Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

ΠΕΡΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΦΟΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ 1ο
Αναδημοσιεύω το παρακάτω άρθρο όπως ακριβώς το διάβασα στο http://alfavita.gr, επειδή είναι ένα σημείο που μας πονάει και θα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί σοβαρά. Ειδικά από αυτούς που ισχυρίζονται ότι για να διδάξεις σωστά μαθηματικά αρκεί να ξέρεις μαθηματικά, υποβιβάζοντας το πρόβλημα σε προσωπικό θέμα του ενός εκάστου εξ ημών, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα κοινωνικό πρόβλημα που αναπαράγεται και θα αναπαράγεται στους αιώνες τους άπαντες. Ας βρεθεί κάποιος να μου πει πως δεν έχει συναντήσει ποτέ στη ζωή του μάνα παιδιού να λέει μπροστά στο παιδάκι της: "ωχ, έχουμε να μάθουμε σήμερα την προπαίδεια του 7 και είναι και δύσκολη" ή κάτι ανάλογο, έμπλεη δυσφορίας και δυσαρέσκειας. Λοιπόν, όσο περισσότερο φοβόμαστε τα μαθηματικά τόσο περισσότερο καταφεύγουμε σε αποστηθίσεις και μειωμένες κρίσεις. Μεμονομένα μπορεί να επιβιώνουμε άνετα κι έτσι, συλλογικά όμως οδηγούμαστε σε κοινωνίες που στερούνται κριτικής σκέψης.  Ιδού τι μας λέει το άρθρο:

• Το 86% περίπου των εισαγομένων στα παιδαγωγικά τμήματα προέρχεται από θεωρητική κατεύθυνση.
• Το 14% περίπου των εισαγομένων στα παιδαγωγικά τμήματα προέρχεται από θετική και τεχνολογική κατεύθυνση.
Παράγοντες που επηρεάζουν την μειωμένη μαθηματική γνώση στα Δημοτικά.
• Στα παιδαγωγικά τμήματα διδάσκονται
- 14% των ωρών Μαθηματικά ,
- 10% των ωρών Φυσικές επιστήμες και
- 76% των ωρών Γλωσσικά, Ιστορικά, Λογοτεχνικά, Ψυχολογικά και Παιδαγωγικά μαθήματα .
• Η επιμόρφωση των δασκάλων στα Μαθηματικά γίνεται κατά κανόνα από δασκάλους και όχι από μαθηματικούς.
Συνέπειες για την πλειονότητα των δασκάλων
• Ελλιπής γνώση των μαθηματικών εννοιών.
• Ανεπιτυχής διδακτική προσέγγιση των εννοιών αυτών που καταλήγει πολλές φορές σε σύγχυση .
• Αδυναμία ανταπόκρισής τους στις αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες.

Συνέπειες για τους μαθητές
• Αδυναμία κατανόησης των μαθηματικών εννοιών.
• Η «μαθηματικοφοβία» ξεκινάει και μέσα από το σχολείο και σε πολύ μικρή ηλικία.
« Ο δάσκαλος μη μπορώντας να εξηγήσει τα ανεξήγητα γι αυτόν παίρνει εχθρική θέση απέναντι στα παιδιά Έτσι η σύγκρουση παίρνει διαστάσεις μεταβάλλοντας το σχολείο σε στίβο εξοντωτικού ανταγωνισμού…..»
Βαγγέλης Πολυδούρης- «Το ταμπού των συμβόλων -1976.»

Πρόταση
- Η δημιουργία «παιδαγωγικού πεδίου» με τα Μαθηματικά ως βασικό μάθημα για την εισαγωγή φοιτητών στα παιδαγωγικά τμήματα, είναι απαραίτητη.
-Η εξεταστέα ύλη και το αντίστοιχο βιβλίο των Μαθηματικών πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες .
Όλη η εισήγηση εδώ
Παναγιώτης Βουργάνας
29o Πανελλήνιο Συνέδριo Μαθηματικής Παιδείας
Μαθηματικά : Θεωρία – Πράξη – Προεκτάσεις
Καλαμάτα 9, 10, 11 Νοεμβρίου 2012

Σχόλια του Διαχειριστή: Τα προβλήματα που παρατηρούνται στη Διδασκαλία των Μαθηματικών παρατηρούνται και στη διδασκαλία των Φυσικών Μαθημάτων δεδομένου ότι οι υποψήφιοι Δάσκαλοι προέρχονται στη συντριπτική του πλειοψηφία από τη Θεωρητική Κατεύθυνση.
Η εισαγωγή στα 9 Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτική Εκπαίδευσης (Δάσκαλοι) γίνεται ή μέσα από το πρώτο επιστημονικό πεδίο ή μέσα από το δεύτερο επιστημονικό πεδίο και μπορεί να διεκδικηθεί από υποψηφίους ΟΛΩΝ των κατευθύνσεων άσχετα αν διαγωνίζονται σε τελείως διαφορετικά μαθήματα!!! Δηλαδή έχουμε επιλογή υποψηφίων με σύγκριση ανόμοιων επιδόσεων δεδομένου ότι τα μαθήματα κατεύθυνσης στη Θεωρητική είναι: Τα Αρχαία , η Ιστορία , η Λογοτεχνία και τα Λατινικά , στη Θετική είναι: Η Βιολογία , Χημεία , τα Μαθηματικά και η Φυσική και στην Τεχνολογική ΙΙ: . τα Μαθηματικά , η Φυσική , η Ανάπτυξη Εφαρμογών και η Διοίκηση Επιχειρήσεων!!! Η λογική των κοινών σχολών σε πολλά διαφορετικά πεδία που διεκδικούνται από υποψηφίους που εξετάζονται σε τελείως διαφορετικά μαθήματα παραβιάζει το στοιχειώδη κανόνα της λογικής που λέει ότι δεν μπορείς να συγκρίνεις ανόμοια πράγματα. Πρέπει εδώ και τώρα να γίνει το αυτονόητο: Οι υποψήφιοι για την ίδια σχολή να εξετάζονται στα ίδια μαθήματα!

Καλοδήμος Δ.
Φυσικός
 didefth
-----------------------------------------------------------

ΜΕΡΟΣ 2ο
Σχόλια δικά μου: 
Η αδυναμία κατανόησης των μαθηματικών εννοιών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αδυναμία κατανόησης και χρήσης της μητρικής γλώσσας.  Δυστυχώς αυτό περνάει ασχολίαστο από τους περισσότερους, ενώ είναι ένα σημείο που θα έπρεπε να εξετάζεται με σοβαρότητα και να αντιμετωπίζεται σαν βασικό πρόβλημα. Και για να γίνω σαφέστερη θα φέρω ως παράδειγμα το μάθημα της Γεωμετρίας που έκανα σήμερα στην Α' Λυκείου. 
Δυστυχώς από την Α΄ Λυκείου πολλοί μαθητές ξεκινούν ήδη σε ένα μεγάλο βαθμό να "απορρίπτουν"  μαθήματα, επειδή δεν θα είναι στην κατεύθυνση που σκοπεύουν να πάρουν. Καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγάλο λάθος είναι αυτό, ειδικά δε αν το δει σε σχέση με το άρθρο που προηγήθηκε. Με στεναχωρεί η στάση των παιδιών, που δεν είναι δική τους, αφού τα παιδιά υιοθετούν στάσεις, απόψεις και αντιλήψεις, τις αναμασούν και τις αναπαράγουν.
Με προβληματίζει η αποχή των μαθητών από τα Μαθηματικά και την καταπολεμώ αδιαλείπτως, όχι όμως με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία, αφού βρίσκομαι αντιμέτωπη με την πανίσχυρη "κοινή γνώμη", με τα στερεότυπα, με πολλούς γονείς και κηδεμόνους, ακόμη και με συναδέλφους στο σχολείο, που θεωρούν ότι τα Μαθηματικά είναι δύσκολα και για λίγους. Διαφωνώ! Τα σχολικά Μαθηματικά είναι για όλους. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι.

Στη Γεωμετρία με το Α1 έχουμε τελειώσει τη Συμμετρία, αλλά σήμερα, τελευταία εβδομάδα του χρόνου,  θέλοντας να εγείρω προβληματισμούς στους μαθητές μου για τις επιδόσεις τους εν γένει στη χρονιά που πέρασε, και ειδικά για το πόσο κατανοούν τη γλώσσα, προτίμησα να μην προχωρήσουμε στις ανισοτικές σχέσεις στα τρίγωνα, αλλά να λύσουμε δυο ασκήσεις από τα προηγούμενα. Έγραψα στον πίνακα τις εκφωνήσεις. "Ποια άσκηση είναι αυτή, κυρία;". Όταν ξέρουν σελίδα νιώθουν πιο ασφαλείς. "Γράψτε εκφώνηση και κάντε το σχήμα", είπα, χωρίς να δώσω περισσότερες πληροφορίες. Έγραψα στον πίνακα:

Να δείξετε ότι το μέσο της βάσης ισοσκελούς τριγώνου ισαπέχει από τις ίσες πλευρές του.

Μετά γύρισα από θρανίο σε θρανίο και είδα τα τετράδια. Μόνο 3 από τα 28 παιδιά έκαναν σωστό σχήμα. Ενώ τα 25 τετράδια είχαν όλα το σχήμα που ακολουθεί:

Στη δεύτερη άσκηση που έλεγε:
"Να δείξετε ότι τα μέσα των ίσων πλευρών ενός ισοσκελούς τριγώνου ισαπέχουν από τη βάση του"
το σχήμα που έγινε στα 20 από τα 28 τετράδια ήταν το ακόλουθο:
Πολύ μικρό ποσοστό επιτυχίας; Ναι! Γιατί; Οι ασκήσεις και οι δύο είχαν γίνει σε προηγούμενα μαθήματα, πολύ πρόσφατα.
Επιπλέον, θα πρέπει να τονιστεί ότι η δεύτερη άσκηση δόθηκε, αφού διορθώθηκε το σχήμα της πρώτης κατόπιν "συντακτικής ανάλυσης" της εκφώνησης: "ποιος;", "τι;", "πού;", "γιατί", "από ποιον;" κι ό,τι άλλο μπορεί να εξηγηθεί και να αναλυθεί προκειμένου να λυθεί μια τέτοια άσκηση.
Δηλαδή η άσκηση τέθηκε σε κοινή συζήτηση και τα παιδιά, συζητώντας μεταξύ τους, (κοινωνικο-εποικοδομητική μάθηση;)  διόρθωσαν τα "κακώς κείμενα", ώσπου τέλος η Μαρία έγραψε τη λύση σωστά στον πίνακα. Οπότε μετά από όλα αυτά θα περίμενε κανείς ένα μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας στο σχήμα της 2ης άσκησης, δεδομένου δε ότι μεταξύ όλων των άλλων δόθηκε για πολλοστή φορά  η ερμηνεία του ρήματος "ισαπέχω", που το συναντάμε σχεδόν σε καθημερινή βάση στο μάθημά μας, πλην όμως  δεν θυμόμαστε  σχεδόν ποτέ, εκτός από ελάχιστους, τι ακριβώς σημαίνει αυτό το σύνθετο ρήμα.
Ειλικρινά, δεν γνωρίζω πλέον πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα αποκλειστικά και μόνο από τον μαθηματικό, αποκλειστικά και μόνο στο μάθημα των Μαθηματικών, δίχως μια πιο γενικευμένη και συλλογική προσπάθεια, που θα λαμβάνει υπόψη όλα τα αίτια που μας οδηγούν σε τέτοια μαζική αδυναμία ενασχόλησης με τα σχολικά Μαθηματικά.
Παρακαλώ, αν κάποιος εκεί έξω γνωρίζει αποτελεσματικούς τρόπους και μεθόδους, εφαρμόσιμες άμεσα στις τρέχουσες συνθήκες, που εγώ αγνοώ ας μου τις πει και, ειλικρινά,  θα τις εφαρμόσω πάραυτα.

---------------------------------------------------------------------------------
Συμπληρωματικά, για τους μη μαθηματικούς που ενδιαφέρθηκαν, παραθέτω την εικόνα με τα σωστά σχήματα :)

 

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012

Η φωνή του συγγραφέα


Ακουλουθώντας την προσταγή του συγγραφέα, που -ως σύγχρονη μούσσα- ντυμένος τη νεωτερικότητα μου βάζει τις λέξεις στο στόμα, θα πιάσω το νήμα απ' την αρχή ή μάλλον απ' το σημείο εκείνο που εγώ θεωρώ αρχή, απ' τους παππούδες μου:


Οι παππούδες μου, οι πρόσφυγες από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, συναντήθηκαν εδώ, για να παντρευτούν μεταξύ τους και να γεννήσουν τους γονείς μου, κι αυτοί με τη σειρά τους εμένα..Έτσι κάνουν οι άνθρωποι. Διαγράφουν τις τροχιές τους και γράφουν τις ιστορίες τους. 
Και ο συγγραφέας λέει:
 "Οι τροχιές όλων διασταυρώνονται σε τούτη την ωραία αµφιθεατρική σκηνή µε θέα τη θάλασσα. Έρχονται από άλλους τόπους και, χωρίς να το καταλάβουν, αγαπούν τους δρόµους, αλλάζουν τον καφέ που πίνουν, τις καθηµερινές τους συνήθειες".

Κι ύστερα βγαίνει για λίγο από το βιβλίο του, μπαίνει στο μήνυμά μου και παίζει με τις λέξεις μου.
...και μέσα από την τυχαιότητα του χώρου και του χρόνου δημιουργείται η Κατερίνα...
Τώρα συνέχισε το μυθιστόρημά σου...

Εκεί η φωνή του χάνεται, αλλά εγώ ακούω τον απόηχο να συνεχίζει κάπως έτσι:


...και πες μας τη δική σου ιστορία, χωρίς να νοιάζεσαι μήπως και μπερδευτεί με τις ιστορίες των άλλων, ή μήπως βρεθούν κι άλλοι διάφοροι να την πλασσάρουν για δική τους. Γιατί καμία ιστορία δεν είναι κανενός και κάθε ιστορία είναι όλων μας. Αν το θυμάσαι αυτό, θα πορευτείς στο χώρο και στο χρόνο, στα ανταμώματα και στα χωρίσματα. Εκεί όπου οι λέξεις γεμίζουν τη σιωπή κι εκεί όπου η σιωπή φωλιάζει στο συναίσθημα. Δίχως συναίσθημα μην ξεκινήσεις να πεις τίποτε. Μονάχα η λογική δεν φτάνει, μήτε οι κανόνες, οι μετοχές και τα απαρέμφατα. Οι παράγραφοι κι οι προτροπές ας μένουν.. Και μόλις τώρα παραστράτησα. Κανένας κανόνας δεν λειτουργεί σωστά για τον εαυτό του, καμια ιστορία δεν μπορεί να διηγηθεί την ιστορία της. Αλλά μη σκιάζεσαι, γιατί ό,τι κι αν πεις, "το μόνο αληθινό μέρος της ιστορίας σου θα είναι το μέρος που θα πιστέψει αυτός που θα την ακούσει". όπως λέει και ο Έσσερ. Γι' αυτό, πριν ξεκινήσεις την αφήγηση, σκέψου μήπως δεν βρέθηκε ο άνθρωπος που θα πιστέψει ό,τι θέλεις εσύ, όσα πιστεύεις εσύ απ' τη δική σου ιστορία. 

 
Και η φωνή του πάλι χάνεται. Δηλαδή χάνεται ο απόηχος, γιατί η φωνή έχει σιγάσει από ώρα.
Τώρα κάθομαι μοναχή και σκέφτομαι κι αναρωτιέμαι. Τι μου πρότεινε; Πριν πω την ιστορία μου, να βρω αυτόν που θα την ακούσει με τον τρόπο που θέλω εγώ; Αυτό μου είπε, άραγε; Αλλά αν αυτός ο άνθρωπος δεν υπάρχει; Αν δεν γεννήθηκε ποτέ; Αν οι δικοί του παππούδες, που ήταν κι αυτοί πρόσφυγες σαν τους δικούς μου, δεν τα κατάφεραν να φτάσουν στη Θεσσαλονίκη; Ναι, στη Θεσσαλονίκη, γιατί αυτός είναι ο τόπος μου.  Κι είναι το μόνο σίγουρο σ' αυτήν την ιστορία που τώρα φτιάχνουμε.
Όλα τα υπόλοιπα βουλιάζουν στην αμφιβολία ή σχοινοβατούν στον ψίθυρό μας.
Ο χρόνος, οι ανθρώποι, τα χρώματα, οι αξίες, τα αξιώματα. Κι εμείς οι ίδιοι... Άλλοι το πρωί, άλλοι το ηλιοβασίλεμα κι άλλοι το βράδυ του Σαββάτου, έξω από μια λέσχη ανάγνωσης, που διαλύεται  βιαστικά, αφήνοντας τις ιστορίες ατελείς να αιωρούνται στον αέρα και στην υγρή μελαχγολία της πόλης. Μέσα σ' αυτό το συμπαγές, μόλις ο συγγραφέας απομακρύνεται, ακούγεται η φωνή του, σαν ψίθυρος που βγαίνει από τις σελίδες του βιβλίου του.


«Η βροχή μουσκεύει το χώμα μέσα στο οποίο χωνεύουν ρωμαίοι εκατόνταρχοι, βυζαντινοί ησυχαστές, οθωμανοί δερβίσηδες και σεφαραδίτες Εβραίοι με τον καημό της Καστίλλης».
Κι ύστερα πάλι χάνεται. Και μένει ο απόηχος της πιο ωραίας πρότασης,  αυτής με τους καημούς τους ξενόφερτους και  με τους καημούς που δεν ξέρουν από χώρο και χρόνο, μήτε από φύλο και φυλή. 'Όλοι οι καημοί είναι άφυλοι και άφιλοι. Και τρυπώνουν από δω κι από κει μέχρι να βρουν απάγκιο μέσα σε κάποια ιστορία, γιατί οι ιστορίες αυτό κάνουν, εξυμνούν τους καημούς, τους κάνουν καμβά και υφάδι, τους κάνουν κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη, δος της κλότσο να κυλήσει, παραμύθι να αρχινίσει.
Αφουγκράζομαι. Καμιά φωνή. Ούτε απόηχος. Σιωπή... Σιωπή, η πιο φλύαρη ιστορία.

Καληνύχτα.
-------------------------------------------------------------------
Πρόκειται για τον μαθηματικό και συγγραφέα Μάκη Καραγιάννη, το βιβλίο του οποίου, "το όνειρο του Οδυσσέα",  συζητήσαμε στη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης, χθες βράδυ και έκτοτε η (διαδικτυακή) συζήτηση καλά κρατεί. :)
Οι δύο προτάσεις  στα εισαγωγικά είναι από το βιβλίο του. Και η προτροπή "Τώρα συνέχισε το μυθιστόρημά σου..." προς εμένα, δική του κι αυτή, όλα τα υπόλοιπα τα γέννησε η φαντασία μου :)


 

Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ

Θυμάσαι φίλε μου, για την εικόνα εκείνη που σου 'λεγα πως με στοιχειώνει; Εννοώ την εικόνα που συναντώ τα πρωινά πηγαίνοντας για το σχολείο. Νέοι άντρες, λίγο μετά τα τριάντα κι αρκετά πριν τα σαράντα, με χαμένο, σκοτεινό βλέμμα, που σέρνουν τα πόδια και πάνε, κρατώντας στο χέρι ένα μικρό κορίτσι. Το παιδί πασχίζει να ανοίξει το βήμα του, για να προλάβει το βηματισμό του πατέρα που το σέρνει.. Προχθές, φτάνοντας στη δουλειά, περνώνας μπροστά από τα Δημοτικά, είδα και πάλι τους νεαρούς μπαμπάδες να βαδίζουν προς την είσοδο των σχολείων.  Θαρρείς και μέρα με τη μέρα γίνονται περισσότεροι, στρατιές από μπαμπάδες. Με την εικόνα αυτήν να στοιχειώνει τη σκέψη μου έφτασα στο Λύκειο και μπήκα στο γραφείο, όπου οι δυο φίλες μου βρίσκονταν ήδη εκεί και συζητούσαν. Τις διέκοψα απότομα. "Έχετε προσέξει πόσοι νέοι μπαμπάδες πηγαίνουν το πρωί τα παιδιά τους στο σχολείο;" ρώτησα, πριν ακόμη πω μια καλημέρα. " Και γιατί να μην τα πάνε; Καλά κάνουν ", είπε η μια. " Ε, καιρός ήταν. Αλλάζουν οι νοοτροπίες..", συμπλήρωσε η άλλη παρασυρμένη από τον φεμινιστικό της οίστρο. " Όχι, όχι! Δεν είναι θέμα νοοτροπίας", την έκοψα. "Είναι θέμα χρόνου. Δηλαδή είναι θέμα ελεύθερου χρόνου. Οι μπαμπάδες που συναντώ τον πρωί δεν έχουν την προσμονή του ανθρώπου που τρέχει να προλάβει, να αφήσει το παιδί στο σχολείο, να τρέξει μετά στη δουλειά. Οι μπαμπάδες αυτοί έχουν βήμα βαρύ, σαν να μη θέλουν να φτάσουν.. Κι έχουν βλέμμα σκαμμένο από την απόγνωση. Δεν είναι η νοοτροπία κορίτσια, είναι η αυξανόμενη ανεργία  που κάνει να ξεφυτρώνουν το πρωί οι μπαμπάδες έξω από τα σχολεία", είπα, αλλά η φωνή μου καλύφτηκε από το κουδούνι που μας καλούσε στην πρωινή προσευχή.
Τουλάχιστον γλιτώνουμε την έπαρση.. Παλιότερα γινόταν κι αυτό κάθε πρωί.
Ή μόνο το πρωί της Δευτέρας; Ναι, τη Δευτέρα η έπαρση, το  Σάββατο η υποστολή. Και πιο ύστερα την Παρασκευή.
Παλιότερα γινόταν κι άλλα πράγματα, όπως, ας πούμε, το να βλέπεις έξω από τα σχολεία μόνο μαμάδες και γιαγιάδες, άντε και κανέναν παππού που και που, να περιμένουν τα μικρά τους να σχολάσουν. Αλλά τώρα το τοπίο έχει δραματικά αλλάξει. Τώρα συναντάς πολλούς νέους άντρες να σέρνουν τα παιδιά τους από το χέρι την ώρα που θα έπρεπε οι ίδιοι να βρίσκονται σε κάποιον χώρο εργασίας, να παράγουν, να προσφέρουν, να επιβεβαιώνονται, να κερδίζουν τα προς το ζειν των παιδιών τους. Αλλά δεν είναι στη δουλειά, είναι εκεί, στο δρόμο, και βαδίζουν αργά, για να πέφτω συνέχεια επάνω τους, να παρατηρώ το σκυφτό κεφάλι, τους γυρτούς ώμους, το χέρι που κρέμεται εγκατελειμένο στη βαρύτητα και στο βάρος ενός μικρού παιδιού,  που κρεμασμένο παλεύει να συντονιστεί με το συρτό, αλλά μεγάλο, δρασκελισμό. 

Αυτή η εικόνα, φίλε μου, με στοιχειώνει... Οι νεαροί μπαμπάδες, που συναντώ. Κι αναρωτιέμαι μήπως φταίει λιγάκι και η  φαντασία μου, η ευφάνταστη,  που πολλαπλασιάζει την εικόνα τους για να τους κάνει τραγικούς ήρωες μιας θλιβερής πραγματικότητας. Θα έλεγα πως φταίω εγώ, πως γίνομαι υπερβολική και τραγικοποιώ τα πράγματα, πως οι φίλες μου τελικά έχουν δίκαιο και πως οι άντρες πάνε τώρα τα παιδιά τους στο σχολείο, επειδή αλλάζουν οι νοοτροπίες και οι αντιλήψεις, και...
Αλλά πάνω που πήρα απόφαση να αλλάξω  την αντίληψή μου, επινοώντας μια ωραία ερμηνεία που θα μου άμβλυνε λιγάκι τη θλίψη της πρωινής εικόνας, για να μη  με στοιχειώνει, πήγα κι έπεσα επάνω στον Αντώνη! Ο Αντώνης τριάντα και κάτι, εργοδηγός, άνεργος και πατέρας της δωδεκάχρονης Βιολέτας... Μικροπαντρεμένος, όμορφος,  ψηλός μελαχροινός, λυγερόκορμος και με σερνάμενο το μακρύ του βήμα.. Με πολλή απόγνωση και με αδυναμία στο τηγανητό ψάρι...  Γι' αυτό, όταν είδε ο Αντώνης την Έλλη την Τρίτη στη λαϊκή να αγοράζει ψάρια πήγε κατ' ευθείαν και τη ρώτησε: "θα τα τηγανίσεις;" Ειλικρινά θαυμάζω αυτή την αμεσότητα που έχουν κάποιοι νέοι άνθρωποι, αν και ο Αντώνης μάλλον παρατηρούσε την Έλλη καιρό, πριν τολμήσει να της μιλήσει.
Και μετά... Η Έλλη αρνήθηκε. Αλλά  λίγο πιο μετά έγινε  το μυστικό της!
Κάπως έτσι έγινε "Το μυστικό της Έλλης", το τελευταίο μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη, από τις εκδόσεις Πατάκη. Το 'πιασα χθες στο χέρι μου και δεν το άφησα πριν το τελειώσω, όχι μόνο επειδή μου αρέσει ο Γρηγοριάδης, όχι μόνο επειδή η Έλλη ήταν καθηγήτρια, (κι άρα το είδα κάπως συντεχνιακά :)), ούτε κι επειδή είχα ανάγκη για ένα διάλειμμα από την καθημερινότητά μου, που πράγματι είχα. Το διάβασα με τη μία επειδή στο πρόσωπο του Αντώνη, στα λόγια του, στις πράξεις του, μέσα από την καθημερινότητά του όπως την παρουσιάζει ο Γρηγοριάδης ένιωσα, κατά κάποιον τρόπο, να γνωρίζω έναν από αυτούς τους νέους ανθρώπους, που  συναντώ εδώ και καιρό, πηγαίνοντας στο σχολείο τα  πρωινά...
Τους συναντώ κι η έκφρασή τους μου ραγίζει την καρδιά.

Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ...ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ

   Σήμερα το σχολείο μας πραγματοποίησε έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα εκπαιδευτικό περίπατο! Επισκεφτήκαμε την έκθεση φωτογραφίας "Η ΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ", που φιλοξενείται στη Βίλα Καπαντζή, του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ). Η συναρπαστική έκθεση φωτογραφίας, σε συνδυασμό με την εξαίρετη ξενάγηση που είχαμε, μας ταξίδευψε αιώνες πίσω, στην ιστορία της πόλης μας, για να φτάσει στην εποχή που άκμαζε ως Μητρόπολη στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης. Ολόκληρος ο δεύτερος όροφος του μεγαλοπρεπέστατου κτιρίου της Βίλας, φιλοξενούσε στους τοίχους του φωτογραφίες από όλες τις γωνιές της Θεσσαλονίκης του προηγούμενου και προπροηγούμενου αιώνα, με κυρίαρχη τη φωτογραφία που αποτελούσε την "εισαγωγή" στην ξενάγησή μας:
  Θα μπορούσε κανείς να εξαντλήσει ώρες ολόκληρες, και μέρες και χρόνια, διερευνώντας τα γεγονότα που έλαβαν χώρα μόνο σε αυτό το μικρό κομμάτι της πόλης όπως απεικονίζεται - και μάλιστα υπό περίεργη γωνία που αντιστρέφει τις θέσεις κάποιων μνημείων(!) - στην πιο παλιά φωτογραφία της πόλης, που έχει μέχρι τώρα ανακαλυφτεί.
Δεδομένου ότι απαιτείται ιστορική τεκμηρίωση, ο ξεναγός μας μας εξήγησε με ποιον τρόπο εντοπίστηκε από τους ειδικούς το σημείο λήψης της φωτογραφίας. Περιττό να πω ότι δεν μπόρεσα να μην παρέμβω για να τονίσω στους μαθητές πόσα μαθηματικά χρησιμοποιήθηκαν για τον εντοπισμό του σημείου λήψης! :) (Τριγωνισμοί, γεωδεσίες, και στοιχειώδεις τριγωνομετρίες... :) )
Ωστόσο, αν αποφάσισα να γράψω κάτι σχετικά με τον σημερινό μας εκπαιδευτικό περίπατο, αφορμή δεν ήταν η μαγευτική έκθεση φωτογραφίας του 2ου ορόφου, αλλά η έκθεση που υπήρχε στον 1ο όροφο και για την οποία δεν γνώριζα εκ των προτέρων τίποτε.
Γι' αυτό, όταν μπήκα στο κτίριο και πριν ακόμη έρθουν οι μαθητές για τους οποίους ήμουν υπεύθυνη, έμεινα έκπληκτη μπροστά σε δυο, περίπου μεταφυσικές, εικόνες! Στην κεντρική σάλα τα απαρχαιωμένα θρανία, με τα βιβλία ανοιχτά πάνω τους, σχεδόν ζωντανά, να εκπέμπουν μια λάμψη αγιοσύνης, που συγκεντρώνονταν, θαρρείς, στο βάθος της αίθουσας όπου μια μεγάλη τζαμόπορτα βρισκόταν εκεί για να συγκρατεί και να αντανακλά πάνω της όλην αυτή τη λαμπρότητα... Θα είχα, μάλλον, ανοίξει το στόμα μου από την έκπληξη, αν στο μεταξύ δεν έφτανε στο αυτί μου ο συνεχής και οξύς ήχος γραφομηχανής.
Ήταν τόσο οξύς που κατάφερε να απομαγνητίσει το βλέμμα μου από τη λάμψη και να το κάνει να τον αναζητήσει ένα γύρω, μέχρι να τον εντοπίσει. Στα δεξιά μου σε μια μικρότερη κάμαρα, πάνω σε κάτι που δεν πρόσεξα τι ήταν, μια γραφομηχανή χτυπούσε μόνη της αφινιασμένη τα πλήκτρα της, ενώ στον τοίχο πρόβαλαν εικόνες από μέρη που μου θύμιζαν Ανατολή, με την ευρύτερη έννοια..
Έμεινα έτσι, να χαζεύω τα πλήκτρα να ανεβοκατεβαίνουν, έχοντας όλην την προσοχή μου στραμμένη πάνω τους, σαν να προσπαθούσα να διαβάσω το αόρατο κείμενο που έγραφαν, όταν ξαφνικά θυμήθηκα πως έπρεπε να παραλάβω το τμήμα μου από την πύλη. Βγήκα έξω γρήγορα, πήρα στο άψε σβήσε τις παρουσίες και, μαζί με τα παιδιά πια, επέστρεψα στο εσωτερικό του κτιρίου. Με το που βρεθήκαμε στην κεντρική σάλα, κι ενώ περιμέναμε να έρθει ο ξεναγός, ήρθαν περισσότερα από δέκα παιδιά να με ρωτήσουν: "τι δουλειά έχει η μπανιέρα εδώ μέσα;". Μου έκανε φοβερή εντύπωση που τους έκανε εντύπωση η ... μπανιέρα! Εγώ, έχοντας μαγευτεί από τη γραφομηχανή που έγραφε ασταμάτητα από μόνη της, δεν είχα προσέξει ότι το μεγάλο κάτι πάνω στο οποίο ακουμπούσε ήταν μια μπανιέρα γεμάτη μελάνι!!! Μάλλον επειδή ξαφνιάστηκα με τη μειωμένη μου παρατηρητικότητα τους αποπήρα σχεδόν, με μια συγκαλυμμένη δόση στοργής. "Βρε, τη μπανιέρα προσέξατε; Δεν σας έκανε εντύπωση που τα πλήκτρα χτυπιούνται πάνω κάτω από μόνα τους;", "Ναι, και τι γράφουν, κυρία", με ρώτησε ο Νίκος που με είχε από κοντά. "Γράφουν την ιστορία!", είπα, καθώς στο video έβλεπα  να προβάλονται επισκέψεις σύγχρονων ανθρώπων στα μέρη που άφησαν πίσω οι παπούδες τους, ξεριζωμένοι από τις επιταγές των πολέμων ...
Στο μεταξύ ήρθε ο ξεναγός και τα λεγόμενά του αποτέλεσαν προστιθέμενη αξία σε όσα ήδη με είχαν μαγέψει εδώ, στον 1ο όροφο του κτιρίου.. Παρεθέτω το κείμενο που υπήρχε αναρτημένο για να εξηγήσει τι ήταν όλα αυτά που βρίσκονταν τοποθετημένα γύρω μας..
"Η έκθεση του 1ου και η έκθεση του 2ου ορόφου συνδέονται μεταξύ τους με τα νήματα της μνήμης", μας είπε, μεταξύ άλλων, ο ξεναγός μας..
  Όπως με τα νήματα της μνήμης, συμπληρώνω εγώ, συνδεόμαστε κι εμείς μεταξύ μας! Με τις μνήμες μας, με τις αναγνωστικές μας δεξιότητες, με τις ευαισθησίες μας, με τον τρόπο που παρεμβαίνουμε στις εικόνες και στα κείμενα, για να διαβάσουμε την Ιστορία και την ιστορία μας... Μια Ιστορία που γράφεται ξανά και ξανά...
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Υ.Γ. Ευτυχώς δηλαδή που ξαναγράφεται, επειδή το μόνο καθήκον μας απέναντι στην ιστορία είναι να την ξαναγράψουμε,  όπως είπε και ο Όσκαρ Ουάιλντ ...

Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012

"Γιατί σιωπούν οι άνθρωποι στις κρίσιμες στιγμές;"

   Θυμήθηκα πάλι την εργασία μου με τον Καραθεοδωρή. Με βασάνιζε πολύ καιρό η στάση του: Ήταν Μάρτιος του 1933. Ο Αϊνστάιν είχε κάνει δηλώσεις στην Αμερική για την έλλειψη πολιτικής ελευθερίας στη Γερμανία. Οι αρχές του Καντ και του Γκαίτε, έλεγε, έπαψαν να τιμώνται πια στη δημόσια ζωή της χώρας. Το πρωσικό Υπουργείο Παιδείας απαίτησε από την Ακαδημία να καταδικάσει τις δηλώσεις του. Ο γραμματέας της, Ερνστ Χάιμαν, τον κατηγόρησε ότι υποδαυλίζει το μίσος στη Γαλλία και την Αμερική. Ο Μαξ Πλανκ τον προέτρεψε να φύγει από την Ακαδημία. Η κατάληξη όλων αυτών ήταν να τον διαγράψουν από τα μητρώα τους η πρωσική και η βαυαρική Ακαδημία.
  "Αν λύσετε όμως το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας, με σταυρωμένα από ευσέβεια τα χέρια..." έγραφε ο Αϊνστάιν σε επιστολή του προς τον μεγάλο έλληνα μαθηματικό το 1916. Κι ο Καραθεοδωρή, που ήταν μέλος και των δυο ακαδημιών, τι είπε για τον συνεργάτη του, όταν εκείνες αποφάσισαν τη διαγραφή του; Στην πρωσική, μάλιστα, ο Αϊνστάιν ήταν μεταξύ εκείνων που εισηγήθηκαν να γίνει μέλος της. Δεν είπε λέξη. Γιατί σιωπούν οι άνθρωποι όταν δεν πρέπει; Όλα τα καθεστώτα, όλες οι αδικίες στηρίζονται στη δική του σιωπή. Θέλω όμως να είμαι δίκαιος. Στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν παρασύρθηκε από την εθνικιστική υστερία των διανοουμένων που υπέγραφαν διακηρύξεις υπέρ του πολέμου και της Γερμανίας. Όμως στη δεκαετία του '30 δεν είπε τίποτε εναντίον των ναζί. Δεν υπερασπίστηκε τους εβραϊκής καταγωγής συναδέλφους του. Εκπροσώπησε τη Γερμανία στη Διεθνή Διάσκεψη Μαθηματικών της Ρώμης κατά τη διάρκεια του πολέμου. [...].
   Παρ' όλα αυτά, ήθελα να ξέρω. Τι σκεφτόταν ο Καραθοδωρή τη μέρα που οι Γερμανοί εισέβαλαν στην πατρίδα του; Η συγγενής του Πηνελόπη Δέλτα αυτοκτόνησε την ίδια μέρα. Κάποιοι φίλοι του στην Αθήνα πέρασαν στην Αντίσταση. Δεν έκανε καμία δήλωση από το Μόναχο. Δεν άφησε κανένα γραπτό.
   Τι είναι πατρίδα; Θυμήθηκα πάλι την ερώτηση που έκανα στον Ερρέρα. Πλάι στην πατρίδα των προγόνων του είχε χτίσει μιαν άλλη. Στο Μπιρκενάου τραγουδούσε Βαμβακάρη. [...].
Σκέφτομαι τους Εβραίους και τους Οθωμανούς που είναι ακόμη θαμμένοι κάτω από το χώμα. Εκείνους που έφυγαν με την κρυφή νοσταλγία να την ξαναδούν κάποτε. Τους χιλιάδες έλληνες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν (στη Θεσσαλονίκη) και την αγάπησαν. Ακόμα και τους Ρωμαίους που σκοτώθηκαν στο Ιπποδρόμιο. Τους νέους μετανάστες από την Αλβανία, τη Μολδαβία και το Ιράκ. Οι τροχιές όλων διασταυρώνονται σε τούτη την ωραία αμφιθεατρική σκηνή με θέα τη θάλασσα. Έρχονται από άλλους τόπους και, χωρίς να το καταλάβουν, αγαπούν τους δρόμους, αλλάζουν τον καφέ που πίνουν, τις καθημερινές τους συνήθειες. Πάνω στην παλιά γλώσσα, πάνω στην Καστίλη, πάνω στο Saint Clair sur l' Elle γράφονται ανεπαίσθητα καινούργιες γλώσσες, καινούργιοι δρόμοι, καινούργιες αγάπες. Συνυπάρχουν όλα σε ομόκεντρους κύκλους, έτσι που στο τέλος να μην ξέρεις τι είναι πατρίδα. Οι πέτρες ή τα αισθήματα; Οι πέτρες αυτής της πόλης (της Θεσσαλονίκης) άλλαζαν χρώματα. Μήπως πατρίδα είναι ό,τι αγαπάμε; Δυστυχώς, οι νεκροί δεν μπορούν να μας το πουν. Όμως οι βροχές που φέρνει ο Βαρδάρης ξεπλένουν την πόλη. Ποτίζουν τα χώματα μέσα στα οποία χωνεύουν όλοι. Μαζί και το μελαγχολικό παρόν. Με τα ευρωπαϊκά ρούχα και την ανατολίτικη καρδιά. Την πόλη που αναζητά το πρόσωπό της στρέφοντας το βλέμμα εναλλάξ στα δυο σημεία του ορίζοντα. Αναποφάσιστη να επιλέξει το πρότυπό της και να συγχρονίσει τα ρολόγια.
   Τι αγαπούσε ο Καραθεοδωρή; Τα μαθηματικά! Έμεινε ως το τέλος του πιστός στην πατρίδα του Γκαλουά, του Νεύτωνα και του Πυθαγόρα.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

   Το παραπάνω απόσπασμα είναι ένας από τους εκτενείς εσωτερικούς μονολόγους του Οδυσσέα Πανταζή, του ενός από τους δύο ήρωες του Μάκη Καραγιάννη, στο βιβλίο του "Το όνειρο του Οδυσσέα", που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο τον Σεπτέμβριο του 2011. Ο δημοσιογράφος Οδυσσέας Πανταζής προσπαθεί να εξιχνιάσει τη δολοφονία του παιδικού του φίλου, Στέφανου Δενδρινού, αντιπρύτανη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, που είναι ο δεύτερος ήρωας στο μυθιστόρημα του Καραγιάννη, ενώ ταυτόχρονα αναζητά τα αίτια που οδήγησαν τον ίδιο στο περιθώριο της ζωής. Η εναγώνια αναζήτηση του Πανταζή, σκιαγραφείται από τον Καραγιάννη με μια πληθώρα ερωτημάτων, καθένα από τα οποία θα μπορούσε να αποτελέσει το κεντρικό ερώτημα, ανάλογα με το πού θα εστιάσει ο αναγνώστης. Στον έρωτα; Στις ανθρώπινες σχέσεις; Στις κοινωνικές δομές; Στις διαπλοκές; Στις ηθικές αξίες; Στη διαφθορά; Στη διαχείριση της εξουσίας; Στη διαχείριση της ... μοίρας των ανθρώπων που ξεριζώνονται...
Διαβάζω  τις μέρες αυτές το βιβλίο του Μάκη Καραγιάννη, που είναι το θέμα συζήτησης στη  συνάντηση της λέσχης ανάγνωσης, το μήνα Δεκέμβρη. Και διαβάζοντάς το διαπιστώνω ότι κάποια από τα ερωτήματα του Οδυσσέα Πανταζή αντηχούν στα αυτιά μου στη διάρκεια της μέρας με διάφορες αφορμές. Σήμερα το πρωί, για παράδειγμα,  στο σχολείο είδα στο διάδρομο, έξω από το γραφείο του Διευθυντή, μια ντουζίνα δεκαπεντάχρονων κοριτσιών να κλαίνε, άλλα γοερά κι άλλα βουβά. Πλησίασα περισσότερο, για να μάθω τι συμβαίνει. Δυο τρυφερά νεανικά πρόσωπα στο κέντρο, με κατακόκκινα μάτια, να σου ραγίζουν την καρδιά, κι άλλα, τριγύρω τους, σε ομόκεντρους κύκλους, να κλαίνε κι αυτά. Μαθήτριές μου. "Τι πάθατε κορίτσια;", δεν πήγε το μυαλό μου. "Φεύγει η Ντιάνα, κυρία", μου ψιθύρισαν."Επιστρέφει στη Ρωσία, αύριο". Στη Ρωσία! Δεν είχα καταλάβει πως ... Επειδή τα παιδιά που γεννήθηκαν εδώ, που μεγάλωσαν μαζί με τα ...δικά μας παιδιά, είναι δικά μας παιδιά..
Δεν πλησίασα περισσότερο. Πέρυσι, στο τέλος της χρονιάς, είχε φύγει η Ίλντα. Οι γονείς της περίμεναν να κλείσουν τα σχολεία. Με χαιρέτησε πέφτοντας στην αγκαλιά μου. "Θα είσαι καλά κι εκεί, στην καινούρια σου πατρίδα, επειδή είσαι ικανή" της είχα πει με έναν κόμπο στο λαιμό. "Το ξέρω, κυρία" μου απάντησε, με ένα δάκρυ να γυαλίζει στην άκρη του ματιού. Σήμερα όμως τη Νάντια δεν τη χαιρέτησα. Δεν θέλησα να διαταράξω το δικό τους αποχαιρετισμό. Έμεινα από απόσταση να βλέπω τις συμμαθήτριές της να την εναγκαλίζονται, κλαίγοντας. Το κορίτσι αυτό που γεννήθηκε εδώ, που μεγάλωσε μαζί με τα κορίτσια που έκλαιγαν τώρα γύρω του, φεύγει αύριο για την ... πατρίδα του! "Τι είναι πατρίδα;", ρωτώ κι εγώ μαζί με τον Οδυσσέα Πανταζή. Τι είναι; Μήπως είναι το μέρος που γεννήθηκαν οι γονείς μας ή οι παππούδες μας; Είναι οι πέτρες ή οι ζεστές αγκαλιές και τα αχνιστά δάκρυα των φίλων που αφήνουμε πίσω; Είναι ο τόπος που μας διώχνει, λόγω ανεργίας και ανέχειας ή ο τόπος που θα μας δεχτεί; Όταν φεύγουμε αναζητώντας το όνειρο, ή, έστω, αναζητώντας τα μέσα για μια σχοιχειώδη επιβίωση, τότε ποιος τόπος διεκδικεί την καρδιά μας;

Κρατώ το βιβλίο του Καραγιάννη εδώ και ώρα στα χέρια μου, έχοντας κολλήσει στην ίδια σελίδα. Άφησα τον Οδυσσέα Πανταζή να διατυπώνει τα δικά του εναγώνια και συνάμα αναπάντητα ερωτήματα, ενώ η εικόνα της Νάντιας, ο σπαραγμός στο πρόσωπό της, τα κόκκινα πρησμένα μάτια της, οι υγρές αγκαλιές των κοριτσιών γύρω της,  μου 'χουν αγκυλώσει τη σκέψη.
Τη Δευτέρα το θρανίο της θα μείνει κενό και βλέποντάς το θα θλίβομαι, επειδή ο ξεριζωμός θα είναι και πάλι ανάμεσά μας παρών. Επειδή μια πληθώρα ερωτημάτων θα μένουν αναπάντητα στο μυαλό μου κι άλλα τόσα στο βλέμμα των μαθητών.
Επειδή, ενώ θα γράφω στον πίνακα και θα μιλώ για τη διάταξη στο σύνολο των πραγματικών αριθμών, θα αναρρωτιέμαι παράλληλα  τι θα έλεγε  ο Αϊνστάιν, για τη σημερινή ... (επανα)διάταξη των αξιών...

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

«Ερευνητικές Εργασίες στο Λύκειο: Με αφορμή ένα βιβλίο»



ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ και η Ε.Μ.Ε. Ροδόπης σας προσκαλούν στην ημερίδα με τίτλο:
«Ερευνητικές Εργασίες στο Λύκειο: Με αφορμή ένα βιβλίο»
Η εκδήλωση θα γίνει το Σάββατο 24 Νοεμβρίου στις 11:00 π.μ.
στην αίθουσα της Πολιτιστικής Κίνησης (απέναντι από το 3ο Γενικό Λύκειο Κομοτηνής)

 ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
11:00 Εισαγωγική εισήγηση
·           Θοδωρής Επταμηνιτάκης (Επιμορφωτής στις Ερευνητικές Εργασίες, 1ο ΓΕΛ Κομοτηνής): «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Λύκειο: Κατανομή θεμάτων και Οργάνωση Ομάδων».
11:20 Στρογγυλό τραπέζι: Οι Ερευνητικές Εργασίες στην πράξη (μέρος α΄)
Τρεις εκπαιδευτικοί καταθέτουν την εμπειρία τους από την εφαρμογή του θεσμού της Ερευνητικής Εργασίας, ανταλλάσσουν απόψεις και συζητούν με το κοινό. Συμμετέχουν:
1.      Τάσος Στοϊκίδης (2ο ΓΕΛ Κομοτηνής): «Οι επιστήμες την εποχή των Πτολεμαίων», ερευνητική εργασία βασισμένη στο βιβλίο «Τα αστέρια της Βερενίκης» του Ντ. Γκετζ.
2.     Ανδρέας Λύκος (1ο ΓΕΛ Κομοτηνής): «Οι μεγάλες μαθηματικές ανακαλύψεις ως αποτέλεσμα της εξέλιξης του δυτικού πολιτισμού: Μεθοδολογία έρευνας», ερευνητική εργασία βασισμένη κυρίως στο βιβλίο «Από την παράνοια στους αλγόριθμους» του Απ. Δοξιάδη.
3.     Γιώργος Σουλιώτης (1ο ΓΕΛ Κομοτηνής): «Η Ερευνητική Εργασία  “ισορροπεί”  σε τεντωμένο σκοινί: Εμπειρίες από  το μάθημα της ερευνητικής εργασίας», ερευνητική εργασία με αναφορές στο βιβλίο «Αχμές, ο γιος του φεγγαριού» του Τ. Μιχαηλίδη.
12:30 Διάλειμμα
12:45 Στρογγυλό τραπέζι: Οι Ερευνητικές Εργασίες στην πράξη (μέρος β΄)
Τρεις εκπαιδευτικοί καταθέτουν την εμπειρία τους από την εφαρμογή του θεσμού της Ερευνητικής Εργασίας, ανταλλάσσουν απόψεις και συζητούν με το κοινό. Συμμετέχουν:
1.      Κυριαζής Παρασχίδης (Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Δράμας): «Οι μαθηματικές ιδέες στη λογοτεχνική παραγωγή. Μία πρό(σ)κληση για διδακτική αξιοποίηση», βασισμένη στα βιβλία «Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ» του Απ. Δοξιάδη, «Πυθαγόρεια Εγκλήματα» του Τ. Μιχαηλίδη και «Logicomix» των Απ. Δοξιάδη και Χρ. Παπαδημητρίου.
2.     Χριστίνα Σταματοπούλου (1ο ΓΕΛ Κομοτηνής): «Λογοτεχνία και Μαθηματικά: Δύο διαφορετικοί κόσμοι συναντιούνται», ερευνητική εργασία βασισμένη στο βιβλίο «Πυθαγόρεια Εγκλήματα» του Τ. Μιχαηλίδη.
3.     Βασίλης Στεφανίδης (Μουσικό Σχολείο Κομοτηνής): «Ο κινηματογράφος προβάλλει μαθηματική λογοτεχνία», ερευνητική εργασία με αναφορές στα βιβλία «Η ακολουθία της Οξφόρδης» του Γκ. Μαρτίνεζ, «Ο αγαπημένος μαθηματικός τύπος του Καθηγητή» της Y. Ogawa κ.α.

Συντονιστής εκδήλωσης: Σπύρος Κιοσσές (Μουσικό Σχολείο Κομοτηνής)