Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ...ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ

   Σήμερα το σχολείο μας πραγματοποίησε έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα εκπαιδευτικό περίπατο! Επισκεφτήκαμε την έκθεση φωτογραφίας "Η ΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ", που φιλοξενείται στη Βίλα Καπαντζή, του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ). Η συναρπαστική έκθεση φωτογραφίας, σε συνδυασμό με την εξαίρετη ξενάγηση που είχαμε, μας ταξίδευψε αιώνες πίσω, στην ιστορία της πόλης μας, για να φτάσει στην εποχή που άκμαζε ως Μητρόπολη στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης. Ολόκληρος ο δεύτερος όροφος του μεγαλοπρεπέστατου κτιρίου της Βίλας, φιλοξενούσε στους τοίχους του φωτογραφίες από όλες τις γωνιές της Θεσσαλονίκης του προηγούμενου και προπροηγούμενου αιώνα, με κυρίαρχη τη φωτογραφία που αποτελούσε την "εισαγωγή" στην ξενάγησή μας:

  Θα μπορούσε κανείς να εξαντλήσει ώρες ολόκληρες, και μέρες και χρόνια, διερευνώντας τα γεγονότα που έλαβαν χώρα μόνο σε αυτό το μικρό κομμάτι της πόλης όπως απεικονίζεται - και μάλιστα υπό περίεργη γωνία που αντιστρέφει τις θέσεις κάποιων μνημείων(!) - στην πιο παλιά φωτογραφία της πόλης, που έχει μέχρι τώρα ανακαλυφτεί.

Δεδομένου ότι απαιτείται ιστορική τεκμηρίωση, ο ξεναγός μας μας εξήγησε με ποιον τρόπο εντοπίστηκε από τους ειδικούς το σημείο λήψης της φωτογραφίας. Περιττό να πω ότι δεν μπόρεσα να μην παρέμβω για να τονίσω στους μαθητές πόσα μαθηματικά χρησιμοποιήθηκαν για τον εντοπισμό του σημείου λήψης! :) (Τριγωνισμοί, γεωδεσίες, και στοιχειώδεις τριγωνομετρίες... :) )

Ωστόσο, αν αποφάσισα να γράψω κάτι σχετικά με τον σημερινό μας εκπαιδευτικό περίπατο, αφορμή δεν ήταν η μαγευτική έκθεση φωτογραφίας του 2ου ορόφου, αλλά η έκθεση που υπήρχε στον 1ο όροφο και για την οποία δεν γνώριζα εκ των προτέρων τίποτε.

Γι' αυτό, όταν μπήκα στο κτίριο και πριν ακόμη έρθουν οι μαθητές για τους οποίους ήμουν υπεύθυνη, έμεινα έκπληκτη μπροστά σε δυο, περίπου μεταφυσικές, εικόνες! Στην κεντρική σάλα τα απαρχαιωμένα θρανία, με τα βιβλία ανοιχτά πάνω τους, σχεδόν ζωντανά, να εκπέμπουν μια λάμψη αγιοσύνης, που συγκεντρώνονταν, θαρρείς, στο βάθος της αίθουσας όπου μια μεγάλη τζαμόπορτα βρισκόταν εκεί για να συγκρατεί και να αντανακλά πάνω της όλην αυτή τη λαμπρότητα... Θα είχα, μάλλον, ανοίξει το στόμα μου από την έκπληξη, αν στο μεταξύ δεν έφτανε στο αυτί μου ο συνεχής και οξύς ήχος γραφομηχανής.

Ήταν τόσο οξύς που κατάφερε να απομαγνητίσει το βλέμμα μου από τη λάμψη και να το κάνει να τον αναζητήσει ένα γύρω, μέχρι να τον εντοπίσει. Στα δεξιά μου σε μια μικρότερη κάμαρα, πάνω σε κάτι που δεν πρόσεξα τι ήταν, μια γραφομηχανή χτυπούσε μόνη της αφινιασμένη τα πλήκτρα της, ενώ στον τοίχο πρόβαλαν εικόνες από μέρη που μου θύμιζαν Ανατολή, με την ευρύτερη έννοια..

Έμεινα έτσι, να χαζεύω τα πλήκτρα να ανεβοκατεβαίνουν, έχοντας όλην την προσοχή μου στραμμένη πάνω τους, σαν να προσπαθούσα να διαβάσω το αόρατο κείμενο που έγραφαν, όταν ξαφνικά θυμήθηκα πως έπρεπε να παραλάβω το τμήμα μου από την πύλη. Βγήκα έξω γρήγορα, πήρα στο άψε σβήσε τις παρουσίες και, μαζί με τα παιδιά πια, επέστρεψα στο εσωτερικό του κτιρίου. Με το που βρεθήκαμε στην κεντρική σάλα, κι ενώ περιμέναμε να έρθει ο ξεναγός, ήρθαν περισσότερα από δέκα παιδιά να με ρωτήσουν: "τι δουλειά έχει η μπανιέρα εδώ μέσα;". Μου έκανε φοβερή εντύπωση που τους έκανε εντύπωση η ... μπανιέρα! Εγώ, έχοντας μαγευτεί από τη γραφομηχανή που έγραφε ασταμάτητα από μόνη της, δεν είχα προσέξει ότι το μεγάλο κάτι πάνω στο οποίο ακουμπούσε ήταν μια μπανιέρα γεμάτη μελάνι!!! Μάλλον επειδή ξαφνιάστηκα με τη μειωμένη μου παρατηρητικότητα τους αποπήρα σχεδόν, με μια συγκαλυμμένη δόση στοργής. "Βρε, τη μπανιέρα προσέξατε; Δεν σας έκανε εντύπωση που τα πλήκτρα χτυπιούνται πάνω κάτω από μόνα τους;", "Ναι, και τι γράφουν, κυρία", με ρώτησε ο Νίκος που με είχε από κοντά. "Γράφουν την ιστορία!", είπα, καθώς στο video έβλεπα  να προβάλονται επισκέψεις σύγχρονων ανθρώπων στα μέρη που άφησαν πίσω οι παπούδες τους, ξεριζωμένοι από τις επιταγές των πολέμων ...

Στο μεταξύ ήρθε ο ξεναγός και τα λεγόμενά του αποτέλεσαν προστιθέμενη αξία σε όσα ήδη με είχαν μαγέψει εδώ, στον 1ο όροφο του κτιρίου.. Παρεθέτω το κείμενο που υπήρχε αναρτημένο για να εξηγήσει τι ήταν όλα αυτά που βρίσκονταν τοποθετημένα γύρω μας..

"Η έκθεση του 1ου και η έκθεση του 2ου ορόφου συνδέονται μεταξύ τους με τα νήματα της μνήμης", μας είπε, μεταξύ άλλων, ο ξεναγός μας..

  Όπως με τα νήματα της μνήμης, συμπληρώνω εγώ, συνδεόμαστε κι εμείς μεταξύ μας! Με τις μνήμες μας, με τις αναγνωστικές μας δεξιότητες, με τις ευαισθησίες μας, με τον τρόπο που παρεμβαίνουμε στις εικόνες και στα κείμενα, για να διαβάσουμε την Ιστορία και την ιστορία μας... Μια Ιστορία που γράφεται ξανά και ξανά...
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Υ.Γ. Ευτυχώς δηλαδή που ξαναγράφεται, επειδή το μόνο καθήκον μας απέναντι στην ιστορία είναι να την ξαναγράψουμε,  όπως είπε και ο Όσκαρ Ουάιλντ ...