Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

"... Το πείραμα της Ευρώπης, αν είναι να πετύχει, θα πετύχει στο πεδίο του πολιτισμού. Και θα πετύχει, αν δώσει μια σύνθεση που να περιλαμβάνει όλες τις πολιτισμικές συνιστώσες της. Αν η μάχη του πολιτισμού χαθεί στην Ευρώπη, που διαθέτει τις καλύτερες προϋποθέσεις αντίστασης, χάνεται παντού και ίσως για πάντα. Και το φάσμα της διεθνούς μαζικής κουλτούρας του κατώτερου παρονομαστή θα γίνει η μόνη πραγματικότητα. Όπως το λέει ο Ποιητής στο "Προφητικόν" του Άξιον Εστί: " Και θα' ρθουνε χρόνια χλωμά και αδύναμα μέσα στη γάζα". "Θα στενάξουν οι νέοι και το αίμα τους αναίτια θα γεράσει... Και θ' αδειάσουν όλα τα εργοστάσια και μετά πάλι με την επίταξη θα γεμίσουν, για να βγάλουν όνειρα συντηρημένα σε κουτιά μυριάδες, και χιλιάδων λογιών εμφιαλωμένη φύση... Και θα' χει καθένας τα λίγα γραμμάρια της ευτυχίας..." "

Το παραπάνω κείμενο είναι ένα πολύ μικρό απόσπασμα από την προσφώνηση του Ερατοσθένη Καψωμένου προς τους συνέδρους, στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο στην Κω, με θέμα "ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. Ο ποιητής και οι ελληνικές πολιτισμικές αξίες", που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Κω, 25-29 Ιουνίου 1994! Το οποίο ξαναδιάβαζα πρόσφατα και το θυμήθηκα όταν χθες το βράδυ, μιλώντας με φίλους, συναδέλφους εκπαιδευτικούς για την κατάσταση της παιδείας μας και αναζητώντας, ως συνήθως το "τις πταίει;", μια φίλη φιλόλογος μεταξύ των άλλων ανέφερε κι ένα από τα μαργαριτάρια μαθητών που διάβασε κάπου.
"Σε ένα σχολείο της ελληνικής επικράτειας ρωτάει η φιλόλογος την τάξη: τι είναι το "Άξιον εστί"; και απαντάει ο μαθητής: "action st, είναι τύπος μηχανής"! "
Δεν ξέρω αν θα έπρεπε να γελάσουμε ή να νιώσουμε εγκλωβισμένοι στο φάσμα της διεθνούς κουλτούρας του κατώτερου παρονομαστή, όπως ακριβώς το περιγράφει ο Ερατοσθένης Καψωμένος, ανατρέχοντας στα λόγια του μεγάλου Ποιητή.

Υ.Γ. Με αφορμή την παγκόσμια μέρα της ποίησης, αναφέρω το βιβλίο "Μαθηματικά και Ποίηση. Από τον Αρχιμήδη στον Ελύτη", του Στέφανου Μπαλή και κλείνω με λίγες γραμμές από το έργο "ο μικρός ναυτίλος", όπου ο Οδυσσέας Ελύτης γράφει:

Τ'ανώτερα μαθηματικά μου τα έκανα στο σχολείο της θάλασσας.
Ιδού και μερικές πράξεις για παράδειγμα:
1. Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις...

4 σχόλια:

  1. Κάπου διάβαζα μια συνεντευξη ενός οικονομολόγου, που έλεγε, νομίζω με τα ίδια ακριβώς λόγια, ότι το πείραμα της Ευρώπης, αν πετύχει, θα πετύχει στο πεδίο της οικονομίας. Ίσως ο καθένας να το βλέπει απ' τη σκοπιά του, αλλά πάντως κοινή ευχή είναι το πείραμα της Ευρώπης να πετύχει!

    Καλημέρα!

    ΥΓ Πολύ ωραία η παραπομή στο ναυτίλο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο/Η Ρακάδικο

    Καλησπέρα
    Θα συμφωνήσω μαζί σας στο ότι ο καθένας βλέπει τα πράγματα από τη σκοπιά του.
    Το ζητούμενο ίσως είναι να μη θεωρεί πως η δική του σκοπιά υπερτερεί σε σχέση με τις σκοπιές των άλλων και πως αποτελεί πανάκεια σε όσα προβλήματα ενσκήπτουν.
    Το δυστύχημα όμως είναι πως ο Ποιητής αποδεικνύεται μέγας προφήτης κι εμείς τώρα θα πρέπει να περιμένουμε από τους οικονομολόγους να "σώσουν" τα παιδιά μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μ΄ άρεσε η αναφορά σου στην παγκόσμια μέρα της ποίησης. Αυτές οι μέρες με την συμβολική σημασία τους αποκτούν ένα άλλο νόημα και μας ταξιδεύουν σε ποικίλους και πολυδιάστατους δρόμους.
    Ας προσθέσω κάτι από το βιβλίο του Μπαλή, που το θεωρώ ανακάλυψη για μένα τον τελευταίο καιρό:
    Η ευτυχία είναι η ορθή σχέση ανάμεσα στις πράξεις (σχήματα) και στα αισθήματα (χρώματα).
    Η ζωή μας κόβεται, και οφείλει να κόβεται, στα μέτρα που έκοψε τα χρωματιστά χαρτιά του ο Ματις.
    (από τον Ναυτίλο κι αυτό)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Είναι ένα από τα πολύ αγαπημένα μου το απόσπασμα που διάλεξες.

    ...είναι η ποιητική εκφορά της συζήτησης που έχουμε ανοίξει στο φόρουμ...

    καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή