Κυριακή 26 Μαΐου 2013

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ...

"Οικονομική κρίση, πολιτική απαξίωση και ανατροπή, διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, συλλογική ψυχολογική κατάρρευση, συνεχής μετανάστευση νέων για αναζήτηση καλύτερης τύχης, σοβαρή απειλή της ψυχικής υγείας αυτών που παρέμειναν, αφού η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι χωρίς δουλειά, καθημερινές αυτοκτονίες, ατέλειωτα δράματα. Και κυρίως παντελής απουσία ελπίδας. Δηλαδή γενικευμένη χρεοκοπία."

Αυτό το κλίμα της γενικευμένης χρεοκοπίας που βιώνουμε, είναι το κλίμα μέσα στο οποίο διαδραματίζεται η τελευταία περιπέτεια του ποινικολόγου-ντετέκτιβ Ανδρέα Αναγνώστου, που τον γνωρίσαμε στο Επικηρυγμένο Πρόβλημα και στους  Παράξενους Ελκυστές! Ειδικά οι παράξενοι ελκυστές είχαν ασκήσει μεγάλη γοητεία πάνω μου, σε τέτοιο σημείο που έστειλα την Μυρτώ Ιωάννου να γνωρίσει από κοντά τον Α.Π. στο κτήμα του στη Χαλκιδική.  Πρόσφορο έδαφος στη φαντασία οι συγκινήσεις και οι επιρροές της εποχής εκείνης. Τώρα όμως όλα είναι αλλιώς. 
Οι περιγραφές της πραγματικότητας που βιώνουμε, τείνουν στο βιβλίο να είναι ρεαλιστικές, αλλά ο ρεαλισμός έχει πολλά πρόσωπα και ο καθένας διαμορφώνει μιαν άλλη εκδοχή, ανάλογα με τη θέση του, την κρίση του, την ηλικία του, κυρίως όμως με τα περιουσιακά του στοιχεία. Και ο Ανδρέας Αναγνώστου, παρατηρώντας όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, επιχειρεί έναν ειλικρινή σχολιασμό της κατάστασης, παραθέτει μαρτυρίες χρεοκοπημένων και απελπισμένων ανθρώπων, πλην όμως όλη του η προσπάθεια περιορίζεται στο πλαίσιο της μικροαστικής του αντίληψης, που τον θέλει συνένοχο, συνεργό και κατά συνέπεια σύνδικο, όσων οδήγησαν τη χώρα στην καταστροφή! Αγνοεί μια μεγάλη μάζα  ανθρώπων που δεν ακούμπησαν την κλίκα της εξουσίας, δεν εκχώρησαν στον εαυτό τους καμιά δικαιολογία σύμπραξης, αποδοχής, διευκόλυνσης και κινήθηκαν στο πλαίσιο της νομιμότητας που καθορίζεται από την Πολιτεία και τις αρμόδιες αρχές, τις οποίες δεν επέλεξαν οι ίδιοι, και δεν ενέκριναν. Αλλά στη Δημοκρατία, ακόμη και στην κατ' επίφασιν Δημοκρατία, το αποτέλεσμα της κάλπης είναι αυτό που πρέπει ο καθένας να αντιμετωπίσει, ακόμη κι αν δεν το αποδέχεται. Μπορεί να εξοργίζεται, αλλά, εν τέλει, συμβιβάζεται με την επιλογή των πολλών. 
Ο Ανδρέας Αναγνώστου δεν νιώθει καμία οργή για τις πολιτικές εξελίξεις! Δεν έχει λόγους να νιώσει. Νιώθει μόνο θυμό και θλίψη, κυρίως όμως νιώθει συνενοχή, αυτό το άθλιο συναίσθημα με τις καταστροφικές συνέπειες, που αποδυναμώνει τη λογική και τη μαχητικότητα, για τα πλέον αυτονόητα: ψωμί, παιδεία, υγεία, ελευθερία! Στα στερούν όλα κι εσύ μένεις άπραγος, σαν να τους δικαιώνεις, που σε τιμωρούν για όσα έκανες! Τέτοιος παραλογισμός, τέτοια αποξένωση..
Ο Αναγνώστου, όμως, που εμφανώς διακατέχεται από το σύνδρομο του "Μαζί τα φάγαμε", σκύβει το κεφάλι, αδιαμαρτύρητα. Έτσι αποδυναμωμένος γίνεται άθυρμα στα χέρια των πολιτικών και των πολιτευτών και ακολουθεί τις οδηγίες τους, στο όνομα μιας παλιάς φιλίας, μια παλιάς συνεργασίας, μιας παλιάς γνωριμίας! Και ανάμεσα σε αυτούς που συναναστρέφεται ούτε ένας πραγματικά έντιμος, ούτε ένας ειλικρινής! Όλοι εκμεταλλευτές ανθρώπων και όλοι διπλοπρόσωποι, Ιανοί και 'Ιανίες', στην καλύτερη περίπτωση.
Και ανάμεσά τους, στο κομβικότερο σημείο, η Ελένη Αξαρλή είναι ένα παζλ απατεωνιάς, ανωμαλίας, ανηθικότητας, σχιζοφρένειας, εγκληματικότητας, απανθρωπιάς, ξετσιπωσιάς, κλπκλπ.
Όμορφη, καλλιεργημένη, καθηγήτρια, ιδρύτρια σέκτας, υψηλά ιστάμενο στέλεχος κόμματος της εξουσίας, αδίστακτη, άστατη, ανάλγητη, λάγνα, υπερφίαλη... Είναι το πρόσωπο που ερωτεύεται ο Ανδρέας Αναγνώστου! Αφελώς!; Μήπως την ερωτεύεται σε μια προσπάθεια ταύτισης του είναι του με την αθλιότητα της εποχής; Ή μήπως από μια ανάγκη να δημιουργήσει υπόγειες διαδρομές συνενοχής; 

Σε μεταφορικό επίπεδο, θα μπορούσε το μυθιστόρημα να σταθεί ως εκδοχή του: "Αυτό που ποθήσαμε, τριανταεφτά χρόνια πριν, -ακριβώς τόσο είναι, μάλλον όχι τυχαία, η Ελένη Αξαρλή- δεν ήταν παρά μια απάτη, κρυμμένη σε ένα πουκάμισο αδειανό, σε μιαν Ελένη, σε μια πίστα μπουζουκτσίδικου γεμάτη γαρύφαλλα και πράσινα 'παληκάρια' "! 
Αυτό με την πίστα και τα παληκάρια δεν προκύπτει άμεσα από τις περιγραφές του Ανδρέα Αναγνώστου! Είναι μια εικόνα που γεννά το δικό μου μυαλό όταν σκέφτομαι την πολιτική κατάσταση, τις υπεξαιρέσεις, τα σκάνδαλα κι όλα τα σχετικά. Προκύπτει μάλλον επειδή απεχθάνομαι τα μπουζούκια, τις πίστες και ... την επιβεβλημένη συνενοχή! 
Mου ζητάτε να πληρώσω τα γαρύφαλλα και τα σπασμένα σε μια πίστα, που δεν χόρεψα ποτέ!!!
Πώς να μη νιώθω οργή γι' αυτό; Όχι θυμό! Οργή! Αυτό που δεν νιώθει ουδόλως ο Αναγνώστου δηλαδή. Μόνο θυμό και θλίψη νιώθει και συντηρεί την ελπίδα πως η σωτηρία μας θα έρθει από την καλλιέργειά της γης!Μπορεί να έχει δίκαιο!
Μπορεί η σωτηρία να έρθει από κει, αλλά θα έρθει μόνο γι' αυτόν που έχει γη για να καλλιεργεί...

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Μυστική οργάνωση «Τετρακτύς»Αν ο Αργύρης Παυλιώτης θέλησε στο τελευταίο του μυθιστόρημα με τίτλο <Μυστική οργάνωση "Τετρακτύς">, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, να  μας ταρακουνήσει, δεν το γνωρίζω. Γνωρίζω πως εμένα με ταρακούνησε. Πολύ!
Ο καλός μου φίλος, Ανδρέας Αναγνώστου, που τόσο είχα θαυμάσει παλιότερα, αυτή τη φορά μου φάνηκε παραδομένος και λιπόψυχος. Ταυτισμένος με όλους τους άλλους που πήραν μέρος στην ιστορία, από τους οποίους δεν υπήρχε ούτε ένας με ξεκάθαρο πρόσωπο. Ούτε ένας με "συνεπή" προσωπικότητα. Όσοι παρέλασαν από το βιβλίο είχαν τουλάχιστον  δυο, και μάλιστα αμοιβαίως αποκλειόμενες, πτυχές. Ο Ακριβός, η Ηρώ, ο Μάξιμος, ο Φώτης Αξαρλής, η Βάσω, ο Σταύρος, η Τζίνα, η Λιλίκα, ο Μαυροφρύδης. Όλοι, ασυνεπείς στη ζωή. Αλλά όλοι τους συνεπείς στο ...θάνατο! Και στον θάνατο που προκάλεσαν και σ' αυτόν που περιμένουν, εξοικειωμένοι στην ιδέα του, έτοιμοι να τον γνωρίσουν!
Τέλος, και για να μην κλείσω την ανάρτηση με γεύση από θάνατο, θα ήθελα να πω ότι αξίζει να δοκιμάσει κανείς τη "μακαρονάδα κομπλέ"! Η "μακαρονάδα κομπλέ", ένα αυτόνομο πιπεράτο κεφάλαιο στους Παράξενους Ελκυστές, παίζει και σ' αυτό το μυθιστόρημα πολύ σημαντικό ρόλο. Αποτελεί κι εδώ  τίτλο ενός κεφαλαίου, αλλά  στη διάρκεια της εξιστόρησης μαγειρεύεται ξανά και ξανά, ώσπου τελικά ο Αργύρης Παυλιώτης, δια στόματος Ανδρέα Αναγνώστου, μας δίνει τη συνταγή  αναλυτικά, με όλα της τα υλικά, ( σελίδα 218) , ακριβώς δυο σελίδες μετά από κει που έβαλε μουσική, το CD με τους ηπειρώτικους σκοπούς, το δώρο του Σαράντη, δηλαδή...
Αργύρη, φίλε μας, καλοτάξιδο το βιβλίο σου!
Να είσαι καλά!

Τρίτη 21 Μαΐου 2013

ΓΑΜΑ ΤΡΙΑ κι άλλα σχετικά με τα θέματα των Μαθηματικών Γενικής Παιδείας!

Συνηθίζω να λέω στους μαθητές μου πως όταν δεν κατανοούμε κάτι τότε το ζωγραφίζουμε, πόσο μάλλον όταν αυτό το 'κάτι' σχετίζεται με σύνολα...
Άλλωστε, αυτό που μαθαίνουμε κυρίως στις Διδακτικές των Μαθηματικών, αλλά και των Φυσικών Επιστημών, είναι η λεγόμενη αναπλαισίωση της γνώσης και η αναπαράσταση ενός αντικειμένου με περισσότερους από έναν τρόπους. Ειδικά στα Μαθηματικά χρησιμοποιούμε διαφορετικές αναπαραστάσεις μιας έννοιας, με σκοπό να κατανοούν οι μαθητές την ουσία της, τον ορισμό της, τα βασικά της γνωρίσματα, τους νόμους και τους κανόνες που τη διέπουν και (πολύ βασικό κι αυτό) τον τρόπο με τον οποίον αυτή η έννοια διασυνδέεται με άλλες έννοιες και αποκτά νόημα από αυτές.
΄Οταν έχει κάποιος στο μυαλό του αυτές τις λίγες, πλην βασικές, διδακτικές αρχές, τότε σίγουρα κάθε φορά που ασχολείται με σύνολα σχεδιάζει κυκλάκια, που τα λέμε διαγράμματα Venn, και έτσι διευκολύνεται στην κατανόηση του προβλήματος που λύνει. Με μια ζωγραφιά ένα δύσκολο πρόβλημα μπορεί να γίνει απλό, σαν παιχνίδι...[Ένα παράδειγμα είχα αναρτήσει παλιότερα εδώ.]
Στα φετινά θέματα της Γενικής Παιδείας των Μαθηματικών η τεχνική της γραφικής  αναπαράστασης μπορούσε να δώσει άμεση λύση σε αρκετά ερωτήματα και να τα καταστήσει απλούστατα.
Το ΘΕΜΑ Β, για παράδειγμα, που πολλοί ακολουθώντας την τυπολατρική διαδικασία το παρουσίασαν αρκετά αυστηρομαθηματικοποιημένο, θα μπορούσε να ζωγραφιστεί και να τελειώνει στο πι και φι. Άλλωστε, όταν μας δίνουν σύνολα με αναγραφή των στοιχείων τους, που είναι και λίγα, τόσο λίγα, μετρημένα στα δάχτυλα ενός χεριού :), τότε ο κανόνας λέει: ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ ΤΟ!
Όταν όμως κάποιος ζωγραφίσει το ΘΕΜΑ Β, τότε τι τον εμποδίζει να ζωγραφίσει με την ίδια ευκολία και το φοβερό και τρομερό Γ3;
Αν κάποιος το θεωρεί δύσκολο, μάλλον  δεν το έχει κατανοήσει, άρα δεν έχει παρά να το ζωγραφίσει... Εντάξει θα το ζωγραφίσω εγώ, για να βοηθήσω την κατάσταση :)


Εν ολίγοις, αν κολλάμε στους τύπους, ( και στους μαθηματικούς και στους άλλους :) ), τότε μπορεί και να περιπλέκουμε τα πράγματα. Αν όμως έχουμε λίγο πιο διευρυμένη την πρακτική μας, ίσως διευκολυνθούμε στην εύρεση λύσεων και απαντήσεων.
Τα θέματα, αν παραβλέψουμε την ατυχή διατύπωση σε ένα ερώτημα, ήταν θέματα που απαιτούσαν κρίση και συνδυαστική ικανότητα. Αλλά το ερώτημα είναι: τι ζητάει κανείς από τα θέματα;
Φυσικά αν είναι μαθητής, ζητάει να είναι εύκολα.
Αν είναι φροντιστής, μάλλον αυτό που  ζητάει είναι να τα έχει διδάξει...
Αν, πάλι, είναι δημοσιογράφος ίσως ζητάει να είναι τα θέματα "βατά" ή ...άβατα. Έχει καμία σημασία; Όπως και να 'χει το σχετικό ρεπορτάζ θα το κάνει και, πιθανόν, επί μια ώρα θα αναλύει τις επιδόσεις των παιδιών με ύφος περισπούδαστο και άποψη για όλα σαν να είναι ... πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου!
Όμως - και για να σοβαρευτούμε - αν το μάθημα 'Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής' είναι το κριτήριο, για να επιλεγούν οι μελλοντικοί οικονομολόγοι, τότε μήπως θέματα σαν κι αυτά που επέλεξε η ΚΕΕ είναι από τα πλέον κατάλληλα;
Μου φαίνεται πως μια χαρά την κάνουν αυτή τη δουλειά τα συγκεκριμένα θέματα, επειδή θα  ξεδιαλύνουν όσους έχουν φαντασία, κρίση, γνώση, ψυχραιμία και ό,τι άλλο απαιτείται για να προχωρήσουν σε θέματα (και προβλήματα) Οικονομίας, που είναι εντελώς χαοτικά και αδιέξοδα στην εποχή μας, οπότε μάλλον επιβάλλονται αυξημένα προσόντα σε όποιον θέλει να καταπιαστεί με αυτά..
Κατά συνέπεια, το πρόβλημα δεν είναι στα θέματα των Μαθηματικών.. Το πρόβλημα είναι αλλού..
Και την πραγματική ζημιά την κάνουν τα εύκολα θέματα της ... Βιολογίας και γενικά η ... συστηματικά καλλιεργημένη ψευδαίσθηση μιας ανύπαρκτης ευκολίας!




Σάββατο 11 Μαΐου 2013

"ΟΛΟΙ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΛΑΜΟΓΙΑ" κι άλλες post hoc επισφάλειες που επισύρει η ατελής επαγωγή! !!

Το κλίμα των ημερών, εν όψει των Πανελλαδικών Εξετάσεων που αφορούν μια μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας, απαιτεί  - τουλάχιστον όσοι από εμάς εμπλεκόμαστε ενεργά στην εκπαίδευση - να στρατευθούμε στη διατήρηση της λογικής αντιμετώπισης των γενικότερων προβλημάτων, που ξεβράζονται από κάθε μεριά, από κάθε γωνιά και από τα χείλη (ή το πληκτρολόγιο) του κάθε πικραμένου...
Μέσα στη γενική αυτή απαίτηση, στρατεύομαι κι εγώ με σκοπό να μιλήσω για μια κατάσταση που θεωρούσα και θεωρώ άκρως επικίνδυνη για το μέλλον των παιδιών μας και της κοινωνίας γενικότερα. Αλλά δεν πρόκειται να εκθέσω εδώ τη θέση μου σχετικά με την προτεινόμενη από την ΟΛΜΕ απεργία, στην περίοδο των εξετάσεων, ούτε να αναλύσω το πώς τα πολιτικά μέτρα  οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση της δημόσιας παιδείας, επειδή για αυτά μιλούν οι ειδικοί και επειδή, δυστυχώς, θεωρώ ότι σε μια κοινωνία που καταρρέει εξ ολοκλήρου η παιδεία δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση. Πολύ δε περισσότερο επειδή η παιδεία είναι ο τομέας που βάλλεται από όλους - μα όλους - ανεξαιρέτως, είτε είναι άμεσα σχετιζόμενοι με την εκπαίδευση, πολιτικοί, συνδικαλιστές, εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές, είτε δεν έχουν καμιά άλλη σχέση πέρα από την προσωπική εμπειρία της μαθητικής τους θητείας, που - δυστυχώς και πάλι - για τους περισσότερους η σχολική ανάμνηση φαίνεται πως συμπεριλαμβάνει ποικίλα θλιβερά και τραυματικά γεγονότα, κάποια από τα οποία κόστισαν ακόμη και την παραίτηση από όνειρα ζωής.. Αλλά, δεν θα χρονοτριβήσω αναφέροντας σχετικά παραδείγματα, επειδή εύκολα μπορεί ο καθένας να τα εντοπίσει στα δικά του σχολικά βιώματα. 
Θα περάσω κατ' ευθείαν σε αυτό που με θλίβει και με προβληματίζει καθώς  - όχι αποκλειστικά τώρα, αλλά ειδικά τώρα που είναι το φλέγον θέμα της επικαιρότητας -  διαβάζω όλα αυτά τα σχόλια σε βάρος των εκπαιδευτικών που ο κάθε - για προσωπικούς του λόγους - πικραμένος, χωρίς πολλή σκέψη αναγορεύει ή δημοσιεύει όπου μπορεί. Εδώ θεωρώ πως η χρήση παραδείγματος είναι αναγκαία. Να ένα τυχαίο παράδειγμα.
Θα μπορούσε κάποιος να υπερασπιστεί τον υπογράφοντα του παραπάνω σχολίου, λέγοντας πως εκφέρει την προσωπική του άποψη και, μάλλον, θα είχε δίκαιο. Όμως αν το κέντρο βάρους δεν πέσει στον υπογράφοντα, και στον κάθε υπογράφοντα, και πέσει στα ίδια τα παιδιά, που σε μια υγιή κοινωνία τουλάχιστον πρέπει αυτά να αποτελούν το κέντρο βάρους της, τότε η παραπάνω υποκειμενική κρίση δεν θα πρέπει να μείνει ασχολίαστη.  
Γι' αυτό κι εγώ τη σχολίασα λέγοντας πως τη λαμογιά, την τεμπελιά και την απουσία ηθικών φραγμών τα παιδιά τα διδάσκονται από την κοινωνία, και πως το Λύκειο υστερεί, μπροστά σε μια κοινωνία που δεν αναχαιτίζεται.. 

Το ένα σχόλιο φέρνει το άλλο με αποτέλεσμα η διαδικτυακή στιχομυθία να αποκτήσει μάκρος, αλλά εγώ θα προβώ σε ... περικοπές και από την όλη μάλλον εποικοδομητική συζήτηση θα αναφέρω ένα δυο σχόλια, όσα απαιτούνται για να γίνει κατανοητή η μέθοδος της ...ατελούς επαγωγής και η επικινδυνότητα της κακής της χρήσης, που από άλλους -όρα πολιτικούς- γίνεται σκοπίμως και από άλλους λόγω ευκολίας ή και ... από έλλειψη στοιχειώδους παιδείας, δηλαδή Παιδείας!

Εν ολίγοις:  "Ξέρω έναν καθηγητή λαμόγιο. Άρα όλοι οι καθηγητές είναι λαμόγια" !

Αν ένας φιλόλογος αξιολογούσε τον παραπάνω συλλογισμό, νομίζω, θα τον χαρακτήριζε ως "γενίκευση επισφαλή και βεβιασμένη, που οδηγεί σε ατελή επαγωγή, επειδή στηρίζεται σε ανεπαρκή στοιχεία και χαρακτηρίζεται από στερεότυπα και προκαταλήψεις", [για περισσότερα φιλολογικά στοιχεία και άλλα σχετικά παραδείγματα, μπορεί κανείς να ανατρέξει στο ιστολόγιο του φίλου συναδέλφου Βασίλη Πρασσά, όπου το θέμα παρουσιάζεται εμπεριστατωμένα και διεξοδικά], αλλά αφού εγώ δεν είμαι φιλόλογος,  ως μαθηματικός θα περιοριστώ μόνο στις επισφάλειες που επισύρει ένας συλλογισμός που παραβλέπει τους στοιχειώδεις κανόνες της Λογικής, όταν ... λαϊκίζει και καταντά πιπίλα στα χείλη των πολλών, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει σταδιακά και την αντίληψη των περισσότερων μαθητών.
Όχι τόσο των μικρών, που δεν έχουν ακόμη υποστεί τις κοινωνικές παρεμβάσεις στην προσωπικότητά τους, κι επομένως μπορούν να θαυμάζουν και να αγαπούν τον δάσκαλό τους, αλλά των άλλων, των μεγαλύτερων παιδιών και ειδικά όσων - έχοντας πρόωρα υποστεί  πλύση εγκεφάλου από τον περιβάλλοντα οικογενειακό χώρο, αλλά και τα ΜΜΕ για την ανεπάρκεια, την οκνηρία και τη λαμογιά των εκπαιδευτικών - διακατέχονται στο σχολείο τους από μια αίσθηση προκατασκευασμένης ναυτίας, έντονης καχυποψίας και - ενίοτε - έκδηλης αηδίας, με αποτέλεσμα να συμβάλουν άθελά τους στην... αυτο-εκπλήρωση της προφητείας!
Για να μην περιπέσω στην εμπαθώς εσφαλμένη λογική του υπογράφοντος τα παραπάνω σχόλια και εφαρμόσω τη δική του μέθοδο επισφαλούς γενίκευσης, λέγοντας: 
 "έχω γνωρίσει  μαθητές που υποφέρουν στο σχολείο,  άρα όλοι οι μαθητές υποφέρουν στο σχολείο", να ξεκαθαρίσω ότι, ως μαθηματικός, δεν μπορώ να αναγνωρίσω ως "τέλεια επαγωγή" καμία άλλην εκτός από αυτήν που στηρίζεται στην αρχή της καλής διάταξης και βρίσκει εφαρμογή στο σύνολο των φυσικών αριθμών. Όλες οι άλλες επαγωγές, που συνάγουν γενικευμένα συμπεράσματα από έναν πεπερασμένο αριθμό παρατήρησεων και δεδομένων, είναι ατελείς και κατά συνέπεια ανά πάσα στιγμή διαψεύσιμες. 
Επομένως, ενώ δεν δέχομαι ως έγκυρο τον συλλογισμό:
"Ξέρω έναν καθηγητή λαμόγιο. Άρα όλοι οι καθηγητές είναι λαμόγια"
θεωρώ απολύτως αληθή, έγκυρο και ... ωφέλιμο το συλλογισμό:
"Γνωρίζω τουλάχιστον έναν καθηγητή που ασκεί με πολλή αγάπη το λειτούργημά του. 
Άρα υπάρχουν καθηγητές που μπορούν να συμβάλουν θετικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού μου και να με βοηθήσουν να το μεγαλώσω σωστά".
 (το "σωστά" επιδέχεται κρίσεων και επικρίσεων, αλλά για οικονομία χρόνου τις παραβλέπω).

Η ερώτησή μου τώρα που απευθύνεται σε κάθε γονιό και σε κάθε εν δυνάμει γονιό είναι η εξής:
Ποιος από τους δύο παραπάνω συλλογισμούς πιστεύετε ότι είναι πιο χρήσιμος για σας και πιο αποτελεσματικός για τα παιδιά σας;

[Τα παιδιά σας... Πού είναι; Κάπου εδώ γύρω... Ώρα έχουν να φανούν... 
Μήπως είναι καρφωμένα μπροστά στην κονσόλα...για ρίξτε μια ματιά...]

Αναμφιβόλως κάποιος που νοιάζεται πραγματικά για τα παιδιά θα επιλέξει τον δεύτερο συλλογισμό επειδή θέλει να τα προφυλάξει, να τα υποστηρίξει και να τα διδάξει να έχουν εμπιστοσύνη πρώτα στον εαυτό τους και μετά στα λοιπά όντα του είδους τους, δηλαδή στους ανθρώπους (η επεξήγηση κρίνεται αναγκαία, επειδή δεν είναι δεδομένο ότι όλοι θυμούνται σε ποιο είδος έμβιων όντων ανήκουν).
Και επειδή πιθανόν θα υπάρξουν και γονείς που δεν θα ικανοποιηθούν ούτε με τον πρώτο ούτε με τον δεύτερο συλλογισμό, θεωρώ υποχρέωσή μου να αναφέρω και έναν τρίτο:
"Το παιδί μου απέτυχε παταγωδώς! Αλλά τι περιμένεις; Με τέτοιους αχρείους καθηγητές που είχε!"
Στον τρίτο αυτό συλλογισμό, όπου η σχέση αιτίου ( 'αχρείοι' καθηγητές) αποτελέσματος (παταγώδης αποτυχία μαθητή) δεν είναι λογική, αλλά χρονολογική, έχουμε ένα παράδειγμα "λογικού σφάλματος post hoc" πολύ χρήσιμο για όσους γονείς αποποιούνται τις δικές τους ευθύνες για τα παιδιά τους και αναζητούν άλλους υπαίτιους.
Και μια και αναφέρθηκε ήδη η "χρονολογική σχέση", να υπενθυμίσουμε ότι τα θεμέλια του χαρακτήρα μας μπαίνουν στην προσχολική μας ηλικία και τα χτίζουν οι γονείς, οι παππούδες και το στενό οικογενειακό μας περιβάλλον.
Είναι η κρίσιμη περίοδος που μαθαίνουμε να  εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας! Αλλά για να το πετύχει ένα παιδί αυτό, δηλαδή για να μάθει να εμπιστεύεται τον εαυτό του, οφείλει - ως ον κοινωνικό και αλληλεπιδραστικό -  να σέβεται και να εμπιστεύεται  τους άλλους.
Όλους τους άλλους; Έ, όχι και όλους!
Καλόν είναι να αποφεύγουμε τις επισφαλείς και βεβιασμένες ... γενικεύσεις.
Αποδεικνύεται ότι βλάπτουν σοβαρά τη μαθητική υγεία των παιδιών μας.



Παρασκευή 3 Μαΐου 2013

ΛΟΓ (ΟΤΕΧΝ) ΙΚEΣ ΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ


"Το πνεύμα αναρχίας που διαποτίζει όλες τις πλευρές του έργου του Αλμπέρτο Γκάλι και που μπορεί να είναι τόσο χαριτωμένο όταν δεν είναι εκνευριστικό ήταν εκείνο που πρώτο με τράβηξε όταν στα νιάτα μου ανακάλυψα τα απολαυστικά Racconti Impossibili - μια σειρά από "απίθανες ιστορίες", όπου η περιγραφή μιας καρέκλας, για παράδειγμα, μπορεί σιγά σιγά να εξελιχθεί σε μια απογραφή όλων των ανθρώπων που κάθισαν πάνω της και όλων των άλλων καρεκλών πάνω στις οποίες κάθισαν, και ούτω καθεξής, σε μια ατέρμονη διαδικασία πολλαπλασιασμού, την οποία ο Γκάλι σταματάει απότομα με ένα σχόλιο του τύπου "τα υπόλοιπα είναι προφανή". 
Αυτό που μας προσφέρει ο Γκάλι στη γραφή του είναι μία απόδραση από την τυραννία της λογικής. Στη λογοτεχνία τα πάντα είναι τυχαία· τα πάντα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς. [...]
Κατέληξα να καταλάβω την απλή αλήθεια ότι στον κόσμο, επίσης, όλα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς, και ότι ο τρόπος που είναι τα πράγματα είναι μια τόσο ειδική περίπτωση που μπορεί να θεωρηθεί σχεδόν άσχετη, αν τη συγκρίνει κανείς με την πλήρη γκάμα των πιθανών εξελίξεων των πραγμάτων. Γιατί λοιπόν η ιστορία επιλέγει μια πορεία αντί για κάποια άλλη;"

Ο Αλμπέρτο Γκάλι, είναι ένας επινοημένος συγγραφέας και τα βιβλία του, αυτά που αναλύονται από τον Άντριου Κρούμι στο πρώτο του μυθιστόρημα, με τον εύηχο τίτλο "Μουσική σε ξένη γλώσσα", -από όπου είναι το παραπάνω απόσπασμα- είναι επίσης επινοημένα! Η δεύτερη επεξήγηση, πως δηλαδή τα έργα ενός επινοημένου συγγραφέα είναι κι αυτά επινοημένα, σίγουρα  περιττεύει. Νομίζω όμως πως δεν θα πρέπει να είμαστε φειδωλοί στις κουβέντες και να κάνουμε οικονομία στις επεξηγήσεις και στις αποσαφηνίσεις, αν θέλουμε να αποφύγουμε τη δυνατότητα πολλαπλών ερμηνειών, οι οποίες αποτελούν τη βασική πηγή παρερμηνειών και παρανοήσεων. Ειδικά δε στην εποχή μας - που η ιθύνουσα τάξη, επειδή πλέον δεν πείθει,  καταφεύγει συστηματικά σε παρανοήσεις, ακολουθώντας δοκιμασμένες πρακτικές του τύπου "if you cannot convince them confuse them" - αν κάποιος δεν ανήκει στην τάξη αυτή και δεν διαθέτει ο ίδιος ή κάποιος συγγενής του 'καρέκλα', τότε συντρέχει ένας λόγος παραπάνω να αποφεύγει τις σκόπιμες ασάφειες που οδηγούν σε παρερμηνείες και κάνουν το σαθρό έδαφος της κοινωνίας να τρίζει κάτω από τα πόδια μας... 
Βέβαια η παραπάνω σκέψη δεν είναι παρά μία μόνο εκδοχή που αν την ανέλυα λίγο περισσότερο θα μπορούσε ίσως να εξελιχτεί στην ιστορία ενός καθόλα νομοταγούς πολίτη που μετεωρίζεται μεταξύ του αξιακού του συστήματος και αυτού που τον καλεί η συντεταγμένη πολιτεία να πράξει. Όπως, για παράδειγμα, η περίπτωση ενός εκπαιδευτικού που θέλει να γαλουχήσει τους μαθητές του με τους ένδοξους στίχους του Ανδρέα Κάλβου, και διατείνεται πως  θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία, αλλά ο ίδιος ο διδάσκων δεν τολμά να αντιδράσει, αν όχι σε οτιδήποτε άλλο τουλάχιστον να αντιδράσει στη σαρδελοποίηση των μαθητών του... Και τελικά διάγει βίον ανελεύθερον  σκύβοντας το κεφάλι,  αλλά έτσι διδάσκει με τα λόγια το αντίθετο από αυτό που διδάσκει με τις πράξεις...
Τώρα βέβαια αν σκεφτούμε περισσότερο σίγουρα θα βρούμε μια πλειάδα παραλλαγών της παραπάνω ιστορίας, συναφών ή αντικρουόμενων, αλλά κατά πάσα πιθανότητα όχι πρωτότυπων, επειδή σύμφωνα με τα γραφόμενα του επινοημένου από τον Κρούμι Αλμπέρτο Γκάλι:

"Η επαναγραφή της ιστορίας δεν είναι μια καθαρά σύγχρονη ενασχόληση. Και μάλιστα θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η ίδια η ιστορία δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια συσσώρευση εναλλαγών και τροποποιήσεων· η ατέλειωτη ανάπλαση του παρελθόντος. Δεν έχουμε  παρά να παρατηρήσουμε τη λεπτότητα του άμεσου παρόντος και την άπειρη πλαστικότητα των δικών μας αντιλήψεων για να συνειδητοποιήσουμε ότι το παρελθόν είναι κάτι χωρίς ουσία, δίχως νόημα αν δεν ερμηνευτεί. Και ερμηνεία σημαίνει επαναγραφή". 

Νομίζω πως η έλλειψη ουσίας του ανερμήνευτου παρελθόντος που περιγράφει ο Γκάλι, διαθέτει μια εγγενή συμπαγότητα σε σχήμα κοφτερής λεπίδας, που γλιστρά ανεπαίσθητα πάνω στην ευαίσθητη λεπτότητα του παρόντος και διαρρηγνύει τη σκέψη μας, προκαλώντας τραύματα στη λογική μας.
Σε μια τόσο δύσκολη περίσταση, όπου η λογική αιμοραγεί, έρχεται η λογοτεχνική επικουρία να προσφέρει ανεξάντλητες δυνατότητες και προοπτικές. 
Επινοημένοι συγγραφείς, επινοημένα συγγράμματα, επινοημένοι φίλοι, (γιατί όχι και επινοημένοι εραστές;), απλώνουν τα χέρια από τα ράφια της βιβλιοθήκης, προσφέροντας καταφυγή... Από αυτήν την άποψη, είμαστε τυχεροί Ηλία! Είμαστε τυχεροί επειδή είμαστε ... φίλοι του Θαλή! :) και επειδή έχουμε τις παρέες και τα βιβλία!

Και ανάμεσα στα πολλά και διάφορα βιβλία που διαβάζουνται από τις παρέες,  είναι και αυτό του Άντριου Κρούμι, με τίτλο "Μουσική σε ξένη γλώσσα", το πρώτο του μυθιστόρημα, το οποίο ξαναδιαβάζω αυτές τις μέρες, με αφορμή την επίσκεψη του συγγραφέα στην πόλη μας στις 18 Μαΐου, όπου θα συμμετάσχει στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης και θα συνομιλήσει με τον Τεύκρο Μιχαηλίδη!  Δεν είναι τέλειο το νέο αυτό;  

Εδώ θα πρέπει να πω πως στη βιβλιοθήκη μου, για κάποιον λόγο που τώρα δεν μπορώ να εξηγήσω με σιγουριά,  μερικά χρόνια πριν είχα τοποθετήσει στο ίδιο ράφι τα βιβλία του Κρούμι στα αριστερά των βιβλίων του Τεύκρου, ενώ θα μπορούσα κάλλιστα να είχα βάλει τον Κρούμι σε άλλο ράφι, δίπλα ας πούμε στον Καλβίνο, και να είχα βάλει τον Τεύκρο πλάι πλάι με τον Ντενί Γκετζ, ακολουθώντας ένα περισσότερο φιλολογικό κριτήριο, αυτό της διακειμενικότητας, επειδή διαβάζοντας Κρούμι αναπολείς τον Καλβίνο, ενώ διαβάζοντας Τεύκρο Μιχαηλίδη σκέφτεσαι συχνά τον Ντενί Γκέτζ. Αλλά πάλι, αυτό μπορεί να συμβαίνει αποκλειστικά και μόνο, όπως θα έλεγε ο Γκάλι, λόγω της άπειρης πλαστικότητας των δικών μου αντιλήψεων και κάποιος άλλος όταν διαβάζει Κρούμι να σκέφτεται Μπόρχες ή Κάφκα ή να σκέφτεται απλά και μόνο τον Κρούμι. Σε αυτήν την τελευταία περίπτωση, που διαβάζοντας έναν συγγραφέα δεν σκέφτεσαι παρά μόνο τον συγκεκριμένο συγγραφέα, η διακειμενικότητα είναι παντελώς ανενεργή και ως αναγνώστης χάνεις την ομορφιά της λογοτεχνικότητας του κειμένου, ακολουθώντας ίσως, εφόσον έχεις τη δεξιότητα :), την τυπική ερμηνεία συμβόλων και κανόνων στα πρότυπα της πρωτοβάθμιας λογικής!
Τι νόημα έχει όμως να διαβάζει κανείς τη λογοχεχνία έτσι, ακολουθώντας τα στερεότυπα βήματα και τους αυστηρούς κανόνες της λογικής; Και αν ακόμη είχε κάποιο νόημα μια τέτοια διαδικασία, το βέβαιο είναι πως θα καθιστούσε ανελέητη και οδυνηρή την ανάγνωση, όπως ακριβώς και η προσέγγιση με όρους και κανόνες αυστηρής, τελεολογικής, λογικής, καθιστά ανελέητη και οδυνηρή την πραγματική ζωή...
Αλλά ευτυχώς που εμείς διαθέτουμε τη λογοτεχνική διαφυγή...
Και "Στη λογοτεχνία τα πάντα είναι τυχαία· τα πάντα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς [...]"
Οι επινοημένοι συγγραφείς, τα επινοημένα συγγράμματα, χαράζουν δρόμους που βαδίζουμε εμείς σε μιαν ατέρμονη διαδικασία πολλαπλασιασμού, που προσθέτει στη ζωή ... άπειρες δυνατότητες σαν ανοιχτά παράθυρα, από όπου  εμείς -δηλαδή οι επινοημένοι εμείς- ξεφεύγουμε από την τυραννία της λογικής.
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!