Σε φάση μετάβασης

Χθες, ημέρα έναρξης του 35ου ετήσιου συνεδρίου της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, ξύπνησα το πρωί στην Αθήνα, γεμάτη χαρά και ενέργεια. Περίμενα να βρεθώ, όπως κάθε χρόνο, ανάμεσα σε αγαπητούς κι αγαπημένους φίλους μαθηματικούς! Από την άλλη, γνώριζα πως στον χώρο του συνεδρίου, θα με περιμένει το καινούριο μου βιβλίο, με τίτλο "Σε φάση μετάβασης", που κυκλοφόρησε δυο μέρες νωρίτερα, αλλά δεν είχα δει ακόμη. 

Μια τόσο σημαντική και σπουδαία μέρα, είχα προβλέψει από πριν, να ξεκινήσει με μια γενική ... περιποίηση της κεφαλής, η οποία επρόκειτο να εκτεθεί σε κοινή θέα το τριήμερο που ακολουθούσε ή έτσι, τουλάχιστον, πίστευα. Γι΄αυτό το λόγο, στις 9.00 το πρωί, αφέθηκα στα έμπειρα χέρια της Ευλαμπίας, που -όπως έμαθα από την κουβέντα που κάναμε στη συνέχεια- κουρεύει επίσης την Τιτίκα Δανέλη και τον Βασίλη Δανέλη. Πόσο μικρός είναι ο κόσμος μας, φίλε μου Τεύκρο! 

Όμως στη μια ώρα που η Ευλαμπία ψαλίδιζε το μαλλί μου,  δεν έμαθα μόνο εγώ τα επαγγελματικά της! Έμαθε και εκείνη τα δικά μου. 

"Κοίτα να μου πετύχεις το κούρεμα, Ευλαμπία", της είπα. "Εννοείται!", απάντησε.

Δεν μου αρέσει να βγάζω τα προσωπικά μου στο κομμωτήριο, αλλά εν προκειμένω έπρεπε να πείσω την Ευλαμπία πως όφειλε να κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε.

"Θα βρεθώ ανάμεσα σε χίλιους μαθηματικούς σε λίγες ώρες. Θα πάω στο ετήσιο συνέδριο της ΕΜΕ", της είπα, υπερβάλλοντας κάπως ως προς τον αριθμό των μαθηματικών.
"Έχετε κάποια εισήγηση;", με ρώτησε η Ευλαμπία.

"Αν είχα εισήσηγη, θα με έβλεπαν δέκα, είκοσι, τριάντα... Όχι, δεν έχω. Θα είναι εκεί, στην "περατζάδα", το καινούριο βιβλίο μου, οπότε...", της εξήγησα. "Τι βιβλίο είναι; Μυθιστόρημα;". "Όχι, δεν είναι μυθιστόρημα.", "Τι είναι; Μαθηματικό;". "Ε, όχι, δεν το λες και "μαθηματικό" με την τυπική σημασία της λέξης". "Ε, τότε τι είναι; Γιατί δεν μου λέτε τι βιβλίο είναι;", επέμενε η Ευλαμπία. "Ναι, δεν σου λέω επειδή δεν ξέρω πώς να το χαρακτηρίσω με μια μόνο λέξη. Είναι ένα βιβλίο με αληθινές ιστορίες από την τάξη των Μαθηματικών, αλλά δεν απευθύνεται μόνο σε μαθηματικούς".

"Εγώ που στο σχολείο δεν τα χώνευα τα Μαθηματικά, μπορώ να το διαβάσω;", συνέχισε η Ευλαμπία τις ερωτήσεις της,  με ... επαγγελματική ευσυνειδησία. 

"Μα, φυσικά! Ειδικά εσύ που δεν τα χώνευες οφείλεις να το διαβάσεις. Μπορεί να καταλάβεις τι σε έκανε να μην τα χωνεύεις. Μπορεί και να τα αγαπήσεις", της είπα.

"Για μένα είναι αργά. Για την κόρη μου όμως, τι να κάνω για να τα αγαπήσει;"

Η Ευλαμπία κατάφερε να διατυπώσει μια από τις πλέον αγαπημένες μου ερωτήσεις, με αποτέλεσμα να παρασυρθώ από τον ... οίστρο της εκπαιδευτικής μου ιδιότητας. Δεν πρόλαβα να πω πολλά, όταν η δεύτερη πελάτισσα, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν από την άλλη πλευρά, περιμένοντας να περάσει η ώρα, για να της βγάλουν τη βαφή, με ένα σάλτο βρέθηκε στην καρέκλα δίπλα μου. "Να μπω κι εγώ στην παρέα σας; Έχω έναν γιο στην πρώτη Γυμνασίου...". Έτσι η συζήτηση εμπλουτίστηκε με τις εμπειρίες και τις αγωνίες μιας ακόμη μητέρας, η οποία μας είπε ότι το παιδί της για πρώτη φορά φέτος αγάπησε τα Μαθηματικά, λόγω της καθηγήτριάς του, της κυρίας Παπαδάκη! Στο Δημοτικό, στις δύο τελευταίες τάξεις, είχε μια δασκάλα που από την πρώτη μέρα που μπήκε στην τάξη είπε: "Παιδιά, εμένα δεν μου αρέσουν καθόλου τα Μαθηματικά!" και στο εξής έκανε το μάθημα διεκπεραιωτικά.

"Ό,τι χειρότερο μπορεί να κάνει ένας δάσκαλος, αλλά και ένας γονιός στο παιδί του!",  είπα. "Ό,τι χειρότερο! Να του μεταβιβάσει τη μαθηματικοφοβία του... Μέγα σφάλμα!".

Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν πολλές τέτοιες δασκάλες και λιγότεροι ίσως-κι ας μη φανεί σεξιστικό-τέτοιοι δάσκαλοι, που δηλώνουν ευθαρσώς στα παιδιά πως δεν τους αρέσουν τα Μαθηματικά!

Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούω κάτι παρόμοιο.  Μου έχει πει δασκάλα (μητέρα παλιού μου μαθητή στο Λύκειο), "Στα Μαθηματικά είμαι σκράπας", χωρίς αιδώ! Μην πω και με ... έπαρση! Η κυρία αυτή, μετά τη δήλωσή της με ρώτησε πώς πάει το παιδί της στο μάθημά μου. "Όχι καλά", της είπα. "Ε, δεν περίμενα πως θα πάει καλά. Το ήξερα... Ούτε εγώ ήμουν καλή σ' αυτό το μάθημα!", απάντησε.

Τι κάνει τους ανθρώπους να διατυμπανίζουν πως στο σχολείο δεν ήταν καλοί στα Μαθηματικά; Κι από την άλλη, έχετε ακούσει κανέναν να λέει περιχαρής: 

"Δεν ξέρω να διαβάζω και να γράφω!" ή "Δεν μπορώ να κάνω ούτε έναν σωστό συλλογισμό!" ή κάτι ανάλογο;

Τι είναι, τέλος πάντων, αυτό που επιτρέπει έναν άνθρωπο να εκφράζει δημόσια και μάλιστα με τόλμη και παρησία, ενίοτε δε και με καμάρι, τη μαθηματική του ένδεια;

Σκέφτεται άραγε όποιος το κάνει αυτό τις συνέπειες που έχει η στάση του; Ειδικά όταν διδάσκει σε μικρά ή και σε μεγάλα παιδιά, έχει αναρρωτηθεί πώς μπορεί να επιδρά μια τέτοια δήλωση, όχι κατά μόνας στα άτομα που τον ακούν, αλλά στην κοινωνία εν τω συνόλω; Και μάλιστα στη σύγχρονη κοινωνία, με τις πλείστες αντικειμενικές αντιξοότητες;

Η κοινωνία μας βρίσκεται σε φάση μετάβασης! Το σχολείο μας βρίσκεται σε φάση μετάβασης! Ο καθένας μας βρίσκεται σε φάση μετάβασης! Από την κατάσταση x στην κατάσταση  y. Αλλάζουμε σε οριζόντια διάταξη, μεταπηδώντας από τη μια φάση στην άλλη. Αλλάζουμε και σε κατακόρυφη διάταξη, εμβαθύνοντας, κατανοώντας και αναζητώντας λύσεις στη φάση που βρισκόμαστε!

Και ολόκληρη η ζωή μας μια μετάβαση είναι, άλλωστε. Από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και αντιστρόφως. 

Κι εγώ σήμερα, που κανονικά θα έπρεπε να βρίσκομαι στο συνέδριο, δίπλα στο καινούριο μου βιβλίο, που περιέχει τριάντα δύο ιστορίες από την τάξη των γυμνασιακών μαθηματικών και, εν πολλοίς, διατυπώνει τους προβληματισμούς μου γύρω από το τι κάνουμε σωστά και τι όχι όταν διδάσκουμε Μαθηματικά στα μικρά παιδιά, βρίσκομαι στο κρεβάτι, σε εμπύρετη κατάσταση, χωρίς φωνή...

Ήταν τόσο το κρύο στο αμφιθέατρο της ΑΣΠΑΙΤΕ, όπου χθες παρακολούθησα τις τρεις κεντρικές ομιλίες και αρκετές από τις Ιόνιες χορωδίες που πλαισίωναν το συνέδριο, ώστε έφυγα το βράδυ από κει άρρωστη. 

Φαντάζομαι πως και πολλοί άλλοι θα βρίσκονται στην ίδια με μένα κατάσταση! 

100 χρόνια από την ίδρυση της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας φέτος. Τα γιορτάζουμε! 

Όμως, διαισθάνομαι πως και η ΕΜΕ βρίσκεται -όπως και το κάθετι- σε  φάση μετάβασης!