ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...

"ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ..." είναι ο τίτλος του μηνύματος που βρήκα σήμερα το πρωί στο inbox μου, το οποίο άρχιζε ως εξής:

 

"Με αφορμή το άρθρο σας σχετικά με το Έρωτας και Μαθηματικά σας έγραψα κάποιες σκέψεις μου... Ήθελα να γράψω στο ιστολόγιό σας...αλλά βγήκαν πολλές..."

Το υπέγραφε η  Άννα Γαβριήλ, η νέα διαδικτυακή μου φίλη.

Η Άννα, μια νέα και ενθουσιώδης μαθηματικός, με ένα πλατύ, λαμπερό χαμόγελο, που το βλέπεις και γεμίζεις αισιοδοξία για τη νέα γενιά, είχε επισυνάψει στο μήνυμά της, ένα αρχείο word με τις σκέψεις που έκανε διαβάζοντας την τελευταία μου ανάρτηση. Όμως οι σκέψεις ενός νέου ανθρώπου όπως η Άννα, έχουν βαρύνουσα σημασία, γι' αυτό έκρινα καλό πως δεν θα πρέπει να μείνουν αρχειοθετημένες κάπου στους φακέλους του υπολογιστή μου, αλλά θα πρέπει να δουν το φως της δημοσιότητας και να κυκλοφορήσουν στο διαδίκτυο. Έτσι, λέγοντας ένα ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΤΙΣΤΩ στην Άννα, που θέλησε να μοιραστεί τις σκέψεις της μαζί μου, τις μοιράζομαι κι εγώ μαζί σας, χωρίς δεύτερη σκέψη...

Άλλωστε, η αγαπημένη μου φιλόλογος, η Μαρία Αναστασδιάδου, στη Β' Γυμνασίου μας έλεγε: "Μοιρασμένη χαρά, διπλή χαρά..." (*)

Κυρία Καλφοπούλου, (Κατερίνα!)

Διαβάζοντας το άρθρο και τις σκέψεις σας «Καλή Χρονιά με έρωτα και Μαθηματικά» ένιωσα (και πάλι) να μοιράζομαι τις εμπειρίες σας. Ίσως η διδακτική μου πείρα χρονικά να είναι μικρότερη από τη δική σας, όμως η ίδια αγάπη και το ίδιο πάθος που μοιραζόμαστε κάνει τον χρόνο μία σχετική έννοια! Είμαι δε στην ευχάριστη διττή θέση να μπορώ να «απαντήσω» στις σκέψεις σας και ως μαθήτρια και ως καθηγήτρια Μαθηματικών. (προτιμώ τον τίτλο ΄δασκάλα Μαθηματικών΄, όμως ξέρω τη βαρύτητα της λέξης αυτής....ωστόσο, όταν με αποκαλούν έτσι η χαρά μου δεν κρύβεται!)

Ως μαθήτρια, λοιπόν, θυμάμαι πότε πρωτοερωτεύτηκα τα Μαθηματικά. Φυσικά, πέρασα χρόνια μη καταλαβαίνοντάς τα. Ειδικά το «γιατί». Όχι μόνο γιατί να τα μάθω, που θα υποδήλωνε ίσως μία τεμπελιά, αλλά το «γιατί» υπάρχουν αυτοί οι κανόνες, πώς δημιουργήθηκαν, ποιός και πώς τους όρισε! Γιατί ομώνυμα τα κλάσματα, γιατί ο πολλαπλασιαμός μεγαλώνει, αλλά ίσως κάποιες φορές και να μικραίνει την αξία του αριθμού. Γιατί α⁰ = 1; Γιατί θέλουμε τόσο πολύ να ‘διώχνουμε’ τη ρίζα από τον παρονομαστή; Ο Ντένι Γκετζ στο βιβλίο του «Εξηγώντας τα μαθηματικά στις κόρες μου» τονίζει ότι: «Έχουμε κάθε δικαίωμα να μη μας αρέσουν τα μαθηματικά, αλλά είναι καλύτερα να μπορούμε να τα κατανοούμε.» Αποτελεί συχνά μία απάντησή μου στους μαθητές που ρωτούν είτε από τεμπελιά, είτε από φοβό «Γιατι να τα μάθω; Δεν μου αρέσουν!»

Ωστόσο, ο έρωτάς μου δεν ξεκίνησε με τις απαντήσεις στα «γιατί» μου. Ακριβώς όπως ο έρωτας στον αντικειμενικό μας κόσμο δεν σε ρωτάει και δεν απαντάει στα «γιατί» στην αρχή του. Ο έρωτας λοιπόν με τα Μαθηματικά ξεκίνησε με μία δασκάλα Μαθηματικών στην Γ΄ Γυμνασίου που μου ΄έδειξε΄τον δρόμο. Τώρα μπορώ να καταλάβω οτι έκανε τα πάντα μεν, αλλά με έμφαση να μάθω τις μεθόδους, τις φόρμουλες, τις συνταγές...Αλλά δεν την αδικώ...Ήταν στην αρχή της διδασκαλίας της, έτσι έκανα και εγώ!Και ούτε μου έδειξε απέραντους δρόμους στις μαθηματικές έννοιες, μικροσκοπικό ήταν το τμήμα διδασκαλίας της, ούτε είδα συνδέσεις με την Τέχνη και τη Λογοτεχνία, απείχαμε πολύ από αυτό! Είδα όμως το πάθος για γρήγορη σκέψη, είδα το πάθος για να προσπαθώ ακόμα και αν κάνω λάθος. Είδα το πάθος για να ξεπερνάω το λάθος και να συνεχίζω. Ξέρω οτι δεν είμαι η μοναδική που εμπνεύστηκα από έναν δάσκαλο, αλλά όταν το αναγνωρίζεις είναι υπέροχο!

Θα μιλήσω, ωστόσο και για εκείνα τα «γιατί» μου!Που ίσως όταν ο έρωτας γίνεται βαθιά αγάπη, σε βοηθάει να τα δεις πιο καθαρά! Μετά το μεταπτυχιακό μου στη Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών συνειδητοποίησα πόσο μηχανιστικά ζητάμε από τα παιδιά να μάθουν τα Μαθηματικά. Πώς είναι δυνατόν να μην νιώθουν την απέχθεια και ίσως και το μίσος! Αυτή η μηχανιστική εκμάθηση «συνταγών» λοιπόν δεν είναι «αφαίρεση» στην ύλη, αλλά «πρόσθεση» της ύλης. Αμέτρητες μεν περιπτώσεις, αλλά χωρίς καμία να έχει κατανοηθεί σε βάθος. Να σταματήσεις  και να σκεφτείς, να δώσεις χρόνο στα μάτια και τη συνείδησή σου για να απαντήσεις στο ερώτημα, π.χ. γιατί δεν διαιρώ με το μηδέν;

Θα ήταν υπέροχο τα παιδιά να έβλεπαν πολλά κομμάτια των Μαθηματικών που ούτε φαντάζονται, όπως Μαθηματικά στις κηρήθρες και στα πλακόστρωτα, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να εμβαθύνουν τις γνώσεις που έλαβαν στο Δημοτικό σχολείο,ερχόμενοι στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο με κύρια και επιτακτική έμφαση στο «γιατί».

Και θα μεταφερθώ στο θέμα σχετικά με τους μαθηματικά εγγράμματους μαθητές και στη συνέχεια πολίτες. Αν δεν ξέρεις το «γιατί» υπάρχει ένας κανόνας μπορείς να τον εφαρμόζεις; Ίσως οι περισσότεροι να απαντήσουμε ρομαντικά όχι, αλλά η πεζή πραγματικότητα δείχνει πώς ναι. Χιλιάδες ανθρώπων γνωρίζουν ότι «πλην επί πλην ισούται με συν», χωρίς να έχουν ιδέα γιατί να ισχύει αυτός ο παράξενος κανόνας!Παράξενος αν μεταφράζεις τους αρνητικούς ως χρέη και φαντασιώνεσαι να γίνονται κέρδη!

Ωστόσο, αν οι γνώσεις των περισσοτέρων μαθητών βασίζονται στην εξάσκηση και όχι στην εκ βάθους γνώση, με βάση την ιστορική πορεία των Μαθηματικών, για παράδειγμα, τί είδους πολίτες δημιουργεί αυτό το σύστημα. Πολίτες υπάκοους, συνεργάσιμους, χωρίς να ρωτούν «γιατί». Προφανώς, λοιπόν, ζητάμε τον μαθηματικό γραμματισμό, ως καθηγητές για να μορφώσουμε τους μαθητές μας, ως παιδαγωγοί για να τους κάνουμε σκεπτόμενους πολίτες!Μία λοιπόν λέξη θα πρέπει να επικρατεί στις σχολικές αίθουσες... «Γιατι;» Ένα «γιατί» που δεν θα βιάζεται, δεν θα απαιτεί άμεση απάντηση, αλλά θα περιμένει απάντηση! Ένα «γιατί» που θα επί – μορφώσει τους δασκάλους και θα μορφώσει τους μαθητές, αλλά πάνω απ’ όλα θα τους διαπαιδαγωγήσει.

Φυσικά και όλα τα παραπάνω εκφράζουν προσωπικές σκέψεις και εμπειρίες και φυσικά δεν αφορούν μόνο το μάθημα των Μαθηματικών. Ωστόσο, δεν έχω κανένα λόγο να είμαι απόλυτα αντικειμενική ως ερωτευμένη με τα Μαθηματικά και να συμφωνήσω ότι Ναι:

«Όπου δεν υπάρχουν Μαθηματικά, δεν υπάρχει ούτε Ελευθερία!»

Με αγάπη,

Άννα Γαβριήλ

**********************************************************************

(*) Αν λόγω της καθηγήτριας των Μαθηματικών μου στην Α' Γυμνασίου, της κυρίας Συμεωνίδου, δεν είχα αποφασίσει να γίνω "δασκάλα Μαθηματικών", τότε σίγουρα στη Β' Γυμνασίου, λόγω της κυρίας Αναστασιάδου,  θα αποφάσιζα μεγαλώνοντας να  γίνω φιλόλογος... :)

Το βέβαιο είναι πως οι δύο καθηγήτριές μου, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις επιλογές της ζωής μου...
Τον ίδιο ρόλο, είμαι σίγουρη, θα παίξεις κι εσύ  στις ζωές πολλών  μαθητών σου, Άννα!