτίστως -σύμφωνα με τον Τρόμπλεϊ - είναι που έχει διαμορφώσει τη σύγχρονη σκέψη.

Ο συγγραφέας καταρρίπτει τον ισχυρισμό του Στίβεν Χόκινγκ πως η φιλοσοφία είναι νεκρή. Επιχειρηματολογεί στο τέλος του βιβλίου, αφού έχει παρουσιάσει  "ένα απόσταγμα της ιστορίας της διανόησης που καλύπτει δυόμισι χιλιετίες", για την χρησιμότητα της φιλοσοφίας στις μέρες μας. Και μας πείθει. Εμένα, τουλάχιστον, με έπεισε. Αλλά ο στόχος μου αυτή τη στιγμή δεν είναι να πείσω με τη σειρά μου τους τυχόν αναγνώστες του κειμένου για τη χρησιμότητα ή μη της φιλοσοφίας. Στόχος μου είναι να προβληματίσω θέτοντας το ερώτημα που προκύπτει από το απόσπασμα που αντέγραψα.  

Σ' αυτό το σημείο, ίσως, με αντέκρουε κάποιος λέγοντας πως το απόσπασμα μιλάει  για ομάδες φιλοσόφων. Κι εγώ θα απαντούσα: Ναι, σωστά.  Αναφέρεται στις δύο αντικρουόμενες βασικές ομάδες φιλοσόφων, αλλά δεν αποκαλύπτω πώς λέγονται, επειδή έχει ενδιαφέρον να διαβάσει κάποιος το βιβλίο υπομονετικά, να μελετήσει τις σημαντικότερες ιδέες Δυτικών διανοητών, που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια της εξέλιξης της ανθρωπότητας, και να φτάσει στο σημείο της διάκρισης των δύο ομάδων μέσω της αναλογίας με τους κολυμβητές στις όχθες της λίμνης. Και, επειδή όπως ισχυρίζεται ο Καρλ Πόπερ στο βιβλίο του με τίτλο "Όλοι οι άνθρωποι είναι φιλόσοφοι", εσύ, εγώ και όλοι μας είμαστε - κατά κάποιον τρόπο- φιλόσοφοι, μένει να σκεφτούμε σοβαρά, πριν κατατάξουμε τον εαυτό μας σε μια από τις δύο ομάδες...

Ας φανταστούμε, λοιπόν, πως βρισκόμαστε στις όχθες μιας -κατά προτίμηση- άγνωστης λίμνης και φοράμε μαγιό. Τι σκέφτεστε να κάνετε;  Θα βουτήξετε, ρισκάροντας με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή θα την αράξετε στην όχθη και θα κλίνετε συνοφρυωμένοι το ρήμα "κολυμπώ"...

Είμαι σίγουρη πως εσύ, ναι εσύ, εσύ, καταλαβαίνεις πολύ καλά τι εννοώ!