"Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ", από την Άννα Γαβριήλ

Φωτογραφία της συναδέλφου Σωτηρίας Γουρνά

Δεν έχει ακόμη συμπληρωθεί ένας μήνας από τότε που κυκλοφόρησε το βιβλίο μου και τα σχόλια, καθώς και οι φωτογραφίες, που εισπράττω καθημερινά με συγκινούν βαθιά. Καλές φίλες, καλοί φίλοι, αλλά και άνθρωποι που δεν γνωρίζα μέχρι χθες και που "Ο Γιάννης που αγάπησα" μας έφερε κοντά, μου στέλνουν μηνύματα πολλά.

Χθες έλαβα ένα "γράμμα" από την αγαπημένη φίλη και συνάδελφο Άννα Γαβριήλ. 

Η Άννα μου είχε γράψει παλιότερα ένα γράμμα [εδώ], που έγινε αφορμή να γίνουμε στενές φίλες και να συνεργαστούμε αρκετές φορές, ανοίγοντας η μιά την τάξη της (όπως και την καρδιά της) στην άλλη. Ανταλλάξαμε σχολικά βιώματα, τεστ, φύλλα εργασίας, αγωνίες και όποιες άλλες εμπειρίες μπορούν να ανταλλάξουν δυο γυναίκες που διδάσκουν μαθηματικά σε παιδιά και οι οποίες μέσα από τη διδασκαλία τους νιώθουν να ταυτίζονται συχνά και μάλιστα ανεξάρτητα από την ηλικία τους και τη διδακτική τους εμπειρία. 

Πρέπει να πω ότι η Άννα θα μπορούσε να είναι κόρη μου, αν και στην πραγματικότητα δεν το θεωρώ απαραίτητο, επειδή είναι μια μικρή λεπτομέρεια, χωρίς ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι πραγματικοί δάσκαλοι -πιστεύω- δεν έχουν ηλικία... Είναι αιώνιοι έφηβοι! :)

Το γράμμα της Άννας, με το οποίο είμαι σίγουρη πως θα ταυτιστούν και άλλοι συνάδελφοι, όπως ταυτίστηκα κι εγώ, το κοινοποιώ και την ευχαριστώ για την όμορφη φιλία που χαιρόμαστε εδώ και αρκετόν καιρό. :)

Αγαπημένη Κατερίνα,

Φεύγοντας από το σχολείο, οδηγώντας – κι είναι αρκετά επικίνδυνο αυτό – σκέφτομαι πώς πήγε η μέρα μου στο σχολείο. Τι εικόνα έδωσα στα παιδιά, πώς τους μίλησα, αν ήμουν κατανοητή, μήπως τους αδίκησα με κάποιο βαθμό διαγωνίσματος, μήπως τους μίλησα απότομα, μήπως δεν εξήγησα αρκετά τις έννοιες; Άλλοτε σκέφτομαι πόσο θα ήθελα να ήξεραν τις σκέψεις μου. Να απολογηθώ για ένα απότομο φέρσιμο ή γιατί το διάλειμμα δεν έφτασε για να τους εξηγήσω μία παραπάνω άσκηση ή άλλοτε, να ζητήσω συγγνώμη που τους «τρώω» το διάλειμμα. Σε τελική ανάλυση, όμως, θα ήθελα να ξέρουν ότι τους σκέφτομαι πολύ μετά το πέρας των μαθημάτων κι όχι μόνο για την αξιολόγησή τους. Να ξέρουν ότι κάθε μάθημα στο οποίο έχουν ενεργή συμμετοχή είναι μία ευλογία για εμένα κι αυτό διαμορφώνει το ίδιο το μάθημα, τη ροή του, την κατανόηση των εννοιών, άρα και την αξιολόγησή τους. Με άλλα λόγια, «Η διδασκαλία είναι έρωτας!», όπως αρχίζει και το βιβλίο σου. Κι ένας έρωτας χρειάζεται ένα «ημερολόγιο», διότι πώς αλλιώς να καταγραφούν όλες οι συναισθηματικές μεταπτώσεις που έχει ένας ή «κατ’ ευχήν», δύο ερωτευμένοι; Ή στην περίπτωσή μας η αντιστοιχία καθηγητής με τον εκάστοτε «Γιάννη», αλλά και κάθε «Γιάννης» με τους «Γιάννηδες» της τάξης του.

«Ο Γιάννης» που αγάπησες, Κατερίνα, εκφράζει πολλούς από τους λόγους που σε αγάπησα κι εγώ διατυπωμένους σε περίπου 200 σελίδες. Διαβάζοντας τις «Ιστορίες ανατροπής στην τάξη των Μαθηματικών» δεν επέρχεται καμία ανατροπή στην εικόνα που έχω για τον τρόπο διδασκαλίας σου. Αν σκεφτώ τον κύριο τίτλο του βιβλίου σου έχω μία ισοδυναμία:

«Η Κατερίνα αγάπησε τον Γιάννη» ισοδυναμεί με την πρόταση «Ο Γιάννης που αγάπησε την Κατερίνα».

Η επόμενη σκέψη μου έχει κάτι από μία «διάσημη» ιδιότητα της ισότητας:

«Αν ο Γιάννης αγάπησε την Κατερίνα κι

εγώ αγάπησα την Κατερίνα σημαίνει ότι

ο Γιάννης αγάπησε εμένα;»

Και βέβαια, όπου «Γιάννης», είναι ο κάθε μαθητής μας κι όπου «Κατερίνα», είναι εκείνος ο δάσκαλος που αγαπάει τη διδασκαλία και που εντάσσει τον εαυτό του στους τυχερούς. Σε εκείνους τους τυχερούς που όπως επαναλαμβάνεις πολλές φορές στο βιβλίο σου, τυχεροί, διότι δρουν, εργάζονται, λειτουργούν κι αναπνέουν μέσα σε μία σχολική τάξη. Τα περισσότερα άρθρα, αν όχι όλα, διατυπώνουν το αίσθημα ευφορίας που αισθάνεται ένας καθηγητής μαζί με τους μαθητές τους στο περιβάλλον της σχολικής τάξης και του σχολείου. Ωστόσο, δυστυχώς ή ευτυχώς, τα πράγματα δεν ωραιοποιούνται. Αντίθετα, αν διαβάσει κανείς το βιβλίο σε μια δυο ημέρες, δηλαδή σαν να είναι ένα μυθιστόρημα, «μονορούφι» πιο απλά, θα νιώσει όλα τα προβλήματα ενός σχολείου, ανεξάρτητα από την πόλη που βρίσκεται αυτό κι έτσι, επαγωγικά, θα διαβάσει τα καθημερινά προβλήματα ενός καθηγητή και του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Προβλήματα διαχρονικά που λύση δεν έχουν. Ή μάλλον, ας τα πούμε «ανοιχτά» προβλήματα, δίχως έπαθλο για την προσπάθεια να αποφανθούμε αν λύνονται ή όχι.

«Τι σημαίνει διδάσκω Μαθηματικά», «Πόσο λάθος διδάσκονται», «Ποια είναι τα όριά μας ως καθηγητές κι ως μαθητές», «Άλλα μας μαθαίνετε στο Γυμνάσιο και άλλα στο Λύκειο», πώς να κάνει κανείς μάθημα σε μαθητές που απουσιάζουν ή που ήδη τα ξέρουν από το φροντιστήριο και τι πραγματικά είναι αυτό το «τα ξέρουν», ποιο είναι το νέο Λύκειο κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση και ποια είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών; Πώς να διδάξεις παραμετρικές εξισώσεις σε τρεις ώρες και πώς να απαντήσεις καταφατικά στους μαθητές σου – ακόμα και στις 8.30 το πρωί – στο ερώτημα: «Αν μάθω Μαθηματικά, θα σώσω τον κόσμο»; Κάθε άρθρο και ερωτήματα, που αν οι ιθύνοντες προσπαθούσαν να τα απαντήσουν, πολλά από τα διαχρονικά πια προβλήματα των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονιών θα επιλύονταν. Πώς να διδάξεις παιδιά με ενδοοικογενειακά ή και με βιοποριστικά προβλήματα και ταυτόχρονα, πώς να διδάξεις παιδιά που φαίνεται να «τα έχουν όλα»; Πώς θα προσαρμοστεί ένας άνθρωπος απέναντι σε 25 διαφορετικούς εφήβους με ορμόνες στο κόκκινο, με διαφορετικές ανάγκες, επιθυμίες, ενδιαφέροντα και στόχους;

Η «ομπρέλα» που θα δώσει μία λύση είναι μία: «Διάβασμα, προετοιμασία, ιδέες, αγάπη για το αντικείμενό σου, αλλά όχι μονόπλευρα, διαθεματικά. Μάθε τον «Γιάννη» κι αγάπησέ τον, για τα ενδιαφέροντά του, για τον τρόπο και τον ρυθμό που μαθαίνει. Μίλα στα παιδιά για τη χρήση της γλώσσας στα μαθηματικά, για τη λογοτεχνία στη ζωή μας, για «ελλείψεις» και «υπερβολές», για τη «γενική της γεωμετρίας» και πρότρεψέ τα να σε ρωτήσουν» είναι μερικές μόνο από τις συμβουλές που ένιωσα να μου δίνει έμμεσα, Κατερίνα, το βιβλίο σου. Ένα ημερολόγιο δασκάλου, μία εξομολόγηση, ένας μονόλογος για πολλούς!

«Θεώρησε τον εαυτό σου τυχερό και εκμεταλλεύσου το» κι αυτό σκοπεύω να κάνω!

Άννα Γαβριήλ

Κι εγώ Άννα! 

Κι εγώ με θεωρώ τυχερή που η επαγγελματική μου ιδιότητα με φέρνει κοντά όχι μόνο με μαθητές και με μαθήτριες, αλλά και με πολύ αξιόλογους συναδέλφους, σαν κι εσένα.

Και γενικά με φέρνει κοντά σε μικρά και μεγάλα παιδιά. Κι αυτό βαθιά με συγκινεί και με γεμίζει χαρά!