Το πιστόλι του Νεύτωνα

"Αν με ρωτούσες σήμερα αγαπητέ υποθετικέ αναγνώστη, αν θα επιθυμούσα να είχε σβήσει ένα μαγικό χέρι αυτό το άρθρο [...], δεν θα ήξερα τι να σου απαντήσω. Γνωρίζω πια ότι χωρίς αυτό θα δυσκολευόμουν εξαιρετικά να βρω τον δολοφόνο και να αποκαλύψω τα απύθμενα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Θα έχανα την ευκαιρία να βρεθώ αντιμέτωπος με την περίεργη λογική ενός παράξενου φόνου, ενώ θα παρέμεναν αναπάντητα και πολλά ερωτήματα σχετικά με τη δική μου ύπαρξη." 

Είναι ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας, αυτός που μονολογεί, ο ήρωας στο δεύτερο μυθιστόρημα του Ανδρέα Λύκου, που έχει τίτλο "Το πιστόλι του Νεύτωνα" και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τραυλός, ακριβώς  ένα μήνα πριν. 

Το βιβλίο το είχα διαβάσει στην πρώτη του εκδοχή, επειδή με τον Ανδρέα είμαστε φίλοι και συνεργάτες εδώ και χρόνια. Γνωριστήκαμε το 2007, στην Πάρο, στο εργαστήρι λεσχών ανάγνωσης που είχε διοργανώσει η Ομάδα "Θαλής και Φίλοι". Ίσως δεν σε ενδιαφέρουν αυτά αγαπητέ υποθετικέ αναγνώστη, αλλά συνδέονται με την ιστορία που θέλω να πω. Θα προσπαθήσω, ωστόσο, να είμαι σύντομη, αν και στις λεπτομέρειες μερικές φορές κρύβονται τα ενδιαφέροντα και τα καθοριστικά... Εκείνο το μακρινό πλέον καλοκαίρι εγώ συντόνιζα το εργαστήρι που είχε θέμα το βιβλίο "Από την παράνοια στους αλγορίθμους. Η 17η νύχτα και άλλες διαδρομές", του Απόστολου Δοξιάδη και κάθε απόγευμα από τη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή θα δεχόμουν μια διαφορετική ομάδα εκπαιδευτικών, για να συζητήσουμε για το βιβλίο και να προτείνω δράσεις σχετικές με αυτό. 

Η ομάδα του Ανδρέα ήρθε τη Δευτέρα. Εκεί μιλήσαμε οι δυο μας για πρώτη φορά. Τις επόμενες μέρες, τόσος κόσμος που συμμετείχε εκείνον τον καιρό στα εργαστήρια της ομάδας "Θαλής και Φίλοι", δεν θυμάμαι να ξανανταμώσαμε. 

Το κλίμα ήταν όμορφο, οι παρέες πολύ μεγάλες, οι μέρες γεμάτες επιμόρφωση και οι νύχτες γεμάτες συζητήσεις που συνοδεύονταν από εδέσματα και κρασί. Ωραίες εποχές! 

Πέντε ολόκληρες μέρες πνευματικής υπερδιέγερσης και (υπερ)κοινωνικής δράσης. 

Δάσκαλοι, καθηγητές, πανεπιστημιακοί, αλλά και άνθρωποι έξω από τον χώρο της τυπικής εκπαίδευσης, σε συνεχή και ουσιαστική αλληλεπίδραση.

Την Παρασκευή το απόγευμα, όσο να 'ναι μια ψιλοστεναχώρια την είχα που τέλειωνε το εργαστήρι και η παραμονή στο νησί, βλέπω τον Ανδρέα να μπαίνει στην αίθουσα που ήμουν εγώ.  (Στο σχολείο γίνονταν τα εργαστήρια). 

-"Η ομάδα σας είναι σε άλλη άθουσα σήμερα!", του είπα, πιστεύοντας πως ήρθε από λάθος.

-"Ναι, το ξέρω.", απάντησε ευγενικά. "Αλλά μου άρεσαν πολύ αυτά που είπατε για τον Έσερ και ήρθα, για να τα ξανακούσω!".

Εντάξει, μετά από αυτό τι θα μπορούσα να του πω; 

Ο Μάουριτς Κορνέλις Έσερ έγινε η αφορμή να γεννηθεί μια φιλία δυνατή.

Εγώ για τον Έσερ λίγα πράγματα γνώριζα τότε. Ίσα για τις ανάγκες της παρουσίασης που είχα ετοιμάσει. Ο Ανδρέας αντιθέτως γνώριζε πολλά. Έφηβος, ακόμη, είχε γοητευτεί από το έργο του Ολλανδού καλλιτέχνη. Είχε θαυμάσει τις συμμετρίες του, τις πλακοστρώσεις του και τις μεταμορφώσεις του. Και αυτός ο θαυμασμός είχε ως αποτέλεσμα το πρώτο του μυθιστόρημα: Αναμνήσεις Συμμετρίας, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. 

(Κι αυτό το βιβλίο το είχα διαβάσει στην πρώτη πρώτη του εκδοχή, κάποτε στην Κομοτηνή!)

Από τότε με τον Ανδρέα έχουμε συζητήσει για πολλά βιβλία. Κυρίως, για βιβλία που περιγράφουν ιστορίες μαθηματικών και Μαθηματικών. Άλλωστε για μια σχολική χρονιά, 2007-2008, συντονίζαμε μαζί τη λέσχη ανάγνωσης στην Κομοτηνή. Επίσης, ωραία εποχή! 

Με όσα αποκαλύπτω μέχρι εδώ για τη φιλία μου με τον Ανδρέα Λύκο, ελάχιστη σύνδεση θα βρίσκεις αγαπήτε υποθετικέ αναγνώστη με το πιστόλι του Νεύτωνα και πιθανόν να έχεις δίκαιο! Όμως σου διαφεύγει μια μικρή λεπτομέρεια, που θα την πω ευθύς αμέσως! 

Ανάμεσα στα βιβλία που κατά καιρούς συζητήσαμε θυμάμαι να μιλάμε και για το βιβλίο "Ο πόλεμος των μαθηματικών" του Bardi, που κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Τραυλός! Εγώ το έχω στη βιβλιοθήκη μου, το έχω ξεφυλλίσει, αλλά δεν το είχα διαβάσει ολόκληρο, σε αντίθεση με τον Ανδρέα. 

Ο Ανδρέας που το είχε διαβάσει, είχε εμπνευστεί, είχε φαντασιωθεί, είχε ταξιδέψει, είχε απογειωθεί! Μου μιλούσε για την ιδέα του να πει μια ιστορία βασισμένη στον...εκατονταετή πόλεμο για την πατρότητα του Απειροστικού Λογισμού και φωτιζόταν το πρόσωπό του. 

Το είπε και το έκανε!

Έφτιαξε τους δικούς του ήρωες, τους τρεις Έλληνες καθηγητές Μαθηματικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, όπου φοίτησε και ο ίδιος ο Ανδρέας, να παίζουν επί σκηνής τη διαμάχη του Ισαάκ Νεύτωνα και του Γκότφιρντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς για τη διεκδίκηση των πνευματικών δικαιωμάτων του Απειροστικού Λογισμού! 

Σε μια και μοναδική παράσταση! Αμέσως μετά ένας φόνος. Ο πρώτος φόνος. Και από αυτόν   ξεκινά η ιστορία, την οποία ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας αναλαμβάνει να διερευνήσει.

Ένα πιστόλι που χάθηκε. Μια εικασία που αποδείχτηκε κι έγινε θεώρημα. 

Ένα θεώρημα που διεκδικούν περισσότεροι από ένας επιστήμονες! 

Μια βιβλιογραφία!!! Τι μπορεί να κρύβει;

Ένα παζλ που τα κομμάτιά του ταξιδεύουν στο χώρο και στο χρόνο και συνταιριάζονται για να αφηγηθούν ιστορίες που μοιάζουν και ιστορίες που διαφέρουν! 

Ανθρώπινοι χαρακτήρες που συγκλίνουν, αναζητώντας νόημα στη ζωή! 

Μια αλήθεια που φτιάχνεται και άλλες που αποκαλύπτονται. 

Κι εμείς, άλλοτε επιλέγοντας (προσεκτικά και ασφαλώς) από τα κομμάτια του παζλ κι άλλοτε με μάτια κλειστά σε ένα τρελό μπάντζι τζάμπινγκ, δοκιμάζουμε και δοκιμαζόμαστε.

Κατεβάζουμε βιβλία από τα ράφια και...συναντιόμαστε, φωτογραφίζουμε οπισθόφυλλα κι όλο βρισκόμαστε, επειδή, όπως λέει ο αστυνόμος Γιάννης Λόντσας:

"Κάθε μέρα, ξυπνάμε με στόχο να σκηνοθετήσουμε καλά τις συνθήκες της ζωής μας και να βρούμε εκείνη τη λεπτή ισορροπία που θα μας επιτρέψει να απολαύσουμε την κάθε μας στιγμή. Αναζητώντας την ευτυχία, ξεχνάμε ίσως τη φρικτή εκείνη στιγμή που θα ισοπεδώσει όλες μας τις προσπάθειες σε χίμαιρες. Η λεπτή γραμμή που οριοθετεί τη ζωή και την χωρίζει από τον θάνατο, σπάει εξαιτίας κάποιον απίθανων γεγονότων, που πολλές φορές εμφανίζονται αναπάντεχα, χωρίς να μπορούμε να τα επηρεάσουμε".

Αυτή είναι η άποψη του αστυνόμου. Τον συμπάθησα τον Γιάννη Λόντσα (και όχι μόνο λόγω ονόματος, επειδή γενικά έχω μια τάση να αγαπώ τον Γιάννη...:) ), θα μου επιτρέψει όμως να διαφωνήσω μαζί του: δεν είμαι και τόσο σίγουρη πως αναζητούμε την ευτυχία.
Αντιθέτως, είμαι σίγουρη πως τη σκηνοθετούμε..και εκεί είναι η ουσία!

To casting: η επιλογή των ρόλων και των χαρακτήρων.
Τόσο στη ζωή μας, όσο και στα βιβλία...
Και ο Ανδρέας στο πιστόλι του Νεύτωνα, σίγουρα, έκανε το casting με μεγάλη επιτυχία!

------------------------------------
Για τις γυναίκες του μυθιστορήματος θα μιλήσω στην παρουσίαση που θα γίνει το Σάββατο 9 Ιουνίου, στις 22.00, στην εξέδρα του Φεστιβάλ Βιβλίου, στην παραλία της Θεσσαλονίκης!
Εγώ και η Βάλια με  την Αναστασία, τη Βάντα, την Ελένη και τη μοναδική Κατερίνα Σαραντοπούλου, αν και ο Ανδρέας θα λείπει! :)